
به گزارش ثریا - یوسفعلی میرشکاک پژوهشگر و منتقد ادبی در نشست درسگفتارهای خود پیرامون شاهنامهخوانی با تأکید براینکه انسان بهواسطه هویت، انسان است، گفت: شاهنامه، خداینامه و کلاً موالی قدیم ما و آنچه از قبلِ ورود مدرنیته داشتهایم و باقی مانده حتی آنجایی که جز سخافت نمیبینیم، نهفقط شاهنامه بلکه دیوان سوزنی سمرقندی نیز بهیک معنا وجهی از هویت این قوم است.
وی با بیان اینکه طی چند سال گذشته هیچ وقت خودم را سانسور نکرده و همواره بدون ممیزی سخن گفتهام، افزود: انسانِ بدون هویت ایرانی کسی است که باوجود گرسنگی همسایهاش پولش را در جهت شرکت در کنسرت تتلو در آنتالیا خرج میکند. خیلیها از نظام ناراحتند؛ بله اصلاً این نظام از حیث اقتصادی بلد نبوده است چه کار کند اما اگر انسانِ ایرانی میتوانست هویتش را بازیابی کند مشکلی پیش نمیآمد چراکه اولینباری نیست که این قوم و سرزمین دچار مشکل اقتصادی و سیاسی و… شده است. هویت جمعی مردم ایران در گذشته باعث میشد قحطی محض پیش نیاید. با این وجود این مردم بخاطر هویت مشخصشان که قومی و دینی بود، از بحرانهای بزرگ رد شدند.
این منتقد ادبی به درگیری صفاریان با سامانیان و آشوبهای عظیم آن در شرق و غرب و شمال و جنوب ایران اشاره کرد و ادامه داد: با وجود این درگیریها فشاری به مردم وارد نمیشد. هنگامی که غزنویان با سامانیان مشکل پیدا میکنند و درگیریهای زیادی شکل میگیرد باز قوم ایرانی برمدار هویتشان میگردند. ۲۰۰ ـ۳۰۰ سال جنگیدن ایرانیان با اعراب با چه چیزی بود؟ یعنی با تکیه بر چه منش و بینشی بود و چه چیزی در جانشان بود که توانستند آن همه سال در برابر فرهنگ مقابل مبارزه کنند؟ در تحویل قدرت از غزنویان به سلجوقیان اوضاع پریشانی وجود داشته است اما مردم رد میشدند و حکومتها با هم درگیر بودند لذا مشکل، مشکلِ قدرت بوده است نه مردم.
میرشکاک خطاب به جوانان و با تأکید براینکه از چشمانداز من مشکل امروز هویت است، گفت: گذشتگان با عرب روبرو بودند و امروز ما در برابر غرب هستیم. تا قبل مشروطه و مدرنیته هویت واحد داریم اما سپس هویتمان دوپاره یا کلاً بیهویت میشویم یا برای اینکه از گزند مدرنیته در امان باشیم خودمان را بهصورت تصنعی به گذشته هزار ساله و دههزار ساله پرت میکنیم.
این شاعر به تشریح ویژگیهای تکنولوژی پرداخت و با بیان اینکه تکنولوژی همواره انسان را بهسمت خاصی هدایت میکند که پیش از آنکه غرق آن شویم باید آگاه باشیم، گفت: ما بخاطر تکنولوژی است که مصرف کننده شدهایم درحالی که در جمهوری اسلامی به غرب «نه» میگویم اما این فقط در گفتار است چراکه در کردار هنوز نتوانستهایم نه بگوییم.
وی تحقق مدنیت دینی را مقدمه بازگشت به هویت دینی دانست و اظهار داشت: هرجایی که تکنولوژی ورود پیدا کند بهنفع خودش جا باز میکند و این مسئله را که اغلب مشکلات ما از آن سرچشمه میگیرد جماعت موجود متوجه نشدهاند و این درحالی است که ما غرق در سرمایهداری بینالمللی و امپریالیسم هستیم درشرایطی که قصد درگیری با آمریکا را داریم که شدنی نیست.
