به گزارش ثریا شهادت سردار سلیمانی و واکنش عجیب ایرانیان به این شهادت، ناشناختگی یا رازمندی «ایران» را نشان داد. نشان داد که ملت ایران خیلی متفاوت از مردم ایران و تموجات احساسی و عواطف زودگذر آنان است. مردم ایران باید با فعل جمع صرف شوند و ملت ایران با فعل مفرد. اولی حکایتگر تبعیت از طبیعت و دومی تعهد به فضیلت است.
تأثیر شهادت سلیمانی بر ایرانیان، دریچهای به درک ایده ایران یا فلسفه تاریخ ایران باز کرد. با این تشییع جنازه تاریخی چه حقایقی درباره ایران و ملت ایران منکشف شد؟
۱- ایران واقعیتی منطقهای است و ایرانیان ملتی منطقهگرایند. آرش اسطوره کهن نیست، یک تمایل زنده است. پس، ایران همواره مستقل از تاریخ مدرن خود میزیسته و کشوری نیست که در چارچوب nation-state تعریفشدنی باشد. این بدان معنی استکه مدرنیته در ایران گسترش یافت اما ژرفا نیافت. تاریخ معاصر ایران، تناقضآمیز، نشان میدهد که ایرانیْ سخت مشتاق به ازسرگذراندن تجربه مدرن و سخت مشتاق به استقلال از آن بوده است!
۲- ایران واقعیتی اخلاقی است و ایرانیان موجوداتی اخلاقیاند. اگر ایرانیان مردمی اخلاقی نبودند، شهادت سلیمانی، این مرد سخت مظلوم و متخلّق، آنان را بدانسان تکان نمیداد، در خود فرو نمیبرد و سپس ملتهب و بسیج نمیکرد. تعهد به امر اخلاقی در ایران نهآنکه قوی و مؤثر است، خیلی فراتر از آن، اصل و بنیاد است. میتوان آن را لاپوشانی کرد، به تأخیر انداخت، ضعیف و حقیر کرد، اما نمیتوان آینده را از آن ستاند، نمیتوان از زایندگی ساقطش کرد زیرا امر اخلاقی همبسته معنای ایران و بنیاد زندگی در ایران است؛ چیزی که حتی با ضعف خود هم توضیحدهنده است. سلیمانی به ما فهماند نفعطلبی و مادهگرایی که همه گستره ایران را فراگرفته و جای خالی نگذاشته، یک وجب عمق دارد. این، قانون است: خیلی چیزها همچون خمیر زیر وردنه، هرچه گستردهتر، از برجستگی ساقطتر. معلوم است که ایرانی [دنیا را] میخواهد اما خواستنش را نمیخواهد. فرهنگیده و تاریخی، ایران اراده ارتقا از امر ملموس است.
۳- فلسفه یا ایده ایران حاوی انسانیتیْ حرکتکننده از اخلاق به سیاست است: اجتماع ایرانی خودبهخود ایده شاه را میآفریند و آن را صادر میکند. شاه اخلاقیترین ایرانی است و از همین موضع، صفات دیگرش [فرّه ایزدی، مرجعیت، رعیت محوری، داد] را بهدست میآورد. او قبل از هرچیز، بخاطر برتری اخلاقیاش همه را به خود وابسته میکند. شاه دستور نمیدهد؛ او خودش دستور است؛ یعنی حامل خواست خداوند است؛ شاه حتی مرگش هم دستوردهنده و طلب چیزی از مردم (خیزش، تحکیم وحدت، یادآوری، تعهد اخلاقی…) است.
۴- ایران در نمودهایش، حرکتی از گوناگونی به وحدت است. دیدیم که گونهای مرگ، پیرمرد عربزبان، روشنفکر تهرانی و زن خانهدار مشهدی را به خیابانها کشاند. وقتی تکثری اصیل و ریشهای مثل آبِ خوردن به اتحاد میانجامد، خطور یک پرسش در ذهن ناگزیر میشود: وحدت ایران آخرش به چه بند است؟ آرزوی حلول امر مقدس و ازاینرو اخلاقیْ در یک امپراتوری؟ اینکه ممکن نیست و عقل سلیم و حس جمعی آن را نمیپذیرد.. اما همین عدم امکانِ دنیوی، امر ایرانی و فرد ایرانی را میسازد. فلسفه تاریخ ایران یا ایده ایرانْ تراژدی نبرد با تقدیر است؛ نفیِ تعیینکنندگی امر دنیوی در زندگی دنیوی، رمز تکینگی یا یونیکبودن «ایران» در سراسر منطقه اسلامی است. ایده ایران حاوی طرحی کلی برای تعیین مسیر بشریت است: ایران همچون امکان سیاست قدسی؛ از اولویت امر آرمانی در حیات سیاسی ایران سخن میگوید. اما در این صورت، جهان، همه جهان، در موقعیت دشمنی با ایران قرار میگیرد. همه ملتها دنیا را میخواهند، نه در گستردگی حیات ملیشان بلکه در عمق وجودشان. به نظر، خدا ایرانی گناهکار را دوست دارد؛ در جهان فقط اوست که برای استحصال مطلق با ناممکن درمیآویزد، پیروزی را میدهد و عظمت را به دست میآورد، حال را میدهد تا آینده را بستاند. ایران، اراده است.
