به گزارش ثریا چندی پیش در مؤسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پایان نامه ای (سطح سه) نوشته حلیمه دانشیان با عنوان «ارزیابی روایات تنقیصی در مورد زنان براساس سیره عملی معصومان(ع)(عدم مشورت، شرّ بودن و شوم بودن)» دفاع شد. دانشیان، تحصیلکرده مقطع دانشجوی سطح ۳(کارشناسی ارشد) در رشته مطالعات زنان است. استاد راهنمای این پایان نامه زهره رجبیان و استاد داور آن حجت الاسلام والمسلمین اسماعیل چراغی کوتیانی بوده است.
متن زیر یادداشتی از نگارنده این پایان نامه است که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده شده است؛
فمنیست ها در کتاب ها خود زن را به عنوان جنس دوم و یا به عبارتی « دیگری» معرفی کرده اند و نسبت به این مسئله اعتراضاتی دارند. آنها به مبانی اسلام نسبت به جنس زن ایراداتی وارد کردند ، یکی از مباحثی که بازار آنها را گرم و به عنوان حربه ای برای تشویش افکار زنان ازآن استفاده می کردند وجود روایاتی در منابع دینی ما می باشد؛ روایاتی که دلالت بر نقصان عقل، نقصان ایمان، شر و شوم بودن، عدم مشورت با زنان می کنند. روایاتی که در بین عامه مردم دست به دست می شود و گاها برای تمسخر زنان به کاربرده می شود.
در کتب روایی شیعه روایاتی از جمله: «النِّسَاءُ لَا یُشَاوَرْنَ فِی النَّجْوَی وَ لَا یُطَعْنَ فِی ذَوِی الْقُرْبَی إِنَّ الْمَرْأَةَ إِذَا أَسَنَّتْ ذَهَبَ خَیْرُ شَطْرَیْهَا وَ بَقِیَ شَرُّهُمَا وَ ذَلِکَ أَنَّهُ یَعْقِمُ رَحِمُهَا وَ یَسُوءُ خُلُقُهَا وَ یَحْتَدُّ لِسَانُهَا وَ إِنَّ الرَّجُلَ إِذَا أَسَنَّ ذَهَبَ شَرُّ شَطْرَیْهِ وَ بَقِیَ خَیْرُهُمَا وَ ذَلِکَ أَنَّهُ یَئُوبُ عَقْلُهُ وَ یَسْتَحْکِمُ رَأْیُهُ وَ یَحْسُنُ خُلُقُه» که در کتاب کافی شریف آمده و یا روایاتی که زن را شر و شوم و فتنه معرفی می کنند از جمله: «الْمَرْأَةُ شَرٌّ کُلُّهَا وَ شَرٌّ [أَشَرُّ] مِنْهَا أَنَّهُ لَا بُدَّ مِنْهَا و یا النِّسَاءُ أَعْظَمُ الْفِتْنَتَیْنِ»
و می توان به خطبه ۸۰ نهج البلاغه اشاره کردکه حضرت زنان را اینگونه معرفی می کند: «مَعَاشِرَ النَّاسِ، إِنَّ النِّسَاءَ نَوَاقِصُ الْإِیمَانِ، نَوَاقِصُ الْحُظُوظِ، نَوَاقِصُ الْعُقُولِ. فَأَمَّا نُقْصَانُ إِیمَانِهِنَّ فَقُعُودُهُنَّ عَنِ الصَّلَاةِ وَ الصِّیَامِ فِی أَیَّامِ حَیْضِهِنَّ، وَ أَمَّا نُقْصَانُ عُقُولِهِنَّ فَشَهَادَةُ امْرَأَتَیْنِ کَشَهَادَةِ الرَّجُلِ الْوَاحِدِ، وَ أَمَّا نُقْصَانُ حُظُوظِهِنَّ فَمَوَارِیثُهُنَّ عَلَی الْأَنْصَافِ مِنْ مَوَارِیثِ الرِّجَالِ. فَاتَّقُوا شِرَارَ النِّسَاءِ وَ کُونُوا مِنْ خِیَارِهِنَّ عَلَی حَذَرٍ، وَ لَا تُطِیعُوهُنَّ فِی الْمَعْرُوفِ حَتَّی لَا یَطْمَعْنَ فِی الْمُنْکَر.»
