
به گزارش ثریا - اخترشناسان با کمک تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) موفق به ثبت بزرگترین نقشه کیهان اولیه شدهاند؛ تصویری فراگیر و حیرتانگیز که چشمانداز بینظیری از کیهان کهن را پیش چشم دانشمندان و علاقهمندان نجوم قرار میدهد.
به گزارش دیجیاتو به نقل از وبسایت Space.com، این تصاویر از پروژه COSMOS-Web به دست آمدهاند. این پروژه، بزرگترین برنامه رصدی است که جیمز وب سال نخست فعالیت خود انجام داده است. در این پروژه، جیمز وب ناحیهای از آسمان به وسعت ۳ قرص کامل ماه را که کنار هم قرار گرفتهاند، رصد کرد. این وسیعترین ناحیهای است که تاکنون با این تلسکوپ مشاهده شده. نتیجه این رصد ترکیبی از بیش از ۱۰ هزار نوردهی مجزاست که کنار هم تصویری بیسابقه و باجزئیات از کیهان اولیه خلق کردهاند.
این تصویر مونتاژی از پروژه COSMOS-Web، نمایی از ۹ کهکشان در سراسر زمان کیهانی را نشان میدهد؛ از گوشه بالا سمت چپ تا پایین سمت راست: از جهان امروزی گرفته تا ۳، ۴، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲ و ۱۳ میلیارد سال پیش.
در این تصویر، حدود ۸۰۰ هزار کهکشان ثبت شده است که بسیاری از آنها متعلق به نخستین دورههای شکلگیری جهان هستند. پنجشنبه (15 خرداد)، تیم پژوهشی همزمان با انتشار این تصویر، کاتالوگ تعاملی و رایگانی نیز منتشر کرده که اطلاعات دقیق هر کهکشان را در بر میگیرد. این آرشیو کیهانی به همان اندازه که گسترده است، جزئیاتی دقیق و بینظیر نیز دارد.
«جیهان کارتالتپه»، اخترفیزیکدان مؤسسه فناوری راچستر نیویورک و سرپرست پروژه COSMOS-Web، توضیح داد:
«نمیدانم تلسکوپ فضایی جیمز وب بار دیگر ناحیهای به این وسعت را رصد خواهد کرد یا نه اما فکر میکنم این تصویر مرجع ارزشمندی باشد که پژوهشگران تا سالها از آن استفاده خواهند کرد. امید اینکه از این پس، هرکسی در هر مؤسسهای بتواند از این دادهها در تحقیقات علمی خود استفاده کند.»
تصویری مونتاژشده از ۹ کهکشان که بازهای از کل زمان کیهانی را در بر میگیرد؛ از جهان امروزی (بالا سمت چپ) تا ۱۰ میلیارد سال پیش (پایین سمت راست).
پروژه COSMOS-Web
سال ۲۰۲۱ که جیمز وب به فضا پرتاب شد، تیم پروژه COSMOS-Web که متشکل از حدود ۵۰ پژوهشگر مؤسسات مختلف جهان بود، فرصت پیدا کرد بیش از ۲۰۰ ساعت با این تلسکوپ رصد کند. این بیشترین میزان زمان اختصاصیافته به یک پروژه در سال نخست فعالیت جیمز وب بوده است.
بسیاری از مطالعات با جیمز وب بر نواحی کوچک و عمیق آسمان تمرکز دارند اما پروژه COSMOS-Web ناحیه گستردهتری از کیهان را در اولویت قرار داد و با ثبت بوم کیهانی وسیع، موفق شد ۱۰ برابر بیشتر از آنچه اخترشناسان از دورههای آغازین کیهان پیشبینی میکردند، کهکشان کشف کند.
