یکی از مواردی که پیشرفت آن را به طور محسوس و گسترده در حوزه نظامی کشورمان شاهد هستیم، ساخت انواع موشک‌های پیشرفته است. پیشرفت موشکی کشورمان سبب شده که برخی از کشورهای غربی همواره در یک موضع دخالت آمیز سعی کنند که ایران اسلامی را در این حوزه زمین گیر کنند و از پیشرفت‌های دیگر باز دارند. بر این اساس حتی برجام‌های بعدی را برخی در حوزه موشکی پیش بینی کرده بودند و توقف حوزه موشکی بعد از حوزه هسته‌ای در دستور کار کشورهای غربی علیه کشورمان بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز تحریم‌های خصمانه علیه ایران ارتقای توانمندی ایران در حوزه نیروی هوایی کشور را شاهد بوده ایم، به گونه‌ای که در این دوران ساخت اولین موشک سوخت جامد در دستور کار قرار گرفت. جالب اینجاست که این پیشرفت‌ها در سایه تحریم‌ها ایجاد شد و توانایی و توانمندی نخبگان ایرانی را به رخ جهانیان کشید.

 در نیمه دوم دهه ۱۳۸۰ بود که پروژه‌ای تحت عنوان عاشورا کلید خورد. پرژه‌ای که حاصل آن پرنده عظیم الجثه موسوم به سجیل بود که سایه آن بر سرزمین‌های بیگانه سایه انداخته و تن بسیاری را به لرزه انداخته است. این پرنده عظیم الجثه که اولین موشک دور برد سوخت جامد ایران و مدل پیشرفته‌تر موشک «شهاب ۳» بود در حدود ۲ هزار کیلومتر برد داشته و تاکنون ۲ نمونه از آن به نام سجیل ۱ و ۲ رونمایی شده است.

همانطور که گفته شد این موشک زمین‌به‌زمین دو مرحله‌ای، ۲ موتور سوخت جامد مرکب و بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر بُرد دارد که ایران در سال ۲۰۰۸ آن را مورد آزمایش قرار داد. موشک سجیل بر خلاف موشک‌های شهاب، با سوخت جامد تا حد قابل توجهی زمان پرتاب را کمتر و قدرت مانور را افزایش داده است؛ و همین ویژگی  احتمال حمله به پرتاب‌گر و موشک آماده به پرتاب، قبل از شلیک را به شدت کاهش می‌دهد.

علاوه بر این به سبب شتاب بسیار بالای سجیل، امکان ردگیری آن در فازهای اولیه پرتاب بسیار کم است و عملآً شانس دشمن برای انهدام این موشک طی پرواز را  بسیار ناچیز می‌کند.

همچنین سرعت بازگشت موشک بالستیک سجیل به جو زمین و سقوط روی هدف، حدود ۱۳ ماخ (حدود ۴ هزار و ۳۰۰ متر بر ثانیه) است که این ویژگی، انهدام موشک را برای تمام سامانه‌های دفاع هوایی موجود «ناممکن» می‌کند. وزن این موشک در حدود ۲۳ هزار و ۵۴۰ کیوگرم است و به تعبیری سنگین‌وزن‌ترین موشک ایرانی محسوب می‌شودکه قابلیت هدف قرار دادن تمام مناطق تحت اشغال رژیم صهیونیستی را دارد.

 این موشک از دو موتور بهره برده و به اصطلاح دو مرحله‌ای و بالستیک عمل می کند. موشک‌های بالستیک از لانچرهای ثابت و متحرک پرتاب می‌شوند و طرز کارشان نیز بدین شکل است که به صورت عمودی و یا زاویه دار (بسته به برد و کار کرد) پرتاب شده و از جو زمین خارج می‌شوند.

پس از خروج موشک از جو زمین، موشک حالت افقی به خود گرفته و در خارج از جو شروع به حرکت می کند و به محض رسیدن به بالای سر هدف، موشک مجددا وارد جو شده و با استفاده از جاذبه زمین و با سرعت بسیار بالا، روی هدف خودش سقوط می‌کند. سرعت بازگشت موشک بالستیک سجیل به جو زمین و سقوط روی هدف، حدود ۱۳ ماخ (حدود۴۳۰۰ متر بر ثانیه) است که این خود، انهدام موشک را برای تمام سامانه‌های دفاع هوایی موجود «ناممکن» می کند.

 طبق دیدگاه گلوبال سکیوریتی «سجیل دو توانایی برد ۲۵۱۰ کیلومتر با حمل کلاهک سه مخروطی به میزان ۶۵۰ کیلومتر را دارد. این میزان می‌تواند از ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر ارتقا پیدا کند.» بزرگترین دستاورد در موشک‌های بالستیک از بعد دقت را می‌توان موشک سجیل دو دانست که در مقایسه با سجیل یک؛ به سیستم ناوبری جدید و سنسورهای دقیق و پیشرفته مجهز است.

