به گزارش ثریا شانزدهمین قسمت از برنامه شب روایت با موضوع نسبت ادبیات و ایدئولوژی سه شنبه شب (۲۱ آبان ) روی آنتن رفت.در این قسمت از برنامه سید حسین شهرستانی نویسنده و پژوهشگر در خصوص مفهوم و تعریف ایدئولوژی گفت:مفهوم ایدئولوژی وقتی در هر بحثی وارد میشود با خودش تنش و حرارت وارد میکند.خیلی نمیشود بر سر تعریف آن توافق کرد اما جز واژگانی است که به نحو موافقانه و مخالفانه در حوزه ی علوم اجتماعی به کار میرود.در دهه ی ۴۰ و ۵۰ ایدئولوژی آنقدر مقدس میشود که جای دین را میگیرد.
وی در خصوص تعریف دقیق ایدئولوژی اضافه کرد: یک تعریف دقیق از ایدئولوژی نمی توان ارائه داد اما تعاریف و انگاره های مختلف از ایدئولوژی وجود دارد.یک نظام منتظم و چارچوب بندی شده از اندیشه های و جزمیات است .یعنی اندیشه ای که به صورت یک جزم تبدیل شده و مبنای کنش و عمل انسان در مقیاس اجتماعی است که هدایتگر زیست اجتماعی انسان است این یک تعریف عام از ایدئولوژی است.
شهرستانی در پاسخ به این سوال که طبق تعریف آیا ایدئولوژی با دین متفاوت است اظهار داشت:بستگی به تعریف دین از ایدئولوژی دارد .من منتقد این تعریف از دین هستم که دین را مجموعه ای از باورها و ارزش ها می دانند بلکه فراتر از آن است.تعریف مارکس از ایدئولوژی آگاهی کاذب طبقاتی است یعنی در واقع افیون توده هاست.که فرد مقید میشود تا جایگاه خودش را در جامعه بپذیرد و نسبت به آن معترض نباشد.یک دیدگاه خیلی معروف وجود دارد که میگوید هنر و ادبیات فارغ از ایدئولوژی است و می کوشد بین آنچه که ایدئولوژی می نامد و ادبیات دیوار بلندی بسازد.این از موضع اصالت هنر و ادبیات بیان میشود و طرح خالص سازی ادبیات از عناصر ایدئولوژیک است.بخشی از مدعیان ادبیات و هنر این استقلال را قائل هستند و منظورشان از ایدئولوژی هر نوع تعهد و هر شکلی از ارزش است.
شهرستانی در پاسخ به این سوال که چرا باید ادبیات و ایدئولوژی از هم جدا باشند در حالیکه بسیاری از آثار ماندگار ادبیات ایدئولوژیک هستند تصریح کرد:این اصرار خودش یک موضع ایدئولوژیک است .به یک معنای عام این جور تعهد زدایی اقتضای ذاتی نظام سرمایه داری و ساختارهای ذاتی نظام سرمایه دارانه است. منظق فرهنگ سرمایه داری در دوره متاخر این است که همه چیز از ریشه کنده شده است و این کاری است که پول با همه چیز میکند.
این پژوهشگر درباره اینکه آیا اساسا چنین چیزی ممکن است که یک اثر فارغ از نگاه ایدئولوژیک باشد گفت: این گفتاری است که بعضی از نویسندگان متعهد در پاسخ به آنهایی که به شعار "هنر برای هنر و ادبیات برای ادبیات"قائل هستند وجود دارد که می گویند هر نوع ادبیاتی واجد ایدئولوژی است و هر کسی ایدئولوژی دارد .بنابراین ادبیات فارغ از ایدئولوژی نیست و من منتقد دیدگاه دوم هم هستم.
اما اگر اایدئولوژی را به عنوان تعلق و تعهد به افراد فرادستی بگیریم هیچ شکلی از ادبیات فارغ از ایدئولوژی نیست.اما اگر ایدئولوژی را به مفهوم دقیق کلمه به معنی جزمیات و ایستارها ببینیم هنر و ادبیات باید از ایدئولوژی آزاد باشند.