میرشکاک با تأکید براینکه ما با آرمانگرایی و محالاندیشی انقلاب کردیم، گفت: اگر امروز نمیتوانیم خودمان را جمع کنیم بخاطر آن است که هویت قومی و دینیمان ناخواسته روبروی هم ایستادهاند درحالی که این مسئلهای کاذب است چراکه هویتی قومی که با هویت دینی درگیر باشد کاذب است چون هویت قومی و دینی پشتو روی یک سکهاند.
این محقق و پژوهشگر، عدم دیالوگ و ارتباطگیری با نسل جدید را مشکل نسل اول انقلاب دانست و ادامه داد: ویرانی زبان به ویرانی هویت منجر میشود و من با خودم قرار گذشتهام شاهنامه بگویم چون شاعران گذشته حکیم بودند و کسی که با آن اُنس بگیرد متوجه میشود چگونه حافظ، مولانا و خیام و هرکسی که چشمانداز خاصی دارد از آن بیرون آمده است؛ عظمت این کتاب بهقدری است که ۱۴۰۰ سال اجازه نداده است این مردم فارسیزبان، عرب شوند.
وی گفت: باید بدانیم چه کسی هستیم، چراکه هر فرد از یکسری زیرساخت همچون عقل، عاطفه، خیال، زبان، حکمت و.. شکل گرفته که در او تجلی پیدا میکند. آن فرد ایرانی که در آمریکا زندگی میکند با این فرض که ضد جمهوری اسلامی باشد نیز ایران و تهران را دوست دارد و اگر تیم فوتبال ایران با آمریکا بازی کند باز طرفدار ایران است و این ناخودآگاه است. غفلت از این ناخودآگاهی، ناخودآگاهی را مضاعف خواهد کرد و بخواهیم یا نخواهیم یک حادثه باید رخ دهد تا بفهمیم ایرانی هستیم یا نیستیم.
میرشکاک شعر «این وطن مصر و عراق و شام نیست/ این وطن، شهریست کان را نام نیست» را خواند و گفت: وطن ساحت وجودی توست. همه ایرانیان بخاطر پیروزی تیم فوتبال ایران برابر آمریکا خوشحال شدند اما کسی نیست بپرسد چرا هویت ما فقط در فوتبال میجُنبد درحالی که در اقتصاد، سیاست، هنر و اندیشه نیازمند هویت هستیم.
این منتقد بر لزوم بازیابی هویت تأکید کرد و گفت: باید بتوانیم در عین تمدن، مثل انسانِ ایرانیِ قرن ششم، قرن هفتم و قرن هشتم واجد هویتی باشیم که دین و قومیت در آن همسو باشند تا بر مشکلی همچون حمله مغول غلبه کنیم.
وی عنوان کرد: در ایرانیان شهیدانی همچون سیامک تا یزدگرد و سیاوش وجود دارد؛ قوم ایرانی برای سیاوش تعزیهای داشته است که هرساله برگزار میشده است و اگر امروز میبینیم محرم اینقدر برای این قوم اهمیت دارد بخاطر آن است که قوم ایرانی سراپا خاطره سوگ بوده است درحالی که اعراب خاطره سوگ ندارند. ایرانی ستودن دارد و سعی میکند مدام با جهان مُردگان در ارتباط باشد لذا اگر کارکرد «شاهنامه» در جهان کنونی و مدرن امکان نداشته باشد یا شاهنامه را جوری نفهمیم که بهدرد زندگی و گرفتاریهای امروزمان بخورد، همان بهتر که هیچکاری به کار آن نداشته باشیم.
میرشکاک با انتقاد از اظهارنظر شفیعی کدکنی که معتقد است کارکرد اجتماعی شاهنامه از دست رفته است، با تأکید براینکه شاهنامه کارکرد اجتماعی دارد، گفت: کسی که هشت سال جنگ یا دو سال و دوماه آن را تجربه کرده است داستان شاهنامه را میفهمد.
