به گزارش ثریا چندی پیش در مؤسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پایان نامه ای (سطح سه) نوشته حلیمه دانشیان با عنوان «ارزیابی روایات تنقیصی در مورد زنان براساس سیره عملی معصومان(ع)(عدم مشورت، شرّ بودن و شوم بودن)» دفاع شد. دانشیان، تحصیلکرده مقطع دانشجوی سطح ۳(کارشناسی ارشد) در رشته مطالعات زنان است. استاد راهنمای این پایان نامه زهره رجبیان و استاد داور آن حجت الاسلام والمسلمین اسماعیل چراغی کوتیانی بوده است.
متن زیر یادداشتی از نگارنده این پایان نامه است که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده شده است؛
فمنیست ها در کتاب ها خود زن را به عنوان جنس دوم و یا به عبارتی « دیگری» معرفی کرده اند و نسبت به این مسئله اعتراضاتی دارند. آنها به مبانی اسلام نسبت به جنس زن ایراداتی وارد کردند ، یکی از مباحثی که بازار آنها را گرم و به عنوان حربه ای برای تشویش افکار زنان ازآن استفاده می کردند وجود روایاتی در منابع دینی ما می باشد؛ روایاتی که دلالت بر نقصان عقل، نقصان ایمان، شر و شوم بودن، عدم مشورت با زنان می کنند. روایاتی که در بین عامه مردم دست به دست می شود و گاها برای تمسخر زنان به کاربرده می شود.
در کتب روایی شیعه روایاتی از جمله: «النِّسَاءُ لَا یُشَاوَرْنَ فِی النَّجْوَی وَ لَا یُطَعْنَ فِی ذَوِی الْقُرْبَی إِنَّ الْمَرْأَةَ إِذَا أَسَنَّتْ ذَهَبَ خَیْرُ شَطْرَیْهَا وَ بَقِیَ شَرُّهُمَا وَ ذَلِکَ أَنَّهُ یَعْقِمُ رَحِمُهَا وَ یَسُوءُ خُلُقُهَا وَ یَحْتَدُّ لِسَانُهَا وَ إِنَّ الرَّجُلَ إِذَا أَسَنَّ ذَهَبَ شَرُّ شَطْرَیْهِ وَ بَقِیَ خَیْرُهُمَا وَ ذَلِکَ أَنَّهُ یَئُوبُ عَقْلُهُ وَ یَسْتَحْکِمُ رَأْیُهُ وَ یَحْسُنُ خُلُقُه» که در کتاب کافی شریف آمده و یا روایاتی که زن را شر و شوم و فتنه معرفی می کنند از جمله: «الْمَرْأَةُ شَرٌّ کُلُّهَا وَ شَرٌّ [أَشَرُّ] مِنْهَا أَنَّهُ لَا بُدَّ مِنْهَا و یا النِّسَاءُ أَعْظَمُ الْفِتْنَتَیْنِ»
و می توان به خطبه ۸۰ نهج البلاغه اشاره کردکه حضرت زنان را اینگونه معرفی می کند: «مَعَاشِرَ النَّاسِ، إِنَّ النِّسَاءَ نَوَاقِصُ الْإِیمَانِ، نَوَاقِصُ الْحُظُوظِ، نَوَاقِصُ الْعُقُولِ. فَأَمَّا نُقْصَانُ إِیمَانِهِنَّ فَقُعُودُهُنَّ عَنِ الصَّلَاةِ وَ الصِّیَامِ فِی أَیَّامِ حَیْضِهِنَّ، وَ أَمَّا نُقْصَانُ عُقُولِهِنَّ فَشَهَادَةُ امْرَأَتَیْنِ کَشَهَادَةِ الرَّجُلِ الْوَاحِدِ، وَ أَمَّا نُقْصَانُ حُظُوظِهِنَّ فَمَوَارِیثُهُنَّ عَلَی الْأَنْصَافِ مِنْ مَوَارِیثِ الرِّجَالِ. فَاتَّقُوا شِرَارَ النِّسَاءِ وَ کُونُوا مِنْ خِیَارِهِنَّ عَلَی حَذَرٍ، وَ لَا تُطِیعُوهُنَّ فِی الْمَعْرُوفِ حَتَّی لَا یَطْمَعْنَ فِی الْمُنْکَر.»
