به گزارش ثریا متن زیر برشی از کتاب «معرفت امام زمان» اثر ابراهیم شفیعی سروستانی است که در ادامه میخوانید؛
با توجه به روایات وارد شده درباره غیبت امام مهدی (ع) میتوان گفت در مورد چگونگی غیبت آن حضرت، دو صورت قابل تصور است: [۱]
اولین صورت، همان است که به طور متعارف در اذهان مردم در مورد غیبت آن حضرت وجود دارد؛ یعنی اینکه امام مهدی (ع) در طول مدت غیبت خویش از نظر جسمی از نظر مردم دور است و اگرچه آن حضرت در این مدت، مردم را میبینند و از حال آنها باخبر میشوند، ولی کسی توان دیدن ایشان را ندارد و با حضرتش روبه رو نمیشود.
نعمانی در کتاب الغیبة، چهار روایت نقل میکند که همه بیانگر همین صورت اول است. از جمله این روایات چهارگانه، این روایت امام صادق (ع) است که میفرماید: یَفْقِدُ النّاسُ إِمامَهُم، یَشهَدُ المَواسِمَ] المَوْسِمَ] فَیَراهُمْ وَ لایَرَونَهُ. [۲] [در زمان غیبت] مردم، امام خویش را نمییابند. با اینکه او در موسم [حج] حاضر میشود و مردم را میبیند، ولی کسی او را نمیبیند.
شیخ صدوق در کتاب کمال الدین نقل میکند که امام رضا (ع) در پاسخ کسی که از آن حضرت در مورد قائم آل محمد (ص) پرسید، میفرماید: «لایُری جِسْمُهُ، وَ لایُسَمّی بِاسمِه…؛ جسم [آن حضرت] دیده نمیشود و به اسم نام برده نمیشود». [۳]
امیرمؤمنان علی (ع) نیز در روایتی میفرماید: إِنَّ حُجَّتَها عَلَیها قائِمَهٌ، ماشِیةٌ فی طَرَفِها، داخِلَةٌ فی دُورِها وَ قُصوُرِها، جَوّالةٌ فی شَرقِ هذَا الأَرضِ وَ غَربِها، تَسمَعُ الکَلامَ وَ تُسَلِّمُ عَلَی الجَماعَةِ تَری وَ لاتُری إِلی الوَقفِ وَ الوَعدِ وَ نِداءِ المُنادِی مِنَ السَّماءِ أَلا ذلِکَ یَومٌ فیهِ سُرورُ وُلدِ عَلیٍّ وَ شیعَتِهِ. [۴]
حجت خدا بر روی زمین بر آن ایستاده است. در راههای آن حرکت میکند و در قصرها و خانههای آن داخل میشود. او شرق و غرب زمین را در مینوردد. سخنان مردم را میشنود و بر جماعت آنها سلام میکند. او مردم را میبیند، ولی کسی او را نمیبیند تا زمانی که وقت ظهور در رسد و وعده الهی تحقق یابد و ندای آسمانی طنینانداز شود. همانا آن روز، روز شادی فرزندان علی و شیعیان اوست.
حاصل روایات بالا این میشود که در طول زمان غیبت، به دلیل مصالحی که پس از این به آنها اشاره خواهیم کرد، امام عصر (ع) به کلی از دیدگان مردم غایب است و جز در موارد بسیار اندک و آن هم در مقابل بندگان خاص خداوند حاضر نمیشود.
صورت دومی که برای غیبت حضرت ولیّ عصر (ع) میتوان تصور کرد، این است که اگرچه آن حضرت در طول زمان غیبت در میان مسلمانان حضور مییابد و با آنها برخورد میکند، ولی کسی آن امام را نمیشناسد و به هویت واقعی ایشان پی نمیبرد. بنا بر این فرض، امام مهدی (ع) در هر شهر و مکانی که اراده کند، حضور مییابد و مانند دیگر مردم به زندگی میپردازد، ولی کسی از حقیقت حال ایشان آگاه نمیشود.
روایاتی وجود دارد که میتوان از آنها صورت دوم را استفاده کرد که از آن جمله باید به روایتی اشاره کرد که شیخ طوسی در کتاب الغیبة از دومین نایب خاص آن حضرت؛ یعنی محمد بن عثمان عمری نقل میکند: وَ اللّهِ إِنَّ صاحِبَ هذَا الأَمرِ لَیَحضُرُ المَوسِمَ کُلَّ سَنَةٍ، یَرَی النّاسَ وَ یَعرِفَهُم وَ یَرَونَهُ وَ لایَعرِفُونَهُ. [۵]
به خدا سوگند، صاحب این امر هر سال در موسم [حج] حضور مییابد، در حالی که او مردم را میبیند و آنها را میشناسد، ولی مردم با اینکه او را میبینند، وی را نمیشناسند.