وجود چنین روایاتی در منابع دینی سوالات زیادی ایجاد میکند. از یکطرف نمی توان پذیرفت که جنس زن دچار کمبودهای ذاتی وناقص العقل است و از یک طرف غیرت دینی و اعتماد به اهل بیت هم اجازه نمی دهد که بپذیریم دین و اهل بیت نگاه تحقیرآمیز نسبت به جنس زن دارند، لذا سوالاتی از این دسته که آیا واقعاً سیره اهل بیت علیهم السلام در برخورد با زنان تحقیر آمیز بوده و آیا واقعاً اهل بیت علیهم السلام زنان را ناقص العقل، شر، فتنه و... می دانند و آیا واقعا اسلام چنین نگاهی نسبت به زنان دارد، باعث شد که در پایان نامه ام درصدد یافتن پاسخ این سوالات بر آیم. در این پژوهش ابتدا روایات در کتب روایی شیعه جستجو شده و سپس اسناد آنها بررسی شده است. برای رسیدن به پاسخ این سوالات از علم رجال، علم حدیث، تاریخ و علم تفسیر کمک گرفته شده است و روایات از نظر سندی و دلالی مورد بررسی قرار گرفته است. از کتب رجالی همچون رجال کشی، رجال ابن داوود، رجال ابن غضائری، فهرست طوسی نیز استفاده شده است.
با تتبع و جستجو در اسناد روایات و بررسی روایات، اینگونه به دست می آید که اغلب روایات ضعیف السند بودند. راوی ها عمدتاً ضعیف و غیر ثقه ، کذاب، عامی مذهب، غالی و مجهول الحال بودند. تعدادی از روایات مرسل بودند. روایات مرسل قابل استناد نیستند، زیرا که راوی آن را از معصوم نشنیده، اما بدون واسطه یا با واسطه نقل کرده، اما واسطه را فراموش کرده و به فراموشی تصریح نموده و یا از روی عمد یا سهو آن را نیاورده باشد و یا واسطه را با ابهام ذکر کرده است.
نتیجه پژوهش
این روایات ضعیف السند و ضعیف الدلالت بودند و همچنین با سیره حضرات معصومان در برخورد با زنان تناقض داشتند. به طور مثال می توان به خطبه ۸۰ حضرت علی(ع) در نهج البلاغه اشاره کرد؛ ایشان زنان را ناقص العقل، ناقص الایمان و... معرفی کرده اند. اولاً این خطبه در شرایط تاریخی خاصی ایراد شده و ثانیاً مخاطب این خطبه شخص خاصی می باشد. این خطبه بعد از جنگ جمل که عده ای آن را برای خونخواهی عثمان و عده ای هم به امید رسیدن به قدرت برافروخته بودند، ایراد شده است. امام(ع) این گونه افراد را به سبب کمبودهایی که دارند و به خاطر همان کمبودها دست به کارهای خلافی می زنند، نکوهش می کند و مؤمنان را از القائات سوء آنان برحذر می دارد. سخن امام ناظر به برخی از زنان فتنه انگیز است و یک قانون کلی و همگانی برای زنان نیست که البته ابن ابی الحدید که از شارحان سنی مذهب نهج البلاغه است، این خطاب را منحصراً خطاب به عایشه می داند. لذا نمی توان مضمون این خطبه را برای جنس زن بدانیم و بگوییم همه زنان ناقص العقل و ناقص والایمان هستند. موید دیگر این است که در آیات وحی خداوند می فرمایند زن و مرد هر دو دارای ارزش انسانی و کرامت ذاتی هستند و کسی نزد خداوند کرامت بالایی دارد که با تقوا باشد در این آیه اشاره به جنسیت نشده است.