وجود چنین روایاتی در منابع دینی سوالات زیادی ایجاد میکند. از یکطرف نمی توان پذیرفت که جنس زن دچار کمبودهای ذاتی وناقص العقل است و از یک طرف غیرت دینی و اعتماد به اهل بیت هم اجازه نمی دهد که بپذیریم دین و اهل بیت نگاه تحقیرآمیز نسبت به جنس زن دارند، لذا سوالاتی از این دسته که آیا واقعاً سیره اهل بیت علیهم السلام در برخورد با زنان تحقیر آمیز بوده و آیا واقعاً اهل بیت علیهم السلام زنان را ناقص العقل، شر، فتنه و... می دانند و آیا واقعا اسلام چنین نگاهی نسبت به زنان دارد، باعث شد که در پایان نامه ام درصدد یافتن پاسخ این سوالات بر آیم. در این پژوهش ابتدا روایات در کتب روایی شیعه جستجو شده و سپس اسناد آنها بررسی شده است. برای رسیدن به پاسخ این سوالات از علم رجال، علم حدیث، تاریخ و علم تفسیر کمک گرفته شده است و روایات از نظر سندی و دلالی مورد بررسی قرار گرفته است. از کتب رجالی همچون رجال کشی، رجال ابن داوود، رجال ابن غضائری، فهرست طوسی نیز استفاده شده است.
با تتبع و جستجو در اسناد روایات و بررسی روایات، اینگونه به دست می آید که اغلب روایات ضعیف السند بودند. راوی ها عمدتاً ضعیف و غیر ثقه ، کذاب، عامی مذهب، غالی و مجهول الحال بودند. تعدادی از روایات مرسل بودند. روایات مرسل قابل استناد نیستند، زیرا که راوی آن را از معصوم نشنیده، اما بدون واسطه یا با واسطه نقل کرده، اما واسطه را فراموش کرده و به فراموشی تصریح نموده و یا از روی عمد یا سهو آن را نیاورده باشد و یا واسطه را با ابهام ذکر کرده است.
نتیجه پژوهش
این روایات ضعیف السند و ضعیف الدلالت بودند و همچنین با سیره حضرات معصومان در برخورد با زنان تناقض داشتند. به طور مثال می توان به خطبه ۸۰ حضرت علی(ع) در نهج البلاغه اشاره کرد؛ ایشان زنان را ناقص العقل، ناقص الایمان و... معرفی کرده اند. اولاً این خطبه در شرایط تاریخی خاصی ایراد شده و ثانیاً مخاطب این خطبه شخص خاصی می باشد. این خطبه بعد از جنگ جمل که عده ای آن را برای خونخواهی عثمان و عده ای هم به امید رسیدن به قدرت برافروخته بودند، ایراد شده است. امام(ع) این گونه افراد را به سبب کمبودهایی که دارند و به خاطر همان کمبودها دست به کارهای خلافی می زنند، نکوهش می کند و مؤمنان را از القائات سوء آنان برحذر می دارد. سخن امام ناظر به برخی از زنان فتنه انگیز است و یک قانون کلی و همگانی برای زنان نیست که البته ابن ابی الحدید که از شارحان سنی مذهب نهج البلاغه است، این خطاب را منحصراً خطاب به عایشه می داند. لذا نمی توان مضمون این خطبه را برای جنس زن بدانیم و بگوییم همه زنان ناقص العقل و ناقص والایمان هستند. موید دیگر این است که در آیات وحی خداوند می فرمایند زن و مرد هر دو دارای ارزش انسانی و کرامت ذاتی هستند و کسی نزد خداوند کرامت بالایی دارد که با تقوا باشد در این آیه اشاره به جنسیت نشده است.
مثال دیگر روایات شر و شوم و فتنه بودن زنان است. اولاً این روایات مرسل بودند و ما نمونه این روایات را در کتب معتبر روای شیعه پیدا نکردیم و ثانیاً این روایات با سیره حضرات معصومین علیهم السلام سازگار نبوده اند. در پاسخ به روایاتی که زن را مذمت می کردند، روایات و سیره ای از معصومان علیهم آوردیم که به اجمال خدمتتان عرض می کنم. در زیارت نامه حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها نوشته که «یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه» کسی حق شفاعت دارد که در کنار عدالت الهی از مظاهر اسما حسنای خداوند باشد. کسی که هیچ شر و شومی در وجودش نباشد. همچنین می توان به حمیده، همسر امام صادق (ع) اشاره کرد که ایشان یکی از ۵ نفری بودند که امام به عنوان وصی خود معرفی کرد و همچنین امام ایشان را مرجع برخی از سوالات اصحاب قرار داده بودند. این نشان از ارزش و جایگاه جنس زن نزد اهل بیت است، البته روایات دیگری دال بر خیر و برکت بودن زنان و نکوهش عزب بودن و روایاتی در مورد حب النساء و رابطه آن با ازدیاد ایمان نیز وجود دارد. اگر زنان شر و نامبارک هستند چرا اهل بیت ما ایشان را مایه خیر و برکت می دانند؟ چرا می فرمایند حب النسا از اخلاق انبیاء و ازدیاد حب النسا باعث ازدیاد ایمان می شود و چرا مجرد ماندن را نکوهش می کنند؟ زنان از نظر جایگاه انسانی با مردان هیچ تفاوتی ندارند و هر دو جنس استعداد رسیدن به کمال نهایی را دارند.
