کد خبر: 2124
ف
خسروپناه:
تضاد غرب مدرن با اسلام در جوهر اومانیستی مدرنیته نهفته است
انسان در اندیشه اسلامی، دارای کرامت ذاتی و اشرف مخلوقات است اما این مقام و منزلت را تنها در ذیل بندگی خداوند به دست می‌آورد.
به گزارش شبکه علمی ثریا،‌ حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در یادداشتی به بررسی تضادهای دیدگاهی اسلام و جهان غرب پرداخته که در ادامه آن را می خوانید:
خداگرایی یکی دیگر از مبانی توسعه کوثری است. خداگرایی که غایتش، انسان‌سازی و رشد و تعالی انسان است. این مبنا در برابر مبنای اومانیسم است که در توسعه تکاثری مطرح می‌گردد.
اومانیسم (Humanism) که در لغت به معنای انسان گرایی یا انسان‌مداری است، در معنای خاص آن، جنبشی فلسفی و ادبی است که در نیمه دوم قرن چهاردهم در ایتالیا پدید آمد و به کشورهای دیگر اروپا کشانده شد. اومانیسم فلسفه‌ای است که ارزش یا مقام انسان را ارج می نهد و او را میزان همه چیز می شناسد و سرشت انسانی و حدود و علایق طبیعت آدمی را موضوع قرار می دهد. هدف این جنبش فرهنگی آن بود که با توجه به متون کلاسیک فرهنگ باستانی یونان و روم هم چون «ویرژیل» و «هومر» نیروهای درونی انسان را شکوفا ساخته، دانش و زندگی اخلاقی و دینی انسان ها را از قیمومت کلیسا آزاد نماید.
اما اومانیسم معنای عام و متداولی نیز دارد که فراتر از یک جنبش ادبی هنری بوده، بلکه عبارت است از «یک شیوه فکری و حالتی روحی که شخصیت انسان و شکوفایی کامل وی را بر همه چیز مقدم می شمارد، و عمل موافق با این حالت و شیوه فکر». این معنای از اومانیسم، یکی از مبانی و زیرساخت‌های دنیای جدید به شمار می‌آید، و در بسیاری از فلسفه‌ها و مکاتب پس از رنسانس تا به امروز وجود داشته است، هر چند که ظهور و بروز آن در برخی مکاتب فلسفی و سیاسی نظیر پراگماتیسم، اگزیستانسیالیسم، پرسیونالیسم، مارکسیسم و لیبرالیسم بیشتر بوده است.
این مفهوم را به دشواری می توان یک مکتب خاص و مستقل مانند بقیه مکاتب فلسفی به شمار آورد، بلکه اومانیسم نگرشی پرنفوذ است که در بسیاری از آرا و نظریه های فلسفی، دینی، اخلاقی، ادبیه نری و نیز در دیدگاه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مغرب زمین، از رنسانس به این سو ریشه دوانده است.
بر این اساس عصر جدید یا عصر مدرن که از حدود نیمه قرن چهاردهم میلادی به بعد ظهور کرده است، دوران اومانیسم به معنای بشرمداری یا انسان سالاری نامیده می‌شود. در این دوره، مفهوم نفسانی بشر به عنوان مدار و معیار همه امور در نظر گرفته می‌شود.
در عصر جدید، آدمی با نیازها و خواست‌ها و آرمانها و تمایلات ناسوتی‌اش مبنا و معیار همه چیز پنداشته میشود و به تعبیری، انسان، خدا می‌شود. مارتین فویر باخ فیلسوف آلمانی ماتریالیست قرن نوزدهم، می‌نویسد: «برای بشر، خدا همان بشر است.» مارتین هیدگر نیز در تعریف عصر جدید که دوران سیطره اومانیسم است، چنین مینویسد: «دورانی که ما آن را مدرن می‌خوانیم، با این حقیقت تعریف می‌شود که انسان، مرکز و ملاک تمامی موجودات است.» محوریت تمام عیار و همه جانبه انسان در تفکر اومانیستی و در حقیقت تکیه زدن انسان به جای خداوند متعال و طرد خدای متعالی دین و سنتی تا بدان حد است که ژان پل سارتر اعلام می‌دارد: «فلاسفه اومانیست برای رهایی از چنگال خداپرستی، تصور نوعی وجود متعالی را کنار نگذاشتند، بلکه صرفاً نام آن را تغییر دادند».
با توجه به آنچه گذشت، اومانیسم را در مقابل اصالت خدا به اصالت بشر نیز تعریف نموده‌اند. در اندیشه اسلامی، انسان دارای کرامت ذاتی و اشرف مخلوقات است، اما این مقام و منزلت را تنها در ذیل بندگی خداوند به دست می‌آورد؛ حال آن که در اندیشه اومانیستی، بشر اصل و مدار عالم فرض میگردد و عقل خودبنیاد بشری، مستقل از وحی به عنوان راهنما و معلم زندگی وی تعیین می‌گردد. به این دلیل، اومانیسم در مقابل خداگرایی است.
تضاد ماهوی غرب مدرن با اسلام نیز در همین جوهر اومانیستی مدرنیته نهفته است، چرا که غرب مدرن در همه شؤون و جنبه‌های خود اومانیستی و بشرانگار و از این رو، غیردینی و بلکه ضددینی است. اومانیسم، اصلی ترین شاخص تفکر و تمدن مدرن است که حقیقت آن، سیطره ساحت نفسانی وجود آدمی بر ساحت روحانی وجود وی و اسارت در چنگال نفس اماره است و با انکار بندگی خداوند به اثبات بردگی نفس اماره می‌پردازد. دموکراسی نیز صورت سیاسی اجتماعی تفکر اومانیستی است. امام(ره) با توجه به نظریه فطرت بر اصل خدامحوری تأکید می‌ورزد و آن را مبنای توسعه کوثری قرار می‌دهد.

مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

ا‌جرای ‌رتبه‌بندی و اعمال سوابق تحصیلی دو خدمت بزرگ شهید رئیسی در آموزش‌وپرورش

اعتماد به کتاب و معلم‌ شرط موفقیت در امتحانات نهایی؛ هیچ سوالی ‌خارج از کتاب طرح نمی‌شود‌

عرضه تهران جان در کتابفروشی‌ها

ترجمه غبرایی از کوری به چاپ پنجاه‌وششم رسید

ویژگی های شخصی اساتید علوم پزشکی اساس ارتقا قرار می گیرد

مهلت ثبت‌نام آزمون تکمیل ظرفیت جامعه الزهرا(س) تمدید شد

همکاری دانشگاه امیرکبیر با نیروهای مسلح در زمینه هوش مصنوعی

اصلاح بیش از ۲۳ هزار بسته پستی ناقص نمایشگاه کتاب تهران و بازگشت به چرخه توزیع

تعارض ایران و رژیم اسرائیل از نوع تعارض نهادینه و درهدف است

تعارض ایران و رژیم اسرائیل از نوع تعارض نهادینه و درهدف است

جاماندگان آزمون سراسری بخوانند

فریادهای ضد اسرائیلی در جشن فارغ‌التحصیلی دانشگاه آمریکایی

نهادهای حوزوی تهران یاد شهدای خدمت را گرامی می‌دارند

هوش مصنوعی ایموجی‌های جدید در گوشی آیفون می‌سازد

آمار ثبت‌نام با تاخیر در نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳/ امشب آخرین مهلت

یک تغییر بزرگ روی بازی‌های پلی استیشن در راه است

موتور هواپیما در این موتورسیکلت استفاده شده+عکس

عمر وسایل نقلیه در آمریکا چند سال است؟ +عکس

ورود یک گوشی متفاوت از سامسونگ به بازار

پنتاگون از پهپادهای عمودپرواز رونمایی کرد+عکس

ارسال پیام تسلیت از سوی ۴۳ دانشگاه همکار به دانشگاه صنعتی امیرکبیر

فراخوان جذب نیروی امریه در جهاددانشگاهی واحد هنر

افزایش سهمیه پذیرش دانشجو در پژوهشگاه شیمی/ پارک علم و فناوری دارویی راه‌اندازی می‌شود

