به گزارش شبکه علمی ثریا به نقل از ایبنا: یاکوب ادوارد پولاک به دعوت امیرکبیر برای تدریس در دارالفنون همراه با شش استاد دیگر اتریشی در سال ۱۲۳۰ ه.ق، پیش از گشایش دارالفنون به ایران آمدند. او با تربیت دانش‌آموزان دارالفنون و تألیف اولین کتب پزشکی مدرن، نقشی کلیدی در معرفی پزشکی نوین به ایران ایفا کرد. دکتر پولاک در سال ۱۲۳۴ ه.ق، پس از دکتر کلوله و قبل از استخدام دکتر تولوزان، طبیب مخصوص ناصرالدین شاه بود و پس از ۱۰ سال اقامت در ایران به وطن خود بازگشت.
گزارش پولاک با عنوان «ایران و ایرانیان» حاوی نکات ریز و درشت بسیاری از زندگی، خلقیات، سیاست و مذهب در زمان ناصری است. سفرنامه وی در زمره معدود گزارش‌های جامع و دقیق در مورد احوال ایران و ایرانی است. پولاک که مدت زیادی در ایران بود از نزدیک آداب و رسوم ایرانیان در مراسم مختلف را مشاهده کرد و به توصیف آن پرداخت. عزاداری ماه محرم یکی از مهمترین مراسم ایرانیان است که پولاک به شرح آن پرداخته است.
از سیاه پوش شدن شهر تا حرکت دسته‌های عزاداری
پولاک می‌نویسد: «ایام عاشورا یعنی ده روز اول ماه محرم را (که در آنها مراسم تعزیه و تعزیه- شبیه، به یاد شهادت آل علی (ع) در کربلا برپا می‌شود) می‌توان جزو ایام رسمی محسوب کرد. در این روزها که عزای عمومی و سراسری در مملکت است، همه کس جامه سیاه در بردرمی‌کند؛ دسته‌ها در شهرها به راه میافتد و با آهنگ‌های غم‌انگیز که ترجیع «آی حسین، آی حسین» آن بگوش میرسد، بر رنج‌های این سلطان شهیدان اشک می‌ریزند. به هنگام فرارسیدن ترجیع کودکان درحالیکه از جا می‌جهند دو حلقه چوبی را به صورتی موزون بر یکدیگر می‌زنند، درحالیکه بزرگترها چنان محکم با کف دست بر سینه می‌کوبند که صدای آن تا فاصله‌ای دور به گوش میرسد و موضع برخورد دست و سینه کبود می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «بربرهای کابلستان و کشمیر که مقدار زیادی از آنها در محله بربری‌های تهران ساکنند و سایر زائران از نقاط دوردست که در این دسته‌های عزاداری شرکت می‌کنند حتی زنجیر به سینه می‌زنند. یکنواختی آهنگ، صدای گنگ ضربات کف دست به سینه و برخورد حلقه‌های چوبی و جرنگ جرنگ زنجیرها تا مدت‌ها پس از نیمه شب در خیابان‌ها به نحوی غم‌انگیز طنین‌افکن است.»
تشریفات برگزاری تعزیه به سبک قاجار
پولاک سپس به توصیف مراسم تعزیه می‌پردازد: «در بسیاری از میدان‌های عمومی شهرها تکیه وجود دارد که بر اثر موقوفات مذهبی ایجاد شده نگهداری می‌شود. در وسط فضائی محصور صف‌هایی است که به‌عنوان صحنه برای برگزار کردن مراسم تعزیه به‌کار می‌رود. در روزهائی که مراسمی برپا می‌شود دیوارهای تکیه را با چیت گلدار و شال می‌آرایند؛ «چادرپوشی» به‌عنوان سقف بر آن می‌کشند. بر چهارپایه‌های عریض، گلدان‌ها و ظروف چینی گرانقیمت، لیوان‌های کریستال اروپائی، شمعدان‌ها و غیره چشم‌ها را خیره می‌کند. اینها را از خانه‌های همسایه برای اکرام و تعظیم امام به عاریت گرفته‌اند. از من و سایر اروپایی‌ها نیز چند بار تقاضا شد که خرده‌ریزهای خود را برای زینت تکیه واگذار کنیم.»
