شبکه علمی ثریا- با هر انقلاب صنعتی، تغییرات بنیادینی در ساختارها و عملکردهای سازمانی رخ میدهد. دانشگاهها نیز از این قاعده مستثنی نبوده و از انقلاب صنعتی اول تاکنون دچار تحولات فراوانی شدهاند. در آغاز، نظممحوری و دستهبندی رشتهها بر اساس گرایشهای علمی رایج بود، اما با گذر زمان، مرزهای بین رشتهها کمرنگ شد و گفتمان میانرشتهای جایگاه بیشتری یافت. اکنون، با ظهور انقلاب صنعتی چهارم، فناوریهای دیجیتال، زیستی و فیزیکی، همگرا شدهاند و سازمانهای علمی و آموزشی را مجبور به بازبینی در هویت و کارکردهای خود کردهاند.
ضرورت بررسی این موضوع از آن جهت است که انقلاب صنعتی چهارم مرزهای سنتی آموزش را از بین برده و به دنبال ایجاد ساختارهایی پیچیدهتر و همگراست. در این میان، اگر دانشگاهها نتوانند خود را با این تحولات سازگار کنند، ممکن است دچار بحران شوند. در کشور ما، ساختار رشتهها و گروههای آموزشی همچنان با رویکردهای سنتی و بوروکراتیک اداره میشود و فاصله زیادی با تحولات جهانی دارد. این روند، ناتوانی در ارائه مهارتهای نوین به دانشجویان و آمادگی آنها برای ورود به بازار کار آینده را به همراه خواهد داشت.
در همین راستا، حامد تارین، محقق گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز و یکی از همکاران پژوهشگرش، تحقیقی را برای بررسی آینده ساختار رشتهها و گروههای آموزشی دانشگاهی ایران انجام دادهاند. این پژوهش با رویکرد آیندهنگرانه تلاش دارد تا امکانپذیری تغییر ساختارهای دانشگاهی را در راستای پاسخگویی به نیازهای انقلاب صنعتی چهارم بررسی کند.
تحقیق مورد اشاره با استفاده از روشهای ترکیبی انجام شده است. در بخش اول، اسناد علمی مرتبط با موضوع مورد مطالعه قرار گرفتند و در بخش دوم، با افراد خبره دانشگاهی مصاحبههای موسوم به نیمهساختاریافته انجام شد. سپس نتایج این تحلیلها با بهرهگیری از نرمافزارهای پیشرفته و تکنیکهای آیندهنگری تحلیل شدند و در نهایت، سناریوهای مختلفی برای آینده ساختار دانشگاهی ارائه گردید.
یافتههای پژوهش حاکی از آن هستند که چهار سناریوی اصلی برای آینده ساختار رشتهها و گروههای آموزشی قابل تصور است: ساختار شبکهای صلاحیتگرا، ساختار تجارتگرا، ساختار دانشگرا و ساختار جزیرهای آموزشگرا. در میان این سناریوها، «ساختار شبکهای صلاحیتگرا» بهعنوان بهترین گزینه پیشنهاد شده است. این ساختار مبتنی بر ایجاد شبکههای دانش است که افراد را برای مواجهه با نیازهای دیجیتال و جهانی آماده میسازد.
نتایج نشان میدهند که ادامه روند کنونی منجر به ناکارآمدی و حتی فروپاشی ساختارهای فعلی آموزشی خواهد شد. دانشگاهها در صورت عدم تغییر به سمت سناریوهای مطلوب، با بحران تولید دانش، کاهش مهارت دانشآموختگان و از دست دادن نقش خود در جامعه مواجه خواهند شد. در مقابل، ساختار شبکهای صلاحیتگرا میتواند با تکیه بر فناوریهای نوین و تلفیق میانرشتهای، دانشگاهها را در مسیر توسعه و پاسخگویی به نیازهای آینده هدایت کند.
اهمیت این پژوهش در تأکید بر ضرورت تغییر ساختارها برای مواجهه با آینده است. این پژوهش نهتنها سناریوهای احتمالی را مشخص کرده، بلکه مسیرهایی برای تحول ساختارهای آموزشی ارائه داده است. یکی از این مسیرها، ترکیب دانش و مهارتهای عملی در محیطهای کاری و آموزشی دیجیتال است که از محدودیتهای مکانی و زمانی عبور کرده و یادگیری را برای همه در دسترس قرار میدهد.
یافته های این تحقیق، در فصلنامه «پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی» وابسته به مؤسسهای با همین نام، منتشر شده است. این یافتهها میتوانند راهنمایی برای مدیران و سیاستگذاران آموزشی باشند تا با بهرهگیری از رویکردهای شبکهای و فناورانه، آیندهای بهتر برای دانشگاهها رقم بزنند.
