شبکه علمی ثریا به نقل از فرهنگ امروز ـ لورین رابینسون، ترجمۀ حیدر خسروی: استفن هاوکینگ، فیزیکدان مشهور باز هم به حرف آمده است. او اخیراً به حاضرین در جشنوارۀ علم و موسیقی استراموس در نروژ گفته است که زمان انسانها در روی زمین دارد به اتمام میرسد. او قویاً تأکید کرد که ما ۱۰۰ سال یا چیزی در این حدود زمان داریم تا از زمین برویم؛ جایی که ترکیبی از عوامل مختلف چون گرمایش جهانی، رشد بیرویۀ جمعیت، احتمال جنگ اتمی، افزایش ویروسهای خطرناک و بیماریهای مسری، بقایمان را با مشکل مواجه میکند.
«زمین از حوزههای بسیاری مورد تهدید قرار میگیرد که این باعث میشود من بهسختی بتوانم مثبت فکر کنم. تهدیدات بسیار عظیم و بیشمارند. منابع مادی ما به طرزی هشداردهنده در حال نابودیاند. ما به سیارهمان هدیه فاجعه بار تغییرات آبوهوایی را دادهایم: افزایش دما، کاهش پوشش یخی قطبها، نابودی جنگلها و انقراض گونههای حیوانی. ما میتوانیم تودهای بیقید و بیفکر باشیم.»
بیتردید سخنان او مقدمۀ کمک به ساخت مستند شبکه بیبیسی است، مستندی که در آن، او این نظریة خود را که «بشر میتواند به سیارهای دیگر برود و از انقراض خود جلوگیری کند»، به بوتۀ آزمایش میگذارد. این مستند با عنوان «استفن هاوکینگ: عزیمت به زمین جدید»، تابستان امسال بیرون میآید. در گذشته هاوکینگ گفته است که بشر اگر نتواند از سیارۀ شکنندهمان فرار کند، عمرش به یک هزاره دیگر نمیکشد. این مستند به یک چارچوب زمانی تنظیم شده برای مهاجرت میپردازد.
کسی گوش میدهد یا اینکه ما آنقدر به داستانهای آخرالزمانی دربارۀ آیندۀ این سیاره و گونهمان عادت کردهایم که کرختی بر ما حاکم شده است؟ مثلاً هرساله پوبای اعظم برخی فرقهها اعلام میکند که پایان نزدیک است و آنقدر اعتمادبهنفس دارد که تاریخی را تعیین کند؛ و دنیا وقتی که آن تاریخ بدون وقوع آخرالزمان موعود میگذرد، نگاه میکند و میخندد. پیروان به هیچ سرزمین موعود طلاییای در آسمان عروج نمیکنند و آنان هم که به این چیزها باور ندارند، به جایی با وضعیتی بسیار نازلتر منتقل نمیشوند.
ما تعدادی مذهب رسمی داریم که بر پایۀ تفکر آخرالزمان شکل گرفتهاند. دستکم آنها به جای تعیین یک تاریخ، درک درستی از پایان دارند. حتی مایاییهای باستان چنین تفکری داشتند. تقویم مایایی یکی از چرخههای بزرگ خود را در دسامبر ۲۰۱۲ به پایان برد و منشأ تعداد زیادی نظریه دربارۀ پایان جهان در ۲۱ دسامبر سال ۲۰۱۲ (ساعت ۱۱:۱۱) شد. در عوض، تمام چیزی که نصیبمان شد فیلم "۲۰۱۲" بود، یک حماسۀ هالیوودی دیگر از فاجعه (در سایت مشهور Rotten Tomatoes نمره ۳۹ را گرفت).
در حقیقت، بدبینی کاملاً مشهود هاوکینگ بازتابدهنده نگرانی فزاینده بسیاری از دانشمندان است که میگوید ما نخواهیم توانست گرمایش از کنترل خارجشدة این سیاره را متوقف کنیم. این باعث شده تا برخی شروع به بحث در مورد آن چیزی کنند که «مهندسی جغرافیایی[۱]» مینامند؛ یعنی «اعمال حسابشده یک جریان زیستمحیطی در سطحی وسیع که در تلاش برای مقابله با اثرات گرمایش جهانی بر وضعیت آبوهوایی زمین تأثیر میگذارد». هدایت مقادیر عظیمی از دیاکسیدکربن به بیرون از جو از طریق ابزارهایی که هنوز برای علم ناشناخته است، یکی از این اقدامات است.