روسای دانشگاه‌ها چگونه می‌توانند نامزد انتخابات ریاست جمهوری شوند

انتخاب‌رشته متقاضیان آزمون پذیرش دانشگاه فرهنگیان از ۸ خرداد آغاز می‌شود

برگزاری نشست اصول بازاریابی و تبلیغات مدو لباس در فضای مجازی

پیگیری یک نگرانی والدین؛ تبدیل مدرسه دولتی ارجمندی به مدرسه غیردولتی متوقف شد

وام ودیعه مسکن دانشجویان تا ۸۰۰ درصد افزایش یافت

فرایند شناسایی و جذب کودکان خارج از مدرسه/ مجازات والدین متخلف

تیم‌های راه‌یافته به مرحلۀ دوم مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران مشخص شدند

باید دانشگاه علوم پزشکی بین‌المللی راه‌اندازی شود

جزییات برنامه‌های تابستانی کانون پرورش فکری تبیین می‌شود

دانشگاه‌ها زیر تیغ ارزیابی سازمان ملی سنجش/ آینده کنکور دستگاه‌ها

آغاز انتخاب رشته آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو معلم کنکور از ۸ خرداد

برنامه آموزشی پزشکی عمومی سرفصل جراحی‏ های زیبایی ندارد

نشست سراسری اساتید درس اندیشه‌ها و وصایای امام‌خمینی (ره)

آخرین تصویر از رئیس‌جمهور و خداحافظی از داخل بالگرد

صحنه غم انگیزی که در کرمانشاه ثبت شد

تصویری روح نواز از حرم مطهر امام‌ رضا علیه السلام

مناظره دانشجویی با گزاره آزادسازی آموزش و بهداشت برگزار شد

کتاب هفتم نامه‌هایی از پراگ چاپ شد/ دست‌هایش در بازار نشر

ترجمه دوربین عکاسی به چاپ نهم رسید

ماجرای تذکر جدی شهید رئیسی به وزیر علوم

اختصاص 41 همت به مدرسه‌سازی در 14 سفر دور دوم دولت

انتصاب افراد انقلابی به مدیریت دانشگاه‌ها از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم است

دیدار دانشگاهیان با همسر رئیس‌جمهور شهید

کمیته پشتیبانی از دانشجویان ایرانی خارج تشکیل شد

مهارت افزایی کارگزاران فرهنگی دانشگاه‌ها در صدر اولویت

سمپاد سرباز امریه می‌گیرد

واکنش وزیر علوم به اعلام کاندیداتوری برخی روسای دانشگاه‌ها در انتخابات ریاست جمهوری

جزئیات برنامه ترم تابستانی دانشگاه شریف اعلام شد

سبزترین امام به کتابفروشی‌ها آمد

عرضه یک‌کتاب دیگر از مجموعه ژول ورن/ پرتو سبز در کتابفروشی‌ها

کسب جایزه نوبل ایرانی توسط دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی

اعلام آمادگی ۶۰ شرکت صنعتی برای جذب دانشجویان دانشگاه آزاد

رییس دانشگاه تهران کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری می‌شود

شهید رئیسی شورای عالی انقلاب فرهنگی را احیا کرد

کارت آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی منتشر شد/ امکان ویرایش معدل

مراسم بزرگداشت شهدای خدمت در دانشگاه خواجه نصیر برگزار می‌شود

هوش مصنوعی به حوزه‌های علمیه خواهران راه پیدا می‌کند

مهلت مجدد ثبت نام با تاخیر نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳ آغاز شد

نخبگان حوزه از شهید جمهور روایت کردند

دوره تربیت مربی تجوید قرآن ویژه حوزه‌های خواهران برگزار می شود

آخرین مهلت ثبت نمرات میان‌ترم دانشجویان دانشگاه پیام نور اعلام شد

متقاضیان گزینش با نمره کنکور ۱۴۰۲ باید در کنکور ۱۴۰۳ ثبت نام کنند

کارت‌های ورود به جلسه آزمون که پیش از این دانش‌آموزان دریافت کردند «معتبر» است

آغاز به کار سامانه نقل و انتقالات معلمان

آغاز توزیع کارت ارشد علوم پزشکی از امروز/ متقاضیان رشته‌های بدون آزمون بخوانند

انتخاب موزه تاریخ علوم اردبیل برای هفتمین بار پیاپی به عنوان موزه برتر کشور

رقابت ۵۸ هزار نفر در آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی سال ۱۴۰۳

