به گزارش ثریا مجموعه دو جلدی «خطّ امان (پژوهشی در موعود ادیان)» اثر آیت الله محمد امامی کاشانی به ترتیب در ۴۰۷ و ۳۱۱ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.

ادیان الهی چون یهودیت و مسیحیت نیز حداقل در زمینه انتظار ظهور منجی و مصلح جهانی و نهایی با مسلمانان هم رأیند. اعتقاد جازم مؤلف و نظر قاطع همه دانشمندان مسلمان و مسیحی بر این است که طرح این بحث به شیوه علمی و دور از تعصب، به ویژه در عصر حاضر و اوضاع و شرایط خاص جهانی، نه تنها سودبخش است، بلکه ضرورت نیز دارد.

مؤلف در مقدمه اثر آورده است: انگیزه و هدف ما از طرح این موضوع اثبات وجود مصلح و منجی نهایی و ظهور او بر اساس دلایل عقلی و تشخیص هویت امام موعود بر مبنای دلایل نقلی است؛ اگرچه پیشینیان نیز به آن پرداخته‌اند.

این نیاز از دیر زمان به ذهنم خطور کرده بود، لذا بر آن شدم که با دانشمندان مسیحی گفت و گو کنم و نظرات علمی و دینی آنان را در تفسیر عبارات اناجیل بشنوم، و همچنین آرای اندیشمندان و علمای اهل سنت در باب آخرالزمان و حکومت عدل جهانی در روی زمین بدانم، تا اظهار نظرهایم در کتاب واقع بینانه باشد.

ساختار اثر

جلد اول (گفت و گو با اندیشمندان) از این کتاب در چهار فصل تألیف شده است؛ فصل اول با عنوان «گفتگو با متفکران جهان اسلام در زمینه ظهور امام مهدی (ع)» به نگارش درآمده است که برخی از این اشخاص عبارتند از: محمد سید طنطاوی شیخ الازهر، عبدالله بن صالح العبید، محمد عماره، فهمی هویدی، سلیم العوا، محمد عبده یمانی، چند نفر از اندیشمندان کشورهای اسلامی در تهران و علمای زیدیه در یمن.

نویسنده در فصل دوم با عنوان «گفتگو با متفکران جهان غرب درباره ظهور منجی» به بیان دیدگاه پاپ بندیکت شانزدهم، روژه گارودی، پیرکودا، پدر سانا، پی یر روکالو، پدر روحانی ونسان هولزر، چهار تن از اساتید دانشگاه سوئیس و رئیس دانشگاه سالزین و دو تن از اساتید این دانشگاه پرداخته است.

«آینده بشریت و ضرورت ظهور مصلح جهانی از دید ادیان الهی» عنوان سومین فصل از کتاب حاضر است که در آن آینده بشریت و منجی در کتب مقدس مسیحی (بازگشت حضرت مسیح (ع)، ضرورت ظهور منجی، مراحل آمدن مسیح، اهداف آمدن مسیح به زمین، شخصیت‌های مهم دوره مصیبت، حوادث پیش از ظهور و آینده بشریت و حاکمیت عدالت) تبیین شده، سرانجام بشریت و مصلح آخرالزمان در کتب یهود (فرازهایی از تورات: پایان بدی و گناه، رستاخیز مردگان، شخصیت ماشیح و امید و انتظار، آخرالزمان و جهان پیش از ظهور و جهان پس از ظهور و اقدامات مصلح جهانی) تشریح شده، و آینده بشریت و ضرورت وجود نجات بخش در کیش زرتشتی (منجی در کیش زرتشتی، منجی در متون فارسی میانه و دنیای مطلوب و موعود) مورد تأکید قرار گرفته و منجی در فرهنگ‌ها و آئین‌های غیر الهی (مَیتِریا در کیش بودایی، لی هونگ در کیش دائویی و کَلکی / کَلکین در کیش هندویی) به رشته تحریر درآمده است.

