به گزارش ثریا ماهواره جوس (Juice) در حال انجام آزمایش‌های نهایی در تولوز (Toulouse) فرانسه است و پس از آن به محل پرتاب در آمریکای جنوبی ارسال می‌شود. قرار است این کاوشگر در ماه آوریل (فروردین-اردیبهشت) زمین را ترک کند.

این فضاپیمای ۶ تنی با استفاده از مجموعه‌ای پیشرفته از ابزارها برای بررسی اینکه آیا هر یک از قمرهای مشتری قابل سکونت هستند یا خیر، چندین پرواز از کنار قمرهای کالیستو (Callisto)، گانیمد (Ganymede) و اروپا (Europa) انجام خواهد داد.

شاید خیالی به نظر برسد. منظومه جووین (Jovian) در قسمت سرد و بیرونی منظومه شمسی، دور از خورشید قرار دارد و تنها یک بیست و پنجم نوری را که به زمین می‌تابد دریافت می‌کند.

منظومه جووین سیاره‌ مشتری، حلقه‌ها و قمرهای آن را در بر می‌گیرد؛ اما فشار گرانشی این سیاره غول پیکر به قمرهای آن به این معنا است که آنها انرژی و گرمای لازم برای حفظ مقادیر زیادی آب مایع در اعماق خود را دارند و ما روی زمین می‌دانیم که هر کجا آب باشد، روزنه‌ای برای زندگی وجود دارد.

پروفسور اِما بانس (Emma Bunce)، دانشمند این ماموریت از دانشگاه لستر بریتانیا می‌گوید: در مورد قمر اروپا، تصور می‌شود یک اقیانوس عمیق، شاید به عمق ۱۰۰ کیلومتر، در زیر پوسته یخی آن وجود داشته باشد. عمق این اقیانوس ۱۰ برابر عمق عمیق‌ترین اقیانوس روی زمین است و ما فکر می‌کنیم که این اقیانوس با یک کف سنگی در تماس است. بنابراین این سناریو وجود دارد که در آن مواد شیمیایی جالبی وجود داشته باشد.

این سفر ۶.۶ میلیارد کیلومتری ۸.۵ سال به طول خواهد انجامید.

ژوئیه ۲۰۳۱ را روی تقویم علامت‌گذاری کنید. این زمانی است که جوس به سیاره مشتری می‌رسد. این کاوشگر پس از رسیدن به مقصد، ۳۵ گذر از کنار سه قمر انجام می‌دهد و در نهایت اواخر سال ۲۰۳۴ به صورت دائمی در اطراف قمر گانیمد مستقر می‌شود.

تیم پروژه آژانس فضایی اروپا (ESA) این هفته یک بررسی بزرگ انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که این ماموریت آماده پرتاب است.

شرکت هوافضای ایرباس ساخت کاوشگر ۱.۷ میلیارد دلاری «Jupiter ICy moons Explorer» به اختصار «Juice» را بر عهده داشته است. این شرکت، تخصص و قطعات کاوشگر را از سراسر قاره جذب کرده است. اکنون همه‌ موارد از جمله مجموعه‌ای از ۱۰ ابزار علمی به طور کامل مونتاژ شده‌اند.

مهندس سیریل کاول (Cyril Cavel) با اشاره به مجموعه‌ای از جعبه‌هایی که از یک طرف این ماهواره‌ی نقره‌ای و سیاه آویزان شده است، توضیح داد: ما تعدادی دوربین با وضوح بالا در تمام طول موج‌های ممکن از جمله فروسرخ، مرئی و فرابنفش در این کاوشگر داریم.

وی به عنوان مدیر پروژه جوس گفت: شما می‌توانید همه این ابزارها را در زیر پوشش‌های محافظ و شفاف ببینید. یک تلسکوپ مرئی با وضوح بالا که «Janus» نام دارد، عکس‌های خارق‌العاده‌ای از فاصله بسیار نزدیک از قمرها می‌گیرد، زیرا ما گذرهایی از ارتفاع ۴۰۰ کیلومتری انجام خواهیم داد. آنها عکس‌های خیره کننده‌ای خواهند بود.

