به گزارش ثریا نتایج یک پژوهش علمی از شکلگیری شغل جدید زنانه در تونلهای زیرزمینی تهران حکایت دارد که علاوه بر شرایط نامناسب اقتصادی، نتیجه محیط زنانه واگنهاست و باعث ایجاد شبکه اجتماعی بین دستفروشان زن شده است.
این پژوهش توسط فاطمه بنییعقوب و با حمایت مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران انجام شده و با استفاده از نتایج حاصل از مشاهده و مصاحبهی عمیق با ۱۵ زن دستفروش مترو، تجربۀ زیستهی آنها ثبت و علل گرایش زنان به این شغل از زبان آنان بازنمایی شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد نیاز مالی، فضای زنانهی کار، انعطافپذیری شغلی، درآمد مناسب و همدلی زنان دستفروش با یکدیگر، ازجمله عواملی است که زنان را به دستفروشی در مترو سوق میدهد.
از دانشجو تا خانهدار
به دلیل فرهنگ سنتی حاکم بر ایران، دستفروشی زنان در خیابانها پدیدهای دور از عرف به شمار میرود و زنانی که ترس از اجتماع، خانواده و آبرو دارند برای حل این مشکل دست به راهحلهای جدیدی زدهاند و پدیدهای کمنظیر در دنیا را با عنوان «دستفروشی در واگنهای زنانه» که در اول و آخر قطارهای مترو تنها به زنان اختصاص دارد را بوجود آوردهاند. براساس مصاحبههای این پژوهش علمی که در ساعات مختلف روز و برای جلوگیری از ایجاد وقفه در کار به درخواست این دستفروشان در محوطه ایستگاههای مترو انجام شده است، تعدادی از این فروشندگان دانشجو هستند و بعد از ساعات تحصیل مشغول به کار میشوند و برخی نیز زنان خانهدار بوده و بدون اطلاع خانوادههای خود دستفروشی میکنند. بدین ترتیب زنان مورد مطالعه به گروههای مختلف تقسیم میشوند که برخی از آنها دانشجو و برخی سرپرستخانوار هستند اما نیاز اقتصادی دلیل اصلی گردآمدن آنها کنار یکدیگر است. مصاحبه با مسافران و بررسی نظرات و نگرش آنان نسبت به این پدیده و گفتگو با پلیس مترو بخش دیگری از این تحقیق را تشکیل میدهد.
فقر، علت دستفروشی زنان
در تمام مصاحبههای انجام شده با زنان مختلف در گروههای سنی متفاوت در خط یک و دو مترو تهران مشخص شد این زنان به نوعی سرپرست و یا نانآور خانوادههایشان هستند و تنها راه امرارمعاش را دستفروشی در واگنهای زنانه شهر تهران عنوان میکنند. بر اساس نتایج این پژوهش، دلیل اصلی دستفروشی زنان فقر اقتصادی و به قول خود این دستفروشان «چاره دیگری نداشتن» برای ادامه زندگی است.
دستمزد پایینتر و امنیت نداشتن در محیط کار روی زمین
بر اساس نتایج این مطالعه علمی احساس امنیت و راحتی در واگنهای زنانه مترو تهران یکی از دلایل اصلی انتخاب این شغل است به گونهای که حتی برخی از این زنان حداقل برای یک بار هم قدم به واگنهای مختلط مترو نگذاشتهاند. به عبارت دیگر «زنانه بودن» محیط کسبوکار یکی از عوامل اصلی انتخاب این شغل توسط این زنان عنوان میشود. دستمزد اندک و نابرابر در اغلب محیطهای کاری مسئله دیگری است که زنان دستفروش مترو تهران به آن اشاره میکنند، آنها تأکید دارند شغل دستفروشی هر چند مشکلات زیاد و منزلت اجتماعی پایینی دارد، اما حداقل ازنظر درآمد رضایتبخشتر از مشاغل دیگر روی زمین است و در عین حال مستقل بودن و نداشتن کارفرما را هم از امتیازات این شغل عنوان میکنند.