مثال دیگر روایات شر و شوم و فتنه بودن زنان است. اولاً این روایات مرسل بودند و ما نمونه این روایات را در کتب معتبر روای شیعه پیدا نکردیم و ثانیاً این روایات با سیره حضرات معصومین علیهم السلام سازگار نبوده اند. در پاسخ به روایاتی که زن را مذمت می کردند، روایات و سیره ای از معصومان علیهم آوردیم که به اجمال خدمتتان عرض می کنم. در زیارت نامه حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها نوشته که «یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه» کسی حق شفاعت دارد که در کنار عدالت الهی از مظاهر اسما حسنای خداوند باشد. کسی که هیچ شر و شومی در وجودش نباشد. همچنین می توان به حمیده، همسر امام صادق (ع) اشاره کرد که ایشان یکی از ۵ نفری بودند که امام به عنوان وصی خود معرفی کرد و همچنین امام ایشان را مرجع برخی از سوالات اصحاب قرار داده بودند. این نشان از ارزش و جایگاه جنس زن نزد اهل بیت است، البته روایات دیگری دال بر خیر و برکت بودن زنان و نکوهش عزب بودن و روایاتی در مورد حب النساء و رابطه آن با ازدیاد ایمان نیز وجود دارد. اگر زنان شر و نامبارک هستند چرا اهل بیت ما ایشان را مایه خیر و برکت می دانند؟ چرا می فرمایند حب النسا از اخلاق انبیاء و ازدیاد حب النسا باعث ازدیاد ایمان می شود و چرا مجرد ماندن را نکوهش می کنند؟ زنان از نظر جایگاه انسانی با مردان هیچ تفاوتی ندارند و هر دو جنس استعداد رسیدن به کمال نهایی را دارند.
منبع: خبرگزاری مهر
جمعه ۷ اردیبهشت نمایش «یاخته» باحضور خبرنگاران و عکاسان روی صحنه میرود
چالش کمبود معلم در استان مرکزی کاهش مییابد
بازدید رئیس ستاد برگزاری آزمونهای سراسری اردبیل از حوزههای امتحانی کنکور
لوگوی نود سالگی دانشگاه تهران منتشر شد
رمان جدید اکبر والایی چاپ شد/بر فراز کشتزاردر بازار نشر
زندگی عشایر فارس
تحویل واحدهای مسکونی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تا پایان شهریور
جذب امریه سربازی در پژوهشگاه ابن سینا جهاددانشگاهی
امتیاز ویژه دانشجو معلمانی که زودتر از فارغالتحصیلی سرکلاس درس میروند
آخرین آمار توزیع کارت کنکور اعلام شد
برخی ابزارهای جاسوسی کنکور را در بدن کار گذاشتند/ داوطلبان کانالهای تقلب را ترک کنند
کنکوریها اضطراب نداشته باشند/ فرصت جبران وجود دارد
فهرست دانشگاههای خارج از کشور مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شد
نتایج اولیه کنکور ۱۴۰۳ نیمه مرداد اعلام می شود
اختصاص 10 امتیاز رتبهبندی به 5709 دانشجومعلم دانشگاه فرهنگیان
کتاب «اُمّ علاء» در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
تمهیدات لازم برای کنکور ۱۴۰۳ اندیشیده شد
رقابت کنکور ۱۴۰۳ با آزمون علوم ریاضی و علوم انسانی آغاز شد
جزییات آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو – معلم در کنکور ۱۴۰۳
اینترنت در زمان برگزاری نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ قطع نمیشود
مراسم تقدیر از دست اندرکاران جشنواره جایزه ملی ثریا برگزار شد
60 درصد پروژهای مدرسهسازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
منتخبین فرهنگی مجلس حضور در کمیسیون آموزش را در اولویت قرار دهند
مراقبت کنید تا اخلال و مشکلی در برگزاری کنکور سراسری رخ ندهد
ایجاد زیرساخت هوشمند رصد رشته مقاطع و رشته محلهای علوم پزشکی
پیگیر اجرای هدفمندسازی یارانههای دانشجویی در سال جدید هستیم
بیش از ۸ هزار عضو هیات علمی خانم در دانشگاهها فعالیت میکنند
ساعت ۱۲ امشب آخرین فرصت دریافت کارت ورود به جلسه کنکور ۱۴۰۳
نسلکُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
مراد صحرایی : ۱۰۰۰ هنرستان جدید در کشور ساخته می شود
از موج متلاطم بیثباتی مدیریتی تا بودجه دولتی؛ دلایل عدم اجرای ناکافی سندتحول بنیادین
پژوهشهای چراغ خاموش امنیت ایران را رقم زد
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
کتابی که برای آشنایی با افغانستانیها باید خوانده شود
رییس سازمان بسیج اساتید: ۵۰ بسته سیاستی به مسئولان ارائه شد
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
آییننامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
امضای تفاهمنامه فیمابین وزارت آموزشوپرورش و سازمان نظام پزشکی کشور
