شبکه علمی ثریا به نقل از ترجمان: تا حالا از خودتان پرسیدهاید که زندگی کردن واقعاً چه معنایی دارد؟ متیو کرافورد، فیلسوف و نویسندۀ کتاب «جهانِ فراتر از ذهن شما»، پاسخ کاملاً مشخصی دارد. برای او معنای واقعی زندگی و آزاد بودن، کنار گذاشتن گزینههای فراوان و مواجهۀ ماهرانه با محدودیتهای جهان مادی است. به گفتۀ او شکوه و عظمت زندگی مرهون درگیری با واقعیت است نه زندگی میان مشتی کاغذ.
نیویورکر ـ تیم وو: تا حالا از خودتان پرسیدهاید که زندگی کردن واقعاً چه معنایی دارد؟ متیو کرافورد۱، فیلسوف و تعمیرکار موتورسیکلت جواب کاملاً مشخصی دارد. برای او معنای واقعی زندگی دست و پنجه نرم کردن با چالشهای مادی است؛ آنچنان که وجود دارند. از نظر کرافورد، زندگی کردن و آزاد بودن «مواجهۀ ماهرانه» با موانع و ناکامیهای واقعیت است؛ مانند نواختن موسیقی، تعمیر موتور سیکلت، بزرگ کردن بچه یا قایقسواری. کرافورد در کتاب اولش با عنوان طبقۀ خریدار و هنر روح۲ به اختصار هجرتش از زندگی پر از کاغذبازی در مجمع محققان به تعمیر موتورسیکلت را وصف میکند. او درگیری با واقعیتها را برتر میداند زیرا به گفتۀ خودش اینگونه است که واقعاً شکوه و عظمت را تجربه میکنیم. در کتاب جدیدش، جهان فراتر از ذهن شما۳، مینویسد «چنین مواجههای با اطراف اساساً شهوتبرانگیز است» زیرا «از خودمان بیرون کشیده میشویم و به سوی زیبایی میرویم.»
شاید بسیاری از ما، دست کم تا حدی، دوست داریم این سخن را تأیید کنیم. تعطیلات مرفهانه که هدفشان ایدهآلسازی زندگی است، عموماً شامل بازگشت به محیطی اولیه مانند ساحل و جنگل هستند و در کنار اینها فعالیتهای هیجانانگیز و معقول مانند غواصی، یوگا، گلف یا ماهیگیری انجام میگیرد. با این همه حتی وقتی که دلمان برای چنین هیجانهایی لک میزند، ظاهراً در برنامهریزی خود تمایل داریم بیشترشان را از صحنۀ زندگی روزانهمان پاک کنیم. زندگیای میخواهیم تر و تازه و تحریککننده و در عین حال زندگیای آسان - آشپزی سریع، سفر بدون رنج و روابط انسانیِ خالی از اصطکاک- و درکی هم از این تناقض ذاتی نداریم.
مدتی بود که در اندیشۀ این تناقض بودم. کرافورد، در کتاب جدیدش، به شکلی غیرمنتظره این مسئله را توضیح میدهد. او عصر روشنگری را متهم میکند. دقیقتر بگویم، او اعتقاد دارد که ناخودآگاه اسیر ایدهآل خاصی از آزادی مطلق شدهایم که وی آن را با اندیشههای ایمانوئل کانت مرتبط میداند. شاید خندهدار باشد که کانت را برای چیزی بیش از کسالت دانشجویان لیسانس در کلاسهای کانتشناسی محکوم کرد، اما موضوع این است که اغلب تحت حاکمیت قواعدی هستیم که در سطح گستردهایی پذیرفته شدهاند و دربارهشان سؤال هم نمیکنیم و هرگز قدرتشان را نمیشناسیم.
به گفتۀ کرافورد، بخش مهمی از جذابیت جهان و زندگی ما به خاطر این تصور از بین میرود که آزادی به معنای داشتن حداکثر گزینههاست. بیش از حد در این عقیده وسواس به خرج دادهایم که آزادی به معنای نوعی از زندگی است که در آن هیچ فرد یا نهادی نگوید چه بکنیم و چه نکنیم. کرافورد فکر میکند که اگرچه این عقیده در قرن هجدهم از اهمیت فوقالعادهای برخوردار بوده، اما زیادهروی کردهایم و انتظار داریم که نه تنها پادشاهان که هر کس یا چیز دیگر از جمله فناوریهای خودمان، هرگز گزینهها را برایمان تعریف نکنند. وی نشانههای ظریف اثرات این فلسفه را همه جا یافته است، مثلاً تمایل کنونی به انتظار نوعی بیتفاوتیِ ناشی از خوشاخلاقی در هر فضای مشترک. برای مثال، او از موزاک۴ که همیشه موسیقی پسزمینۀ سالن ورزش دانشگاه است به ستوه آمده؛ مسئولش به او میگوید که هدفش اجتناب از «تحمیل گزینهای خاص» به همه است. به نظر وی، این بیروح بودن است که در قالب آزادی عرضه میشود.
