به گزارش ثریا حسین افشین رئیس بنیاد ملی نخبگان، در حاشیه رویداد جایزه ملی فناوری و نوآوری ایران که امروز در تالار قلم سالن همایش‌های بین‌المللی کتابخانه ملی برگزار شد، بر ضرورت به‌کارگیری روش‌های نوین تأمین مالی در زیست‌بوم علم و فناوری کشور تأکید کرد.

وی با ابراز خرسندی از برگزاری نخستین دوره جایزه تأمین مالی هوشمندانه و فناورانه، گفت: اگر قرار است علم و فناوری در کشور به‌صورت واقعی و مداوم رشد کند، روش‌های سنتی تأمین مالی دیگر پاسخ‌گو نخواهند بود و باید به سمت ابزارهای نوین حرکت کنیم.

افشین با اشاره به نام‌گذاری سال ۱۴۰۴ به‌عنوان سال «سرمایه‌گذاری در تولید» افزود: از ابتدای امسال با همکاری بانک رفاه، حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق توسعه فناوری منتشر کردیم که با استقبال گسترده‌ای مواجه شد. امروز نیز با پنج بانک دیگر تفاهم‌نامه‌هایی برای انتشار اوراق جدید با مرکزیت صندوق نوآوری و شکوفایی امضا کردیم که ارزش این اوراق نیز معادل ۳۰ هزار میلیارد تومان است.

رئیس بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: تأمین مالی از طریق فکتورینگ و درآمدهای آتی نیز یکی دیگر از روش‌های نوین است که به‌صورت پایلوت اجرا شده و پیش‌بینی می‌کنیم نخستین فکتورینگ رسمی کشور تا ماه آینده در وزارت اقتصاد رونمایی شود. هرچند این سازوکار از سال ۱۳۹۸ در قانون حداکثر استفاده از توان داخل پیش‌بینی شده بود، اما به دلیل موانع اجرایی، عملیاتی نشده بود.

افشین همچنین با اشاره به ظرفیت‌های قانون تأمین مالی دانش‌بنیان، این قانون را یکی از بهترین اقدامات مجلس شورای اسلامی در این حوزه دانست و گفت: اگر بتوانیم این قانون را به‌درستی و به‌صورت کامل اجرایی کنیم، تحول بزرگی در اقتصاد دانش‌بنیان کشور رقم خواهد خورد.

وی مهم‌ترین محور این قانون را به‌رسمیت شناختن دارایی‌های نامشهود به‌عنوان وثیقه عنوان کرد و افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان معمولاً دارایی فیزیکی قابل‌توجهی ندارند و عمده سرمایه آن‌ها در قالب دانش، مالکیت فکری یا دارایی‌های معنوی است. با اجرای این قانون، این دارایی‌ها می‌توانند مبنای تأمین مالی قرار گیرند.

رئیس بنیاد ملی نخبگان در ادامه از تسهیل ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار سرمایه خبر داد و گفت: بورس یکی از بسترهای مؤثر در تأمین مالی است و تلاش داریم فرآیند ورود این شرکت‌ها به بازار سرمایه را ساده‌تر و سریع‌تر کنیم.

وی به موضوع تأمین مالی جمعی نیز اشاره کرد و گفت: این مدل نیز با وجود نرخ سود نسبتاً بالا در حال طراحی مجدد برای انطباق با زنجیره ارزش شرکت‌هاست. هدف این است که شرکت‌های نوپا یا فروشندگان زیرمجموعه شرکت‌های بزرگ بتوانند اوراق نوآوری منتشر و سرمایه جذب کنند.

خبرهای جدید از برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان

افشین در بخش دوم سخنان خود، به تشریح آخرین برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان پرداخت و گفت: نخستین خبر خوب این است که طرح پژوهشیار (حمایت از پژوهشگران مقطع دکترا) از ابتدای سال تحصیلی جدید کلید خورده و فراخوان این طرح طی روزهای آینده منتشر خواهد شد.

وی افزود: بر اساس این طرح، دانشجویان دکتری که امتحان جامع داده و از پروپوزال خود دفاع کرده باشند، در صورت احراز شرایط، از کمک‌هزینه ماهانه ۲۰ میلیون تومانی برخوردار خواهند شد. این میزان، نسبت به سال گذشته که ۱۵ میلیون تومان بود، افزایش داشته است.

افشین از اجرای طرح دیگری با عنوان «آموزشیار» نیز خبر داد و گفت: این طرح مخصوص دانشجویان دکتری تازه‌وارد است که هنوز امتحان جامع نداده‌اند. افرادی که معدل بالای ۱۸ در مقطع کارشناسی ارشد داشته باشند و یک مقاله Q1 نیز ارائه داده باشند، مشمول این طرح خواهند شد. در صورتی که این دانشجویان، امتحان جامع و دفاع پروپوزال خود را در زمان مقرر انجام دهند، تسهیلات دریافتی آن‌ها به کمک‌هزینه بلاعوض تبدیل خواهد شد.