منبع : منتقد ادبی
دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین
نوحهای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل میکند
تهدید رهبر انقلاب اعلان جنگ با مسلمانان است
انسانساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است
تدارک شبکه قرآن برای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی
ریشه جنایات صهیونیستها در ماهیت تشکیلاتی و پادگان نظامی بودن اسرائیل نهفته است
ضرورت حفظ انسجام ملی و آمادگی همزمان با جریان طبیعی زندگی مردم در روزهای پس از جنگ
در دانشگاه صنعتی شریف مصممتر از قبل در راه توسعه علم و فناوری تلاش خواهیم کرد
اطلاعیه شماره 4 بانک سپه
دکتر پرتوافکنان عضو هیات مدیره بانک سپه در گفتگو با خبرگزاری صداوسیما از برقراری مجدد ارائه خدمات حضوری این بانک خبر داد
تشخیص خانگی سرطان و ایدز با نیم دلار هزینه
تبدیل آب آلوده به کود در ۶ ثانیه
آیا باید شارژرها را همیشه به برق متصل نگه داشت؟
پاکسازی سینوسهای عفونی با رباتهای فوق کوچک
ناتینگ فون ۳ با طراحی عجیبتر از همیشه معرفی شد
رونمایی از پنلهای خورشیدی نانویی خودتمیزشونده
راههای موثر برای مقابله با اینترنت استارلینک؛ تسریع توسعه فیبرنوری
برگزاری کارگاه کشوری توانمندسازی نیروی انسانی آموزش ابتدایی
آخرین وضعیت زمانبندی ثبتنام دانشآموزان در مدارس/ ارائه کارت ورود به جلسه آزمونهای سمپاد و نمونه از امروز
کاظمی: در هر شرایطی آموزش را ادامه خواهیم داد
چراغ سبز کنگره آمریکا به پروژه ناسا برای رسیدن به ماه
ارائه روشی نوین برای تحلیل گسلها با دقت بالا
عکس روز ناسا از یک نواختر در دل آسمان
پای هوش مصنوعی گوگل به بازیهای ویدیویی باز میشود
اعلام زمان برگزاری آزمون عملی و تشریحی آزمون کارشناسیارشد سال ۱۴۰۴
۳۴ دانشگاه ایرانی در جمع دانشگاههای تأثیرگذار تایمز سال ۲۰۲۵
اجرای آزمایشی طرح مدرسه اولیا در هر استان با انتخاب یک مدرسه آغاز خواهد شد
ایرانسل، اینترنت را گران کرد
تهویه هوا با هوش مصنوعی و صرفه جویی ۴۰درصدی انرژی
اولین قدم برای تحقق ژنوم مصنوعی انسان
انفجار دو نواختر جدید در آسمان
ویروس جدید در خفاشها شناسایی شد
چت جیپیتی از مردم خواست به این خبرنگار ایمیل بزنند!
فرمانده نیروی هوافضای سپاه در مراسم عزاداری سالار شهیدان
تصویر/ شمر امروز را بشناس
وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد
ترجمه قدیمیترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشیها آمد
روایت خواندنی بیهقی از حسینبنعلی علیه السلام
دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ
تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی
صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است
روح حاکم بر مقاومت عرفانی در ارتباط با توحید در زندگی است
خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی
۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت
مرد اول ایران که به قدرت و اقتدار او کسی نیامده
نرخ غذا و خوابگاه دانشجویی اواخر تیرماه اعلام میشود
تشریح اقدامات معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در دوران جنگ ۱۲ روزه
برگزاری امتحانات شهریور دانشگاهها به صورت حضوری
نرمافزارهای نفوذ چگونه وارد کشور شده است؟
تصاویر جدید گلکسی واچ ۸ کلاسیک فاش شد
جزئیات تغییر ساعت کاری دانشگاه آزاد مشخص شد
اطلاعات ۶ میلیون مشتری شرکت هواپیمایی استرالیایی هک شد
چگونه اینترنت را در شرایط بحرانی امن کنیم
حمایت از دانشجویان در رشتههای حساس علمی در دستور کار ایران
تبدیل زباله به گنج؛ بیرون کشیدن گرافن و هیدروژن از دل پسماند نفتی
آغاز پذیرش بدون آزمون دکتری به شیوه استادمحور در دانشگاه شهیدبهشتی
برگزاری امتحانات و ترم تابستان دانشگاه علمی کاربردی در این تاریخ
اپل احتمالا از اوپنایآی یا آنتروپیک یاری میطلبد
جدیدترین تقویم آزمونهای علوم پزشکی اعلام شد
سامانهای نوآورانه که اثرگذاری داروهای شیمیدرمانی را افزایش میدهد
صدور نمون برگ هدایت تحصیلی دانشآموزان در دهه سوم تیرماه/ افزایش ظرفیت پذیرش شاخه فنی و حرفهای
فرصت ۴۵ روزه مدارس غیردولتی برای اعلام شهریه/۲ درصد مدارس شهریه ۱۰۰ تا ۱۴۵ میلیون تومانی دارند
اولین مدل پیشبینی تغییرات سطح آب زیرزمینی پس از زلزله طراحی شد
کشف مقادیر زیادی از پروتئین آلزایمر در نوزادان که برای آنها مضر نیست!