چهارمین و آخرین فصل از جلد اول کتاب مذکور با عنوان «قرآن و ظهور مسیح و مهدی (ع) در گفت و گو با دانشمندان مسیحی و علمای اهل سنت» به بیان قرآن کریم و حضرت عیسی (ع) (اعجاز آمیز بودن ولادت حضرت عیسی (ع)، به آسمان رفتن حضرت عیسی (ع) و اشتباه مسیحیان در باب به صلیب کشیده شدن حضرت عیسی (ع)) و اساس مهدویت در قرآن کریم پرداخته است.

جلد دوم که به «دلایل عقلی و فلسفی» اختصاص یافته، در شش فصل تألیف شده است؛ فصل اول با عنوان «دلیل فطرت» به بررسی فطرت و جایگاه معلومات فطری و ویژگی‌های دریافت‌ها و گرایش‌های فطری پرداخته و گرایش‌های فطری از دید فلاسفه و عرفای مسلمان از جمله فارابی، ابن سینا، صدرالمتالهین شیرازی و خواجه عبدالله انصاری و عبدالرزاق کاشانی را شرح داده و گرایش‌های فطری از نظر برخی اندیشمندان غربی و فطرت در قرآن کریم و روایات را تبیین کرده و چگونگی دلالت فطرت بر وجود امام و مصلح جهانی (گرایش به امن و عدل جهانی، فطرت عقل و نیاز بشر به مصلح جهانی، تکامل عقل فطری در عصر ظهور، اختفای فطرت یا فطرت ثانوی و قبض و بسط فطرت از نظر برگسون و یاد رهبران الهی راه رسیدن به جایگاه رفیع انسانی) را مورد تأکید قرار داده است.

«برهان عنایت و حکمت» عنوان دومین فصل از جلد دوم این کتاب است که در آن عنایت الهی و ضرورت امام معصوم (ع) (معنای عنایت، معنای حکمت، رابطه میان حکمت و عنایت و دعای فرج و دلیل عنایت) بررسی شده و معنای نظام احسن و غایت آفرینش در نظام احسن به رشته تحریر درآمده است.

نویسنده در فصل سوم با عنوان «دلیل استقراء و سنت الهی» به تشریح استقراء به عنوان روشی علمی (معنا و هدف استقراء، بیان دلیل، کاربرد استقراء و اهمیت آن در علوم، تفاوت میان استقرای اصطلاحی و روش علمی ما و رهبری دینی) پرداخته و سلسله اوصیا در عَهدَین و احادیث و کتب سیره و تاریخ (اوصیای انبیا در کتب حدیث، اوصیای پیامبران در احادیث شریفه و دلیل استقراء و دلیل تجربی) را مورد تأکید قرار داده است.

فصل چهارم با عنوان «آینده بشریت از نظر فلسفه تاریخ» به بیان جایگاه تاریخ، نظریه‌های پیرامون فلسفه نظری تاریخ پرداخته، نظر اسلام پیرامون حرکت تاریخ (روش قرآن کریم در گزارش رویدادهای تاریخی، قصیده دِعبل خُزاعی، جامعه از دید قرآن کریم و مدینه فاضله از نظر فارابی) و اشکالات وارد بر حرکت تکاملی تاریخ را شرح داده و مادّه باوری تاریخی و حتمیّت و جبرگرایی را بررسی کرده است.

نویسنده در پنجمین فصل با عنوان «نظری به قاعده لطف» معنای قاعده لطف و قاعده لطف در ادیان گذشته را بیان کرده و لطف در آیات و روایات و فلسفه انتظار و غیبت را به نگارش درآورده است.

«نقطه اعتدال اسماً جمال و جلال و ولایت» عنوان ششمین و آخرین فصل از جلد دوم کتاب مذکور است که به بررسی تعریف اسماً جمال و جلال (تعریف نقطه اعتدال، مظهر اسماً و امام علی (ع) نمونه‌ای از مظهر جمال و جلال در تاریخ) و اختصاص اسم مبارک «ولی» به خداوند (ولایت انسان، امامت و ولایت ادامه نبوت است و ولیّ عصر، نقطه اعتدال در روی زمین) می‌پردازد.

منبع: ایسنا