![گرگهای دوندر؛ نمایشنامهای از زورگویی و مهربانی گرگهای دوندر؛ نمایشنامهای از زورگویی و مهربانی](https://soraya.news/images/news/132340/thumbs/132340.jpg)
به گزارش ثریا - سالها پیش وقتی در کتابفروشی احراری (در هرات) از آقای احمدی کتاب هدیه میگرفتم با کتابی روبهرو شدم که از نویسندههای هرات بود. وقتی که چشمی به نویسندهاش انداختم با خود گفتم که در شِلف کتابهایم همهی رمانها از نویسندههای خارجیاند چرا از نویسندههای کشور خودمان کتابی ندارم همینطور چند دقیقهای با خودم کلنجار رفتم تا تصمیم گرفتم که این کتاب را نیز هدیه بگیرم.
مدت زیادی در بین کتابهایم گذاشته بود تا سرانجام چندی پیش حمیدالله کامگار «کاکایم» در کمنت کتابی که در فیسبوک به معرفی گرفته بودم نامی از آقای سیامک هروی بردند. یادم افتاد که کتابی از همین نویسنده، چندی پیش از کتابخانه گرفته بودم. رفتم سراغ کتابهایم و گشتم تا سرانجام پیدایش کردم. (گرگهای دوندر) چه کتابی.
بعد از مطالعه با خود گفتم چقدر دیر به این کتاب رجوع کردم، چه میدانستم که اینقدر مرا به خود جذب خواهد کرد. اصلاً فکر نمیکردم که چنین کتاب دلچسبی باشد. گرگهای دوندر اثری زیبا از احمد ضیا سیامک هروی که در زمستان سال ۱۳۸۹ خورشیدی به چاپ نخست و در بهار سال ۱۳۹۵ خورشیدی به چاپ دوم رسید. زمانی که آقای هروی دستی به قلم داشتند من هنوز در این دنیا نبودم و این برای من جای افتخار است که رمانهای ایشان را مطالعه کنم. آقای هروی با این اثر خود روایتی کامل از دردها و مشقتهایی که مردم این کشور در طول ادوار تاریخ به خود دیدهاند را به جامعه ادبی افغانستان هدیه کرده است.
وقتی گرگهای دوندر را مطالعه کنید، بوی دود و صدای ترک خوردن چوبهای داخل بخاری را میتوانید حس کنید. در وقت مطالعه این حس به شما دست خواهد داد که نویسنده جملات کتاب را از وجود خود پارچه کرده و کلمه به کلمه آن را از عمق ژرفهای وجودش به تحریر درآورده است.
در شروع خواننده با یک رؤیا مقابل میشود. رویایی که در کشمکش یک عذاب وجدان است. رویایی که حالا جان فرزندی را نیز در این رودخانه کشانده است «پایت را از روی سینهام بردار، درد به سینهام پیچیده است. قفسه سینهام میترکد و استخوانهایش خرد میشوند. طاقتم دیگر تمام است. پایت را از روی سینهام بردار، دیگر تحمل پای کثیفت را ندارم. بگذار نفسی بکشم. برو، دیگر چشمهایم طاقت دیدنت را ندارند. دیگر نمیتوانم به اشارهی ابرویت بدوم. برو، دیگر غلامت نیستم. آنروزها را فراموش کن که تفنگت بودم، گلولهات بودم، چماق دستت بودم، سنگت بودم. گفتی بزن، زدم. گفتی بکش، کشتم. گفتی زنده به گورش کن، کردم. گفتی خفهاش کن، کردم. گفتی نجاتش بده، دادم. گفتی تاراجش کن، کردم...... پایت را از روی سینهام بردار و فرزندم را پس بده» رویایی که سبحان آن را پیش خود مجسم ساخته است.