او می‌نویسد: «تکیه‌های وزیر و شاه با تجمل خاص آراسته می‌شود؛ دولت مبالغ قابل ملاحظه‌ای خرج می‌کند، ظروف و بلورهای گرانقیمت خزانه سلطنتی بر فراز پایه‌ها به چشم می‌خورد و بازیگران که در نقش عمال یزید یعنی کسی که بر آل علی (ع) پیروز شد، هستند حتی جواهر سلطنتی را- البته تحت نظارت- بر خود زده‌اند. روضه‌خوانان از تمام مناطق کشور به تهران میآیند، به‌خصوص روضه‌خوانان کاشان شهرت دارند و برای هر جلسه مزدهای گزاف می‌گیرند. اما چون فقط در برخی از صحنه‌ها از وجود آنان استفاده می‌شود در نتیجه می‌توان نمایش‌ها را در قسمت‌های مختلف شهر و در مواقع گوناگون برپا کرد؛ روضه‌خوان‌ها چهار نعل از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌روند و اغلب در یک روز در پانزده تکیه مختلف ظاهر می‌شوند.»
حضور ایلچی فرنگی در صحنه تعزیه
طبیب مخصوص ناصرالدین شاه ادامه می‌دهد: «برحسب سنت باید یک ایلچی فرنگی مسیحی در بارگاه یزید حاضر باشد تا شفاعت این قربانیان تیره‌بخت را بکند و چون تمناها و خواهش‌های وی اجابت نمی‌شود خود اسلام می‌آورد و مانند آنان به شهادت میرسد. در این صحنه، که طبق قاعده باید در روز هفتم تعزیه باشد بازیگران همه حضور ذهن، لطف کلام و خوشمزگی خود را بکار می‌گیرند. اولین سفیر اروپایی که به دربار ایران آمده گویا با خود یک دوربین لوله‌ای داشته است؛ بدین جهت برای حقیقی نشان دادن نمایش لازم می‌دانند که ایلچی همیشه درحالیکه چنین دوربینی را زیر بغل دارد بر صحنه ظاهر شود.»
پولاک می‌گوید: «برای لباس این فرنگی معمولا پوشاک اروپایی‌ها را به عاریت می‌گیرند که در نتیجه اغلب منظره و کاریکاتورهای خنده‌آوری درست می‌شود. مثلا من خود شاهد بودم که چگونه ایلچی با دخترش که پسربچه‌ای نقش او را به عهده داشت سوار بر مرکوب وارد شد. پسری که نقش دختر را به عهده داشت با لباس زنان و دامن پف کرده به صحنه آمده بود؛ ایلچی درحالیکه دوربین کذایی را زیر بغل داشت فرود آمد، چند قطعه آواز را به تنهایی و به صورت دو نفره خواند و بعد با دخترش به شهادت رسید. یک‌بار نیز وزیر جنگ از من خواست چند تکه لباس از لباس‌های خودم را برای ایلچی بدهم؛ من فراک و شلوارم را دادم اما کلاه مخصوص را نداشتم چون خودم کلاه ایرانی بسر می‌گذاشتم. این نقیصه را با یک کلاهخود اتریشی که در انبار داشتند مرتفع ساختند و بدین ترتیب بود که ایلچی با فراک و کلاهخود در تعزیه حاضر شد.»
لزوم مدیریت رشته‌های یک بار پذیرش در دانشگاه‌های غیردولتی و غیرانتفاعی همانند دانشگاه آزاد
ایجاد دو آزمایشگاه تخصصی برای توسعه میادین نفتی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر
شناسایی ۸۷۴ هزار بازمانده از تحصیل با کد ملی/ بازگشت این افراد به تحصیل امکانپذیر است
نظارت وزارت کشور بر تامین «امنیت» حوزه‌های آزمون‌های نهایی/ همکاری فراجا و آتش‌نشانی
نماد سنت آموزش عالی در ایران در دانشگاه تهران رونمایی شد
ارائه مهلت جدید ثبت نام آزمون دکتری تخصصی داروسازی در خردادماه
نتایج پذیرش بدون کنکور دانشگاه تهران اعلام شد
دانشجویان یونانی شب گذشته در حمایت از فلسطین تظاهرات برپا کردند
تحصیل ۸ درصد دانشجویان کل کشور در دانشگاه‌های غیردولتی/صدور مجوز دانشگاه علوم پزشکی غیرانتفاعی
ترجمه ماجرای زندگی و آثار الیور استون منتشر شد
حضور نمایندگان دانشگاه سن پترزبورگ روسیه در دانشگاه صنعتی شریف
حافظ» جلوتر از همه شاعران و نویسندگان ایرانی!