امام صادق (ع) نیز درباره غیبت آن حضرت چنین میفرماید: فَما تُنْکِرُ هذِهِ الأُمَّةُ أَنیَکُونَ اللّهُ یَفعَلُ بِحُجَّتِه ما فَعَلَ بِیُوسُفَ وَ أَنیَکُونَ صاحِبُکُم المَظلُومُ الَمحجُورُ حَقَّهُ صاحبُ هذَا الأَمرِ یَتَرَدَّدُ بَینَهُم وَ یَمْشِی فی أَسواقِهِم وَ یَطَاءُ فُرُشَهُم وَ لایَعرِفُونَهُ حَتّی یأذَنَ اللّهُ أنیَعرِفَهُم نَفسَهُ کَما أَذِنَ لِیُوسُفَ حینَ قالَ لَهُ اِخوَتُهُ: «أَءِنَّکَ لَأَنتَ یُوسُفُ قالَ اَنَا یُوسُفُ». [۶] و [۷]
چگونه این مردم، این موضوع را که خداوند با حجتش همان گونه رفتار میکند که با یوسف رفتار کرد، انکار میکنند؟ همچنین چگونه انکار میکنند که صاحب مظلوم شما همان که از حقش محروم شده و صاحب این امر [حکومت] است در میان ایشان رفت و آمد میکند، در بازارهایشان راه میرود و بر فرش آنها قدم مینهد، ولی او را نمیشناسند، تا زمانی که خداوند به او اجازه دهد که خودش را معرفی کند، همچنان که به یوسف اجازه داد، آن زمان که برادرانش از او پرسیدند: «آیا تو یوسف هستی؟» پاسخ دهد که «بلی، من یوسف هستم».
بنابراین فرض، برای حفظ امام مهدی (ع) از شر دشمنان لازم نیست که آن حضرت از نظر جسمی از جامعه دور و از دیدگان پوشیده باشد، بلکه همین قدر که ایشان در میان مردم شناخته نشود و هویت حضرتش بر آنها پوشیده بماند، کفایت میکند. شاید از همین روست که ائمه اطهار (ع) از مردم میخواستند نام و عنوان مهدی (ع) را پوشیده دارند و در پی شناسایی حضرتش نباشند. در توقیعی که از ناحیه مقدسه امام زمان (ع) برای محمد بن عثمان، نایب خاص آن حضرت، صادر شده، در پاسخ کسانی که در پی دانستن اسم و عنوان حضرتش بودند، آمده است: إِمَّا السُّکُوتَ وَ الجَنَّةَ وَ إِمَّا الکَلامَ وَ النّارَ، فَإنَّهُم إِن وَقَفُوا عَلَی الإِسمِ أَزاعُوهُ، وَ إِن وَقَفُوا عَلَی المَکانِ دَلّوا عَلَیهِ. [۸]
مردم یا باید سکوت کنند و در نتیجه، بهشت را برگزینند یا در پی سخن گفتن [از مهدی] و در نتیجه، داخل شدن در دوزخ باشند؛ زیرا مردم اگر بر نام آن حضرت واقف شوند، آن را منتشر میسازند [و در نتیجه، دشمنان نیز باخبر میشوند] و اگر از جایگاه او آگاه شوند، آن را به دیگران نیز نشان میدهند.
از این توقیع به دست میآید که حضرتش با پنهان داشتن نام و عنوان و مکان خویش به راحتی میتواند از شر دشمنان در امان باشد. در این صورت، دیگر نیازی نیست که حتماً آن امام از نظر جسمی هم از نظرها به دور باشند.
آنچه معنای دوم را تأیید میکند، سخنان کسانی است که در زمان غیبت کبرا آن حضرت را دیده و حالات مختلفی را برای حضرتش برشمرده اند. چنان که از سخنان آنها برمی آید حضرت مهدی (ع) گاه در موسم حج و با لباس احرام همچون دیگر حجاج با آنها روبه رو میشود؛ گاه در لباس تجار و شمایلی که مخصوص تجارت پیشگان است، گاه در صورت یک عرب معمولی که در بیابانها راه را بر گمشدگان مینمایاند و نظیر آن. این موضوع حکایت از این دارد که حضرت مهدی (ع) از نظر ظاهری، با انتخاب پوششهای مختلف، هویت واقعی خود را از دیدارکنندگان پنهان داشته است و بیشتر آنان در نگاه اول موفق به شناخت آن حضرت نشده اند. تنها پس از جدا شدن آن جناب از ایشان، به هویت واقعی شخصی که با او دیدار کرده اند، پی برده اند. [۹]
پی نوشتها:
[۱]. سید محمد صدر، تاریخ الغیبة الکبری، بیروت، دارالتعارف، ۱۳۹۵ ه. ق، صص ۳۱ ۳۶.