اپل از مهندس طراح سابق خود شکایت کرد
جلوگیری از بخارگرفتگی آینهها با گرمکن نانویی بدون المنت
پنیر خوردن قبل خواب باعث دیدن کابوس میشود!
شروع مسابقات ورزشی دانشآموزان از ۲۱ تیرماه/ رقابتهای ورزشی فرهنگیان به شهریور موکول شد
جزئیات برگزاری سیزدهمین سوگواره احلی من العسل در سراسر کشور
هوش مصنوعی میخواهد آرزوی گفتوگو با حیوانات را ممکن کند
اگر همین فردا انفجار اتمی رخ دهد، چقدر شانس زنده ماندن داریم؟
افشای اطلاعات دولتی سوئیس در یک حمله سایبری
تاکسی هوایی ۲۰۲۶ به دبی می آید
تولید شبیهساز جراحی لاپاراسکوپی با یکسوم قیمت نمونه خارجی
ظهور فناوری Li-Fi با سرعتی ۱۰۰ برابر Wi-Fi و امنیت رمزنگاریشده
تولید گوشت از پروتئین آفتابگردان؛ گامی به سوی امنیت غذایی
فراخوان پویش ملی اثرگذاری به وقت میهن مدارس سمپاد
تمدید مهلت ثبتنام پایه هفتم مدارس شاهد تا ۲۰ تیرماه
حافظههای هوشمندی که در آب ذوب میشوند
شناسایی سلولهای پیر بدون نیاز به گرفتن نمونه خون
تصویر/ شمر امروز را بشناس
آیا قرآن به عزاداری برای امام حسین (ع) اشاره کرده است؟
خاطره کمترشنیده شده از شهید باقری از عملیات مرصاد
چطور زیارت عاشورا بلایی بزرگ را دفع کرد؟
نوحهای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل میکند
روایت خواندنی بیهقی از حسینبنعلی علیه السلام
شیعه کسی است که به لقمه حلال قانع باشد
زینب از دور جوانان خودش را میدید/ چه دلاور شدهاند این دو برادر در جنگ
۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت
ترجمه قدیمیترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشیها آمد
چرا گریه بر امام حسین (ع) بهشت را بر انسان واجب میکند؟
وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد
خانه کتاب در ماه محرم منتظر شماست: از همدلی ملی تا روایت سوگواری
نمیتوان حریم دیگران را نقض کرد؛ توجه امام حسین (ع) به محل شهادتاش
تو ایرانی و سرور روزگاری/ تو ایران من! بر جهان سروری کن
راهی ساده برای نزدیک شدن به خدا
فتاوایی که گفتمانسازی در فقه امنیت دینی است
تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی
نگاهی به کارنامه شهید بهشتی که یک ملت بود
تحلیلهای نظام مند شهید طهرانچی در حوزه علوم انسانی تأمل برانگیز بود
صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است
خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی
دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ
دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین
خاکسپاری پیکر شهید طهرانچی و همسرش در حرم عبدالعظیم حسنی(ع)
بیانیه بیش از ۱۳۰۰ نفر از علمای اهل سنت درباره لزوم مقاومت
شرکتهای فناوری در خدمت جنایات رژیم صهیونیستی
اعلام شرایط آموزشی جدید دانشگاه علوم پزشکی تهران
انسانساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است
کشف شاخه گمشده در درخت خانوادگی انسان با دیانای ۴۳۰,۰۰۰ ساله
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.