به گزارش ثریا نتایج یک پژوهش علمی از شکلگیری شغل جدید زنانه در تونلهای زیرزمینی تهران حکایت دارد که علاوه بر شرایط نامناسب اقتصادی، نتیجه محیط زنانه واگنهاست و باعث ایجاد شبکه اجتماعی بین دستفروشان زن شده است.
این پژوهش توسط فاطمه بنییعقوب و با حمایت مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران انجام شده و با استفاده از نتایج حاصل از مشاهده و مصاحبهی عمیق با ۱۵ زن دستفروش مترو، تجربۀ زیستهی آنها ثبت و علل گرایش زنان به این شغل از زبان آنان بازنمایی شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد نیاز مالی، فضای زنانهی کار، انعطافپذیری شغلی، درآمد مناسب و همدلی زنان دستفروش با یکدیگر، ازجمله عواملی است که زنان را به دستفروشی در مترو سوق میدهد.
از دانشجو تا خانهدار
به دلیل فرهنگ سنتی حاکم بر ایران، دستفروشی زنان در خیابانها پدیدهای دور از عرف به شمار میرود و زنانی که ترس از اجتماع، خانواده و آبرو دارند برای حل این مشکل دست به راهحلهای جدیدی زدهاند و پدیدهای کمنظیر در دنیا را با عنوان «دستفروشی در واگنهای زنانه» که در اول و آخر قطارهای مترو تنها به زنان اختصاص دارد را بوجود آوردهاند. براساس مصاحبههای این پژوهش علمی که در ساعات مختلف روز و برای جلوگیری از ایجاد وقفه در کار به درخواست این دستفروشان در محوطه ایستگاههای مترو انجام شده است، تعدادی از این فروشندگان دانشجو هستند و بعد از ساعات تحصیل مشغول به کار میشوند و برخی نیز زنان خانهدار بوده و بدون اطلاع خانوادههای خود دستفروشی میکنند. بدین ترتیب زنان مورد مطالعه به گروههای مختلف تقسیم میشوند که برخی از آنها دانشجو و برخی سرپرستخانوار هستند اما نیاز اقتصادی دلیل اصلی گردآمدن آنها کنار یکدیگر است. مصاحبه با مسافران و بررسی نظرات و نگرش آنان نسبت به این پدیده و گفتگو با پلیس مترو بخش دیگری از این تحقیق را تشکیل میدهد.
فقر، علت دستفروشی زنان
در تمام مصاحبههای انجام شده با زنان مختلف در گروههای سنی متفاوت در خط یک و دو مترو تهران مشخص شد این زنان به نوعی سرپرست و یا نانآور خانوادههایشان هستند و تنها راه امرارمعاش را دستفروشی در واگنهای زنانه شهر تهران عنوان میکنند. بر اساس نتایج این پژوهش، دلیل اصلی دستفروشی زنان فقر اقتصادی و به قول خود این دستفروشان «چاره دیگری نداشتن» برای ادامه زندگی است.
دستمزد پایینتر و امنیت نداشتن در محیط کار روی زمین
بر اساس نتایج این مطالعه علمی احساس امنیت و راحتی در واگنهای زنانه مترو تهران یکی از دلایل اصلی انتخاب این شغل است به گونهای که حتی برخی از این زنان حداقل برای یک بار هم قدم به واگنهای مختلط مترو نگذاشتهاند. به عبارت دیگر «زنانه بودن» محیط کسبوکار یکی از عوامل اصلی انتخاب این شغل توسط این زنان عنوان میشود. دستمزد اندک و نابرابر در اغلب محیطهای کاری مسئله دیگری است که زنان دستفروش مترو تهران به آن اشاره میکنند، آنها تأکید دارند شغل دستفروشی هر چند مشکلات زیاد و منزلت اجتماعی پایینی دارد، اما حداقل ازنظر درآمد رضایتبخشتر از مشاغل دیگر روی زمین است و در عین حال مستقل بودن و نداشتن کارفرما را هم از امتیازات این شغل عنوان میکنند.
منزلت شغلی پایین
بیشتر زنان دستفروش مترو از دیده شدن توسط دوستان و آشنایان خود هراس دارند و به قول یکی از این زنان، «یکی از ترسهای همیشگی زنان دستفروش از دست دادن آبرویشان است». آنها معتقدند دیده شدن در حال دستفروشی در مترو، فقر و نداری آنها را در میان آشنایان آشکار میسازد و شأن و منزلتشان را کاهش میدهد.
نگاه مسافران مترو تهران به زنان دستفروش
گفتگو با تعدادی از مسافران زن مترو تهران که همواره از واگنهای زنانه استفاده میکنند، دیدگاههای متفاوتی را درباره پدیده دستفروشی زنان از نظر مسافران به همراه داشته است. تعدادی از مسافران نگرش مثبتی به این زنان داشتند و میگفتند گاهی که وقت خرید ندارند، وجود این زنان به آنها کمک هم میکند و آنها بسیاری از اقلام مورد نیازشان را هنگام بازگشت از محل کار و تحصیل، با قیمتی مناسب تهیه میکنند. بیشتر مسافران اما تأکید میکردند زمانی که واگنهای مترو بیش از اندازه شلوغ است، وجود این زنان آزاردهنده میشود و همه مسافران را کلافه میکند.