گویشهای محلی اصفهان، گنجینهای در معرض خطر فراموشی
مقالات جنگ جهانی جمعیت در کتاب نسل بدون بقا منتشر شد
چاپ غیر مجاز ۱۰۴هزار جلد کتاب پیش دبستانی
تصمیمات جدید درباره تأثیر سوابق تحصیلی، در کنکور ۱۴۰۴ اعمال نمیشود
آماده انتقال دانش و تجربیات خود در علوم نوظهور به عراق هستیم
پیام تسلیت شورای عالی انقلاب فرهنگی به مناسبت شهادت آیتالله رازینی و مقیسه
نتایج نهایی پذیرش در رشته فوریتهای پزشکی پیشبیمارستانی اعلام شد
بورس صنعت در سازمان امور دانشجویان به بن بست رسید
رونمایی از جدیدترین شناور تندرو سپاه پاسداران+عکس
بشقاب پرندهای که روی رادار برای فریب نمایش داده شد
چینش محتوا در پروفایل اینستاگرام کاربران تغییر کرد
تسلیت شهادت آیتالله رازینی و آیتالله مقیسه/ تأکید بر ادامه مسیر عدالت
ضرورت دستیابی به حکمرانی حکمی در تعلیم و تربیت
اخلاق نیاز امروز دنیاست/ شاهچراغ ولایتمدار نسبت به امام زمانشان بود
مهلت ثبتنام پذیرش بدون آزمون دانشگاه آزاد تمدید شد
خسروپناه: مدیران گرفتار مدیریت کارتابل بازی نشوند
واریز مابقی پاداش پایان خدمت فرهنگیان بازنشسته تا پایان سال
انتصاب سرپرست مرکز توسعه و سرمایهگذاری دانشگاه تهران
برگزاری دومین جلسه شورای علمی مرکز فرهنگی-دانشجویی امام(ره)، ولایت فقیه و انقلاب اسلامی
زمان انتشار کارت آزمون استخدامی گمرک اعلام شد
مهلت ثبتنام در آزمون دستیاری پزشکی تمدید شد؛ امکان ویرایش و ارسال مدارک از ۱۵ بهمن
جلسات آموزشی عمره دانشگاهیان آغاز شد
نزدیک به ۶۰۰ عضو هیات علمی در دانشگاه فرهنگیان استخدام شدند
کسب ۳ مدال رنگین در المپیاد جهانی اختراعات توسط دانشآموزان ایرانی
شیوهنامه بهداشتی مقابله با آنفلوانزا در مدارس ابلاغ شد
رتبهبندی معلمان با وجود بودجه بالا باعث نارضایتی شد
معیشت اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در وضعیت مناسبی قرار ندارد
اساتید عامل مهم انصراف از خودکشی دانشجویان و دستیاران
انتشار کارنامه نتایج اولیه آزمون فراگیر دستگاههای اجرایی
هایدی؛ داستانی قدرتمند و باشکوه با جلوههای طبیعت
تاریخ در پرتو انسان شناسی پزشکی قانونی/ کوششی برای معرفی انسانشناسی قانونی
دولتآبادی: با انتشار گزیده آثار کلاسیک، جوانان را با ادبیات آشنا میکنم
بررسی آموزش هوش مصنوعی در مدارس در یک برنامه تلویزیونی
جدیدترین آمار داوطلبان رشتههای بدون آزمون کنکور
آب پاکی سازمان سنجش روی دست متقاضیان تعویق دو آزمون ارشد و دکتری
۲ اولویت جدید به برنامه راهبردی دانشگاه تربیت مدرس افزوده شد
کسب رتبه برتر دانشگاه تهران در جشنواره بینالمللی طراحی باغ در فرانسه
رشد رتبه دانشگاه فرهنگیان در مقالات علمی پژوهشی
شیوع استعمال دخانیات و سیگار الکترونیک بین دختران/ مصرف دخانیات در رتبه چهارم آسیبهای اجتماعی کشور
امروز، آخرین مهلت ثبت نام تکمیل ظرفیت رشتههای بدون کنکور/ آغاز پذیرش از بهمن ماه
آییننامه ارتقای اساتید علوم انسانی بازنگری میشود/ افزودن بند فناوری به این آییننامه
خبر خوش وزارت علوم از ورود اعتبار ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیاردی به حوزه تحقیق و توسعه
باید اساتید نمونه را به عنوان الگو به جوانان معرفی کنیم
نحوه پذیرش اتباع خارجی در دوره دستیاری پزشکی؛ پذیرفتهشدگان حق طبابت در ایران ندارند
معاون وزیر علوم از اختصاص ۲۰ همت اعتبار به تحقیق و توسعه خبر داد
صنعت و دانشگاه و ارتباطی که همچنان برقرار نیست؛ کدامیک مقصر است؟
برنامه نشستهای علمی نهمین جشنواره ملی اسباب بازی اعلام شد
مدارس سنگی و فرسوده در شأن شهرها و روستاهای ایران نیست
فعالیت حدود ۹۰۰ پایگاه سنجش برای ارزیابی نوآموزان بدو ورود به دبستان/ نوبت گیری بیش از ۵۷۸ هزار نفر تا کنون
تغییرات در آموزش دانشگاهی؛ از سنتی تا پستمدرن