تلگرام کاربران ایرانی را از این امکانات خود محروم کرد

۱۰۰۰ روز خدمت بی‌منت شهید جمهور در آموزش و پرورش

بازدید وزیر آموزش و پرورش از حوزه‌های برگزاری آزمون نهایی

زمزمه‌های از سرگیری واردات آیفون به ایران شنیده می شود

حضور حماسی مردم در آیین وداع با رئیس‌جمهورِ شهید، نیازمند بازشناسی است

بازگشت ۲۰ درصدی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل عشایری به مدارس

معصومه ابتکار: رئیسی به‌دنبال همدلی ملّی بود

جزییات ثبت‌نام با تاخیر در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام شد

کارکرد دانشگاه حقیقت جویی است

نقش رایزنان علمی در ارائه توانمندی‌های ایران در عرصه جهانی

ثبت لحظه ورود شهاب‌سنگ غول‌پیکر به زمین+عکس

پیشرفت فوق‌العاده ترکیه در صنایع دفاعی پس از رونمایی از پهپاد مافوق صوت

تلگرام کاربران ایرانی را از این امکانات خود محروم کرد

استقبال خیره کننده کلاسیک‌بازها از بی‌ام‌و مدرن +عکس

صدها ستاره‌ای که ناگهان در آسمان ناپدید شدند کجا رفتند؟

عمر وسایل نقلیه در آمریکا چند سال است؟ +عکس

موتور هواپیما در این موتورسیکلت استفاده شده+عکس

ورود یک گوشی متفاوت از سامسونگ به بازار

اطلاعات تازه درباره گوشی‌های سری آیفون ۱۴

رویدادهای مهم و تأثیرگذار دنیای کریپتوکارنسی در سال ۲۰۲۴

تصویر قدیمی از شهید آیت‌الله سیّد محمدعلی آل هاشم به‌همراه استاد شهریار

زمزمه‌های از سرگیری واردات آیفون به ایران شنیده می شود

طرح مربوط به تغییر در شیوه برگزاری کنکور به مجمع تشخیص مصلحت رفت

پاسخ اپل درباره دسترسی به عکس‌های حذف شده گالری کاربران

تصویری از سوگواری همسر رئیس‌جمهور و آیت الله علم الهدی بر پیکر ایشان

اتفاق بی سابقه تاریخ آموزش عالی در دوره ریاست جمهوری شهید جمهور

کامل‌ترین مجموعه از نزار قبانی در ایران

دانشگاه‌ها مجاز به اعلام حدنصاب مرحله دوم مصاحبه کنکور دکتری شدند

عدم تغییر زمان اعلام نتایج آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری

سیاست فرصت بروز و ظهور به ادبیات مقاومت فلسطین نمی‌دهد

مهلت شرکت در جشنواره رویدادهای برتر دانشگاه‌ها جریان» تمدید شد

زمان برگزاری آزمون جامع دکتری ۱۴۰۳ تغییر کرد

لغو همه امتحانات دانش‌آموزان تا پایان هفته جاری/ تقویم جدید آزمون‌های مدارس اعلام می‌شود

تدوین شیوه نامه افزایش حقوق کارکنان و اساتید دانشگاه آزاد

شهید آیت الله رئیسی یک چهره فراملی بود

احتمال تغییر زمان برگزاری نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳

تذکری که رئیس‌جمهورِ شهید به وزیر علوم داد

رفع مشکل جذب ۲۰۰ پژوهشگر نخبه توسط رییس جمهور شهید

روایت ۱۰۷۱ روز فداکاری شهید جمهور برای ساخت فضاهای آموزشی

کتاب‌هایی که شهید رئیسی نوشته بود