«ماکسیمیلیان فرانکو»، پژوهشگر پسادکترای اخترفیزیک دانشگاه هرتفوردشایر بریتانیا، توضیح داد: «دیدن کهکشانهایی که پیشتر در طولموجهای دیگر نامرئی بودند، شگفتانگیز بود و واقعاً لذت بردیم بالاخره آنها را روی صفحهنمایش رایانههایمان دیدیم»
نمای گسترده تلسکوپ جیمز وب به اخترشناسان کمک میکند کهکشانهای دوردست را فهرستبندی و ویژگیهایی ازجمله اندازه، شکل و درخشندگی آنها را بررسی کنند؛ برای مثال، اخترشناسان میتوانند به این پرسش که «این کهکشانها در نواحی ایزوله قرار دارند یا در مناطق پرتراکم کیهان شکل گرفتهاند؟» پاسخ دقیق بدهند. کارتالتپه دراینباره میگوید:
«این موضوع اطلاعات زیادی درباره عوامل تأثیرگذار بر فرایند تحول کهکشانها در اختیار ما میگذارد.»
مجموعه مقالات علمی پیرامون پردازش دادههای جیمز وب
در کنار این کاتالوگ، تیم COSMOS-Web مجموعهای از مقالات علمی را نیز منتشر کرده که به جزئیات دادهها میپردازند. یکی از این مطالعات که چهارشنبه (۱۴ خرداد) در پایگاه arXiv منتشر شده است، پدرخشانترین کهکشانهای واقع در مرکز خوشههای کهکشانی و فرایند تحول ساختار و فعالیت ستارهزایی آنها را طی ۱۲ میلیارد سال گذشته بررسی میکند.
یکی از اهداف علمی کلیدی پروژه COSMOS-Web نقشهبرداری از نخستین ساختارهای کیهان در دوران «یونش مجدد» بوده است. در این دوران که بیش از ۱۳ میلیارد سال پیش روی داده است، نخستین کهکشانها شکل گرفتند و شروع به پاکسازی مه غلیظ هیدروژنی کردند که کیهان آغازین را در بر گرفته بود. کارتالتپه و تیمش قصد دارند برای دستیابی به این هدف از کهکشانهای نخستین بهجای ردیابهایی استفاده کنند تا اندازه «حبابهای یونش مجدد» را اندازه بگیرند.
حبابهای بازیونیزه به نواحی وسیعی در کیهان اولیه گفته میشود که در جریان دوره یونش مجدد، بیش از ۱۳ میلیارد سال پیش، بهتدریج از گاز هیدروژن خنثی پاکسازی شدند. در این دوران، نخستین ستارگان و کهکشانها شکل گرفتند و با تابش پرانرژی خود، هیدروژن خنثی اطراف را یونیزه کردند. این فرایند تدریجی و بهشکل حبابهایی در فضا رخ داد که در آن، گاز مهآلود کیهان آغازین به محیطی شفافتر تبدیل شد.
کارتالتپه دراینباره میگوید: «این بخشی از پروژه است که هنوز به پایان نرسیده اما هدف اصلی ما همین بوده و واقعاً بابت آن هیجانزدهایم.»
اندازهگیری درخشندگی کهکشانهای دوردست
در مقالهای دیگر که آن هم چهارشنبه گذشته در آرشیو آنلاین arXiv منتشر شد، پژوهشگران روش یادگیری ماشینی را آزمایش کردند که میتواند ویژگیهای فیزیکی کهکشانها را در این مجموعه داده عظیم برآورد کند. همچنین تیم تحقیقاتی روشی نوین برای اندازهگیری دقیقتر درخشندگی کهکشانهای دوردست توسعه داده است.
برخلاف روشهای سنتی که فقط مجموع نور را در ناحیهای ثابت محاسبه میکنند، این روش جدید نحوه پخش نور در سراسر کهکشان را مدلسازی میکند. این کار اندازهگیریهای دقیقتری را ممکن میکند و به محققان اجازه میدهد دادههای جیمز وب را با تصاویری با وضوح کمتر که از تلسکوپهای زمینی به دست آمدهاند، ترکیب کنند، بدون آنکه جزئیات مهم از دست برود.