منبع: خبرگزاری مهر
۲۴ عنوان قرارداد چاپ کتاب توسط جهاد دانشگاهی لرستان بسته شد
تشریح ماموریت موسسه ISC در راستای تحقق شعار سال
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران استعفاء کرد
خلبان صدیق برای دومینبار به کتابفروشیها آمد
مجموعهداستان گوش قرمز چاپ شد
واریز ۳۱ هزار میلیارد ریال به حساب فرهنگیان بازنشسته در سال ۱۴۰۲/ سهم الشرکه اسفندماه پرداخت شد
کتاب اصل درستنمایی رونمایی، نقد و بررسی میشود
پیام تسلیت رئیس دانشگاه شهید چمران اهواز در پی درگذشت پدر علم قنات ایران
نشست علمی توسعه اجتماعی در ایران با حضور صاحبنظران برگزار میشود
سیاره بیگانه بنفش رنگ میزبان بیگانگان فضایی
هیچ واحد فنی حرفهای حذف نمی شود/ ادغامی با علمی کاربردی در کار نیست
پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برای درگذشت دکتر پرویز داوودی
چگونه در کشورهای جهان بستر تحقیق دانشگاهی فراهم میشود؟ /۱/
رفع مشکل بزرگ آیفون که سال ها ذهن کاربران را مشغول کرده بود+عکس
اخراج کارگران تسلا و پرداخت پاداش هنگفت به ایلان ماسک
قدرتمندترین پهپاد ایرانی که در اوکراین معروف شده+عکس
رباتهای سوسکی به میدان میآیند+عکس
۹۵۶ هزار نفر در نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳ ثبتنام کردند
۸ پیشنهاد ایران به نشست وزیران علوم سازمان همکاری شانگهای
رئالیستها وارد بازار نشر شدند
نشان سبز درباره زندگی پیامبر اکرم (ص) منتشر شد
آغاز انتخاب رشته آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ از امروز
پرداخت تا دو میلیون تومان مازاد بر حقوق به سرایداران
آغاز ثبتنام در آزمون ترمیم معدل از امروز
پاداش سوادآموزان قبولشده سالهای ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱ پرداخت شد
تمام جزئیات مصوبه «حفظ حریم شخصی و اجتماعی دانشآموزان و معلمان»
نتایج کارشناسی ارشد بدون کنکور دانشگاه شریف اعلام شد
آغاز انتخاب رشته مجازی دکتری از امروز/ مردان بیشترین آمار پذیرفته شدگان اولیه
بسته سیاستی تحقق شعار سال مهار تورم و رشد تولید تدوین شد
ثبتنام وام شهریه آغاز شد
تفکیک بخش تغذیه و خوابگاه از دانشگاهها
ورود «مهمان سرزده» به کتابفروشیها/یکقصه تصویری برای کودکان
چاپ پنجمین جلد مجموعه تاریخ ایرانزمین درباره طاهریان و آل بویه
کتابی که نگاه به معلولیت را تغییر میدهد
تایید ۴۷ کتاب کار و بسته تربیت و یادگیری برای کودکستانها
بازداشت گسترده معترضان به جنایات اسرائیل در دانشگاه کلمبیا
اعلام حمایت وزیر ارشاد از طرحها و برنامههای فرهنگی جهاددانشگاهی
جنبش عدالتخواه دانشجویی: عملیات وعده صادق نقطه عطف معادله جدید منطقهای است
افزایش پژوهانه اساتید برتر واحد علوم تحقیقات
دانشگاه آزاد امکان مشارکت گسترده مردم در امر تولید را فراهم میکند
تشریح اقدامات حفاظتی سازمان سنجش در نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
اعلام جزییات پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته اصلاح شد
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از اصلاح احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ خبر داد.