رئیس بنیاد ملی نخبگان از اجرای طرح فرصت مطالعاتی برای اعضای هیئت‌علمی جوان خبر داد و گفت: بر اساس آئین‌نامه‌ای که تا فردا منتشر می‌شود، اساتیدی که از طریق طرح شهید شهریاری یا معرفی مستقیم بنیاد جذب شده‌اند و کمتر از پنج سال از استخدام رسمی آن‌ها گذشته باشد، می‌توانند برای فرصت مطالعاتی یک‌ساله در کشور چین، در حوزه‌های ذیل ماده ۹۹، بورسیه دریافت کنند.

آغاز دوره‌های تخصصی هوش مصنوعی و کوانتوم در دانشگاه‌ها

رئیس بنیاد ملی نخبگان، در ادامه سخنان خود در حاشیه رویداد جایزه ملی فناوری و نوآوری ایران، با اشاره به جدیدترین اقدامات این بنیاد، از اجرای طرح‌های جدید حمایتی و توسعه زیرساخت‌های آموزشی در حوزه‌های نوظهور علمی خبر داد.

افشین با بیان اینکه اولویت بنیاد، حمایت از نخبگان تحصیلات تکمیلی و کاهش دغدغه‌های معیشتی آنان است، اظهار کرد: در کنار طرح‌های پژوهشیار و آموزشیار، طرح «شهید وزوایی» و «طرح جهت» نیز در حال اجراست که فراخوان آن‌ها منتشر شده و نسبت به سال گذشته با افزایش بودجه همراه بوده‌اند.

وی درباره تفاوت میان طرح‌ها گفت: برخی دانشجویان ممکن است در یکی از این طرح‌ها پذیرفته نشوند اما بتوانند از تسهیلات دیگر استفاده کنند؛ این طرح‌ها مکمل یکدیگر هستند. برای مثال، دانشجویی که در طرح پژوهشیار پذیرفته نشده، می‌تواند در طرح شهید وزوایی موفق شود. هدف ما این است که نخبگان برتر، یعنی ۱۰ تا ۱۵ درصد بالای جامعه هدف، مورد حمایت ویژه قرار گیرند.

رئیس بنیاد ملی نخبگان افزود: تمرکز ما بر این است که نخبگان کارشناسی ارشد و دکتری بتوانند بدون دغدغه مالی، به‌صورت تمام‌وقت در دانشگاه فعالیت کنند و با تمرکز بر پایان‌نامه‌های خود، خروجی‌های علمی و فناورانه باکیفیتی ارائه دهند.

افشین در ادامه به فرآیند تبدیل تسهیلات به کمک‌هزینه بلاعوض اشاره کرد و گفت: این تسهیلات در صورتی بلاعوض می‌شوند که دانشجو بتواند با موفقیت دوره دکتری خود را به پایان برساند و حداقل دو مقاله منتشر کند. این مسئله نشان می‌دهد که بنیاد نخبگان در قبال حمایت مالی، تعهد علمی نیز از دانشجویان طلب می‌کند.

وی افزود: سال گذشته حدود ۳۰۰ نفر از این تسهیلات بهره‌مند شدند. انتظار داریم امسال با توجه به افزایش سطح آمادگی دانشجویان و تطبیق آن‌ها با شرایط، این تعداد رشد قابل‌توجهی داشته باشد.

افزایش سهم هوش مصنوعی در طرح‌های تأمین مالی

افشین همچنین با اشاره به سهم پایین هوش مصنوعی در قراردادهای تأمین مالی، از برنامه جدی بنیاد برای توسعه این حوزه خبر داد و گفت: هم‌اکنون قراردادهای مرتبط با هوش مصنوعی کمتر از ۵ درصد از مجموع پروژه‌های تأمین مالی را تشکیل می‌دهند، اما سه فراخوان ویژه تا پایان سال در این حوزه منتشر خواهد شد.

وی اضافه کرد: نخستین فراخوان قبلاً منتشر شده و دو فراخوان دیگر نیز در دی و اسفندماه منتشر خواهد شد. این حمایت‌ها کاملاً بلاعوض هستند و دولت به‌عنوان خریدار اصلی پروژه‌ها عمل می‌کند.

راه‌اندازی آموزش رسمی کوانتوم و هوش مصنوعی در دانشگاه‌ها

رئیس بنیاد ملی نخبگان در بخش دیگری از سخنان خود از آغاز تدریس رسمی دروس مرتبط با کوانتوم در دانشگاه‌ها خبر داد و گفت: از مهرماه امسال، آموزش دروس کوانتوم در ۱۲ دانشگاه کشور و در قالب ۱۴ رشته آغاز شده است. این دروس به‌صورت ضبط‌شده در حال ارائه هستند و پس از تکمیل، در اختیار عموم دانشجویان و مراکز علمی قرار خواهند گرفت.

افشین افزود: آموزش رسمی هوش مصنوعی نیز از ترم دوم در دستور کار قرار گرفته و کلاس‌ها در حال ضبط هستند تا همانند برنامه آموزش کوانتوم، به‌صورت یکپارچه و فراگیر در سطح کشور اجرا شوند.

منبع: بنیاد ملی نخبگان