[۲]. کتاب الغیبة (نعمانی)، ص ۱۷۵؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۳۳، ص ۳۴۶، ح ۳۳.
[۳]. کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۵۶، ص ۶۴۸، ح ۲.
[۴]. کتاب الغیبة (نعمانی)، ص ۱۴.
[۵]. کتاب الغیبة (طوسی)، ص ۲۲۱.
[۶]. سوره یوسف (۱۲)، آیه ۹۰ و ۹۱.
[۷]. کتاب الغیبة (نعمانی)، ص ۱۶۴؛ الکافی، ج ۱، صص ۳۳۶ ۳۳۷، ح ۴.
[۸]. کتاب الغیبة (طوسی)، ص ۲۲۲.
[۹]. ر. ک: همان، صص ۱۵۶، ۱۶۴، ۱۸۱ و ۲۵۸؛ ر. ک: میرزاحسین نوری، نجمالثاقب، چاپ نهم: قم، مسجد مقدس جمکران، ۱۳۸۴، صص ۱۳۹ ۵۰۷.
منبع: خبرگزاری مهر
دانشگاه آزاد امکان مشارکت گسترده مردم در امر تولید را فراهم میکند
تشریح اقدامات حفاظتی سازمان سنجش در نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
اعلام جزییات پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته اصلاح شد
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از اصلاح احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ خبر داد.
شاهنامه هنر فردوسی است و لاغیر
دستگیری متهمانی که برای تقلب در کنکور، رمز ارز میگرفتند
امکان افشای سوالات آزمونهای آموزش و پرورش غیرممکن شد/ سهم ۵۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور
تدوین طرح مدرسه مجازی بزرگسالان برای کاهش تنوع مدارس
آزمونهای نهایی دانش آموزان به سازمان جدید سنجش واگذار می شود
انتشار فراخوان دورههای ۲۳ و ۲۴ جایزه مهرگان ادب
آمادگی رفع نیاز فناورانه سازمان سنجش در مقابله با تقلب کنکور
کلاهبرداری از داوطلبان کنکور با دریافت رمزارز و سکه طلا
اساسنامه سازمان ملی سنجش بعد از کنکور ابلاغ میشود
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
چراغهای خودروی جدید آئودی سخنگو هستند+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودیاش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
کارکرد عجیب مایع ظرف شویی در هواپیمای بوئینگ
اینترنت استارلینک در این کشورها قطع میشود
مشکل بزرگ ناسا در مریخ که فعلا حل نشدنی است
بمب الکترومغناطیسی چطور منفجر میشود؟
شروع احداث و افتتاح ۲۷ کلاس درس در سفر رئیس سازمان نوسازی مدارس به هرمزگان
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
مهلت ارسال ایده به ششمین دوره رویداد «از ایده تا بازار» تمدید شد
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
مدارس تا فرارسیدن ایام امتحانات باید دایر باشند
پذیرش بدون آزمون قاریان و حافظان قرآن در دانشگاه فرهنگیان
نقش حمایتی خانوادهها از دانشآموزان در روزهای امتحانی
فردا؛ آخرین مهلت ثبتنام آزمونهای ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی
انتشار مقاله استاد دانشگاه شریف در معتبرترین مجله انجمن فیزیک آمریکا
آگهی/ گیربکس سایکلو گومائو چه تاثیری در افزایش سرعت و کارایی صنایع دارد؟
سیزدهمین دوره جشنواره تیتر ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود
شیوهنامه مشوقهای خدمتی برای کسب مهارت دانشآموختگان دانشگاهی ابلاغ شد
اساتید دانشگاههای جهان صهیونیستها را تحریم کنند
منتخبین هجدهمین مسابقات ربوکاپ ۹ سهمیه جهانی دریافت میکنند
واگذاری مالکیت ساختمان سابق دانشگاه علمی کاربردی واحد استان اردبیل به دانشگاه محقق اردبیلی
جرائم متخلفان کنکور اعلام شد
تشریح مأموریت جهاددانشگاهی در راستای نیازهای کشور
بیانیه مدرسین دروس معارف اسلامی دانشگاههادر حمایت از حمله موشکی سپاه
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ تمدید شد
۴۵ قفسه کتاب کانون در مدارس ۱۰ استان کشور جاگذاری شد
سامانه نقل و انتقال دانشجویان علوم پزشکی از یکم اردیبهشت فعال میشود
وزیر علوم بر پیگیری امور معیشتی یاوران علمی دانشگاهها تاکید کرد
طرح رتبهبندی و اعتبارسنجی مؤسسات آموزش عالی تهیه میشود
سهچهارم مسافران از اقامتگاههای غیررسمی و بدون مجوز استفاده کردند
گذر نهضت سوادآموزی از وضعیت حاضر به مدلهای جدید آموزشی طبق برنامه هفتم
