کد خبر: 129854
ف
جنبش دانشجویی دوباره احیا می‌شود؟
از آخرین حضور جنجالی سید محمد خاتمی در دانشگاه تهران تا اولین حضور احمدی نژاد که منجر به آتش زدن عکسش در دانشگاه امیرکبیر شد؛ برگزاری مراسم روز دانشجو در دو دهه اخیر به موازات قوت و ضعف جنبش دانشجویی فضایی متفاوت و فراز و فرودهای مختلفی داشته است.

به گزارش ثریا - ۱۶ آذر هر سال در دانشگاه‌ها به یاد سه دانشجو (مصطفی بزرگ‌نیا و احمد قندچی و مهدی شریعت‌رضوی) که در اعتراض به حضور ریچارد نیکسون معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا در ایران و از سرگیری روابط ایران با بریتانیا، در سال ۱۳۳۲ در دانشگاه تهران شهید شدند، گرامیداشت روز دانشجو برگزار می‌شود.

سرنوشت روز دانشجو در دانشگاه‌ها با جنبش دانشجویی گره خورده است. با روی کار آمدن دولت اصلاح‌طلب سید محمد خاتمی که حمایت دانشجویان آن زمان را پشت سر خود می‌دید و کمپین انتخاباتی خود را از دانشگاه آغاز کرد، جنبش دانشجویی هم جان تازه‌ای گرفت و باز شدن فضای سیاسی پس از دولت هاشمی‌رفسنجانی، به فعالیت سیاسی و اجتماعی دانشجویان قوت بخشید.

از همان دوران، روز دانشجو به روزی برای بیشتر دیده شدن مطالبات دانشجویان و البته اعتراضات آنان تبدیل شد. برگزاری مناظره‌های داغ در فضای سیاسی اواخر دهه ۷۰ و حضور شخصیت‌های برجسته سیاسی و سخنرانی‌های پرشور، این روز را به روزی خاص برای دانشجویان و البته مسئولان و سیاست‌مداران بدل کرد.

در سال ۱۳۷۸ و به دنبال وقایع کوی دانشگاه در ۱۸ تیر همان سال، روز دانشجو با اعتراضات گسترده دانشجویان و بیانیه‌های شدیدالحن و البته سخنرانی‌ها و مناظره‌های داغی در دانشگاه‌های مختلف کشور برگزار شد. البته از طرفی علی‌اکبر ناطق‌نوری کاندیدای شکست خورده جناح مقابل اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۳۷۶ و رئیس وقت مجلس با حضور در دانشگاه آزاد، درباره خطر نفوذ در دانشگاه‌ها هشدار داد.

روز دانشجو در سال ۱۳۷۹ پس از ترور اسفند ۱۳۷۸ سعید حجاریان تئورسین اصلاح‌طلبان و نایب‌رئیس وقت شورای شهر تهران در فضایی به شدت ملتهب و با اعتراضات گسترده دانشجویان برگزار شد. در مراسم پرشور دانشکده فنی دانشگاه تهران خود حجاریان برای اولین بار پس از ترور در جمع دانشجویان حاضر شد و سخنرانی کرد و شعارهای تندی علیه گروه‌هایی که آن زمان "گروه فشار" خوانده می‌شدند سر داده شد.

درهمان سال سید محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت با حضور در جمع ۱۰ هزار نفری دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس سخنرانی کرد و از دانشجویان خواست با ادامه حرکت در مسیر اصلاحات، "در مقابل کسانی که آن‌ها را به براندازی فرامی‌خوانند، هشیار باشند." در همین مراسم شعارهای تندی علیه روزنامه‌های کیهان و رسالت، علی فلاحیان، مدرسه حقانی، بسیج و علی لاریجانی رئیس وقت صداوسیما سر داده شد و دانشجویان حمایت خود را از خاتمی برای کاندیداتوری در انتخابات سال ۱۳۸۰ اعلام کردند.

در روز دانشجوی سال ۱۳۸۱ تجمعاتی در خارج از دانشگاه‌ها برگزار شد و تعدادی از دانشجویان دستگیر شدند که این موضوع روز دانشجوی آن سال را تحت‌الشعاع قرار داد و در مراسم گرامیداشت روز دانشجو بیشتر در اعتراض به دستگیری دانشجویان و درخواست آزادی آنان پرداخته شد.

