به گزارش ثریا - کتاب «طبیعت آدمی و نظم اجتماعی» تألیف چارلز هورتون کولی با ترجمه محمد صفار با مقدمهای از علیرضا محسنی تبریزی توسط سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت) منتشر و راهی بازار نشر شده است.
کتاب طبیعت آدمی و نظم اجتماعی کولی را باید نقطه عطفی در ظهور روانشناسی اجتماعی جامعهشناختی تلقی کنیم. این کتاب عمده شهرت خود را مدیون معرفی پندار نوین «خود انعکاسی» و نیز دیدگاه جامعهشناسانهای است که اتخاذ کرده تا نحوه شکلگیری فعالیتهای اجتماعی را بررسی کند. دیدگاه مأخوذه کولی را شاید بتوان «جامعهشناسی خویشتن نگرانه» نامید، زیرا معتقد است که جامعه چیزی جز مجموعهای از پندارها در بین اعضایش نیست.
کولی، فرد را نه محصول جامعه که تصویر آینهای آن تلقی کرد و بنابراین نتیجه گرفت که نظم اجتماعی را نمیتوان از بیرون بر طبیعت آدمی تحمیل نمود بلکه از «خود» نشئت میگیرد. بیشترین ارجاعات به این کتاب حول محور این دو ایده «خود انعکاسی» و «جامعه به عنوان مجموعهای از پندارها» بوده است.
فهرست کتاب عبارت است از: سیری در احوال، افکار و آثار چارلز هورتون کولی، پیشگفتار، مقدمه، فصل اول: جامعه و فرد، فصل دوم: القا و انتخاب، فصل سوم: جامعه پذیری و پندارهای شخصی، فصل چهارم: هم دردی یا درک به عنوان یکی از جنبههای جامعه، فصل پنجم: خود اجتماعی (معنای «من»)، فصل ششم: خود اجتماعی (مراحل مختلف «من»)، فصل هفتم: خصومت، فصل هشتم: چشم هم چشمی، فصل نهم: رهبری یا استیلای فردی، فصل دهم: جنبه اجتماعی وجدان و آگاهی، فصل یازدهم: انحطاط فردی، فصل دوازدهم: آزادی و حرّیت، سوالات پایانی.
چارلز هورتون کولی جامعهشناس و روانشناس اجتماعی اوایل قرن بیستم آمریکا همراه با ویلیام جیمز، جان دیویی، جیمز تافتس، جورج هربرت مید و چارلز پیرس، مکتب و نخستین حلقه فیلسوفان پراگماتیست را در آمریکا تشکیل دادند. کولی در عین حال از پایهگذاران نحله نظری کنش متقابل نمادین و از نظریهپردازان «گروههای نخستین» و «تئوری شخصیت» محسوب میشود.
کولی در کسوت یک جامعهشناس و در هیئت یک روانشناس اجتماعی، جامعهشناسی را علمی عملی میدانست که به شدت از اصول فلسفه عملگرایی (پراگماتیسم) متأثر است. به زعم او آنچه از علمالاجتماع طلب و انتظار داریم، این است که راهنمای عملی ما باشد.
ظهور پراگماتیسم به عنوان نحلهای فلسفی و جنبشی نظری در قرن نوزدهم مقارن با جهانی است که در آن تقابلهای بسیاری ظاهر شدهاند: علم در برابر مذهب، مثبتگرایی در برابر گرایش به احساسات، ادراک شهودی در برابر تجربه حسی، آرمانهای دنیوی و مردمسالار عصر روشنگری در مقابل واپسگرایی اشرافی و مذهبی.
محسنی تبریزی در پیشگفتار این اثر مینویسد:
«دگرگونیهای فراگیر اجتماعی و معنوی سبب شد که پراگماتیستها به مثابه فلاسفهای عملگرا سوالات و موضوعات ذیل را در دستور کار خود قرار دهند: نخست، تأکیدهای علم نوین بر دگرگونی، فراگرد، عمل، عوامل زیستشناختی و اجتماعی و استدلال احتمالی را چگونه تحلیل کنیم؟ دوم، بین زندگی انسان و جهان طبیعی، خاستگاه او، بین شناخت و معرفتی که کسب میکند و ارزشهایی که اعتقاد دارد، بین مفاهیم انتزاعی که شناخت و معرفت به مدد آنها ابراز میگردد و قلمروهای اراده، احساس و عمل که بخشهایی از زندگی انسان، به مثابه یک موجود زنده، محسوب میشوند چگونه ارتباط برقرار کنیم؟ سوم، چگونه در مواجهه و رویارویی با تغییر و دگرگونی به منابع نوین ثبات عقیده دست یابیم؟ چهارم، چگونه اصالت فردی و جامعه را در شکلی هماهنگ با عمل نوین و شرایط اجتماعی جدید در نظر بگیریم؟ و چگونه خط مشی اجتماعی را تحت شرایط نیروهای فزاینده نظارت اجتماعی تبیین و تفسیر کنیم، به طوری که نظارت در اختیار کسانی باشد که خود از خط مشی تأثیر میپذیرند؟ و بالاخره، چشماندازهای فردیت و هوش انتقادی در شرایط نوین جامعه صنعتی کداماند؟»
در ادامه همین پیشگفتار آمده است:
«کولی متأثر از اصول مکتب پراگماتیسم، علمالاجتماع را معرفتی عملی و علمی کاربردی میداند و از آن به عنوان «راهنمای عملی انسان» یاد میکند. او همراه با استاد خود جان دیویی در دانشگاه میشیگان، رابرت ازرا پارک، همکار و همدوره دانشگاهش و جرج هربرت مید، از پایهگذاران مکتب کنش متقابل نمادین و از توسعهدهندگان روانشناسی اجتماعی تعاملگرا به شمار میآید.»