فراخوان انتخاب دانشجوی پژوهشگر برتر آموزش پزشکی منتشر شد
آغاز فرآیند بازنگری برنامه راهبردی دانشگاه تربیت مدرس
شرایط پذیرش دانشجویان ایرانی رشته داروسازی اعلام شد
شیائومی برای سامسونگ و بقیه شرکتها خط و نشان کشید
کشف بزرگترین مار دنیا با وزن بیش از ۱۰۰۰ کیلوگرم در هند+عکس
قویترین زره دنیا از مادهای عجیب ساخته شد
۱۰ استارتاپ بزرگ ایران با ارزش ۱۰۰ هزار میلیارد تومان
هواوی توانست آیفون را شکست دهد
برای اولین بار در جهان زبالههای هستهای بازیافت شد
واکنش ایلان ماسک به انفجار موشکاش در آسمان+عکس
قدرتمندترین موشک دنیا در آسمان منفجر شد و این صحنه را خلق کرد+عکس
تصاویر ماکت آیفون SE 4 منتشر شد+عکس
این اسباب بازی نیست، کوچکترین گربه جهان به اندازه کف دست است+عکس
مشخصات کامل و قابلیتهای هوش مصنوعی گلکسی S۲۵ لو رفت
کار تیک تاک در آمریکا سخت شد
جت F-۳۵ با متور جدید رکورد صعود به ارتفاع را شکست
این یک تانک معمولی نیست، توپخانه غول پیکر سامسونگ است+عکس
ایلان ماسک نقش خود در رابطه با ایران را تائید کرد+عکس
ایلان ماسک پرواز هواپیماها را به تاخیر انداخت
یک هواپیمای مسافربری دیوار صوتی را شکست
پهپادهای جدید اوکراین به یک سلاح متفاوت مجهز شدند
تدوین سند ملی سلامت دانشجویان؛ تشکیل و تحکیم خانواده در اولویت دفتر مشاوره
یک فروند فانتوم در آشیانهای در پایگاه رمشتین+عکس
ورود وزیر علوم به عراق برای شرکت در اجلاس روسای دانشگاههای دو کشور
پیش از ازدواج زال و رودابه، ستاره شناسان مژده تولد رستم را داده بودند
بزرگترین مشکل آموزش و پرورش، کوچکانگاری آن است
نتایج امتحانات نهایی دیماه دوازدهمی ها اعلام شد/ امکان اعتراض به نتایج تا ۷۲ ساعت
بسیج همه ظرفیت کشور در حوزه آموزش و پرورش
استقبال دانشآموزان از مراسم اعتکاف/ برگزاری کلاسهای آموزشی در این مراسم
مهمترین اولویت در نظام تعلیم و تربیت، موضوعات تربیتی است
این یک تانک معمولی نیست، توپخانه غول پیکر سامسونگ است+عکس
طراحی این وانت جدید همه را متعجب کرد+عکس
سقوط حلقه فلزی بزرگ از آسمان در کنیا +عکس
یک فروند فانتوم در آشیانهای در پایگاه رمشتین+عکس
تا ساعاتی دیگر؛ هزار فروند پهپاد راهبردی به سازمان رزم ارتش الحاق میشود
بهترین شیوه شارژ کردن موبایل که به باتری آن آسیبی نمیزند
چه بلایی سر جسد فضانوردان در فضا میآید؟
پهپاد جدید ارتش ایران با بالهای بزرگتر و سکان عمودی+عکس
بشقاب پرندهای که روی رادار برای فریب نمایش داده شد
۱۰ استارتاپ بزرگ ایران با ارزش ۱۰۰ هزار میلیارد تومان
مشکل بزرگ بمبافکن B-۵۲ آمریکایی فاش شد
تصمیم جدید مالک اینستاگرام که ترامپ را خوشحال کرد
اگر تهران را چینیها میساختند این شکلی میشد+عکس
رونمایی از جدیدترین شناور تندرو سپاه پاسداران+عکس
خودروی هاچبک BMW 120i به ایران میآید+عکس
جت F-۳۵ با متور جدید رکورد صعود به ارتفاع را شکست
پهپادهای جدید اوکراین به یک سلاح متفاوت مجهز شدند
برای اولین بار در جهان زبالههای هستهای بازیافت شد
لغو مدرک دکتری بانوی اول کره جنوبی به دلیل سرقت ادبی
کشف بزرگترین مار دنیا با وزن بیش از ۱۰۰۰ کیلوگرم در هند+عکس
سقوط بدنه موشک غول پیکر یمنی روی سقف یک خانه در اسرائیل
ایلان ماسک نقش خود در رابطه با ایران را تائید کرد+عکس
کره شمالی از بزرگترین ناوشکن خود که از روسیه الهام گرفته رونمایی کرد+عکس
پوستاندازی اف ۱۴ آمریکایی نهایی شد
قویترین زره دنیا از مادهای عجیب ساخته شد
هاچبک جذاب رنو که دل مشتریها را برده+عکس
روسیه موشک بالستیک اسکندر را به میدان آورد+عکس
این اسباب بازی نیست، کوچکترین گربه جهان به اندازه کف دست است+عکس
یک هواپیمای مسافربری دیوار صوتی را شکست
در این شب مریخ به نزدیکترین فاصله از زمین میرسد و قابل رویت است
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.