شاهنامه هنر فردوسی است و لاغیر
دستگیری متهمانی که برای تقلب در کنکور، رمز ارز میگرفتند
امکان افشای سوالات آزمونهای آموزش و پرورش غیرممکن شد/ سهم ۵۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور
تدوین طرح مدرسه مجازی بزرگسالان برای کاهش تنوع مدارس
آزمونهای نهایی دانش آموزان به سازمان جدید سنجش واگذار می شود
انتشار فراخوان دورههای ۲۳ و ۲۴ جایزه مهرگان ادب
آمادگی رفع نیاز فناورانه سازمان سنجش در مقابله با تقلب کنکور
کلاهبرداری از داوطلبان کنکور با دریافت رمزارز و سکه طلا
اساسنامه سازمان ملی سنجش بعد از کنکور ابلاغ میشود
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
چراغهای خودروی جدید آئودی سخنگو هستند+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودیاش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
کارکرد عجیب مایع ظرف شویی در هواپیمای بوئینگ
اینترنت استارلینک در این کشورها قطع میشود
مشکل بزرگ ناسا در مریخ که فعلا حل نشدنی است
بمب الکترومغناطیسی چطور منفجر میشود؟
شروع احداث و افتتاح ۲۷ کلاس درس در سفر رئیس سازمان نوسازی مدارس به هرمزگان
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
مهلت ارسال ایده به ششمین دوره رویداد «از ایده تا بازار» تمدید شد
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
مدارس تا فرارسیدن ایام امتحانات باید دایر باشند
پذیرش بدون آزمون قاریان و حافظان قرآن در دانشگاه فرهنگیان
نقش حمایتی خانوادهها از دانشآموزان در روزهای امتحانی
فردا؛ آخرین مهلت ثبتنام آزمونهای ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی
انتشار مقاله استاد دانشگاه شریف در معتبرترین مجله انجمن فیزیک آمریکا
آگهی/ گیربکس سایکلو گومائو چه تاثیری در افزایش سرعت و کارایی صنایع دارد؟
سیزدهمین دوره جشنواره تیتر ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود
شیوهنامه مشوقهای خدمتی برای کسب مهارت دانشآموختگان دانشگاهی ابلاغ شد
اساتید دانشگاههای جهان صهیونیستها را تحریم کنند
منتخبین هجدهمین مسابقات ربوکاپ ۹ سهمیه جهانی دریافت میکنند
واگذاری مالکیت ساختمان سابق دانشگاه علمی کاربردی واحد استان اردبیل به دانشگاه محقق اردبیلی
جرائم متخلفان کنکور اعلام شد
تشریح مأموریت جهاددانشگاهی در راستای نیازهای کشور
ایران چطور گنبد آهنین را در هم شکست؟ +عکس
تغییر شکل عجیب هرم بزرگ مصر+عکس
چرا آدم فضاییها خودشان را به انسانها نشان نمیدهند؟
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
آنچه درباره ناوگان پهپادی ایران نمیدانید+عکس
قابلیت ارتباط ماهوارهای به گوشیهای گوگل اضافه شد
قدرتمندترین پهپاد ایرانی که در اوکراین معروف شده+عکس
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
انفجار این بمب الکترومغناطیسی قربانیان را ۲۰۰ سال عقب میبرد+عکس
تفاوت موشکهای بالستیک، کروز و هایپرسونیک ایران در چیست؟
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
چهار تغییر در دانشگاه فرهنگیان
موشک ایرانیای که سامانه ضد موشک اسراییل را فلج میکند+عکس
موتور خودروی فرمول یک در خودروی معمولی قرار گرفت+عکس
توسعه تضمین اشتغال با راهاندازی مراکز جدید در دانشگاه علمیکاربردی
کسر ۴۵ درصد از حقوق دانشجومعلمان لغو شد
جهش علمی ایران نسبت به سرمایهگذاری مالی در دنیا بینظیر است
گوشیهای سامسونگ آیفون را شکست دادند
کتاب مهندسی مرجع جامع کنترل، در سیستم حمل و نقل چاپ و راهی بازار نشر شد
راهاندازی سامانه مهارت افزایی هدفمند و نوآورانه در دانشگاه امیرکبیر
شرکت هزار عضو هیات علمی در فرصتهای مطالعاتی جامعه و صنعت
سیاره بیگانه بنفش رنگ میزبان بیگانگان فضایی
دشمن اذعان دارد که گنبد آهنین شکسته شد
رفع مشکل بزرگ آیفون که سال ها ذهن کاربران را مشغول کرده بود+عکس
لازمه ارتباط بیشتر اساتید با صنعت، تسهیل و جهتدهی قوانین است
حمله موشکی و پهپادی به اسرائیل
مدارک مورد نیاز پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
دانشجویان میهمانی چه شرایطی باید داشته باشند؟
دهمینجلسه درسگفتارهای سعدیخوانی برگزار میشود
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.