رابرت گیتس، وزیر دفاع اسبق آمریکا در سال ۲۰۰۹ گفت: موشک سجیل دارای بردی بالای ۲۰۰۰ کیلومتر است. سجیل می‌تواند کلاهک‌هایی را تا محدوده ۷۵۰ کیلومتری به اسرائیل و حتی بخش‌هایی از جنوب شرقی اروپا پرتاب کند.

موشک‌های بالستیک از انوع مختلفی از هدایت‌ها بهره می‌گیرند و قابلیت پرتاب با استفاده از سوخت‌های متنوعی از جمله سوخت مایع، جامد و جامدمرکب را دارا هستند. سجیل جزو موشک های بالستیک ایرانی است که از سوخت جامد بهره می‌برد و همین موضوع جزو ویژگی های بارز این موشک شناخته میشود.اما چرا این موشوع برای موشک های بالستیک دارای اهمیت است؟

سوخت مایع در مورد موشک‌های بالستیک کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و بیشتر برای پرتاب موشک‌های حامل ماهواره استفاده می‌شود. اما "سوخت‌های جامد" و "سوخت‌های جامد مرکب" که برخلاف سوخت‌های مایع در آنها، ماده سوختی و اکسید کننده مخلوط شده و سوخت به صورت بلورهایی درآمده و فرآیند احتراق را ادامه می‌دهد، امروزه مرسوم‌ترین سوخت ها هستند، البته هنوز هم بسیاری از کشورها در تولید موشک‌های بالستیک، همچنان از سوخت‌های مایع استفاده می‌کنند.

یکی از مهمترین مزایای استفاده از سوخت‌های جامد به نسبت سوخت‌های مایع، ماندگاری این سوخت‌هاست. سوخت‌های مایع ماندگاری بسیار کمی داشته و باید بعد از مدتی حتما سوخت موشک تعویض شود، اما سوخت‌های جامد چیزی در حدود ۹ سال ماندگاری دارند.

فناوری سوخت جامد مرکب که در این موشک استفاده شده نیز علاوه بر ویژگی‌های رانشی مطلوب، عمر انبارداری بالایی را نیز برای آن به دنبال دارد. سامانه های هدف‌گیری، ناوبری و هدایت سجیل دقت بسیار بالایی را برای آن به ارمغان آورده‌اند که برای این موشک ارزش عملیاتی زیادی را ایجاد کرده است.

سجیل به گونه ای طراحی شده است که سامانه های دفاعی برتر دنیا ازجمله پاتروت وگنبد آهنین یارای مقابله با آن را ندارند.

موشک سجیل ۲ نیز از سوخت جامد استفاده می‌کند. همچنین این موشک از سرعت و دقت بیشتری در برخورد با هدف بهره برده و از عملکرد منحصر به فردی در سیستم ناوبری به نسبت دیگر موشک‌های زمین به زمین ایران برخوردار است.

موشک‌های سوخت مایع با توجه به نیاز به شارژ شدن سوخت در مخازن پیش از پرتاب، زمان آماده‌سازی زیادی دارند. در این حالت امکان شناسایی موشک پیش از پرتاب وجود دارد. برای رفع این مشکل از سالها پیش سیلوهای زیرزمینی برای پرتاب موشک‌های بالستیک در نقاط مختلف کشور ساخته شده که می‌توان موشک شارژ شده و آماده شلیک را تا چند ماه در آنها نگاه داشت.

سجیلِ اسرائیل زنِ سپاه پاسداران

بسیاری، موشک بالستیک و دوربرد سجیل را جزو اولین گزینه‌های ایران برای پاسخ‌گویی به هر گونه تجاوز رژیم صهیونیستی به کشورمان می‌دانند؛ موضوعی که این موشک را بیش از پیش مورد توجه جهانیان قرار داده است. کارشناسان نظامی در دانشگاه ام.آی.تی آمریکا معتقدند، موشک سجیل با بردی حدود ۲هزار کیلومتر، حیرت‌انگیزترین موشک ساخت ایران است.

تئودور پوستل استاد علوم و فناوری دانشگاه ام.آی.تی (ممتازترین دانشگاه فنی جهان) در مقاله‌ای به صورت تخصصی موشک بالستیک سوخت جامد "سجیل" را تحلیل کرده و از آن به عنوان موشک بسیار پیشرفته خط شکن نام برده است.

او با اشاره به اینکه سجیل یک موشک با سامانه پیشران سوخت جامد و دو مرحله‌ای است می‌نویسد: وزن تقریبی سجیل با کلاهک جنگی ۱ تنی تقریبا ۲۱ تن است ضمن اینکه در این موشک، مرحله دوم کوتاه‌تر از مرحله نخست است.البته پوستل، برد سجیل را با کلاهک‌های سبک‌تر حتی بیش از این میزان نیز می‌داند و قابلیت برد سجیل را با کلاهک ضعیف‌تر بالاتر می‌خواند.

