به گزارش ثریا - محمدمهدی سیدناصری، مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه حقوق کودکان و نویسنده و مترجم کتابهایی همچون: «سازمان ملل متحد را بهتر بشناسیم»، «حمایت از حقوق کودکان در اسناد سازمان ملل متحد»، «حمایت از حقوق کودکان از منظر حقوق بین الملل بشردوستانه» و «حقوق فردی و اجتماعی کودکان» و «حمایت از حقوق کودکان کار در اسناد سازمان ملل متحد» در یادداشتی را ارسال کرده است به تأثیر نقش نهاد خانواده در عصر متاورس و کاهش تأثیرات منفی آن بر کودکان پرداخته که در ادامه آن را خواهید خواند:
کودکان مهمترین دارایی هر خانواده محسوب میشوند و والدین از بدو تولد تلاش میکنند فضایی سالم برای رشد و پرورش آنان فراهم کنند. والدین به فرزندان خود کمک میکنند رشد کنند، ببالند و تا رسیدن به آیندهای روشن همراه آنان هستند. باید گفت خانواده رکن بنیادین پرورش جسمی، روحی و اجتماعی کودک است و تربیت فرزندان از دشوارترین، حساسترین و پرثمرترین وظایف بشری به ویژه والدین است که نتیجه نهایی آن، هم به خانواده و هم به جامعه بازمیگردد. در عصر حاضر دنیای دیجیتال نیز عضوی جداییناپذیر از زندگی کودکان شده است و ناگزیر کودکان در این دنیا رشد میکنند، پس رویکرد سلبی و نادیده گرفتن به معنای پاککردن صورت مسئله است و باید گفت در عصری که فضای مجازی و امکانات دیجیتال یکی از نیازهای اساسی بشر شده و حتی وسیلهای برای امرارمعاش بسیاری از خانوادهها به شمار میرود، تلاش برای نادیده گرفتن آن تقریباً محال و دور از منطق است.
امروزه والدین شاهد علاقه مفرط کودکان به رسانهها و تأثیرپذیری سریع و عمیق آنان هستند که باعث انزواطلبی، استرس، افت تحصیلی، پرخاشگری، کاهش میزان مطالعه و بالاخره خمودگی و زیانهای جسمی جبرانناپذیر و نقض حقوقشان میشود. در سراسر جهان کودکان و نوجوانان بخشی از اوقات خود را به درگیر شدن با بازیهای آنلاین و استفاده از شبکههای مجازی برای آشنایی با همسن و سالان خود و ارتباط با دیگران صرف میکنند. در عصر پدیدههای تکنولوژیک بخصوص پس از خلق فناوری بلاکچین و ظهور بستر متاورس؛ شاهد تولد نسلی دیگر از نسل Z (نسل زد یا نسل نت به افرادی تلقی میشود که تقریباً بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۰ میلادی متولد شدهاند، این نسل از همان ابتدای کودکی وقتی چشمان خود را به روی دنیا گشودند، توانستند پیشرفت اینترنت و سایر ابزارهای هوشمند دنیا را ببینند؛ و اصلاً به همین خاطر به آنها نسل نت (اینترنت) یا بومیهای دیجیتال گفته میشود) هستیم که به مراتب هم از لحاظ سواد دیجیتالی و هم سواد عمومی و اجتماعی و سواد مالی و حقوقی ضعیفتر خواهند بود، نسلی که جز زندگی و تعامل با محیطها و دنیاهای مجازی، با هیچ پدیده و احساسات واقعی از دنیای واقعی ارتباطی ندارند استفاده نادرست از رسانههای گروهی و اینترنت بسیاری از جنبههای مهم زندگی مثل همنشینی با خانواده، بازیهای گروهی بیرون از خانه، ورزش کردن و از همه مهمتر خواب را با چالش همراه کرده است.