مجری برنامه،مسعود دیانی در رابطه با رمان "۱۹۸۴" و "مزرعه ی حیوانات" گفت که این دو اثر بنا بر اعلام سازمان سیا یک اثر سفارشی برای تضعیف اندیشه های چپ در شوروی بوده است و یک نویسنده ی سرمایه دار این اثر را نوشته است و به آن رمان هم می گویند و جز آثار مشهور جهان است.این متر و معیار چگونه است که این ها رمان ادبی است اما اگر نویسنده ی مذهبی رمانی بنویسد رمان محسوب نمیشود.
شهرستانی در پاسخ گفت: این بر آشفتگی میدان است .اما اگر سفارش گرفته باشد و یا سفارشی نباشد در نهایت ما با یک اثر روبه رو ایم و در کلیت خودش یک شی واحد است و اگر واجد خصائص زیبایی شناسانه ی ادبی باشد یک اثر ادبی است.منظور این است هر نوع بیان تعهدی نمی تواند ادبیات باشد و هر نوع تعهد ادبی هم نمیتواند بیرون از ادبیات باشد.نه می شود گفت هرکس تهعد خودش را وارد ادبیات کرد ضرورتا از قلمرو ادبیات بیرون است و نه میشود گفت ادبیات و هنر یکسره ایدئولوژی است این هر دو دیدگاه امروز آفت فضای روشنفکری است و یک دو قطبی بین ارزشی ها و روشنفکری ها به وجود آورده است.
«شب روایت» به تهیه کنندگی حسین شاهمرادی محصول گروه ادب و هنر شبکه چهار سیما است که سه شنبه ها ساعت ۲۳ به صورت زنده پخش می شود.
منبع: خبرگزاری مهر
60 درصد پروژهای مدرسه‌سازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
منتخبین فرهنگی مجلس حضور در کمیسیون آموزش را در اولویت قرار دهند
مراقبت کنید تا اخلال و مشکلی در برگزاری کنکور سراسری رخ ندهد
ایجاد زیرساخت هوشمند رصد رشته مقاطع و رشته محل‌های علوم پزشکی
پیگیر اجرای هدفمندسازی یارانه‌های دانشجویی در سال جدید هستیم
بیش از ۸ هزار عضو هیات علمی خانم در دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند
ساعت ۱۲ امشب آخرین فرصت دریافت کارت ورود به جلسه کنکور ۱۴۰۳
نسل‌کُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
مراد صحرایی : ۱۰۰۰ هنرستان جدید در کشور ساخته می شود
از موج متلاطم بی‌ثباتی مدیریتی تا بودجه دولتی؛ دلایل عدم اجرای ناکافی سندتحول بنیادین
پژوهش‌های چراغ خاموش امنیت ایران را رقم زد
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
کتابی که برای آشنایی با افغانستانی‌ها باید خوانده شود
رییس سازمان بسیج اساتید: ۵۰ بسته سیاستی به مسئولان ارائه شد
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
آیین‌نامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
امضای تفاهم‌نامه فی‌مابین وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان نظام پزشکی کشور
آخرین محور رویداد من یک دانش‌آموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
ثبت سفارش کتاب‌های درسی آغاز شد
فراخوان ششمین دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب منتشر شد
ورود مسافر و مهتاب با فرقه خودبینان به کتابفروشی‌ها
امروز، آخرین مهلت توزیع کارت کنکور/ آغاز رقابت داوطلبان از فردا
آکادمی ورزش و تندرستی دانشگاه علامه‌طباطبائی راه‌اندازی شد
کنترل دانشجویان حامی فلسطین به شهردار نیویورک رسید
هشدار پلیس فتا به کنکوری‌ها درباره تبلیغات فروش سوالات کنکور و تجهیزات تقلب
مجموعه شعر طنز دیزی در پنت هاوس منتشر شد
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
دانشگاه علامه‌طباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
پیش‌فروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
دانشمندان تعداد جهان‌های موازی را اعلام کردند
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
تعلیم و تربیت اولویت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی است
جذب هیات علمی با مدرک دکتری در دانشگاه فنی و حرفه ای لغو شد
نتیجه آزمون سازمان راهداری اعلام شد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
سهم دانش‌آموزان مناطق محروم برای ورود به مدارس خاص باید بیشتر شود
مهلت ثبت‌نام آزمون سنجش شایستگی‌های فنی وحرفه‌ای‌ها تا نهم اردیبهشت
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