منزلت شغلی پایین
بیشتر زنان دستفروش مترو از دیده شدن توسط دوستان و آشنایان خود هراس دارند و به قول یکی از این زنان، «یکی از ترسهای همیشگی زنان دستفروش از دست دادن آبرویشان است». آنها معتقدند دیده شدن در حال دستفروشی در مترو، فقر و نداری آنها را در میان آشنایان آشکار میسازد و شأن و منزلتشان را کاهش میدهد.
نگاه مسافران مترو تهران به زنان دستفروش
گفتگو با تعدادی از مسافران زن مترو تهران که همواره از واگنهای زنانه استفاده میکنند، دیدگاههای متفاوتی را درباره پدیده دستفروشی زنان از نظر مسافران به همراه داشته است. تعدادی از مسافران نگرش مثبتی به این زنان داشتند و میگفتند گاهی که وقت خرید ندارند، وجود این زنان به آنها کمک هم میکند و آنها بسیاری از اقلام مورد نیازشان را هنگام بازگشت از محل کار و تحصیل، با قیمتی مناسب تهیه میکنند. بیشتر مسافران اما تأکید میکردند زمانی که واگنهای مترو بیش از اندازه شلوغ است، وجود این زنان آزاردهنده میشود و همه مسافران را کلافه میکند.
پلیس و مسئولان مترو، چه نگاهی به زنان دستفروش دارند
به گفته مسئولان متروی تهران، پلیس مترو مسئولیت تأمین امنیت ایستگاههای مترو را بر عهده دارد که بخشی از این مسئولیت مقابله با تخلفاتی ازجمله دستفروشی و جیبزنی در داخل ایستگاهها و قطارها است. به گفته مسئولان مترو تخلفات اجتماعی مثل سرقت، تکدیگری، جیبزنی و دستفروشی چهره این وسیله پرتردد حمل و نقل عمومی را مخدوش کرده و مأموران مترو وظیفه دارند در صورت مشاهده با آنها برخورد کنند.
پلیس تهران هم در زمینه برخورد با این پدیده طرحهای مختلفی پیشبینی کرده و حتی به مردم هشدار داده است که دستفروشان در مترو از باندهای سازمانیافته بوده و اجناس آنها غیربهداشتی است. از طرف دیگر با تعدادی از این زنان دستفروش برخورد و اجناس آنان بی هیچ امیدی به بازگشت مصادره شده است اما همهی این مشکلات هم دلیلی برای ناامیدی زنان دستفروش مترو از ادامه کار نیست به طوری که بسیاری از آنها تجربه چندین بار از دست دادن کالاهای خود را دارند.
پلیس مترو مقاومت این زنان در تحویلکالاهای خود و عدم همکاری با مأموران را دلیل اصلی ناچاری در استفاده از قوه قهریه توسط خود عنوان و تأکید میکند در صورت همراهی این زنان با مأموران، پلیس برخوردی کاملا محترمانه با آنها خواهد داشت.
مسئولان متروی تهران همکاری مردم را عامل مهم پاک کردن مترو از وجود این متخلفان میدانند و به مردم میگویند باید هوشیار باشند و به آنان به عنوان افراد نیازمند و مستحق نگاه نکنند.
شبکه اجتماعی زنان دستفروش
آنچه پدیده دستفروشی در متروی تهران را بیشازپیش به پدیدهای قابل بررسی بدل کرده، شیوه گروهی یا جمعی کارکردن این زنان در مترو تهران است. زنان دستفروش مترو غالباً یکدیگر را شناخته و به صورت گروهی کار میکنند. آنها به صورت شبکهای در یک مکان مشخص مانند واگنهای مترو کار گروهی را تمرین و درباره کسبوکارشان به یکدیگر مشاوره میدهند و همدیگر را از حضور ماموران مترو و پلیس باخبر مینمایند.
این در حالی است که همزمان با تهدید مسئولان مترو به جمعآوری کسبوکار این زنان، آنها در مقابل مجلس شورای اسلامی تجمع و با نمایندگان دیدار و به طرح مشکلات خود پرداختند و خواستار بوجود آمدن شرایطی از طرف دولت برای ادامه آزادانه کسب وکار خویش شدند.
قابل پیشبینی است که این مسئله در آینده تغییرات اجتماعی را در پی خواهد داشت.