این موارد و بسیاری موارد بیشتر موجب بروز نگرانیهایی برای والدین و کارشناسان به سرنوشت بشر شده است و ممکن است کودکان در این دنیای بیحد و مرز در معرض انواع سوءاستفادهها قرار بگیرند. پس چارهای جز این نیست که خانوادهها در این فضا نیز همراه کودکان باشند و به آنها کمک کنند شیوهی بهرهگیری سالم و ایمن از اینترنت و دنیای دیجیتال را فرابگیرند و در وهله نخست خود والدین سواد دیجیتال خود را افزایش بدهند. شما به احتمال بسیار زیاد الان دارید به این فکر میکنید که حضور متاورس در زندگیهایمان تا چند سال آینده دور از انتظار است ولی لحظهای به این فکر کنید که اگر برگردیم به دهه ۵۰ و فردی با شما درباره اینترنت کنونی در عصر حاضر صحبتکند، حتماً شوکه خواهید شد و احتمالاً باور نخواهید کرد. شاید امروز یا فردا و یا حتی پس فردا شاهد حضور متاورس در زندگیهایمان نباشیم اما تا ۱۰ سال آینده اتفاقات بسیار عجیب و غریبی در زندگی بشر خواهد افتاد.
امروزه یکی از پدیدههای نوظهور که بسیاری از کارشناسان تکنولوژی بر وقوع آن باور دارند، شکاف دیجیتال است که منجر به ایجاد فاصله بین اعضای خانواده با یکدیگر، به ویژه والدین و فرزندان میشود و پیامدهای مختلفی همراه دارد. در حقیقت با رشد جایگاه سرگرمیهای دیجیتال در زندگی کودکان (از محبوبترین بازیها در میان کودکان که تجربهای از بستر متاورس را ارائه میکنند، بازی ماینکرافت و روبلاکس هستند)، شاهد رشد سواد دیجیتالی آنها به صورت غیرمستقیم هستیم و افزون بر آن، وقتی کودکان علاوه بر سرگرمی و بازی برای ارتباط با مدرسه و معلم، حضور در کلاس، آموزش، انجام تکالیف و تمرین مجبور هستند از وسایل دیجیتالی استفاده کنند، ناخودآگاه مهارت استفاده از این ابزار را هم کسب میکنند و ساعتها وقت خود را با این ابزار سپری کرده و بعضاً بهتر و سریعتر از والدینشان نیز از این ابزار استفاده میکنند و این همان فاصلهی اطلاعاتی بین والدین و فرزندان در دنیای دیجیتال است که در برخی موارد منجر به ضعف کنترل والدین بر عملکرد فرزندان هنگام کار با رایانه و فضای اینترنت میشود. باید گفت امروزه کنترل فرزندان از دنیای فیزیکی به دنیای مجازی سوق یافته و نظارت والدین بر فرزندان و روابط آنها با همسالان باید در فضای اینترنت با حساسیت بالایی همراه باشد و این تنها با همراهی والدین با فرزندان است که میسر میشود. بهرهگیری از امتیازات و قابلیتهای ابزارهای دنیای تکنولوژی در رشد و پرورش کودکان برای استفادهی هدفمند از قدرت رسانه بسیار مهم است.