شبیه داستانی علمی تخیلی است، نه؟ باید هم باشد. بسیاری از داستانها و طرحهای علمی-تخیلی در فیلمها و رمانها حول محور مهندسی جغرافیایی و یافتن جایگزینی برای زمین میچرخند که برای علاقهمندان این ژانر آشنا است. نیازی نیست خیلی دور برویم، فیلمهای تأثیرگذار «بیگانه» (Alien) چند مثال را آشکار میکنند. در «بیگانه ۲»، سیگورنی ویور و دوستانش با بیگانگان مواجه میشوند و آنان را روی سیارهای که در حال آماده شدن برای جایگزینی زمین است، شکست میدهند. در آخرین فیلم از این مجموعه، «بیگانگان: پیمان»، مهاجرین در راهشان بهسوی سیارهای شبیه زمین -سایههای تفکر استفن هاوکینگ- در حال حمل تجهیزات عظیمی برای سکونت هستند.
شما خودتان میتوانید قضاوت کنید که این پیشنهادات مهندسی جغرافیایی چقدر تأثیرگذارند. میتوان سر این به توافق رسید که اکثر راهحلها که تا به امروز پیشنهاد شدهاند، زیادی فرضیاند و برای اینکه در سطحی جهانی اعمال شوند هزینه زیادی میبرند و یا اینکه پیامدهای منفی دارند. پس چه باید کرد؟ ما زمین را درست میکنیم یا تعداد کمی از ما روزی عادات بدمان را جمع میکنیم و راه ستارهها را در پیش میگیریم؟
هفت سیاره با پتانسیل دمای زمین اخیراً در منظومهای به نام تراپیست ۱ (Trappist-۱) کشف شدهاند که ۳۹ سال نوری با ما فاصله دارند. اگر با سرعت نور حرکت کنیم، ۳۹ سال طول خواهد کشید تا مهاجرین به آنجا برسند. هاوکینگ معتقد است که انسانها در ۲۰۰ تا ۵۰۰ سال آینده است که تکنولوژی سفر میانستارهای را توسعه دادهاند. آیا این فناوری، سفر در ۱۸۶۰۰۰ مایل بر ثانیه -یعنی سرعت نور- را هم شامل میشود؟ آیا این تکنولوژی دورههای طولانی زیست تعویقی[۲] را هم در بر میگیرد؟
از قضا تنها دانشمندان نیستند که این رؤیاها را در سر میپرورانند. الون ماسک مؤسس فناوریهای اکتشافی فضا (SpaceX) است که به پیشرفتها و ساخت راکتهای پیشرفته و فضاپیماها برای مأموریتهای فرازمینی نظارت میکند. مأموریت ثابت SpaceX قادر ساختن انسانها برای سفر به فضا و انتقال چند گونۀ جانوری برای تشکیل تمدن در آنجاست، پیش از هر چیز با ساختن شهری خودسامان روی مریخ.
هاوکینگ میگوید: «ساکن شدن انسانها روی سایر سیارهها دیگر داستان علمی-تخیلی نیست و میتواند یک واقعیت علمی باشد. گونۀ بشر بهعنوان گونهای خاص حدوداً ۲ میلیون سال به حیات ادامه داده است. تمدن حدود ۱۰ هزار سال پیش آغاز شد و درجۀ پیشرفت پیوسته در حال افزایش بوده است. اگر بشریت میخواهد ۱ میلیون سال دیگر به بقای خود ادامه دهد، آیندهاش در گرو رخت بربستن به جایی است که هیچکس دیگری قبلاً نرفته است.»
چون هاوکینگ در سخنانش به شکلی تابلو نکتهای نمادین را از داستان «پیشتازان فضا»[۳] دزدید، اجازه دهید من هم بهطور مختصر یک داستان علمی-تخیلی را برای هر نویسندهای که دلش میخواهد ایدۀ آن را بردارد، بگویم.