دانشگاه آزاد امکان مشارکت گسترده مردم در امر تولید را فراهم میکند
تشریح اقدامات حفاظتی سازمان سنجش در نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
اعلام جزییات پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته اصلاح شد
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از اصلاح احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ خبر داد.
شاهنامه هنر فردوسی است و لاغیر
دستگیری متهمانی که برای تقلب در کنکور، رمز ارز میگرفتند
امکان افشای سوالات آزمونهای آموزش و پرورش غیرممکن شد/ سهم ۵۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور
تدوین طرح مدرسه مجازی بزرگسالان برای کاهش تنوع مدارس
آزمونهای نهایی دانش آموزان به سازمان جدید سنجش واگذار می شود
انتشار فراخوان دورههای ۲۳ و ۲۴ جایزه مهرگان ادب
آمادگی رفع نیاز فناورانه سازمان سنجش در مقابله با تقلب کنکور
کلاهبرداری از داوطلبان کنکور با دریافت رمزارز و سکه طلا
اساسنامه سازمان ملی سنجش بعد از کنکور ابلاغ میشود
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
چراغهای خودروی جدید آئودی سخنگو هستند+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودیاش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
کارکرد عجیب مایع ظرف شویی در هواپیمای بوئینگ
اینترنت استارلینک در این کشورها قطع میشود
مشکل بزرگ ناسا در مریخ که فعلا حل نشدنی است
بمب الکترومغناطیسی چطور منفجر میشود؟
شروع احداث و افتتاح ۲۷ کلاس درس در سفر رئیس سازمان نوسازی مدارس به هرمزگان
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
مهلت ارسال ایده به ششمین دوره رویداد «از ایده تا بازار» تمدید شد
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
مدارس تا فرارسیدن ایام امتحانات باید دایر باشند
پذیرش بدون آزمون قاریان و حافظان قرآن در دانشگاه فرهنگیان
نقش حمایتی خانوادهها از دانشآموزان در روزهای امتحانی
فردا؛ آخرین مهلت ثبتنام آزمونهای ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی
انتشار مقاله استاد دانشگاه شریف در معتبرترین مجله انجمن فیزیک آمریکا
آگهی/ گیربکس سایکلو گومائو چه تاثیری در افزایش سرعت و کارایی صنایع دارد؟
سیزدهمین دوره جشنواره تیتر ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود
شیوهنامه مشوقهای خدمتی برای کسب مهارت دانشآموختگان دانشگاهی ابلاغ شد
اساتید دانشگاههای جهان صهیونیستها را تحریم کنند
منتخبین هجدهمین مسابقات ربوکاپ ۹ سهمیه جهانی دریافت میکنند
واگذاری مالکیت ساختمان سابق دانشگاه علمی کاربردی واحد استان اردبیل به دانشگاه محقق اردبیلی
جرائم متخلفان کنکور اعلام شد
تشریح مأموریت جهاددانشگاهی در راستای نیازهای کشور
بیانیه مدرسین دروس معارف اسلامی دانشگاههادر حمایت از حمله موشکی سپاه
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ تمدید شد
۴۵ قفسه کتاب کانون در مدارس ۱۰ استان کشور جاگذاری شد
سامانه نقل و انتقال دانشجویان علوم پزشکی از یکم اردیبهشت فعال میشود
وزیر علوم بر پیگیری امور معیشتی یاوران علمی دانشگاهها تاکید کرد
طرح رتبهبندی و اعتبارسنجی مؤسسات آموزش عالی تهیه میشود
سهچهارم مسافران از اقامتگاههای غیررسمی و بدون مجوز استفاده کردند
گذر نهضت سوادآموزی از وضعیت حاضر به مدلهای جدید آموزشی طبق برنامه هفتم
تایید انتخاب ۱۰ رییس دانشگاه و مرکز آموزشی و تحقیقاتی کشور
زمان ثبت نام وام شهریه دانشجویی دانشگاه علمی کاربردی اعلام شد
شنبه آخرین مهلت ثبت نام برای امریه سربازی دانشگاه تهران
آزمونهای شبه نهایی از ۹۰ درصد محتوای برنامه و کتاب درسی است