خانوادهها باید برای در امان ماندن فرزندان از آسیبها رویکردی هدفمند در پیش بگیرند. برای مثال در خانه قانونها و مقررات منطقی و منظمی برای استفاده از ابزار دیجیتال وضع کنند و زمانهایی را تعیین کنند تا اعضای خانواده باهم به تماشای تلویزیون یا فیلم سینمایی بنشینند. در بازیهای رایانهای کودک مشارکت کنند. در فضای مجازی یا بهتر است بگوییم دنیای دیجیتال حضور داشته باشند و بخشی از ارتباط خود با کودک را به این فضا منتقل کرده و دوستان آنلاین و آفلاین فرزندانشان را بشناسند و از برنامههای نرمافزاری و سایتهای مورد استفادهی فرزندانشان مطلع باشند. البته باید گفت جاسوسی از فعالیتهای فرزند در دنیای دیجیتال هزینهبر و بینتیجه است و بهترین راه همراهی و همدلی است. والدین میتوانند با الگوسازی مناسب از خود در استفاده از ابزار دیجیتال بهترین تعیینکننده رفتار برای کودکان باشند. اگر والدین پیوسته مشغول گوشی و فضای مجازی باشند، نباید انتظار داشت که فرزندان ابزار دیجیتال خود را بهراحتی کنار بگذارند. به طور مثال وقتی کتاب از سوی خانواده در سبد نیازهای روزانه خانه باشد و پدر و مادر خود عادت به ورزش و فعالیتهای فیزیکی مفید داشته باشند و به جای گردشهای بیهدف و وقتگیر در فضای مجازی، بخشی از فعالیتهای روزانه خود را به انجام کارهای مفید فردی یا گروهی اختصاص دهند، کودک نیز خیلی زود با تأثیرپذیری و الگوبرداری، این گونه کارها و فعالیتها را به عنوان عادتی ضروری در زندگی خود احساس میکند و به کار میگیرد. در واقع کودک در بخشی از دوران رشد، بیش از هر دورهای از کسانی تقلید میکند که پیرامون او قرار دارند، لذا نهادینه کردن برخی از جنبههای رفتار اجتماعی در این دوران نیازمند همکاری و همراهی خانوادههاست.
تعامل مناسب والدین با کودکان و گفتگوی صمیمانه بهترین راه پذیرش توصیهها و راهنماییهای والدین از سوی کودک است. در واقع آموزش صحیح و آگاهی دادن که لازمه آن ارتباط دوسویه بین والدین و فرزندان است، در هدایت صحیح کودکان و نوجوانان بسیار حائز اهمیت است. والدین باید در مورد مسائل روزمره و آشنایی با شبکههای اجتماعی با کودک و نوجوان صحبت کنند، حد و مرزها و قوانین را به او بیاموزند و او را از خطرات احتمالی با خبر کنند تا کودک و نوجوان به کمک والدین مسیر صحیح را پیموده و بتواند درست تصمیم بگیرد. پدر و مادر باید به کودک و نوجوان گوشزد کنند که اطلاعات خصوصی را در دنیای دیجیتال منتشر نکنند، صفحات کاربری خود را به دوستان و خانواده محدود کنند و بدانند چتهای نامناسب، کامنتها و ایمیلهای توهینآمیز ممکن است پیامدهای جبرانناپذیری داشته باشند. در کنار همه اینها والدین معاصر باید دانش خود نسبت به تکنولوژی و دنیای روز را پیوسته افزایش بدهند و همیشه پاسخگوی مسائلی که ممکن است برای فرزندانشان پیش بیاید باشند.
در آخر بایر گفت؛ عدم توجه به اخلاق در فناوری در عصر حاضر، سبب خلق پلتفرمها و خدماتی از خانواده فناوریهای هوش مصنوعی شده است که خارج از أراده و کنترل بشر شده است و در آینده نزدیک و با ادامه این روند، شاهد شکل گیری نظم نوینی از اجتماع بشری خواهیم بود. در این فضا که آسیبهای متعددی کودکان را تهدید میکند، موضوع صیانت از حقوق کودکان در عصر تکنولوژی، مسئلهای مهم و درخور توجه است که باید در ابتدا از سوی دولتها که میتوان به ماده ۳۲ کنوانسیون بین المللی حقوق کودک اشاره کرد، که بیان میدارد؛ (کشورهای طرف کنوانسیون، حق کودک جهت مورد حمایت قرار گرفتن در برابر استثمار اقتصادی و انجام هرگونه کاری که زیانبار بوده و یا توقفی در آموزش وی ایجاد کند و یا برای بهداشت جسمی، روحی، معنوی، اخلاقی و پیشرفت اجتماعی کودک مضر باشد را به رسمیت میشناسند) و سایر نهادهای دولتی و مدنی و سایر متولیان امور کودکان مورد حمایت بسیار ویژه قرار گیرد.