۵- با ایران بخاطر خودش دشمنی میشود. به عبارت دیگر، ایران نه بخاطر سیاستهای این یا آن دولتاش، ویژگی ژئوپلیتیکاش یا مذهباش، بلکه بخاطر خودش، بخاطر ایرانبودنش دشمن دارد. هر تمدنی که rational و مادهگرا باشد و روح سلطهگر داشته باشد، نطفه دشمنی با ایران را در خود حمل میکند و دولتش بر لبه خصومت با ایران قرار دارد؛ فقط دستاویزها یا بهانههای معقولی لازم است؛ مثل منافع ملی، دخالت در امور داخلی کشورها، توسعه نفوذ و غیره.
۶- تاریخاً، ایران یک واقعیت آزادیبخش یا آزادکننده است و این کار را با مرجعیت فرهنگی و نه قدرت سیاسی خود انجام میدهد. آرنت به ما میآموزد که اتاریته یا مرجعیت نافی آزادی فرد نیست بلکه از آن نیرو میگیرد. ایران بیشتر، مرجعیت فرهنگیاش است تا قدرت دولتش. درک ملتهای اطراف از ایران (گرچه در صد سال اخیر کمی آسیب دیده است)، یک مرجعیت جذاب است تا یک سیاست مقهورکننده. آنها شهید سلیمانی را امتداد دولت ایرانی نمیدانستند، امتداد فرهنگ ایرانی و اساساً امتداد خود ایران میدانستند. سلیمانی تعیین کنندگی ۲۰۰ سال تاریخ مدرن ایران را نفی کرد و اولویت آن را مورد پرسش قرار داد. در واقع پیشتر انگاره بسیجی شهید چنین کرده بود.
۷- یک فرهنگ آزادیبخش یا آزادکننده طبیعتاً نمیتواند روح میلیتانت یا سیطرهطلب داشته باشد. «امپریالیزم ایرانی» از همان ابتدا پروژهای ناکام است؛ همچنانکه گسترشطلبی شاه عباس یا آقامحمدخان به سنتی از امپریالیزم ایرانی بدل نشد و ماندگاری نیافت. آیا نگوییم ایران یا دولت ایرانی ذاتاً امپریالیست خوبی نیست؟
۸- ایران به رخداد وابسته است و به تکرار خاطره آن. ملتی که خاطره ندارد جنون دارد زیرا نمیتواند جز تحرک بیپایان باشد. خاطره جنگ تحمیلی مصائب آن و مخصوصاً خاطره انسان ایثارگر پاکبازی که مرگ او تضمین استمرار حیات ایران بود، هیچگاه به پایان نمیرسد. او آرش جدید یا انسان مثالین ایرانی است. ازاینرو وجدان ایرانیان به این انسان، سخت وابسته است. شهادت سلیمانی چنین انسانی را به اوج پروژه تکوین خود رسانید.
۹- ایران، یک تناقض بزرگ است: وحدت فردیت آزاد ایرانی با ایدهآلیزم دولت مقتدر. این همزیستی ازطریق ادبیات و عرفان و فولکلور ایرانی در ناخودآگاه فرد ایرانی جایگرفته است. تاریخ ایران همزمان، پوزخند به سکولاریزم و ارتدوکسیزم نظری یک دولت دینی است. ایران عبارت است از دیانت عرفیشده؛ شهودگراییِ واقعیتیافته. ایران روح متعیّن است.