تایید انتخاب ۱۰ رییس دانشگاه و مرکز آموزشی و تحقیقاتی کشور
زمان ثبت نام وام شهریه دانشجویی دانشگاه علمی کاربردی اعلام شد
شنبه آخرین مهلت ثبت نام برای امریه سربازی دانشگاه تهران
آزمونهای شبه نهایی از ۹۰ درصد محتوای برنامه و کتاب درسی است
امکان استفاده از تک ماده برای ۴ درس با نمره ۷ به بالا
بکارگیری معاون پرورشی در مدارس غیردولتی ضروری است
تاریخ طب در ایران معرفی و بررسی میشود
رونمایی از پلتفرم نشر دانشگاهی
مدارک مورد نیاز پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
تدوین طرح مدرسه مجازی در راستای کاهش تنوع مدارس
مهلت ثبت نام آزمون EPT اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی تمدید شد
شورای تحقیق جذب هیات علمی تشکیل میشود
صدور مجوز راهاندازی مدارس سمپاد عشایری در سه استان کشور
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
تداوم توزیع شیر رایگان در مدارس تا پایان امتحانات/ چالش تامین پاکت استریل شیر
تحلیل بیانات رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان/ پاشنه آشیل جهاد تبیین محیط دانشگاه است
شیوهنامه المپیاد ورزشهای فناورانه دانشجویی ابلاغ شد
واگذاری آزمونهای ارتقا و گواهینامه دستیاران پزشکی به دانشگاهها
جاماندگان نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳، امروز و فردا نامنویسی کنند
قدرت نظامی ایران حرف اول و آخر را در منطقه میزند
زمان اعلام نتایج اولیه آزمون دکتری اعلام شد
پروژههای اولویتدار دانشگاه تهران تکمیل می شود
انجام عملیات «وعده صادق» مایه مباهات است
نشست شورای مسکن دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد
ایران جزء ۱۵ کشور برتر جهانی در جذب دانشجویان بین المللی
نتایج اولیه و زمان انتخاب رشته آزمون دکتری ۱۴۰۳ منتشر شد
کتاب ای کاش زودتر برای سوالات نوجوانان درباره حجاب منتشر شد
فلسفه عشق نقد و بررسی میشود
ورود شخصیتهای خارجی به محصولات خواب کودکان
دهمینجلسه درسگفتارهای سعدیخوانی برگزار میشود
طنز یعنی چه؟
ایران چطور گنبد آهنین را در هم شکست؟ +عکس
تغییر شکل عجیب هرم بزرگ مصر+عکس
چرا آدم فضاییها خودشان را به انسانها نشان نمیدهند؟
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
آنچه درباره ناوگان پهپادی ایران نمیدانید+عکس
قابلیت ارتباط ماهوارهای به گوشیهای گوگل اضافه شد
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
انفجار این بمب الکترومغناطیسی قربانیان را ۲۰۰ سال عقب میبرد+عکس
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
تفاوت موشکهای بالستیک، کروز و هایپرسونیک ایران در چیست؟
چهار تغییر در دانشگاه فرهنگیان
موشک ایرانیای که سامانه ضد موشک اسراییل را فلج میکند+عکس
توسعه تضمین اشتغال با راهاندازی مراکز جدید در دانشگاه علمیکاربردی
موتور خودروی فرمول یک در خودروی معمولی قرار گرفت+عکس
کسر ۴۵ درصد از حقوق دانشجومعلمان لغو شد
جهش علمی ایران نسبت به سرمایهگذاری مالی در دنیا بینظیر است
گوشیهای سامسونگ آیفون را شکست دادند
کتاب مهندسی مرجع جامع کنترل، در سیستم حمل و نقل چاپ و راهی بازار نشر شد
راهاندازی سامانه مهارت افزایی هدفمند و نوآورانه در دانشگاه امیرکبیر
شرکت هزار عضو هیات علمی در فرصتهای مطالعاتی جامعه و صنعت
مدارک مورد نیاز پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
دانشجویان میهمانی چه شرایطی باید داشته باشند؟
دشمن اذعان دارد که گنبد آهنین شکسته شد
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
حمله موشکی و پهپادی به اسرائیل
لازمه ارتباط بیشتر اساتید با صنعت، تسهیل و جهتدهی قوانین است
تمبر یادبود سهروردی منتشر شد
اجرایی شدن طرح ارسال پستی دانشنامه دانشآموختگان دانشگاه جامع
رئیس مرکز همکاریهای علمی بینالمللی وزیر علوم منصوب شد
حمایت بنیاد نخبگان تهران، از توسعه صنعت گلخانهای و محیطهای کشت کنترلشده
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.