تبریزی در ادامه مینویسد: «کولی معتقد است جامعه همان درهمآمیختگی و تأثیر متقابل خودهای ذهنی است. او میگوید: من ذهن شما را در نظر میگیرم و میاندیشم که ذهن شما درباره ذهن من چه میاندیشد و ذهن شما در مورد آنچه ذهن من در مورد ذهن شما میاندیشد، چه نظری دارد. من خود را در برابر ذهن شما میآرایم و از شما نیز چشم دارم که ذهن خودتان را در برابر ذهن من بیارایید. «خودآیینهسان» یکی از مهمترین مفاهیم و موضوعات در اندیشه کولی و در مبحث روانشناسی اجتماعی «شخصیت» است.»
در اندیشه کولی مفهوم «خود آیینهسان» از سه جز یا عنصر اصلی ساخته شده است: نخست ظاهر ما به چشم دیگری چگونه مینماید، یعنی تصور جلوه خود در نزد دیگران، دوم، داوری و قضاوت او درباره ظاهر ما چیست، یعنی تصور قضاوت دیگران در باب آن جلوه و سوم، چه احساسی از خود برای ما پدید میآید، غرور یا سرشکستگی تأکید عمده کولی در اثر وزین خود طبیعت آدمی و نظم اجتماعی بر این اصل مهم است که «خود» در یک فراگرد اجتماعی مبتنی بر مبادله ارتباطی و جریان تعاملی میان فرد و زمینه اجتماعی (گروه) پدید میآید و در آگاهی فرد منعکس میشود.
کولی در پیشگفتارش بر این کتاب آورده است:
«فکر میکنم استقبال از این کتاب تا حدی نتیجه دیدگاه جدیدی است که در نگارش آن اتخاذ شده است. منظورم این است که رسالهای درباره طبیعت آدمی به قلم کسی است که اصولاً نه روانشناس که دانشپژوه جامعهشناسی است و بر بنیان این برداشت (آنگونه که به نظرش رسیده) استوار است که این موضوع هرگز از این دیدگاه بررسی نشده و همین موضوع او را ناگزیر از پژوهش کرده است.
به هر تقدیر، این کتاب بیشتر بهعنوان راهنمای مطالعه جامعهشناسی مورد استقبال واقع شده است و با این امید که به این هدف بهتر خدمت کند، ویرایش دانشجویی آن را آماده و یک فصل بهعنوان مقدمه با مطلع وراثت و غریزه به آن اضافه کردم، فصل جامعه و فرد را بسط دادم و در ارتباط با موضوعات مختلف بر غنای آن افزودم. همچنین تعدادی سوال به آن ضمیمه کردم که امیدوارم برای دانشجویان علاقهمند جذاب باشد.»
این کتاب با قیمت ۱۰۵ هزار تومان عرضه شده است.