3 مطالعه دیگر نیز به جزئیات تلاشهای تیم در پردازش دادهها طی ۲ سال گذشته پرداختهاند. این تلاشها شامل تنظیم بیش از ۱۰ هزار تصویر جداگانه بوده است. همچنین تلسکوپ جیمز وب بهعنوان رصدخانهای کاملاً جدید، چالشهای پیشبینینشدهای را نیز داشته است. تصاویر این تلسکوپ اختلالات غیرمنتظرهای مانند الگوهای نویز و اعوجاجهای نوری را در بر میگیرد که تیم باید با دقت آنها را اصلاح میکرد.
باوجود این چالشها، جیمز وب فراتر از انتظارات عمل کرد و توانست کهکشانهایی بسیار کمنورتر و دورتر از آنچه مدلهای پیش از پرتاب پیشبینی میکردند، شناسایی کند. کارتالتپه میگوید:
«واقعیت حتی بهتر از پیشبینیها بود؛ ما توانستیم عمیقتر از آنچه انتظار داشتیم، پیش برویم. این کاتالوگ پتانسیل شگفتانگیزی دارد. چیزهای بسیار زیادی درباره جهان وجود دارد که هنوز نمیدانیم.»
منبع : کیهان اولیه
جنگ امروز بر علیه علم، دانشگاه و پیشرفت علمی ایران است
جنگ برای نخبگان ایرانی، تهدید نیست
اطلاع رسانی درباره نحوه برگزاری امتحانات علوم پزشکی و آزمون ارتقا به زودی
ربات CNC محصول جدید تیم استارتآپی برای توسعه کسب و کارها
گوگل از خودسری رژیم صهیونیستی در سوءاستفاده از ابزارهایش مطلع بود
بیانیه انجمن ملی هوش مصنوعی ایران در محکومیت ترور دانشمندان کشور
افراد عادی با این اپ حمله قلبی را شناسایی می کنند
ارتش چین از پهپاد عملیات های مخفی به اندازه پشه رونمایی کرد
هشدار درباره استارلینک؛ چرا نباید به اینترنت ماهواره ای متصل شد
چه کنیم تا در سالمندی به پرفشاری خون مبتلا نشویم؟
درمان ناباروری مردان با سامانه جدید هوش مصنوعی
کشف سیگنالهای عجیب از یخهای قطب جنوب
اعلام همبستگی دانش آموزان با پویش همیار مشاور ایران یکدل
بررسی صلاحیت مؤسسان پیش دبستانی و سرباز معلم ها در هیات گزینش/ حضور داوطلبان آزمون دانشگاه فرهنگیان در ۲ مصاحبه
افزایش ظرفیت پذیرش آزمون دستیاری به ۵ هزار و ۷۵۰ نفر
ثبت نام نقل و انتقالات فرهنگیان تا ۶ تیر/ جزئیات بارگذاری مدارک و آزمون روانشناختی داوطلبان دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی
تمدید ثبت سفارش کتابهای دانش آموزان میان پایه تا دهم شهریور/ ثبت سفارش کتب پایه های اول، هفتم و دهم از ۷ تیر
آغاز به کار ستاد مدیریت آموزش و پرورش در شرایط جنگی/ در هیچ مدرسهای بسته نباشد/ اسکان فرهنگیان آسیب دیده در خانههای معلم
همراهی مدیران مدارس غیردولتی با والدین برای ارائه کارنامه در صورت عدم تسویه کامل شهریه
خطر رباتهای قاتل بیش از سرقت ادبی هوش مصنوعی است
وزش باد، سفر زیرمداری بلو اوریجین را به تعویق انداخت
مدارگرد ناسا محل سقوط کاوشگر ژاپن را روی ماه پیدا کرد
عکس روز ناسا از توتهای مریخی!