پلیس و مسئولان مترو، چه نگاهی به زنان دستفروش دارند
به گفته مسئولان متروی تهران، پلیس مترو مسئولیت تأمین امنیت ایستگاههای مترو را بر عهده دارد که بخشی از این مسئولیت مقابله با تخلفاتی ازجمله دستفروشی و جیبزنی در داخل ایستگاهها و قطارها است. به گفته مسئولان مترو تخلفات اجتماعی مثل سرقت، تکدیگری، جیبزنی و دستفروشی چهره این وسیله پرتردد حمل و نقل عمومی را مخدوش کرده و مأموران مترو وظیفه دارند در صورت مشاهده با آنها برخورد کنند.
پلیس تهران هم در زمینه برخورد با این پدیده طرحهای مختلفی پیشبینی کرده و حتی به مردم هشدار داده است که دستفروشان در مترو از باندهای سازمانیافته بوده و اجناس آنها غیربهداشتی است. از طرف دیگر با تعدادی از این زنان دستفروش برخورد و اجناس آنان بی هیچ امیدی به بازگشت مصادره شده است اما همهی این مشکلات هم دلیلی برای ناامیدی زنان دستفروش مترو از ادامه کار نیست به طوری که بسیاری از آنها تجربه چندین بار از دست دادن کالاهای خود را دارند.
پلیس مترو مقاومت این زنان در تحویلکالاهای خود و عدم همکاری با مأموران را دلیل اصلی ناچاری در استفاده از قوه قهریه توسط خود عنوان و تأکید میکند در صورت همراهی این زنان با مأموران، پلیس برخوردی کاملا محترمانه با آنها خواهد داشت.
مسئولان متروی تهران همکاری مردم را عامل مهم پاک کردن مترو از وجود این متخلفان میدانند و به مردم میگویند باید هوشیار باشند و به آنان به عنوان افراد نیازمند و مستحق نگاه نکنند.
شبکه اجتماعی زنان دستفروش
آنچه پدیده دستفروشی در متروی تهران را بیشازپیش به پدیدهای قابل بررسی بدل کرده، شیوه گروهی یا جمعی کارکردن این زنان در مترو تهران است. زنان دستفروش مترو غالباً یکدیگر را شناخته و به صورت گروهی کار میکنند. آنها به صورت شبکهای در یک مکان مشخص مانند واگنهای مترو کار گروهی را تمرین و درباره کسبوکارشان به یکدیگر مشاوره میدهند و همدیگر را از حضور ماموران مترو و پلیس باخبر مینمایند.
این در حالی است که همزمان با تهدید مسئولان مترو به جمعآوری کسبوکار این زنان، آنها در مقابل مجلس شورای اسلامی تجمع و با نمایندگان دیدار و به طرح مشکلات خود پرداختند و خواستار بوجود آمدن شرایطی از طرف دولت برای ادامه آزادانه کسب وکار خویش شدند.
قابل پیشبینی است که این مسئله در آینده تغییرات اجتماعی را در پی خواهد داشت.
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
به تشکلهای دانشجویی گرنت اعطا میشود
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترینهای آسیا در رتبهبندی تایمز
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار میشود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاهها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشمها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزشهای جهانی
آدرخش و رقص فانتومها در نمایشگاه کتاب طنین میاندازد
مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد
ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است
حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک
انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری
رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد
طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است
بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام
حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرحهای حوزه اینترنت کوانتومی
کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر
۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام میشوند
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
تمدید مهلت ثبتنام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهشسراهای دانشآموزی
خدمات رایگان دندانپزشکی برای دانشآموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
تصویب نقشه راه اجراییسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان
طحاننظیف: قانون اساسی به کلاسهای درس برده شود
احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان
تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین
اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد
حمله خشونتآمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا
آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
دانشگاهیان کشور باید با شبکهسازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند
برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاهها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی
آزمون مجدد برای کنکوریهای زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
مسئله جدی امروز، زیستجهان مدرن است که راه مقابله فرهنگی با آن، تعامل بیشتر با جوانان است
ناسا به صورت تصادفی مریخ را بمباران کرد
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
داوطلبان متقلب دستگاههای جاسوسی پیشرفته داشتند/احتمال محرومیت تا ۵ سال
فراخوان ثبت پرسشنامه در بانک اطلاعاتی ابزارهای سنجش سلامت و کیفیت زندگی
دستگیری ۲۵ نفر از داوطلبان متقلب کنکور/ حدود ۱۲ درصد داوطلبان غایب بودند
پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی در پژوهشگاه اقیانوسشناسی
برای نگهداشت حرمت معلم بکوشیم
واریزهدیه روز معلم به حساب فرهنگیان؛ امشب/ پرداخت معوقات حقالتدریسها تا ۲ هفته دیگر
چاپ کتابی درباره سکوت و پایبندی در آثار آلبر کامو
مجموعه دفتر یادداشت روزانه داستایوفسکی به چاپ چهارم رسید
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل منصوب شد
وعده صادق نتیجه دانشگاههای ما است
۸۸ هزار داوطلب آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ انتخاب رشته کردند
اگر جریان علمی در کنار جریان دفاعی نبود بازدارندگی رقم نمی خورد
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
خودروهای پرنده غول پیکر در آسمان به پرواز درآمدند
کشف تازه از وجود سیاره نهم در منظومه شمسی
اسب سیاه مقابل تلسکوپ جیمز وب نمایان شد+عکس
تصاویر واقعی آیفون۱۶ در توییتر لو رفت+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنکتر میکند+عکس
فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستادهاند
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.