همین که چند صفحه از داستان را مطالعه کنید متوجّه خواهید شد که موضوع از چه قرار است برعکس بعضی رمانها که تا ۴۰ یا ۵۰ صفحه هم متوجّه داستان نخواهی شد. نثر کتاب بسیار روان و بعضی از ابیات آن به زبان محلی هراتی نگاشته شده است. داستان گرگهای دوندر بیشتر در ماهول کروخ، اطراف کوهها و در دشتهای آن میچرخد. در حین مطالعه خودتان را در میان کوههای پر جنب و خروش که از برف پوشانیده شده است، خواهی یافت. این کتاب داستانش بر میگردد به زمانی که امریکاییها وارد افغانستان شدند و راه برای دزدان و سر راهگیران باز شد. داستان گرگهای دوندر با وجودی که در مورد کروخ و اهالی آن نوشته شده است امّا در برگیرنده اوضاع تمام مردم افغانستان است. داستان جماعتی زورگو و گردنهگیر. بیشتر شخصیتهای داستان دزداند و همه کسانیاند که زندگیشان با زورگویی سپری میشود.
سبحان که حالا عذاب وجدان او را در برگرفته است و غیر از آه و نفرین دیگران و دود تریاک دیگر چیزی برایش در بساط نمانده است، در پی پسرش است تا او را از راهی که خود روزی در آن غوطهور بود برگرداند. او که خود نیز روزی از همین جماعت زورگو بود. زمانیکه در تفنگداری کسی به گرد پایش هم نمیرسید امّا حالا دیگر پیر شده است.
مصطفی، پسر سبحان که نقش اصلی و قهرمان داستان است و روایت بر محور او میچرخد، به خاطر معشوقهاش نگار سر از کوهها در میآورد. معشوقی که اصلاً به او نمیرسد و داستان را غمگین میکند. قادر زینلها، لطیف سیاوشانی، نادر، ظاهر، عثمان و … همه از یک جنساند، جماعتی گردنهگیر و زورگو، امّا مصطفی فرق میکند در دل او میتوان رحم، مروت و شفقت را دید.
نادر شخصیتی اعصاب خشک و عصبانی، دزدی که خیلیها از او حساب میبرند و رئیس گروهی که در کوه آسمانی قرار دارند. او که قرار بود دخترش نگار را به عقد مصطفی درآورد و خسر او شود به خاطر مرگ دخترش درهم میشکند. مرگی که خودش باعث و بانی آن میشود و کوه آسمانی را برایش جهنم میکند و در همان کوه توسط سبحان که روزی یاور نادر بود و در همهی کارهایش با او همقدم بود جان به لب میشود.
قادر شخصیت بد دیگر داستان است که زیاد عمر نمیکند. او نگار دختر نادر را میدزدد تا به عقد خود درآورد و نادر در پی گرفتن دخترش، میرود تا همهشان را قتل عام کند. ناگهان پیش از حمله متوجّه یک آتشسوزی میشود و آن دخترش است که خود را آتش زده است و به همین دلیل نادر در پی انتقام گرفتن از ایل و خاندان قادر به نازنین میرسد و نازنین دختر کوچک و بیگناه داستان که قربانی کارهای دیگران میشود.
هر چه که داستان را مطالعه میکنید صفحه به صفحه و کلمه به کلمه آن برایتان دلچسبتر خواهد شد و تا به آخر داستان کتاب را نمیتوانید زمین بگذارید. زمانی که من کتاب را مطالعه میکردم آب و هوای غوریان فوقالعاده سرد و برفی بود. زمانی که از کوههای پر برف دوندر و از هوای سرد کروخ و اطراف آن در کتاب بحث میشد خودم را یکی از شخصیتهای داستان فرض میکردم و حس همزاد پنداری را برای من تداعی میکرد.
در این بین مامایی نیز ایفای نقش میکند. مامایی مهربان که نقش خوبی دارد و به دلیل جنگهای داخلی مهاجرت را پیش گرفته بود و حال سپس به کشور و خانه آبا و اجدادی خویش برگشته بود که از قضا او نیز درگیر همین قضایا میشود و با اختطاف شدن نواسه خواهر خود یعنی نازنین روبهرو میشود.
همین بخش از کتاب رمان را دچار ضعف کوچکی میکند. در آخر که همه داستان در خون آغشته میشود و خیلی از شخصیتهای گروه نادر کشته میشوند و سبحان بدون پسرش مجبور است اوّل نازنین دختری که مصطفی و نادر آن را ربوده بودند، به پدر و مادرش تحویل دهد و بعد هم دست خالی به خانه برگردد، این که نازنین دوباره به خانه میرسد، با سرنوشت این طفلک کوچک و به خانواده و مامای مهرباناش چه میشود، زیاد مبهم است و دیگر هیچ اثری از ماما و خانواده او نیست در حالی که بخش زیاد و مهمی از کتاب را به خود اختصاص داده است.