۱۶ آذر سال ۱۳۸۲ تقریبا با آرامش و با سخنرانی و مناظره اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در دانشگاه‌های مختلف برگزار شد. با عقب‌نشینی اصلاح‌طلبان از برخی مواضع خود در سال‌هایی که دولت و مجلس را در دست داشتند، روز دانشجو در سال‌های پایانی دولت خاتمی برخلاف سال‌های ابتدایی علاوه بر اعتراض به برخی رویه‌های موجود در کشور، به محلی برای انتقاد از اصلاح‌طلبان تبدیل شد تا جایی که سید محمد خاتمی در آخرین حضور خود به عنوان رئیس‌جمهور در دانشگاه تهران با شعارهای تند برخی از دانشجویان علیه خود مواجه شد.

در سال ۱۳۸۳ خاتمی رئیس‌جمهور بعد از چند سال برای آخرین بار به عنوان رئیس‌جمهور به دانشگاه رفت و در سالن چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران علاوه بر شنیدن سخنان و انتقادات دانشجویان، در سخنرانی خود نسبت به اعتراض دانشجویان درباره عقب‌نشینی از شعارهای اولیه خود، با تاکید بر اینکه "در مقابل هیچ‌کس و هیچ‌چیز عقب‌نشینی نکرده‌ است"، درباره مواضع برخی شاگردان آیت‌الله مصباح‌یزدی عنوان کرد: «در اسلامی که من می‌شناسم رأی مردم، تشریفاتی نیست.» اما در آخرین حضور سیدمحمد خاتمی دانشجویان خوش بدرقه نبودند و در آن روز سالن چمران روز پرتنشی را شاهد بود.

در سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد به جای ۱۶ آذر در ۲۰ آذر برای سخنرانی روز دانشجو راهی دانشگاه امیرکبیر شد که حاشیه‌هایی را به همراه داشت. برخی دانشجویان او را دیکتاتور خطاب کردند و خواستار استعفایش شدند و برخی دیگر شعار حمایت از رئیس وقت دولت سر دادند و به مقایسه او با شهید رجایی پرداختند. تنش تا جایی پیش رفت که به سمت احمدی‌نژاد لنگه کفش پرتاب شد و برخی دانشجویان عکس او را آتش زدند که رئیس دولت نهم در واکنش به این اقدام عنوان کرد که «حاضر است برای کشور، رجایی‌وار بسوزد

شاید پایان تلخ خاتمی و آغاز پرتنش احمدی‌نژاد در دانشگاه‌ها باعث شد تا با تغییرات گسترده در نحوه مدیریت دانشگاه‌ها، فضای سیاسی دانشگاه‌ها از رونقی که در ۸ سال دولت اصلاحات داشت به سمت رکود حرکت کند. البته ایجاد اختلاف و انشعاب در تشکل‌های دانشجویی در سال‌های قبل، این موضوع را تشدید کرد. در این سال‌ها مراسم روز دانشجو بیشتر به صورت فرمالیته و به جای مباحث سیاسی مهم و جدی با مجالس سرگرمی برگزار می‌شد.

البته ۱۶ آذر سال ۱۳۸۸ تحت تاثیر انتخابات مناقشه‌برانگیز آن سال فضایی متفاوت داشت و تجمعاتی به مناسبت این روز در داخل و خارج دانشگاه‌ها برگزار شد که تعدادی از شرکت‌کنندگان در این تجمعات بازداشت شدند. فضای دوقطبی شده دانشگاه پس از سال ۱۳۸۸ در سال‌های بعد هم کم و بیش ادامه یافت و عده‌ای در مراسم ۱۶ آذر سال‌های بعد مواضع تندی علیه رئیس دولت وقت اتخاذ کردند و برخی دیگر به حمایت از او پرداختند.