مناظره با گزاره «مداخله دولت در حوزه نشر از هر جهت زیان‌بار است» با حضور دو گروه از دانشگاه‌های الزهرا و تهران، در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
دستگاه‌ها برای کمک به آموزش و پرورش فراتر از سخن گام بردارند
امروز؛ آخرین مهلت ثبت‌نام دانشجویان در المپیاد ورزش‌های فناورانه
دانشکده رسانه فارس دانشجو می‌پذیرد
آغاز توزیع کارت آزمون استخدامی آموزش و پرورش از امروز
۱۰۷۳ مدرسه کانکسی بالای ۱۰ دانش‌‌آموز تا مهر امسال ساماندهی می‌شوند
نحوه انتخاب موضوعات پایان نامه برای پذیرش دانشجوی استاد محور
پرونده چهارمین مسابقه خودنویس در نمایشگاه کتاب تهران بسته می‌شود
بزرگداشت فردوسی در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار می‌شود
نیاز سالانه سازمان نوسازی مدارس به ۱۶۸ هزار میلیاردتومان اعتبار/ساخت ۲۰۰ مدرسه بزرگ در سال جاری
تقدیر وزیر علوم از شیمیدان‌ها / درخواست کمک برای دانشجویان علوم پایه/ تحقیر کمدین یهودی
اساسنامه سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور ابلاغ شد
مصدومیت جزیی ۱۰ دانشجوی دانشگاه رازی در پی ریزش بخشی از سقف کاذب
دنبال تجمیع دانشگاه‌های آزاد نیستیم/ ایجاد سرای نوآوری
دستگیری چهار نفر در ارتباط با فروش سوالات آزمون وکالت
آزمون ارتقای دستیاران تخصصی دندانپزشکی چهارم مرداد برگزار می‌شود
به دنبال افزایش وام دانشجویی هستیم/ خوابگاه‌های دانشجویی باید نوسازی شوند
جشن دخترونه در صحن دانشگاه تهران برگزار شد
استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه میرسد
جو بایدن خودروسازهای چینی را نقره داغ کرد
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
اشتباه بی‌سابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد
اسقبال گسترده مردم از تاکسی‌های رباتیک گوگل
نمره صفر برای غیبت در امتحانات خرداد
تأمین 63 درصد بودجه دانشگاه فرهنگیان همچنان از محل حقوق دانشجومعلمان
زاکربرگ می‌خواهد این شبکه معروف خبری را بخرد
درخواست 7 هزار دانشجومعلم برای حذف کسورات مطابق با رأی دیوان عدالت اداری
خداحافظی حجت الاسلام و المسلمین محمدی عراقی از عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی
اجازه ایجاد مدرسه غیردولتی در فضای تجاری یا مسکونی؛ دستورالعمل مدارس استیجاری تدوین شد
«اساسنامه سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور» ابلاغ شد
رضایت داوطلبان آزمون استخدامی آموزش و پرورش
کنکور 1404 چگونه برگزار می‌شود؟
مشاهیر ادبی مثل حافظ و سعدی به صورت نمادین در نمایشگاه کتاب تهران قدم می‌زنند.
معاون دانشجویی دانشگاه شریف منصوب شد
نگاهی به بخش دیجیتال سی و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران
یک عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی از این شورا خداحافظی کرد
بن خرید رسانه‌ها برای نمایشگاه کتاب ۴۰۵ هزار تومان است، نه یک میلیون تومان!