کرافورد نفرت خاصی از ماشینهای مجلل مدرن دارد، او گمان میکند در آنها راننده در مقابل واقعیتهای سفر با سرعتی بیش از صد کیلومتر بر ساعت به نوعی عایقبندی میشود. او مینویسد «ایدهآل الهامبخشِ» اتومبیل کنونی این است «که راننده باید ناظری روحمانند باشد و از میان دنیای اشیایی عبور کند که روی صفحه نمایش ظاهر میشوند.» کرافورد میگوید، چنین وسایل نقلیهای کاری باقی نمیگذارند که خودمان انجام دهیم و رانندگی را به نوعی خردهکاری تبدیل میکنند و سرانجام بیهدف بودن آن را به رخ میکشد. هرجایی میتوانیم رانندگی کنیم اما همچنان با جادهها غریبهایم.
گاهی گمان میکنم شاید غر زدن کرافورد به کانت مسئلهای شخصی باشد: با در نظر گرفتن تمام خطرات راندن موتورسیکلت، گمانم این است که او ترجیح میدهد وارد شعلههای آتش شود تا اینکه مانند این فیلسوف (کانت) زندگی کند، کسی که به نظر میرسد زندگیاش از جمله کسالتبارترین زندگیها در طول تاریخ باشد. آخر دربارۀ مردی که عمری دربارۀ آزادی اظهار عقیده کرده اما بسیاری معتقدند هرگز وارد هیچ رابطۀ جنسیای نشده، چه میتوان گفت؟
از نظر کرافورد، معنادارترین فعالیتهای زندگی مستلزم کنار گذاشتن گزینهها و مواجه شدن با محدودیتهای جهان مادی است. مثلاً فکر کنید برای قایقرانی یا گیتار زدن چه چیزهایی لازم است. برخلاف آیپد یا ماشین مجلل، نمیتوانید تنها با فشار یک دکمه آنچه را میخواهید اتفاق بیافتد انتخاب کنید. من عاشق قایقرانیام اما این کار میتواند بسیار سخت و گاهی دلسردکننده باشد- همیشه یک مشکلی هست. واضح است که گیتار و قایق بادبانی به فرد آزادی، به معنای برخورداری از حداکثر انتخابها را نمیدهند؛ حتی میشود گفت که نوازندۀ گیتار یا قایقران بسیار محدودند یا حتی در دام افتادهاند زیرا نه قایق بادبانی هرگز خلاف جهت باد حرکت میکند و نه گیتار به راحتی نواهای خوش میسازد؛ اما همان طور که کرافورد یادآور میشود، پذیرفتن چنین محدودیتهایی و بیرون آمدن از زیر سلطه فناوریها اغلب به احساس ارزشمندی میانجامد. هیچ کس نمیخواهد با آیپدش دفن بشود.۵
با اینکه خوانش کرافورد از کانت احتمالاً به وسیلۀ هواداران این فیلسوف رد میشود، دستاورد اصلیِ او در «جهان فراتر از ذهن شما» نمایش این واقعیت است که دربارۀ مفهوم آزادی چقدر دچار سردرگمی شدهایم. شاید بتوان کتاب او را در کنار «بیرون از ذهن ما»۶ اثر آلوا نو۷ حملهای فلسفی خواند، حملهای به آنچه نو این طور مینامد «مفهوم قرن هفدهمیِ فرد به عنوان جزیرهای جداگانه که درون ذهن خود به دام افتاده.» موفقیت کرافورد در توضیح ارتباط میان آزادی و توجه کمتر از نو است- توجه، یا به طور دقیقتر، چیز دیگری که کرافورد از آن نفرت دارد، آشفتگیِ خاطرِ مدام که حاصل تبلیغات و سایر مزاحمتهاست. فکر کنم عقیدۀ اصلیاش این است که اگر همگی ما به درگیری عمیقتر با جهان مادی بها میدادیم، این چنین راحت اسیر نمیشدیم؛ اما گمان کنم مجبور شوید انگشت اتهام خود را به سوی صنعتیسازیِ توجه انسان در قرن اخیر بگیرید و به این خاطر فکر نکنم بتوان کانت را محکوم کرد.