هیچ دانشگاهی محدودیتی را برای جذب اساتید ایجاد نمی‌کند
جشنواره امامت و مهدویت در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می شود
نتایج آزمون جشنواره سراسری قرآن و عترت (ع) دانشجویان اعلام شد
لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان
برخی اختیارات را باید به مدارس تفویض کنیم
زنده‌گیری مار افعی در یک مدرسه
آغاز ثبت سفارش کتاب‌های درسی سال تحصیلی جدید
سخنان شهید بهشتی درباره نماز در بیست و هفت جمله منتشر شد
مواجهه‌ای نامتعارف با منطق هگل در کتابفروشی‌ها
دانشجویان سراسر کشور به المپیاد ورزش‌های فناورانه دعوت شدند
بررسی تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کننده‌های توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی
اقدامات دانشگاه جامع در راستای گسترش عفاف و حجاب
تغییر شیوه‌نامه صلاحیت علمی اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی
آمار داوطلبان کنکور به تفکیک استان‌ها اعلام شد
کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟
کاهش رغبت پسران به دانشگاه؛ شخصیت کاریکاتوری آموزش عالی یا افزایش مهارت‌محوری؟
هشدار دانشگاه پیام نور به متقاضیان فراگیر ارشد/ مجوز ثبت‌نام به موسسات ندادیم
چاپ یک‌رمان پلیسی دیگر از فردریک دار/آموزش آدمکشی در بازار نشر
آمار داوطلبان نوبت اول کنکور سراسری ۱۴۰۳ به تفکیک استان‌های کشور
هفدهمین آزمون پذیرش دانشجوی پزشکی از لیسانس تیرماه برگزار میشود
با تخلفات کنکوری و مجازات های آن آشنا شوید
زیبایی جانوران در کتابفروشی‌های ایران
صدور کارنامه تربیتی برای دانش‌آموزان از سال تحصیلی جدید
کسر مقرری ماه اول از دانشجومعلمان بر اساس کدام قانون است؟
محدودیت تردد در روز‌های 6 و 7 اردیبهشت در دانشگاه شریف
تشدید چالش دانشگاه‌های آمریکا با بازداشت صدها دانشجوی حامی فلسطین
علم با طعم شیرین آزمایش‌های شیمی و فیزیک با حضور دانشجویان
مجازات متخلفان کنکور چیست؟
قصیده بهاریه سعدی، جمال‌ستایی شیخ اجل
بیماری فردگرایی و افول جنبش دانشجویی
پذیرش دانشجوی دکتری به شیوه استادمحور برای اولین بار کلید خورد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
موفقیت ۲۰۰۰ هنرستانی در کسب و کار
برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران
آزمون کنکور جشنواره بزرگ علمی کشور است
در مسیر جلوگیری از مهاجرت نخبگان باید موانع قانونی را برداریم
تشکیل کمیته اقتصادی با تمرکز بر درآمدزایی غیر شهریه ای استان تهران
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانه‌اش منصرف شد
نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس
یک صفحه جدید به واتساپ اضافه میشود+عکس
سیاره بیگانه بنفش رنگ میزبان بیگانگان فضایی
رونمایی از سریع‌ترین مرسدس بنز AMG+عکس
ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد
رفع مشکل بزرگ آیفون که سال ها ذهن کاربران را مشغول کرده بود+عکس
قدرتمندترین پهپاد ایرانی که در اوکراین معروف شده+عکس
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
باتری این ریزسیاه‌چاله فضایی می‌تواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند
علت فیلتر دسکورد اعلام شد
اخراج کارگران تسلا و پرداخت پاداش هنگفت به ایلان ماسک
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتم‌ها کشف شد
پیش‌فروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
چین جنگنده‌های رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس
جاسوس همه‌فن حریف اوکراینی‌ها که در جنگ با روسیه به کمک‌شان می‌آید
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران استعفاء کرد
سریع ترین موشک‌های مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس
نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودی‌اش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
سعدی سخنگوی بین‌المللی فرهنگ ایران است
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.