با صدرا ساختارهای منجمد و سنتی را می‌شکنیم
برگزاری اجلاسیه سراسری مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی در شیراز
تازه‌های شعر کانون پرورش فکری رونمایی می‌شوند
همکاری دانشگاه امیرکبیر با شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی
دانشنامه دانشگاه جامع علمی کاربردی غیرقابل جعل می‌شود
مرکز نشر دانشگاهی هزینه های مخالفت در آمریکا را رونمایی می‌کند
آزمون ارتقا دستیاری دندانپزشکی مردادماه برگزار می‌شود
ضرورت سرمایه گذاری و حمایت ویژه از رشته های علوم پایه
اعطای بورس فلسطین به دانشجویان فلسطین و حامیان مردم غزه
دفع حملات سایبری به دانشگاه‌ها پس از عملیات وعده صادق
اعطای گرنت خاتم به طرح‌های برگزیدگان کنگره شیمی
گسترش همکاری معاونت فرهنگی وزارت بهداشت و سازمان فنی و حرفه ای
رهبر انقلاب از نمایشگاه کتاب تهران بازدید کردند
این داستان با قتل یا مرگی خودخواسته آغاز می‌شود
لزوم اصلاح اساسنامه صندوق ذخیره فرهنگیان مبتنی بر شرایط روز
بحران هزینه‌های تحصیل برای دانشجویان انگلیسی
واگذاری تصمیم‌گیری‌های آموزش عالی به کار گروه‌های استانی
دانشجویان در شش محور در کرسی‌های آزاد اندیشی با هم رقابت می‌کنند
ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس
راحت‌ترین و کم‌صداترین کابین متعلق به این خودرو است+عکس
تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس
مشاهده نشانه‌هایی از تمدن فضایی‌ها دانشمندان را شگفت زده کرد
تویوتا لندکروزر ساخت چین هم از راه رسید+عکس
پیشرفت خیره کننده پروژه مگامیلیارد دلاری بن سلمان+عکس
عرضه روایت داستانی از زندگی امام موسی کاظم(ع) در نمایشگاه کتاب
افزایش شهریه تمامی مدارس غیردولتی یکسان نیست
هفته خوابگاه‌ها؛ فرصتی برای به تحقق پیوستن اهداف بلند مدت فعالان فرهنگی
مسئله حجاب به اندازه مسئله اقتصادی اهمیت دارد
بیش از ۷۴ هزار متر مربع به فضای ورزشی دانشگاه‌ها افزوده شد
درهای پارک ملی علوم، فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی به روی جوانان باز است
دانشجوی تراز انقلاب اسلامی، فاتح قله‌های برجسته علمی و عملی
ربان انسان‌نمای زن چری به ایران می‌آید+عکس
اولین پارتی شبیه سازی شده با هوش مصنوعی برگزار شد
آیفون تاشو به زودی با ظاهری شیک تولید می‌شود+عکس
نقشه متروی فضایی برای سفرهای فضایی منتشر شد+عکس
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
چطور شد که شفق قطبی در ایران دیده شد؟ +عکس
راه حل عالی و جدید برای گرمایش زمین پیدا شد
رولزرویس کولینان ۲۰۲۵ با ظاهری خشن می‌آید+عکس
فضاپیمای پرسروصدای بوئینگ هنگام پرتاب مشکل پیدا کرد+عکس
۳۸هزار میلیارد عملیات در ثانیه کاری که تراشه اپل انجام می‌دهد
اپل برای ساخت و پخش تبلیغات زشت‌اش عذرخواهی کرد
سیاهچاله‌های فضایی را چطور ببینیم؟
آیپد ایر ۲۰۲۴ با ظاهری چشم‌نواز و رنگ‌هایی جذاب+عکس
تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس
استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه میرسد
به روزرسانی طوفانی واتساپ تغییرات اساسی در ظاهرش ایجاد کرد+عکس
هوش مصنوعی قرار است انسان‌ها را نابود کند؟
هر رشته‌ای تأسیس شود پیوست اشتغال خواهد داشت
برنامه وزارت علوم برای طرح امریه دکتری استعدادهای درخشان
ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس
نشان ملی معلمی به‌زودی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب خواهد شد
نسل جدید بمب‌افکن‌ها برای رقابت با آمریکا در راه است
مرسدس بنز ترکیبی از دو خودروی خود را ساخت+عکس
خفاش سرچکشی موجودی بازمانده دوران باستانی+عکس
اگر انسان درون سیاهچاله سقوط کند چه اتفاقی میافتد؟
تصویر دیدنی از رنگین کمان امروز تهران
شخصیت دختر کاپشن‌صورتی با گوشواره قلبی رونمایی شد
تأیید انتخاب رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر
باغ گیاه شناسی ملی ایران
مجموعه ۱۴ جلدی به دنیا آمده‌ام رونمایی می‌شود
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.