با روی کار آمدن حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهور فضای سیاسی دانشگاه مانند سال‌های اولیه دولت اصلاحات به سمت امیدواری به آینده پیش رفت با این تفاوت که برخلاف سال‌های دولت اصلاحات، از سخنرانی‌ها و مناظره‌های پرشور چندان خبری نبود و مراسم روز دانشجو بیشتر به صورت کنترل شده برگزار می‌شد.

با این حال در سال ۱۳۹۴ روحانی به دانشگاه صنعتی شریف رفت و علاوه بر شنیدن سخنان و انتقادات دانشجویان، به سخنرانی پرداخت. در این مراسم شعارهایی در حمایت از روحانی و دولتش سر داده شد. رئیس‌جمهور وقت هم در سخنرانی خود تصریح کرد: «بهترین جایی که قدرت باید نقد شود دانشگاه است.» اما پس از سال ۹۶ فعالیت های دانشگاهها رو به افول رفت.

در چند سال اخیر و با شیوع ویروس کرونا در کشور و مجازی شدن دانشگاه‌ها، تقریبا از مراسم روز دانشجو خبری نبود و راکدترین دوران دانشجویی را در این دوران سپری کردیم. اما سید ابراهیم رئیسی پس از رسیدن به ریاست دولت سیزدهم در ۱۶ آذر ۱۴۰۰ راهی دانشگاه صنعتی شریف شد و یک نصف روز را در این دانشگاه گذراند. رئیسی علاوه بر شنیدن سخنان تعدادی از دانشجویان در سخنرانی خود خاطرنشان کرد: «دانشجویان و اساتید نباید بیان دغدغه‌های خود را صرفاً به روزهایی مانند ۱۶ آذر اختصاص دهند بلکه باید در متن جامعه و زندگی مردم قرار گرفته و برای مشکلات موجود راهکار ارائه دهند.»

حالا و در آستانه ۱۶ آذر سال ۱۴۰۱، کشور فضای متفاوتی را تجربه می‌کند. در دو سه ماه گذشته اعتراضات و ناآرامی‌هایی در نقاط مختلف از جمله دانشگاه‌ها صورت گرفته و با برخی فراخوان‌ها، روز دانشجو به نقطه عطفی در این فضا بدل شده است. از یک سو تند شد برخی شعارها در دانشگاه‌ها و از سوی دیگر بازداشت و برخورد تعدادی از دانشجویان انتقاداتی را به همراه داشته است.

با این وجود شاید راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی و یا تکرار تجربه تریبون آزاد و گفت‌وگوی رو در روی مسئولان ارشد با دانشجویان در ۱۶ آذر و ادامه یافتن این روند بتواند فضا را به سمت شنیده شدن انتقادات معترضان و حل مشکلات اساسی کشور ببرد. تجربه دولت اصلاحات در نوع رفتار با دانشجویان نشان داده که یاز گذاشتن فضای نقد می‌تواند به پویاییو تحرک دانشگاه کمک کند. به شرطی که فضای پرنشاط سیاسی به سمت فضای پرتنش حرکت نکند و دانشجویان با داشتن آزادی بیان و پس از بیان، بتوانند مطالبات و انتقادات خود را بدون لکنت به گوش مسئولان برسانند.

منبع : دانشگاه  تهران


مرتبط ها
ارسال نظر
chapta
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

اجرای آزمایشی طرح مدرسه اولیا در هر استان با انتخاب یک مدرسه آغاز خواهد شد

ایرانسل، اینترنت را گران کرد

تهویه هوا با هوش مصنوعی و صرفه جویی ۴۰درصدی انرژی

اولین قدم برای تحقق ژنوم مصنوعی انسان

انفجار دو نواختر جدید در آسمان

ویروس‌ جدید در خفاش‌ها شناسایی شد

چت جی‌پی‌تی از مردم خواست به این خبرنگار ایمیل بزنند!