در پهلوی اینها رمان با آثاری از غم و اندوه به پایان میرسد، مصطفی همراه پدر به خانه بر نمیگردد و با وجود مرگ نادر هنوز قصد دارد که در کوهها بماند و در آخر اینکه مطالعه رمان خودش زیباست و اگر نویسندهاش از دیار خودت باشد که چه بسا شیرینتر است. در بخش ویراستاری، کتاب شامل کمی اشتباهات حروفنگاری از جمله رعایت نکردن فاصله و نیم فاصلهها در بعضی جاها و اشتباهات لغتی است که در اینجا آنها را به معرفی میگیریم:
- در همه جای کتاب از نام «قادر زینلها» استفاده شده است امّا در صفحه ۴۶ «زنیلها» نگاشته شده است.
- در صفحه ۶۵ بهجای کلمه «زودتر» اینچنین «زدوتر» نگاشته شده است.
- به جای «گنجشکان» اینچنین «کنجشکان» در صفحه ۷۵ نگاشته شده است.
- به صفحه ۷۴ بهجای کلمه «پرندههای» اینچنین «پرندهای» نگاشته شده است.
- در صفحه ۹۲ چنین کلمه «در جایت اولیهاش» است که درستاش این است «در جای اولیهاش بر میگردد».
- در صفحه ۱۲۴ به جای کلمه «ندیدهای» اینچنین «ندیدهای» نوشته شده است.
- در صفحه ۲۱۰ به جای «به درون خود میخزد» اینچنین «به دورن خود میخزد» نگاشته شده است.
- در صفحه ۱۷۰ کلمه «منطقه» را اینطور یافتم «منتطقه».
- در جایی دو بار از کلمه «را» استفاده شده است، اینچنین «و دودکش را بخاری را گرم میکند» و اولین «را» بیمورد است و در جایی دیگر هم یک «را» کم نگاشته شده است به جای «این را راست گفتی» اینچنین «این راست گفتی» است.
- در جایی کلمه «مطمئن» اینچنین «مطمین» نگاشته و در جای دیگر کلمه «زیر» به اینشکل «زیز» نگاشته شده است.
و چند اشتباه کوچک حروفنگاری دیگر که لازم به ذکر نیست امّا از اینها که بگذریم کتابیست واقعاً لایق مطالعه و احترام، کتابیست که میشود با آن زیست و لحظه لحظهاش را از سر گذراند.
مختصری درباره سیامک هروی
«سیامک هروی در نوزدهم ثور سال ۱۳۴۶ خورشیدی در روستای خواجه سرمق، شهرستان انجیل هرات متولد شد. او ابتداییه را در دبیرستان امیر دوست محمدخان هرات خواند و در سال ۱۳۵۹ خورشیدی جهت ادامه تحصیلات به کابل رفت و دبیرستان حبیبیه را به اتمام رساند. سیامک هروی در سال ۱۳۶۲ خورشیدی شامل دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل شد و بعد از یک سمستر تحصیل در آن دانشکده، با دریافت بورسیه تحصیلی به روسیه رفت و از سال ۱۹۸۴ میلادی الی ۱۹۹۰ میلادی در دانشگاه «استاوراپل» کشور روسیه درس خواند و با اخذ ماستری در رشته زبان و ادبیات روسی در سال ۱۹۹۱ میلادی به وطن برگشت.