امکان استفاده از تک ماده برای ۴ درس با نمره ۷ به بالا
بکارگیری معاون پرورشی در مدارس غیردولتی ضروری است
تاریخ طب در ایران معرفی و بررسی میشود
رونمایی از پلتفرم نشر دانشگاهی
مدارک مورد نیاز پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
تدوین طرح مدرسه مجازی در راستای کاهش تنوع مدارس
مهلت ثبت نام آزمون EPT اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی تمدید شد
شورای تحقیق جذب هیات علمی تشکیل میشود
صدور مجوز راهاندازی مدارس سمپاد عشایری در سه استان کشور
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
تداوم توزیع شیر رایگان در مدارس تا پایان امتحانات/ چالش تامین پاکت استریل شیر
تحلیل بیانات رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان/ پاشنه آشیل جهاد تبیین محیط دانشگاه است
شیوهنامه المپیاد ورزشهای فناورانه دانشجویی ابلاغ شد
واگذاری آزمونهای ارتقا و گواهینامه دستیاران پزشکی به دانشگاهها
جاماندگان نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳، امروز و فردا نامنویسی کنند
قدرت نظامی ایران حرف اول و آخر را در منطقه میزند
زمان اعلام نتایج اولیه آزمون دکتری اعلام شد
پروژههای اولویتدار دانشگاه تهران تکمیل می شود
انجام عملیات «وعده صادق» مایه مباهات است
نشست شورای مسکن دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد
ایران جزء ۱۵ کشور برتر جهانی در جذب دانشجویان بین المللی
نتایج اولیه و زمان انتخاب رشته آزمون دکتری ۱۴۰۳ منتشر شد
کتاب ای کاش زودتر برای سوالات نوجوانان درباره حجاب منتشر شد
فلسفه عشق نقد و بررسی میشود
ورود شخصیتهای خارجی به محصولات خواب کودکان
دهمینجلسه درسگفتارهای سعدیخوانی برگزار میشود
طنز یعنی چه؟
ایران چطور گنبد آهنین را در هم شکست؟ +عکس
تغییر شکل عجیب هرم بزرگ مصر+عکس
چرا آدم فضاییها خودشان را به انسانها نشان نمیدهند؟
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
آنچه درباره ناوگان پهپادی ایران نمیدانید+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان دوباره زنده شد+عکس
قابلیت ارتباط ماهوارهای به گوشیهای گوگل اضافه شد
این موشک نیست یک هواپیمای خاص و پرسرعت است+عکس
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
مشخصات موشک سنگینی که دیشب روسیه پرتاب کرد+عکس
انفجار این بمب الکترومغناطیسی قربانیان را ۲۰۰ سال عقب میبرد+عکس
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
ناگفتههای کسر ۱۰ میلیون تومان از حقوق دانشجومعلمان به عنوان مقرری ماه اول!
تفاوت موشکهای بالستیک، کروز و هایپرسونیک ایران در چیست؟
چهار تغییر در دانشگاه فرهنگیان
فعالیت دانشگاه بینالمللی زاگرس غیرقانونی اعلام شد
ترجمه روسی به فارسی دکتر ژیواگو منتشر شد
موشک ایرانیای که سامانه ضد موشک اسراییل را فلج میکند+عکس
مدیریت غذای دانشجویی احتمالا به وزارت علوم واگذار میشود
توسعه تضمین اشتغال با راهاندازی مراکز جدید در دانشگاه علمیکاربردی
موتور خودروی فرمول یک در خودروی معمولی قرار گرفت+عکس
کسر ۴۵ درصد از حقوق دانشجومعلمان لغو شد
جزییات نمایشگاه کار به میزبانی دانشگاه امیرکبیر اعلام شد
جهش علمی ایران نسبت به سرمایهگذاری مالی در دنیا بینظیر است
گوشیهای سامسونگ آیفون را شکست دادند
۴۵ درصد به دریافتی دستیاران اضافه شد
زمان برگزاری نخستین کنفرانس ملی مهارت اعلام شد
یک سیارک بزرگ به زمین نزدیک میشود
کتاب مهندسی مرجع جامع کنترل، در سیستم حمل و نقل چاپ و راهی بازار نشر شد
شاد به کاربرانش هشدار داد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.