فرمانده نیروی هوافضای سپاه در مراسم عزاداری

تصویر/ شمر امروز را بشناس

وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد

ترجمه قدیمی‌ترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشی‌ها آمد

روایت خواندنی بیهقی از حسین‌بن‌علی علیه السلام

دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ

تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی

صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است

روح حاکم بر مقاومت عرفانی در ارتباط با توحید در زندگی است

خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی

۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت

مرد اول ایران که به قدرت و اقتدار او کسی نیامده

نرخ غذا و خوابگاه دانشجویی اواخر تیرماه اعلام می‌شود

تشریح اقدامات معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در دوران جنگ ۱۲ روزه

برگزاری امتحانات شهریور دانشگاه‌ها به صورت حضوری

نرم‌افزارهای نفوذ چگونه وارد کشور شده است؟

تصاویر جدید گلکسی واچ ۸ کلاسیک فاش شد

جزئیات تغییر ساعت کاری دانشگاه آزاد مشخص شد

اطلاعات ۶ میلیون مشتری شرکت هواپیمایی استرالیایی هک شد

چگونه اینترنت را در شرایط بحرانی امن کنیم

حمایت از دانشجویان در رشته‌های حساس علمی در دستور کار ایران

تبدیل زباله به گنج؛ بیرون کشیدن گرافن و هیدروژن از دل پسماند نفتی

آغاز پذیرش بدون آزمون دکتری به شیوه استادمحور در دانشگاه شهیدبهشتی

برگزاری امتحانات و ترم تابستان دانشگاه علمی کاربردی در این تاریخ

اپل احتمالا از اوپن‌ای‌آی یا آنتروپیک یاری می‌طلبد

جدیدترین تقویم آزمون‌های علوم پزشکی اعلام شد

سامانه‌ای نوآورانه که اثرگذاری داروهای شیمی‌درمانی را افزایش می‌دهد

صدور نمون برگ هدایت تحصیلی دانش‌آموزان در دهه سوم تیرماه/ افزایش ظرفیت پذیرش شاخه فنی و حرفه‌ای

فرصت ۴۵ روزه مدارس غیردولتی برای اعلام شهریه/۲ درصد مدارس شهریه ۱۰۰ تا ۱۴۵ میلیون تومانی دارند

اولین مدل پیش‌بینی تغییرات سطح آب زیرزمینی پس از زلزله طراحی شد

کشف مقادیر زیادی از پروتئین آلزایمر در نوزادان که برای آنها مضر نیست!

اپل از مهندس طراح سابق خود شکایت کرد

جلوگیری از بخارگرفتگی آینه‌ها با گرم‌کن نانویی بدون المنت

پنیر خوردن قبل خواب باعث دیدن کابوس می‌شود!

شروع مسابقات ورزشی دانش‌آموزان از ۲۱ تیرماه/ رقابت‌های ورزشی فرهنگیان به شهریور موکول شد

جزئیات برگزاری سیزدهمین سوگواره احلی من العسل در سراسر کشور

هوش مصنوعی می‌خواهد آرزوی گفت‌و‌گو با حیوانات را ممکن کند

اگر همین فردا انفجار اتمی رخ دهد، چقدر شانس زنده‌ ماندن داریم؟

افشای اطلاعات دولتی سوئیس در یک حمله سایبری

تاکسی هوایی ۲۰۲۶ به دبی می آید

تولید شبیه‌ساز جراحی لاپاراسکوپی با یک‌سوم قیمت نمونه خارجی

ظهور فناوری Li-Fi با سرعتی ۱۰۰ برابر Wi-Fi و امنیت رمزنگاری‌شده

تولید گوشت از پروتئین آفتابگردان؛ گامی به سوی امنیت غذایی

فراخوان پویش ملی اثرگذاری به وقت میهن مدارس سمپاد

تمدید مهلت ثبت‌نام پایه هفتم مدارس شاهد تا ۲۰ تیرماه

حافظه‌های هوشمندی که در آب ذوب می‌شوند

شناسایی سلول‌های پیر بدون نیاز به گرفتن نمونه خون

رباتی برای پایش مواد مغذی گیاهان گلخانه‌ای

شاید آغاز بیماری پارکینسون از مغز نباشد!

پخش زنده رویدادهای ناسا از نتفلیکس آغاز می‌شود

کشف کهکشانی که ۷ میلیارد سال تغییر نکرده است

تهیه نقشه زمین‌لغزش مناطق پرخطر رودبار-منجیل در دستور کار سازمان زمین‌شناسی

تهیه نقشه زمین‌لغزش مناطق پرخطر رودبار-منجیل در دستور کار سازمان زمین‌شناسی

گیاهانی که می‌توانند هوا را آلوده کنند!