استاد علوم دانشگاه ام.آی.تی پیش‌بینی کرده که ایران تعداد فراوانی از این موشک را تولید کرده و حتی در زمینه سامانه پیشران سوخت مایع آن نیز تولیداتی داشته است. نکته جالب در مقاله این محقق علوم فنی و امنیتی، موضوعی است که وی در میانه مقاله خود بدان اشاره کرده و آن توانایی ایران در رقابت با آمریکا و روسیه در صنعت موشکی است. جالب‌تر اینکه وی توانایی موشکی ایران در طراحی موشک‌های فوق‌سنگین و سه مرحله‌ای را بسیار زیاد می‌داند و بر این باور است که ایران در خط برد دو هزار کیلومتر قادر است موشک‌هایی با وزن ۴۵ و حتی ۶۵ تن تولید کند که این کار نیازمند طراحی بومی موتورهایی است که دارای توان رانشی بسیار بالایی باشند.

اسرائیل در حال حاضر سامانه‌هایی برای مقابله با موشک‌های بالستیک در اختیار دارد که از قوی‌ترین آن‌ها می‌توان به ختس یا همان پیکان ۳ اشاره کرد که سامانه‌هایی ضد موشک بالستیک محسوب می‌شوند. اما در بیان ویژگی‌های سجیل به این موضوع اشاره شده که این موشک قادر است از سد این سامانه‌ها نیز عبور و اهداف مورد نظر را منهدم کرده و این قابلیت توانست ذهن بیگانگان را به خود مشغول کند.

وبگاه «امور دفاعی، موشکی» رژیم صهیونیستی در گزارشی با اشاره به ساخت موشک سجیل از سوی ایران به صراحت نوشت" موشک «عماد»، ساخت ایران قابلیت پیشی‌گرفتن بر سامانه دفاع موشکی پیکان ۳ اسرائیل را دارد.  ختس  یا  پیکان ۳ نوعی سامانه ضد موشک بالستیک است که توسط شرکت صنایع هوایی اسرائیل و شرکت بوئینگ آمریکا طراحی و ساخته شده است. "

علاوه بر این یوزی رابین" ، کارشناس صهیونیست مسائل نظامی معتقد است که قدرت نظامی و موشکی ایران موجب ترس بسیاری از اسرائیلی ها شده  و این موضوع احتمال نفوذ استراتژیک این رژیم را در مناطق جولان و فلسطین کم کند. رابین در این رابطه می‌گوید: "من معمولا سالی یک بار صحبتهایی درباره برنامه موشکی ایران انجام می‌دهم. در یک سال اخیر اتفاقات زیادی بدون آنکه توجه خاصی به آن بشود در برنامه موشکی ایران رخ داده است. این کشور با سرعت در حال پیش بردن برنامه خود است.

این کارشناس صهیونیست در ادامه می‌افزاید: موشک های بالستیک ایرانی در حجم بالایی در حال تولید و ذخیره هستند و نشانه هایی نیز حتی درباره صادرات این موشک ها وجود دارد که این غیر قابل باور است. ما معمولا می دیدیم که مسیر صادرات موشکی به ایران بود و به نظر الان این مسیر بر عکس شده است." اخیرا نیز الجزیره به نقل از چند ژورنال غربی، اینفوگرافی را از توان موشکی ایران و انواع آن ترسیم کرد.

روزنامه جروزالم پست (Jerusalem Post)، در اقدامی حیرت برانگیز که اهمیت موشک سجیل را یاد آور می‌شود نوشت: «رزمایش موشکی ایران با سیستم‌های قدیمی انجام شد و این امر باعث گردیده این سوال مطرح شود که آینده موشک‌های ایران چیست؟ رزمایش موشکی ایران به طور کامل از سوی اسرائیل رصد شد، نه برای اینکه متوجه شویم چه موشکی آزمایش شده است بلکه ببینیم چه چیزی ناپدید شده است. در این رزمایش موشک سجیل که در سال ۲۰۰۹ آزمایش شد، پرتاب نشد.»

نکته واضح این است که ما برای افزایش قدرت دفاعی و توان موشکی خود از هیچکس اجازه نمی‌گیریم و برنامه‌های دفاعی خود را به‌ویژه در حوزه موشکی با قاطعیت دنبال می‌کنیم و موشک‌های سجیل، خرمشهر، شهاب و عماد یکی از مصادیق برجسته آن محسوب می‌شود، زیرا سرعتی معادل چهارهزار و ۳۰۰‌ متر بر ثانیه داشته و کمتر از ۱۰‌ دقیقه و به اذعان صهیونیست‌ها در مدت هفت دقیقه می‌توانند سرزمین‌های اشغالی را هدف قرار دهند. جمهوری اسلامی ایران با داشتن بازوان قدرتمندی همچون سپاه پاسداران، ارتش و بسیج موجب شده است تا هیچ کشوری فکر تجاوز به ایران را به ذهن خود راه ندهد.