منبع : سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی
معیارهای معلمی؛ از نداشتن لکنت زبان تا عدم ابتلا به بیماریهای مزمن و صعبالعلاج
کار شهدای دانشآموز به دانشآموزان سپرده شود
مهلت نوبتگیری سنجش کلاس اولیها تا ۲۰ خرداد
نتایج آزمون کارشناسی ارشد اعلام شد
تقویم دانشگاهی سال تحصیلی 1404-1403 دانشگاه علامه طباطبائی اعلام شد
دستاورد دولت رییسی برای مهارت آموزی دانش آموزان چه بود
یکی از موضوعات رایج رمان زنان، نوستالژی و غم غربت است
آغاز فعالیت مجدد سامانه بازار کتاب با افزایش یارانه خریداران
سهم ۶۰ درصدی خیران ایران در مدرسهسازی
کارنامه آزمون ورودی کارشناسی ارشد ناپیوسته سال ۱۴۰۳ منتشر شد
آغاز تجدید میثاق جهادگران و دانشگاهیان با آرمانهای امام راحل
سرمایهگذاری دانشگاه شهید بهشتی بر دانش کوانتوم
اعلام آمادگی دانشگاه تهران برای کمک به مجلس شورای اسلامی
شرکت بیش از ۵۷ هزار نفر در جشنواره قرآنی وزارت بهداشت
کتاب پانزده سال دارم و نمیخواهم بمیرم... به چاپ دوم رسید
نشان سرو نماد مطالبات شهید رئیسی در ارزیابی عملکرد مدیران آموزشعالی است
جزئیات طرح ملی مهارت افزایی دانشجویان شاهد و ایثارگر اعلام شد
انعقاد قرارداد سرویس مدارس بین مدارس و پیمانکاران؛ «ممنوع»/ نحوه تهیه لباس فرم دانشآموزان
ثبتنام حوزههای علمیه تا پایان خرداد تمدید شد
اعطای جایزه ۸۰۰۰ دلاری کامستک به استاد دانشگاه صنعتی شریف
نامگذاری خیابانهای دانشگاه تهران؛ از جندی شاپور تا دارالفنون
بیش از ۲۷ هزار نفر در مهلت جدید نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳ ثبت نام کردند
بیش از ۲۷ هزار نفر در مهلت جدید نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳ ثبت نام کردند
دبیر همایش کتاب سال حوزه منصوب شد
سند ملی هوش مصنوعی در آموزش عالی رونمایی میشود
نماد مطالبات شهید جمهور در ارزیابی روسای دانشگاهها طراحی شد
زمان برگزاری آزمون آزمایشی دروس عمومی دانشگاه پیام نور اعلام شد
نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی نیمه دوم خرداد اعلام میشود
سوگواره ادبی روز وداع یاران برگزار میشود
جلد دوم رمان دیما به کتابفروشیها آمد
ساخت پوست رباتیک با قابلیت مقاومت در برابر سرمای شدید تائید شد
آپدیت نسخه آیفون گوگل کروم با تغییری مهم
مطالبه شهید جمهور برای ایجاد مدارس مردمی
چطور صداها و تصاویر خارجی را در مترجم گوگل ترجمه کنیم؟
اختصاص۱۰ درصد برنامه درسی ابتداییها و راهنماییها به آموزشهای مهارتی/ورود هوش مصنوعی به مدارس
حالا با زمزمهکردن آهنگ در یوتیوب میتوانید به آهنگها برسید
رونمایی از گوشی باارزش شیائومی به زودی انجام میشود
استخدام مربیان پرورشی پس از ۱۵ سال وقفه در دولت شهید رئیسی
ابر مولولکولی آفتابپرست توسط ناسا شکار شد+عکس
راهیابی گروه «اندیشه ورزان» به دور سوم در مناظره دانشجویی
مناظرۀ دانشجویان تهران دربارۀ نتایج خیابانی شدن سیاست برگزار شد/ راهیابی گروه امید به دور سوم
فراخوان مرکز تخصصی تولید محتوای سلامت، پژوهشکده علوم بهداشتی
نباید نوشتن مقاله را کماهمیت جلوه داد
تاکید شهید جمهور بر استفاده از نظر دانشگاهیان در تصمیمات دولت
استفاده از نظرات وزرای علوم ادوار درتعیین اولویتهای آموزش عالی
دفترچه انتخاب رشته آزمون پذیرش دانشجو معلم کنکور ۱۴۰۳ منتشر شد
تسلیت سرپرست مرکز تحقیقات بانوان بسیج اساتید به همسر شهید جمهور
حضور 43 دانشگاه ایرانی در رتبهبندی موضوعی جهانی 2023
علاقهمند به ارتباط با نخبگان خارج برای رفع نیازهای کشور هستیم
لطیفه های شیرین زهرالربیع» به چاپ پنجم رسید
یکرمان رومانیایی برنده جایزه ادبی دوبلین ۲۰۲۴ شد
استفاده از لباس فرم سال گذشته بلامانع است/نرخ مصوب باید به اطلاع والدین برسد
افزایش محورهای وتویی در آییننامه ارتقای اعضای هیاتعلمی/ مقاله تنها عامل موثر نیست