ساخت غشاهای تبادل یون هوشمند

عضویت رایگان در همه مراکز کانون پرورش فکری کشور تا ۲۰ تیرماه

عکس روز ناسا از چشم اژدها

مرسدس بنز از لاستیک‌های قدیمی چرم لوکس ساخت!

دادگاهی شدن تیک تاک و مایکروسافت به دلیل مرگ یک نوجوان

موتور برقی با نخ نانویی ۵ برابر سبک‌تر برای پهپادها

وظایف پلتفرم‌های ملی در جنگ؛ امریکا هم در شرایط بحران فیلتر می‌کند

آماده‌سازی تیم‌های ملی برای شرکت در رقابت‌های جهانی

برگزاری کنکور الکترونیکی فعلا منتفی است/ بنا داریم آزمون‌هایی با مقیاس کوچک‌تر برگزار شود

تاثیر ماده موثر فلفل تند بر رده‌های سلولی سرطان روده

تولید ضدآفتاب‌های نانویی برای کودکان بدون جاذب‌های شیمیایی

شاید آغاز بیماری پارکینسون از مغز نباشد!

خطر کاهش بودجه ناسا برای مریخ‌نورد اروپا

فتاوایی که گفتمان‌سازی در فقه امنیت دینی است

نمی‌توان حریم دیگران را نقض کرد؛ توجه امام حسین (ع) به محل شهادت‌اش

توقف صدور کدهای استخدامی اساتید/ علت چیست؟

برگزاری کنکور الکترونیکی فعلا منتفی است/ این آزمون با اطمینان صد در صدی برگزار می‌شود

زمان امتحانات پایان ترم دانشگاه‌های علوم پزشکی مشخص شد

نگاهی به دستاوردهای شهید طهرانچی در دانشگاه آزاد

خوردن آجیل و تخمه در ایام ماه محرم اشکال دارد؟

حرم حضرت زینب(س) با وجود آزار نیروهای جولانی سیاه پوش شد

آیا قرآن به عزاداری برای امام حسین (ع) اشاره کرده است؟

خاطره کمترشنیده شده از شهید باقری از عملیات مرصاد

تصویر/ شمر امروز را بشناس

چطور زیارت عاشورا بلایی بزرگ را دفع کرد؟

نگاهی به زندگی مسلم بن عقیل قبل از واقعه عاشورا

مرثیه خوانی عبدالرضا هلالی در مراسم روز جمعه مصلی امام خمینی (ره)

شیعه کسی است که به لقمه حلال قانع باشد

زینب از دور جوانان خودش را می‌دید/ چه دلاور شده‌اند این دو برادر در جنگ

چرا گریه بر امام حسین (ع) بهشت را بر انسان واجب می‌کند؟

روایت خواندنی بیهقی از حسین‌بن‌علی علیه السلام

خانه کتاب در ماه محرم منتظر شماست: از همدلی ملی تا روایت سوگواری

نمی‌توان حریم دیگران را نقض کرد؛ توجه امام حسین (ع) به محل شهادت‌اش

تو ایرانی و سرور روزگاری/ تو ایران من! بر جهان سروری کن

کتابی عاشورایی از زبان قهرمانان کربلا در قالبی جدید و خواندنی

۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت

راهی ساده برای نزدیک شدن به خدا

ترجمه قدیمی‌ترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشی‌ها آمد

فتاوایی که گفتمان‌سازی در فقه امنیت دینی است

وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد

نگاهی به کارنامه شهید بهشتی که یک ملت بود

تحلیل‌های نظام مند شهید طهرانچی در حوزه علوم انسانی تأمل برانگیز بود

تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی

دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ

فرصت انتخاب رشته آزمون دستیاری ۷ تیرماه به پایان می‌رسد

بیانیه بیش از ۱۳۰۰ نفر از علمای اهل سنت درباره لزوم مقاومت

خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی

صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است

خاکسپاری پیکر شهید طهرانچی و همسرش در حرم عبدالعظیم حسنی(ع)