این سبکِ کرافورد است که کمی از موضوع دور میشود. گویا با عقاید بیشتر مردانه و مادی او دربارۀ زندگی میتوان اظهار کرد کسی مانند استیون هاوکینگ که در ویلچر خود محصور شده، زندگیِ بیمعنایی داشته. بخشی از آنچه کرافورد مینویسد به این نظر نزدیک است که زندگیِ ذهن ارزش زندگی کردن ندارد اما نباید فراموش کرد که او خود یک نویسنده و فیلسوف است. شاید هدف کتابهایش صرفاً هشدار به خواننده باشد تا از انجام کارهای خیلی احمقانه و ناخشنودکننده مانند نوشتن یک نسخۀ خطی دوری کند.
با این همه تمام این نکات را میتوان کنار گذاشت زیرا آنچه به نظر من دربارۀ کرافورد اهمیت دارد ارایۀ تفکری حقیقتاً جایگزین است، واکنشی به سکون زمان که اغلب به شکلی متفکرانه عرضه نمیشود. امروزه یافتن سنتگرایی که محافظهکار نباشد کار دشواری است و همچنین یافتن انسانگرایی که لیبرال نباشد. او میتواند آزادیخواهان را نقد کند که نتوانستهاند بفهمند چه کسی واقعاً بر آنها حکومت میکند (دیوانسالاریهای خصوصی بزرگ میتوانند به بدی همتاهای عمومی خود باشند) و لیبرالها را که فاقد دیدگاهی از انساناند که او را به چیزی معنادارتر از احترام متقابل و موزاک برساند. کرافورد چیزی را عرضه میدارد که زمانی هدف علمای اخلاق یونان بود: بینش نسبت به اینکه داشتن زندگیِ رضایتبخش به چه معناست، بینشی که هم زمینۀ فلسفی دارد و هم با کسب تجربه ذره ذره بر آن افزوده میشود. جهان فراتر از ذهن شما تنها کتابی نیست که از ما میخواهد «واقعیت را مطالبه کنیم» اما یکی از معدود آثاری است که توضیح میدهد چرا این مطالبه این قدر برایمان دشوار میشود.
مترجم: نجمه رمضانی
مرجع: NewYorker
ضرورت مشارکت ذینفعان حوزه علوم انسانی در تدوین سیاستها
ماده واحده «اصلاح ماده 4 آییننامه شورای تخصصی حوزوی»
صدور مجوز اجرای ۲۴دوره کوتاه مدت اشتغالمحور در دانشگاه علمی کاربردی
انتشار کلید اولیه پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی
در چهلوششمین دوره مسابقه ریاضی دانشجویی در سطح کشوری، ۴ دانشجوی دانشگاه کاشان حضور یافتند و از این میان، ۲ نفر موفق به کسب مدال شدند.
درِ دانشگاههای ایران به روی دانشجویان معترض آمریکایی باز شد
موافقت دولت با راهاندازی دانشگاه فرهنگیان در گلپایگان
بیرون کردن دانشجویان فرانسوی توسط پلیس پاریس
مقایسه صحنه اعتراضات دانشجویی در ایران و آمریکا
ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است
اعلام نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی در نیمه دوم خرداد
شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکدههای پزشکی کشور
آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
اسپاتیفای یکی از قابلیتهای خود را بیخبر پولی کرد
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
چینیها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس
دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد
۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسانهای اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند
ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
به تشکلهای دانشجویی گرنت اعطا میشود
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترینهای آسیا در رتبهبندی تایمز
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار میشود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاهها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشمها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزشهای جهانی
آدرخش و رقص فانتومها در نمایشگاه کتاب طنین میاندازد
مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد
ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است
حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک
انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری
رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد
طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است
بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام
حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرحهای حوزه اینترنت کوانتومی
کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر
۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام میشوند
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
تمدید مهلت ثبتنام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهشسراهای دانشآموزی
خدمات رایگان دندانپزشکی برای دانشآموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
تصویب نقشه راه اجراییسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان
طحاننظیف: قانون اساسی به کلاسهای درس برده شود
احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان
تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین
اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد
حمله خشونتآمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا
آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
دانشگاهیان کشور باید با شبکهسازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند
برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاهها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی
آزمون مجدد برای کنکوریهای زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است
چینیها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
خودروهای پرنده غول پیکر در آسمان به پرواز درآمدند
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.