*
واکنش تودههای ایرانی به شهادت سردار سلیمانی همچنان پدیدهای عجیب است و از ژرفناهای ایران و امر ایرانی حکایت میکند. باوجوداین، احساس میشود نظام همچنان میکوشد بهجای وحدت با ایرانِ تاریخی، فاصله گرچه نزدیک اما مطمئنی را با آن حفظ کند. آیا دکترین رهای نظام از ایران نمیهراسند؟ مسئله اساسی آن است که بدون تملک ایران، انقلاب و جمهوری اسلامی با هر میزان تأثیرگذاری و عینیتآفرینی، باز هم مقولهای ذهنی، غیرتجربتشده و افلاطونی باقی خواهد ماند. بدون تملک فلسفه تاریخ ایران این جمهوری حتی اگر به همه زمین گسترش بیابد، بازهم زمینی (ملموس) نخواهد شد. بپذیریم: بدون ایران انقلاب و جمهوری آن همچون درختی است که ریشه در اعماق ندارد؛ هرقدر گسترده، مؤثر و دارای حقانیت حیات.
منبع: خبرگزاری مهر
آغاز پذیرش اسکان موقت تابستان فرهنگیان از هفته پایانی خردادماه
تخصیص ۳۵ هزار میلیارد ریال سود به اعضای صندوق ذخیره فرهنگیان
نحوه دریافت کارت آزمون امتحان نهایی از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند
ثبتنام الکترونیکی مدارس «اختیاری» است/ اعلام نحوه ثبتنام میانپایهها
تظاهراتی که دانشگاه را به قرنطینه رساند
ایجاد فرصت گفتوگو میان حاکمان و حکمیان در سومین همایش دانشگاه آزاد اسلامی
آییننامه تسهیل جذب دانشجویان بینالملل تدوین شد
انتقاد وزیر آموزش و پرورش از افراط در تفسیر مبانی قرآنی
پیام دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به همایش ملی و بینالمللی سلامت، حکمت و حکمرانی
نقش موثر روابط عمومی در ایجاد ظرفیت سازیهای عمومی در دانشگاه
راهاندازی مرکز تحقیقات علم و الهام از قرآن در دانشگاه تهران
حمید مولانا امت را به کتابفروشیها فرستاد
قصه یکروزنامهنگار از غرقشدن تایتانیک در تهران
کتاب سوغاتیهای خوراکی ایران به چاپ سوم رسید
ریشه حکمتها و ضربالمثلهای فارسی در قصههای جورواجور
جذب هیأت علمی در پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی
دستورالعمل برگزاری امتحانات پایان ترم دانشگاه پیام نور اعلام شد
درس علوم و معارف دفاع مقدس باید حضوری و الزامی باشد
اعلام شرایط تحصیل دانشجویان ایرانی در دو دانشگاه قبرسی و لهستانی
گلکسی S24 FE سامسونگ به زودی معرفی میشود+عکس
دومین نسخه بتا اندروید ۱۵ با ویژگیهای جدید منتشر شد
نحوه نظارت بر شیوه نامه پذیرش دانشجوی استاد محور اعلام شد
سفر به قلب زیبایی های کیهانی
پایان میزبانی ۱۱ روزه مصلی؛ خواندیم و ساختیم
موزیلا فایرفاکس به کمک این فناوری کیفیت ویدئوها را بالاتر میبرد
نیازمند سرمایهگذاری با برنامه و غیرشعاری دولتمردان در زمینه هوش مصنوعی هستیم
جزئیات اختتامیه دومین جشنواره بینالمللی سلامت دانشجویان اعلام شد
احیای پروژههای بزرگ صنعتی در دانشگاه امیرکبیر/ آمار مهاجرت نخبگان ریشه رسانهای سیاسی دارد
تامینامنیت حوزههای آزمون نهایی با راکتفلزیاب و سیگنالیاب/تجهیز حوزهها به دوربین مداربسته
اپلیکیشن جدیدی که مخصوص معتادین به گوشی است
تغییر زمان آزمون روز اول پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم به دلیل مشکلات سامانه کارت ورود
طلب ۱.۵ همتی شرکتهای لبنی بابت طرح شیر مدارس
تاکید وزیر علوم بر تسهیل جذب نخبگان به عنوان عضو هیاتعلمی
برگزاری جشن ازدواج ۱۳۰ زوج دانشجوی دانشگاه محقق اردبیلی
فرهنگ سازی گام اول فریلنسری است
هر ایرانی یک فریلنسر می شود
طلاب صورت خود را با سیلی سرخ نگاه داشتهاند
تحول به معنای کنارگذاشتن سنتهای اصیل حوزوی نیست
جدول معیارهای جدید برای رتبه بندی دانشگاهها
آییننامه تسهیل جذب دانشجویان بینالملل تدوین شد
سرعت در جذب اعضای هیات علمی رتبه دانشگاهها را تغییر میدهد
حضور رییس دانشگاه علامهطباطبایی در گردهمایی روسیه و جهان اسلام
اعزام ۲۰۰ طلبه جهادی به مناطق سیلزده فریمان
تانکهای بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس
بنسلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین میکند
ترکیه رقیب جنگنده F-35 آمریکا را ساخت+عکس
هوشمندسازی افزایش کیفیت زندگی مردم و رشد اقتصاد
گیاهان دارویی کلید رسیدن به اقتصاد دانشبنیان
ایجاد بنیه علمی و فناورانه جهت رسیدن به اهداف بزرگ در حوزه نانو
تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس
حرکت کثیف اپل درباره عکسهای کاربران لو رفت
آگهی/دستمزدهای نجومی؛ بررسی درآمد وکلا شایع یا واقعیت
علت انتخاب نام Gemini برای هوش مصنوعی گوگل چه بود؟
گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس
شکست سنگین مرسدس بنز در فروش این خودروها+عکس
لغو امتحانات نهایی روزهای ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت دانشآموزان
کشف استخر سرپوشیده ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس
ردپای تازه کشف شده انسانها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس
موشک تازه از راه رسیده روسیه فشار به اوکراین را بیشتر کرد+عکس
اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل
قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری میکند
حقایقی درباره کهکشان راه شیری میلهای که چیزی درباره آن نمیدانید
ساخت هندزفری جدیدی که هرگز گره نمیخورد+عکس
تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخزده در مریخ ثبت شد+عکس
گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس
بیامو قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس
خودروی پرفروش اروپا به ایران آمد+عکس
پس زمینه تابلوی مونالیزا متعلق به این مکان است+عکس
من یک پایین شهریام در کتابفروشیها
جشنواره ایده های برتر جوانان در کردستان برگزار می شود
جنس کنش دولتمردان سیزدهم اعتقاد به مشارکت خیرین است
ساخت مدارس خیرساز در دولت سیزدهم بهطور میانگین ۲ برابر شده است
افرادی که با قرآن مانوس شده اند؛ حق طلب و حق جو هستند
درخواست دانشجویان لهستان برای تحریم رژیم صهیونیستی
استقرار میز پاسخگویی امتحانات نهایی در ادارات آموزش و پرورش مناطق ۱۹گانه تهران
اولویت سازمان سنجش پس از ملی شدن چیست؟
جشنواره برهان ؛ تلاش دوباره برای احیای کرسیهای آزاداندیشی در دانشگاهها
پیام تسلیت جهاد دانشگاهی تهران در پی شهادت یکی از رزمندگان حزبالله
چگونگی تبدیل نظریه علوم انسانی به فناوری نیاز امروز جامعه است
موسسه علم و فناوری شهید مسعود علیمحمدی راهاندازی شد
چطور با گوشی خود بفهمیم که ما را ردیابی میکنند؟
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس
تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخزده در مریخ ثبت شد+عکس
ارزانترین سلاح پهپادکُش که ساخت بریتانیا است+عکس
ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس
تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس
بنسلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین میکند
بزرگترین فروچاله زیرآبی دنیا که باعث انقراض دایناسورها شد+عکس
حرکت کثیف اپل درباره عکسهای کاربران لو رفت
بیامو قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس
تانکهای بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس
استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه میرسد
جزئیات کیا سورنتو جدید اعلام شد+عکس
تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس
کشف خیره کننده دانشمندان درباره یونها همه را شگفت زده کرد
گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس
آیفون16 پرومکس در باتری و شارژدهی رکوردشکن میشود
حقایقی درباره کهکشان راه شیری میلهای که چیزی درباره آن نمیدانید
تمام اطلاعات آیفونها و آیپدها لو رفت
رونمایی آمریکا از بزرگترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس
قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری میکند
ارزانترین باتری مادامالعمر دنیا کشف شد+عکس
ردپای تازه کشف شده انسانها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس
خریداران Xperia ۱ VI سونی منتظر یک تغییر ویژه در صفحه نمایش باشند+عکس
کشف استخر سرپوشیده ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس
اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل
زاکربرگ میخواهد این شبکه معروف خبری را بخرد
منتظر شفقهای قطبی بعدی باشید
اشتباه بیسابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.