بیتفاوتی؛ نشانه خاموش زوال عقل
نبرد در تاریکی؛ وقتی الگوریتمها جای گلوله را میگیرند
قطع اینترنت بینالملل؛ راهبردی برای جنگ ترکیبی و حفاظت از امنیت ملی
یادگیری ماشینی، درد پس از جراحی را پیشبینی میکند
آغاز بارگذاری مستندات و تکمیل پرونده الکترونیکی معرفی شدگان چند برابر ظرفیت دانشگاه فرهنگیان/ دوره آموزش فشرده مهارتآموزان از ۸ تیرماه
نحوه فعالیت مهدهای کودک هر استان منوط بر تصمیم استانداران
دولت آماده خدمتگزاری به مردم است/ هیچ خدمتی در هیچ بخشی تعطیل نشده است
مهلت ثبتنام سرویس مدارس در سامانه سپند تا ۱۵ تیر تمدید شد
نحوه برگزاری امتحانات باقی مانده دانش آموزان
آغاز مرحله دوم ارزیابی پذیرفتهشدگان دانشجو معلم
اعلام نتایج امتحانات یازدهم و دوازدهمی ها؛ به زودی/ ثبت نام بیش از ۴۰۰ هزار نفر در آزمون استخدامی آموزش و پرورش
پرداخت معوقات افزایش حقوق معلمان از ماه آینده/ آغاز عملیات پرداخت پاداش پایان خدمت فرهنگیان با بازگشایی بورس
آغاز انقلاب تابستانی در نیمکره شمالی زمین
عکس روز ناسا از دو جهان، دو آنالما
ترور دانشمندان خیانت به بشریت است/نظام علمی ایران بلوغ یافته و در برابر تهاجمات مقاوم است
دارویی برای مقابله با افسردگی ناشی از سرطان
ضرورت استفاده صلحآمیز و بشردوستانه از فناوریهای نوظهور
شوکه شدن دانشمندان از فراوانی میکروپلاستیک در بطریهای شیشهای!
مایکروسافت، مرورگر گوگل را مسدود کرد
انفجار جایگاه آزمایش استارشیپ به دلیل مشکل مخزن نیتروژن بود
واکنش پورمحمدی به خط و نشان لاریجانی برای گروسی
آگهی/ وقتی تکنولوژی رو دوست داری ولی قیمتها رو نه
تصویر متفاوت خبرگزاری آناتولی از جنایت رژیم صهیونیستی در تهران
ارائه خدمات بانک سپه برقرار شد
نماز جمعهای که نه تنها تعطیل نشد بلکه عرصه همگرایی ملی شد
سپردم آسمانم را به دستانت برادر جان
تصاویر خبرگزاری فرانسه از تجمع ضد صهیونیستی مردم تهران
سخن امام علی (ع) درباره شجاعت یاران خود
دولتمردان از منتقدان مشفق و سلائق گوناگون که دل در گرو ایران دارند استفاده کنند
نامه دانشگاه تهران به سازمان ملل برای محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی
افزایش بازه زمانی سنوات تحصیلی و مهلت دفاع دانشجویان تربیت مدرس
شیوه برگزاری امتحانات دانشگاه و موسسات غیردولتی اعلام شد
حیوان هارِ منطقه تسلیم میشود/ نوبت به نونِ آخرِ صهیون رسیده است
ایران در برابر پروژه صهیونیستیآمریکایی چه راهبردی دارد؟
یک بازی سرگرم کننده برای کودکان ایرانی در شرایط بحرانی
هزاران رستمان داری در آغوش و برَت ایران
محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران توسط شبکه سراسری مروجان کتاب
به شهادت رسیدن یک طراح بازی توسط رژیم صهیونیستی
قسم بر «فتح» فردا را نخواهد دید اسرائیل
شعار امسال هیئتها در محرم مشخص شد: ترکیبی از وطن و حب الحسین (ع)
پویش ملی «سلامت یاران وطن» در دانشگاههای سراسر کشور آغاز به کار کرد
فرصت را از دست ندهید: فردا آخرین مهلت ثبتنام و انتخاب رشته کاردانی به کارشناسی سال ۱۴۰۴
مصاحبه داوطلبان دکتری دانشگاه شریف لغو شد