مدیر حوزه علمیه خواهران کهگیلویه و بویراحمد معارفه شد
آیین نامه ارتقای اساتید از مقاله محوری خارج شد
اجرای رتبهبندی و اعمال سوابق تحصیلی دو خدمت بزرگ شهید رئیسی در آموزشوپرورش
اعتماد به کتاب و معلم شرط موفقیت در امتحانات نهایی؛ هیچ سوالی خارج از کتاب طرح نمیشود
عرضه تهران جان در کتابفروشیها
ترجمه غبرایی از کوری به چاپ پنجاهوششم رسید
ویژگی های شخصی اساتید علوم پزشکی اساس ارتقا قرار می گیرد
مهلت ثبتنام آزمون تکمیل ظرفیت جامعه الزهرا(س) تمدید شد
همکاری دانشگاه امیرکبیر با نیروهای مسلح در زمینه هوش مصنوعی
اصلاح بیش از ۲۳ هزار بسته پستی ناقص نمایشگاه کتاب تهران و بازگشت به چرخه توزیع
تعارض ایران و رژیم اسرائیل از نوع تعارض نهادینه و درهدف است
تعارض ایران و رژیم اسرائیل از نوع تعارض نهادینه و درهدف است
جاماندگان آزمون سراسری بخوانند
فریادهای ضد اسرائیلی در جشن فارغالتحصیلی دانشگاه آمریکایی
نهادهای حوزوی تهران یاد شهدای خدمت را گرامی میدارند
هوش مصنوعی ایموجیهای جدید در گوشی آیفون میسازد
آمار ثبتنام با تاخیر در نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳/ امشب آخرین مهلت
یک تغییر بزرگ روی بازیهای پلی استیشن در راه است
موتور هواپیما در این موتورسیکلت استفاده شده+عکس
عمر وسایل نقلیه در آمریکا چند سال است؟ +عکس
ورود یک گوشی متفاوت از سامسونگ به بازار
پنتاگون از پهپادهای عمودپرواز رونمایی کرد+عکس
ارسال پیام تسلیت از سوی ۴۳ دانشگاه همکار به دانشگاه صنعتی امیرکبیر
فراخوان جذب نیروی امریه در جهاددانشگاهی واحد هنر
افزایش سهمیه پذیرش دانشجو در پژوهشگاه شیمی/ پارک علم و فناوری دارویی راهاندازی میشود
روسای دانشگاهها چگونه میتوانند نامزد انتخابات ریاست جمهوری شوند
انتخابرشته متقاضیان آزمون پذیرش دانشگاه فرهنگیان از ۸ خرداد آغاز میشود
ثبت لحظه ورود شهابسنگ غولپیکر به زمین+عکس
تلگرام کاربران ایرانی را از این امکانات خود محروم کرد
صدها ستارهای که ناگهان در آسمان ناپدید شدند کجا رفتند؟
پیشرفت فوقالعاده ترکیه در صنایع دفاعی پس از رونمایی از پهپاد مافوق صوت
ورود یک گوشی متفاوت از سامسونگ به بازار
استقبال خیره کننده کلاسیکبازها از بیامو مدرن +عکس
موتور هواپیما در این موتورسیکلت استفاده شده+عکس
عمر وسایل نقلیه در آمریکا چند سال است؟ +عکس
یک تغییر بزرگ روی بازیهای پلی استیشن در راه است
چطور صداها و تصاویر خارجی را در مترجم گوگل ترجمه کنیم؟
زمزمههای از سرگیری واردات آیفون به ایران شنیده می شود
اطلاعات تازه درباره گوشیهای سری آیفون ۱۴
رونمایی از گوشی باارزش شیائومی به زودی انجام میشود
پاسخ اپل درباره دسترسی به عکسهای حذف شده گالری کاربران
اتفاق بی سابقه تاریخ آموزش عالی در دوره ریاست جمهوری شهید جمهور
کاملترین مجموعه از نزار قبانی در ایران
دانشگاهها مجاز به اعلام حدنصاب مرحله دوم مصاحبه کنکور دکتری شدند
زمان برگزاری آزمون جامع دکتری ۱۴۰۳ تغییر کرد
عدم تغییر زمان اعلام نتایج آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری
سیاست فرصت بروز و ظهور به ادبیات مقاومت فلسطین نمیدهد
رفع مشکل جذب ۲۰۰ پژوهشگر نخبه توسط رییس جمهور شهید
لایکها از شبکه ایکس حذف میشوند؟
تدوین شیوه نامه افزایش حقوق کارکنان و اساتید دانشگاه آزاد
تذکری که رئیسجمهورِ شهید به وزیر علوم داد
روایت ۱۰۷۱ روز فداکاری شهید جمهور برای ساخت فضاهای آموزشی
پذیرفته شدگان رشتههای بدون آزمون ارشد دانشگاه خواجه نصیر بخوانند
عدم تغییر زمان اعلام نتایج آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری
کلاه گردانی میان آسوپاسها در بوته نقد
دانشگاهها و اجرای قانون جوانی جمعیت
خیالی که صدام در خرمشهر به سر داشت
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.