حالا هر چند که این پدیده اجتماعی جدید و نوظهور با سرعت زیادی در حال گسترش است و شاید آینده همه جوامع به این شکل باشد اما در نهایت این روش مواجهه جامعه و قانون است که در اثر گذاری مثبت و منفی آن تعیین کننده خواهد بود. اما همانطور که اشاره شد، نباید از نقش والدین و مربیان و معلمین غافل بود زیرا با بالا بردن سواد دیجیتالی خود، میتوانند از خطرات احتمالی این تکنولوژی آگاه باشند و اقدامات لازم را برای ایمن نگه داشتن کودکان انجام دهند، در ضمن به عنوان مثال محیط متاورس در عین حال که تأثیرات مخرب و منفی میتواند داشته باشد، میتواند مکانی عالی برای کاوش و یادگیری و بالا بردن سطح مهارتهای اجتماعی و فردی کودکان باشد. یادمان باشد تکنولوژی بیشتر از آنکه ذاتاً فناورانه باشد ماهیتی اخلاقی و فرهنگی و انسانی دارد و تکنولوژی به خودی خود مخرب نیست و نحوه استفاده از آن بسیار مهم است زیرا کلان روایت دنیای ما انسانها تکنولوژی است و هر روز و هر لحظه شاهد ظهور پدیدههای جدید تکنولوژی هستیم. «آینده» را انسانهایی میسازند که «امروز» کودکاند، کودکان ما «امروز» نیاز دارند که خوب زندگی کنند و به حقوقشان احترام گذاشته شود.
منبع : مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه حقوق کودکان
اجرای رتبهبندی و اعمال سوابق تحصیلی دو خدمت بزرگ شهید رئیسی در آموزشوپرورش
اعتماد به کتاب و معلم شرط موفقیت در امتحانات نهایی؛ هیچ سوالی خارج از کتاب طرح نمیشود
عرضه تهران جان در کتابفروشیها
ترجمه غبرایی از کوری به چاپ پنجاهوششم رسید
ویژگی های شخصی اساتید علوم پزشکی اساس ارتقا قرار می گیرد
مهلت ثبتنام آزمون تکمیل ظرفیت جامعه الزهرا(س) تمدید شد
همکاری دانشگاه امیرکبیر با نیروهای مسلح در زمینه هوش مصنوعی
اصلاح بیش از ۲۳ هزار بسته پستی ناقص نمایشگاه کتاب تهران و بازگشت به چرخه توزیع
تعارض ایران و رژیم اسرائیل از نوع تعارض نهادینه و درهدف است
تعارض ایران و رژیم اسرائیل از نوع تعارض نهادینه و درهدف است
جاماندگان آزمون سراسری بخوانند
فریادهای ضد اسرائیلی در جشن فارغالتحصیلی دانشگاه آمریکایی
نهادهای حوزوی تهران یاد شهدای خدمت را گرامی میدارند
هوش مصنوعی ایموجیهای جدید در گوشی آیفون میسازد
آمار ثبتنام با تاخیر در نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳/ امشب آخرین مهلت
یک تغییر بزرگ روی بازیهای پلی استیشن در راه است
موتور هواپیما در این موتورسیکلت استفاده شده+عکس
عمر وسایل نقلیه در آمریکا چند سال است؟ +عکس
ورود یک گوشی متفاوت از سامسونگ به بازار
پنتاگون از پهپادهای عمودپرواز رونمایی کرد+عکس
ارسال پیام تسلیت از سوی ۴۳ دانشگاه همکار به دانشگاه صنعتی امیرکبیر
فراخوان جذب نیروی امریه در جهاددانشگاهی واحد هنر
افزایش سهمیه پذیرش دانشجو در پژوهشگاه شیمی/ پارک علم و فناوری دارویی راهاندازی میشود
روسای دانشگاهها چگونه میتوانند نامزد انتخابات ریاست جمهوری شوند
انتخابرشته متقاضیان آزمون پذیرش دانشگاه فرهنگیان از ۸ خرداد آغاز میشود