این کاوشگر به داخل قمرها نیز نگاهی می‌اندازد. لیدار که یک سیستم اندازه‌گیری لیزری است، نقشه‌های سه بعدی از سطوح آنها ایجاد می‌کند. مغناطیس‌سنج‌ها، محیط‌های پیچیده الکتریکی و مغناطیسی را ردیابی می‌کنند و حسگرها از ذراتی که در اطراف آنها می‌چرخند، نمونه‌برداری می‌کنند.

جوس به دنبال «زیست‌نشانگر» خاصی نخواهد بود و برای شناسایی ماهی‌های بیگانه در اعماق اقیانوس‌ها تلاش نخواهد کرد. وظیفه آن کسب اطلاعات بیشتر در مورد احتمال قابل سکونت بودن قمرها است که ماموریت‌های آینده می‌توانند سپس با جزئیات بیشتری آن‌ها را بررسی کنند. دانشمندان مدت‌هاست که در مورد این فکر می‌کنند که بر روی یکی از قمرهای یخی مشتری یک فرودگر قرار دهند تا پوسته آن را به سمت آب زیرین حفاری کند.

شاید یک روز در نیمه دوم این قرن این اتفاق بیافتد. برای کار در منظومه شمسی بیرونی باید صبر داشت. مدار زمین و مشتری ممکن است تنها ۶۰۰ میلیون کیلومتر از هم فاصله داشته باشند، اما نمی‌توان به راحتی و مستقیم به سمت مشتری حرکت کرد. بدون وجود یک موشک حیرت‌انگیز این کار غیرممکن است. اگرچه موشک اروپایی آریان ۵ موشک قدرتمندی است، اما چنین قدرتی ندارد و بنابراین کاوشگر جویس به یک مسیر نسبتاً مداری می‌فرستد که از گرانش زهره و زمین برای پرتاب خود به سمت این غول گازی استفاده می‌کند.

جوس کمی شبیه به یک مخزن تهویه ساخته شده است.

بدون محافظت، وسایل الکترونیکی آن به سرعت در تابش شدیدی که در اطراف مشتری وجود دارد، آسیب می‌بینند و این سفر طولانی به سمت زهره و سپس حرکت به سمت این غول گازی، دمای بیرونی ماهواره را از ۲۵۰ درجه سانتیگراد به منفی ۲۳۰ درجه سانتیگراد تغییر می‌دهد.

سورین دشان (Séverine Deschamps)، معمار حرارتی این پروژه می‌گوید: ما دو گنبد بزرگ در داخل فضاپیما داریم تا از رایانه‌ها در برابر تشعشعات محافظت و دمای آنها را از طریق شبکه‌ای از لوله‌ها حفظ کنیم. این امر در مورد سیستم پیشرانه نیز صادق است که باید تا حدود ۲۰ درجه سانتیگراد گرم شود تا در هنگام پرتاب، عملکرد خوبی داشته باشد.

جوس در کار خود تنها نخواهد بود

آژانس فضایی آمریکا در حال ارسال ماهواره خود به نام کلیپر (Clipper) به مشتری است.

اگرچه کلیپر پس از جوس زمین را ترک خواهد کرد، اما در واقع باید درست قبل از برادر اروپایی خود به مشتری برسد. این کاوشگر بر قمر اروپا تمرکز خواهد کرد. این دو ماهواره با هم تیم قدرتمندی خواهند ساخت.

پروفسور میشل دوگرتی (Michelle Dougherty)، محقق اصلی دستگاه مغناطیس‌سنج جوس، می‌گوید: به وجود این دو ماهواره درک عمیق‌تری به دست می‌آید و برخی از حدس‌ها را در مورد آنچه که در حال وقوع است از بین می‌رود.

برای مثال، زمانی که کلیپر از کنار قمر اروپا گذر می‌کند، اگر توده‌ای از قمر در حال خارج شدن باشد، کلیپر از نزدیک اندازه‌گیری‌هایی انجام خواهد داد و جوس از فاصله دور به تماشا خواهد نشست.

منبع: خبرگزاری ایسنا