آخرین محور رویداد من یک دانشآموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
ثبت سفارش کتابهای درسی آغاز شد
فراخوان ششمین دوسالانه بینالمللی کارتون کتاب منتشر شد
ورود مسافر و مهتاب با فرقه خودبینان به کتابفروشیها
امروز، آخرین مهلت توزیع کارت کنکور/ آغاز رقابت داوطلبان از فردا
آکادمی ورزش و تندرستی دانشگاه علامهطباطبائی راهاندازی شد
کنترل دانشجویان حامی فلسطین به شهردار نیویورک رسید
هشدار پلیس فتا به کنکوریها درباره تبلیغات فروش سوالات کنکور و تجهیزات تقلب
مجموعه شعر طنز دیزی در پنت هاوس منتشر شد
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
دانشگاه علامهطباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
دانشمندان تعداد جهانهای موازی را اعلام کردند
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
تعلیم و تربیت اولویت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی است
جذب هیات علمی با مدرک دکتری در دانشگاه فنی و حرفه ای لغو شد
نتیجه آزمون سازمان راهداری اعلام شد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
سهم دانشآموزان مناطق محروم برای ورود به مدارس خاص باید بیشتر شود
مهلت ثبتنام آزمون سنجش شایستگیهای فنی وحرفهایها تا نهم اردیبهشت
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
هیچ دانشگاهی محدودیتی را برای جذب اساتید ایجاد نمیکند
جشنواره امامت و مهدویت در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می شود
نتایج آزمون جشنواره سراسری قرآن و عترت (ع) دانشجویان اعلام شد
لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان
برخی اختیارات را باید به مدارس تفویض کنیم
زندهگیری مار افعی در یک مدرسه
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید
سخنان شهید بهشتی درباره نماز در بیست و هفت جمله منتشر شد
مواجههای نامتعارف با منطق هگل در کتابفروشیها
دانشجویان سراسر کشور به المپیاد ورزشهای فناورانه دعوت شدند
بررسی تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کنندههای توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی
اقدامات دانشگاه جامع در راستای گسترش عفاف و حجاب
تغییر شیوهنامه صلاحیت علمی اساتید دانشگاههای علوم پزشکی
آمار داوطلبان کنکور به تفکیک استانها اعلام شد
کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟
کاهش رغبت پسران به دانشگاه؛ شخصیت کاریکاتوری آموزش عالی یا افزایش مهارتمحوری؟
بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانهاش منصرف شد
یک صفحه جدید به واتساپ اضافه میشود+عکس
نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
سیاره بیگانه بنفش رنگ میزبان بیگانگان فضایی
ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد
رونمایی از سریعترین مرسدس بنز AMG+عکس
رفع مشکل بزرگ آیفون که سال ها ذهن کاربران را مشغول کرده بود+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
باتری این ریزسیاهچاله فضایی میتواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
قدرتمندترین پهپاد ایرانی که در اوکراین معروف شده+عکس
علت فیلتر دسکورد اعلام شد
برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتمها کشف شد
اخراج کارگران تسلا و پرداخت پاداش هنگفت به ایلان ماسک
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
چین جنگندههای رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس
پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس
جاسوس همهفن حریف اوکراینیها که در جنگ با روسیه به کمکشان میآید
سعدی سخنگوی بینالمللی فرهنگ ایران است
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران استعفاء کرد
سریع ترین موشکهای مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس
نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
چاپ پنجمین جلد مجموعه تاریخ ایرانزمین درباره طاهریان و آل بویه
ورود «مهمان سرزده» به کتابفروشیها/یکقصه تصویری برای کودکان
دوربین بامزهای که بدون عکس گرفتن شما را شگفت زده میکند+عکس
ثبتنام وام شهریه آغاز شد
افزایش پژوهانه اساتید برتر واحد علوم تحقیقات
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.