برگزاری نشست اصول بازاریابی و تبلیغات مدو لباس در فضای مجازی
پیگیری یک نگرانی والدین؛ تبدیل مدرسه دولتی ارجمندی به مدرسه غیردولتی متوقف شد
وام ودیعه مسکن دانشجویان تا ۸۰۰ درصد افزایش یافت
فرایند شناسایی و جذب کودکان خارج از مدرسه/ مجازات والدین متخلف
تیمهای راهیافته به مرحلۀ دوم مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران مشخص شدند
باید دانشگاه علوم پزشکی بینالمللی راهاندازی شود
جزییات برنامههای تابستانی کانون پرورش فکری تبیین میشود
دانشگاهها زیر تیغ ارزیابی سازمان ملی سنجش/ آینده کنکور دستگاهها
آغاز انتخاب رشته آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو معلم کنکور از ۸ خرداد
برنامه آموزشی پزشکی عمومی سرفصل جراحی های زیبایی ندارد
نشست سراسری اساتید درس اندیشهها و وصایای امامخمینی (ره)
آخرین تصویر از رئیسجمهور و خداحافظی از داخل بالگرد
صحنه غم انگیزی که در کرمانشاه ثبت شد
تصویری روح نواز از حرم مطهر امام رضا علیه السلام
مناظره دانشجویی با گزاره آزادسازی آموزش و بهداشت برگزار شد
کتاب هفتم نامههایی از پراگ چاپ شد/ دستهایش در بازار نشر
ترجمه دوربین عکاسی به چاپ نهم رسید
ماجرای تذکر جدی شهید رئیسی به وزیر علوم
اختصاص 41 همت به مدرسهسازی در 14 سفر دور دوم دولت
انتصاب افراد انقلابی به مدیریت دانشگاهها از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم است
دیدار دانشگاهیان با همسر رئیسجمهور شهید
کمیته پشتیبانی از دانشجویان ایرانی خارج تشکیل شد
مهارت افزایی کارگزاران فرهنگی دانشگاهها در صدر اولویت
سمپاد سرباز امریه میگیرد
واکنش وزیر علوم به اعلام کاندیداتوری برخی روسای دانشگاهها در انتخابات ریاست جمهوری
جزئیات برنامه ترم تابستانی دانشگاه شریف اعلام شد
سبزترین امام به کتابفروشیها آمد
عرضه یککتاب دیگر از مجموعه ژول ورن/ پرتو سبز در کتابفروشیها
کسب جایزه نوبل ایرانی توسط دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی
اعلام آمادگی ۶۰ شرکت صنعتی برای جذب دانشجویان دانشگاه آزاد
رییس دانشگاه تهران کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری میشود
شهید رئیسی شورای عالی انقلاب فرهنگی را احیا کرد
کارت آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی منتشر شد/ امکان ویرایش معدل
مراسم بزرگداشت شهدای خدمت در دانشگاه خواجه نصیر برگزار میشود
هوش مصنوعی به حوزههای علمیه خواهران راه پیدا میکند
مهلت مجدد ثبت نام با تاخیر نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳ آغاز شد
نخبگان حوزه از شهید جمهور روایت کردند
دوره تربیت مربی تجوید قرآن ویژه حوزههای خواهران برگزار می شود
آخرین مهلت ثبت نمرات میانترم دانشجویان دانشگاه پیام نور اعلام شد
متقاضیان گزینش با نمره کنکور ۱۴۰۲ باید در کنکور ۱۴۰۳ ثبت نام کنند
کارتهای ورود به جلسه آزمون که پیش از این دانشآموزان دریافت کردند «معتبر» است
آغاز به کار سامانه نقل و انتقالات معلمان