جایگاه والای انسانی که به خاطر هدف مقدس به شهادت می رسد؛ شهید همچون شمع
اعلام اولویتهای راهبردی کشور جهت انجام عملیاتهای شناختی
نتانیاهو و ترامپ جرقههای جنگ جهانی سوم را شعلهور نکنند
نامه وزیر علوم به مدیرکل یونسکو درباره ترور دانشمندان ایرانی
نحوه فعالیت شعب بانک سپه در شهر تهران طی روزهای ۳۱ خرداد الی ۲ تیرماه
اعلام اسامی معرفیشدگان چند برابر ظرفیت کنکور دانشجو معلمان
وظایف قرآنی مردم در هنگام جنگ با دشمن صهیونی
اتحاد و همدلی رمز پیروزی در میدان نبرد با صهیونیستها
نگاهی به ۱۲ دستاورد مهم عملیات پرافتخار وعده صادق ۳
نمایی زیبا و باشکوه از شلیک موشکهای ایرانی به اراضی اشغالی
منتظر موسیقیهای ملی و حماسی در خط مقدم جنگ باشید
حال و هوای فرهنگ جهادی در ایران این روزها حاکم است
مادران قصهگوی ایرانی در ایام تجاوز رژیم صهیونیستی برای کودکان قصه میگویند
جایگاه برتر علمی شهدای هستهای ایران؛ تالیف ۵۵۵ مقاله در مسیر توسعه و صلح
قسم بر فتح فردا را نخواهد دید اسرائیل
حیوان هارِ منطقه تسلیم میشود/ نوبت به نونِ آخرِ صهیون رسیده است
به شهادت رسیدن یک طراح بازی توسط رژیم صهیونیستی
شعار امسال هیئتها در محرم مشخص شد: ترکیبی از وطن و حب الحسین (ع)
سپردم آسمانم را به دستانت برادر جان
دعوت حجت الاسلام قمی به برپایی مراسم عزاداری محرم در حماسی ترین محرم
قسم بر «فتح» فردا را نخواهد دید اسرائیل
یک بازی سرگرم کننده برای کودکان ایرانی در شرایط بحرانی
دعایی که به سفارش پیامبر اسلام، دشمن را به هلاکت میرساند
کارشکنیهای ادامهدار یهودیان منحرف در مصاف با اسلام از کجا شکل گرفت؟
نماز جمعهای که نه تنها تعطیل نشد بلکه عرصه همگرایی ملی شد
منتظر موسیقیهای ملی و حماسی در خط مقدم جنگ باشید
رژیم صهیونیستی مغلوب جنگ رسانهای شده است
وظایف قرآنی مردم در هنگام جنگ با دشمن صهیونی
هشدارهای امام امیرالمومنین (ع) هنگام مقابله با دشمنان
ایران در برابر پروژه صهیونیستیآمریکایی چه راهبردی دارد؟
اینفوگرافیک/ راههای تقویت روحیه معنوی خانواده در روزهای جنگی
پاسخ حجت الاسلام قمی به گزافهگویی دشمنان با اشاره به آیات قرآن
هزاران رستمان داری در آغوش و برَت ایران
درهای بقاع متبرکه برای توسل، اسکان اضطراری و اتحاد ملی باز است
جایگاه والای انسانی که به خاطر هدف مقدس به شهادت می رسد؛ شهید همچون شمع
سخن امام علی (ع) درباره شجاعت یاران خود
شعر حماسی از علیرضا قزوه/ دوباره آسمان قدس را غرق خدا کردیم
دفاع حق مشروع و معقول ماست؛ لزوم ناکام کردن ستون پنجم
حال و هوای فرهنگ جهادی در ایران این روزها حاکم است
تولید بازی رومیزی جذاب «محیطبان شو» برای کودکان ایران زمین
گلچین اشعار آئینی را در کتاب «کدام قصه دَهَم شرح؟» بخوانید
مادران قصهگوی ایرانی در ایام تجاوز رژیم صهیونیستی برای کودکان قصه میگویند
محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران توسط شبکه سراسری مروجان کتاب
شیوه برگزاری امتحانات دانشگاه و موسسات غیردولتی اعلام شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.