سال ۲۱۶۷ است و گروهی از مهاجرین امیدوار در حال راندن یک کشتی میانستارهای هستند که دور سیارۀ نابودشدهمان دارد میچرخد. مقصد؟ منظومۀ تراپیست ۱، سیارۀ شماره ۴ -قبلاً «زمین جدید» خوانده میشد- با فاصلۀ ۳۹ سال نوری.
در این حین در تراپیست ۴ گروهی از ساکنان عجیبالخلقه (شبهحشره) آن یک کشتی میانستارهای را میرانند که دور سیارۀ نابودشدهشان میچرخند. مقصد؟ سیارۀ شماره ۳ از یک ستاره با فاصلۀ ۳۹ سال نوری.
حدود ۵/۱۹ سال پس از آغاز سفرشان، دو کشتی از فضای ژرف میگذرند، مسافران هر دو کشتی در زیست تعویقی هستند. دو کشتی حسب الوظیفه وقایع را ثبت میکنند.
و... خب، فکر کنم ماجرا را گرفتید!
ارجاعات:
[۱] Geoengineering
[۲] Suspended Animation: فرایند زنده نگه داشتن بدن یک جاندار. این عمل با سرد کردن شدید بدن همراه است. قرار دادن فضانوردان در حالت زیست تعویقی یکی از راههای سفر به فضا بدون پیر شدن به دلیل مسافت نوری است.
[۳] Star Trek
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
به تشکلهای دانشجویی گرنت اعطا میشود
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترینهای آسیا در رتبهبندی تایمز
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار میشود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاهها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشمها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزشهای جهانی
آدرخش و رقص فانتومها در نمایشگاه کتاب طنین میاندازد
مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد
ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است
حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک
انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری
رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد
طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است
بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام
حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرحهای حوزه اینترنت کوانتومی
کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر
۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام میشوند
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
تمدید مهلت ثبتنام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهشسراهای دانشآموزی
خدمات رایگان دندانپزشکی برای دانشآموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
تصویب نقشه راه اجراییسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان
طحاننظیف: قانون اساسی به کلاسهای درس برده شود
احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان
تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین
اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد
حمله خشونتآمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا
آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
دانشگاهیان کشور باید با شبکهسازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند
برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاهها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی
آزمون مجدد برای کنکوریهای زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
مسئله جدی امروز، زیستجهان مدرن است که راه مقابله فرهنگی با آن، تعامل بیشتر با جوانان است
ناسا به صورت تصادفی مریخ را بمباران کرد
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
داوطلبان متقلب دستگاههای جاسوسی پیشرفته داشتند/احتمال محرومیت تا ۵ سال
فراخوان ثبت پرسشنامه در بانک اطلاعاتی ابزارهای سنجش سلامت و کیفیت زندگی
دستگیری ۲۵ نفر از داوطلبان متقلب کنکور/ حدود ۱۲ درصد داوطلبان غایب بودند
پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی در پژوهشگاه اقیانوسشناسی
برای نگهداشت حرمت معلم بکوشیم
واریزهدیه روز معلم به حساب فرهنگیان؛ امشب/ پرداخت معوقات حقالتدریسها تا ۲ هفته دیگر
چاپ کتابی درباره سکوت و پایبندی در آثار آلبر کامو
مجموعه دفتر یادداشت روزانه داستایوفسکی به چاپ چهارم رسید
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل منصوب شد
وعده صادق نتیجه دانشگاههای ما است
۸۸ هزار داوطلب آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ انتخاب رشته کردند
اگر جریان علمی در کنار جریان دفاعی نبود بازدارندگی رقم نمی خورد
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
خودروهای پرنده غول پیکر در آسمان به پرواز درآمدند
کشف تازه از وجود سیاره نهم در منظومه شمسی
اسب سیاه مقابل تلسکوپ جیمز وب نمایان شد+عکس
تصاویر واقعی آیفون۱۶ در توییتر لو رفت+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنکتر میکند+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستادهاند
تجمع دانشگاهیان دانشگاه تهران درحمایت از خیزش دانشجویان در آمریکا
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.