آغاز توزیع کارت ارشد علوم پزشکی از امروز/ متقاضیان رشتههای بدون آزمون بخوانند
انتخاب موزه تاریخ علوم اردبیل برای هفتمین بار پیاپی به عنوان موزه برتر کشور
رقابت ۵۸ هزار نفر در آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی سال ۱۴۰۳
تلگرام کاربران ایرانی را از این امکانات خود محروم کرد
۱۰۰۰ روز خدمت بیمنت شهید جمهور در آموزش و پرورش
بازدید وزیر آموزش و پرورش از حوزههای برگزاری آزمون نهایی
زمزمههای از سرگیری واردات آیفون به ایران شنیده می شود
حضور حماسی مردم در آیین وداع با رئیسجمهورِ شهید، نیازمند بازشناسی است
بازگشت ۲۰ درصدی دانشآموزان بازمانده از تحصیل عشایری به مدارس
معصومه ابتکار: رئیسی بهدنبال همدلی ملّی بود
جزییات ثبتنام با تاخیر در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
کارکرد دانشگاه حقیقت جویی است
نقش رایزنان علمی در ارائه توانمندیهای ایران در عرصه جهانی
ثبت لحظه ورود شهابسنگ غولپیکر به زمین+عکس
پیشرفت فوقالعاده ترکیه در صنایع دفاعی پس از رونمایی از پهپاد مافوق صوت
تلگرام کاربران ایرانی را از این امکانات خود محروم کرد
استقبال خیره کننده کلاسیکبازها از بیامو مدرن +عکس
صدها ستارهای که ناگهان در آسمان ناپدید شدند کجا رفتند؟
عمر وسایل نقلیه در آمریکا چند سال است؟ +عکس
موتور هواپیما در این موتورسیکلت استفاده شده+عکس
ورود یک گوشی متفاوت از سامسونگ به بازار
اطلاعات تازه درباره گوشیهای سری آیفون ۱۴
رویدادهای مهم و تأثیرگذار دنیای کریپتوکارنسی در سال ۲۰۲۴
تصویر قدیمی از شهید آیتالله سیّد محمدعلی آل هاشم بههمراه استاد شهریار
زمزمههای از سرگیری واردات آیفون به ایران شنیده می شود
طرح مربوط به تغییر در شیوه برگزاری کنکور به مجمع تشخیص مصلحت رفت
پاسخ اپل درباره دسترسی به عکسهای حذف شده گالری کاربران
تصویری از سوگواری همسر رئیسجمهور و آیت الله علم الهدی بر پیکر ایشان
اتفاق بی سابقه تاریخ آموزش عالی در دوره ریاست جمهوری شهید جمهور
کاملترین مجموعه از نزار قبانی در ایران
دانشگاهها مجاز به اعلام حدنصاب مرحله دوم مصاحبه کنکور دکتری شدند
عدم تغییر زمان اعلام نتایج آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری
سیاست فرصت بروز و ظهور به ادبیات مقاومت فلسطین نمیدهد
مهلت شرکت در جشنواره رویدادهای برتر دانشگاهها جریان» تمدید شد
زمان برگزاری آزمون جامع دکتری ۱۴۰۳ تغییر کرد
لغو همه امتحانات دانشآموزان تا پایان هفته جاری/ تقویم جدید آزمونهای مدارس اعلام میشود
تدوین شیوه نامه افزایش حقوق کارکنان و اساتید دانشگاه آزاد
شهید آیت الله رئیسی یک چهره فراملی بود
احتمال تغییر زمان برگزاری نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳
تذکری که رئیسجمهورِ شهید به وزیر علوم داد
رفع مشکل جذب ۲۰۰ پژوهشگر نخبه توسط رییس جمهور شهید
روایت ۱۰۷۱ روز فداکاری شهید جمهور برای ساخت فضاهای آموزشی
کتابهایی که شهید رئیسی نوشته بود
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.