او دوره مأموریت خویش را به حیث خبرنگار در سال ۱۳۷۳ خورشیدی از آژانس اطلاعاتی باختر آغاز کرد و بعد در پستهایی چون: مسئول بخش خبر و مدیر شعبه عکاسی آژانس باختر، رئیس و مدیر مسئول روزنامه انیس، مسئول بخش پالن و استراتیژی دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری، مسئول شعبه تولید دفتر سخنگوی و ریاست مطبوعات ریاست جمهوری کار کرد و به تاریخ سوم سنبله سال ۱۳۸۳ خورشیدی به حیث معاون سخنگوی رئیس جمهور حامد کرزی مقرر شد. او بعد از ۱۰ سال کار در پست معاونت سخنگوی رئیس جمهوری به تاریخ یازدهم جدی سال ۱۳۹۲ خورشیدی به وزارت خارجه تبدیل و به حیث معاون سخنگوی وزارت امور خارجه تعیین شد و بعد در اوّل سرطان ۱۳۹۲ خورشیدی به حیث مستشار در سفارت افغانستان در لندن تقرر یافت. سیامک هروی با رویکار آمدن اشرف غنی از وظیفهاش استعفا داد.
سیامک هروی نقاشی نیز بلد است و بر علاوه مقالات و نوشتههای زیادی در مطبوعات، تا کنون دوازده جلد کتاب نوشته که سوژه اصلی تمام رمانهای او را «جنگ، درد و زندگی در افغانستان» احتوا میکند.
آثار منتشر شده سیامک هروی
مرغ تخم طلایی؛ مجموعه قصههای عامیانه ۱۳۶۶ خورشیدی / مردههای عصبانی؛ مجموعه طنز، ۱۳۸۳ خورشیدی / اشکهای تورنتو در پای درخت انار؛ رمان، ۱۳۸۸ خورشیدی / گرگهای دوندر؛ رمان، ۱۳۸۹ خورشیدی؛ بازچاپ ۱۳۹۴ خورشیدی / سرزمین جمیله؛ رمان، ۱۳۹۱ خورشیدی، بازچاپ ۱۳۹۶ خورشیدی / تالان، رمان؛ ۱۳۹۲ خورشیدی / گرداب سیاه؛ رمان، ۱۳۹۳ خورشیدی / برگشت هابیل؛ رمان، ۱۳۹۴ خورشیدی / بوی بهی؛ مجموعه داستانهای کوتاه، ۱۳۹۵ خورشیدی / دختران تالی؛ رمان، ۱۳۹۷ خورشیدی / خدایان منسوخ؛ رمان، ۱۳۹۹ خورشیدی / در رکاب عشق؛ رمان، ۱۴۰۰ خورشیدی».
نویسنده: تمیم عرفان
منبع : بازار نشر افغانستان
تخصیص بودجه برای اوقات فراغت ۱۶ میلیون دانشآموز، نیازمند اهتمام دولت چهاردهم
دانشگاه محقق اردبیلی میزبان المپیاد دانشجویان بینالملل سراسر کشور
دانشگاه محقق اردبیلی میزبان المپیاد دانشجویان بینالملل سراسر کشور
تبدیل علم به ثروت با کارآفرینی و مهارتآموزی/ تصویب اساسنامه سازمان فنی و حرفهای پساز ۵۰ سال
مرحله نهایی بیست و نهمین المپیاد علمی دانشجویی کشور آغاز شد
درخواست مدیران صنعت آب و برق و انرژی از رییس جمهور درباره عملکرد وزرای پیشنهادی قبل
رئیس فرهنگستان علوم: باید از ظرفیت جهانی برای مرجعیت علمی استفاده شود
اعلام زمان انتشار نتایج آزمون ورودی مدارس سمپاد و نمونهدولتی
امروز؛ پایان مهلت ثبتنام دانشآموزان پایه دهم
سومین اردوی سراسری دانشآموزان محروم کشور به کار خود پایان داد
روایتگری پیشرفت ایران توسط آموزش و پرورش و لبیک به مطالبه رهبری
دانشجویان دکتری ۸۰ درصد حقوق استادیار پایه یک را دریافت میکنند
عرضه چاپ دوم فرهنگ گفتوگو به بازار نشر
تقویم آموزشی دانشگاه علم و صنعت اعلام شد
ارائه فرصت مجدد ثبتنام در پذیرش بدون آزمون کاردانی به کارشناسی
افزایش نمرات ۹ درس دانشآموزان در امتحانات نهایی
ناگفتههای حمله سایبری به وزارت علوم و چگونگی درز نامههای سازمانی
درخواست وزیر آموزش و پرورش از کانون پرورش فکری
با تأسیس بنیاد بینالمللی حکیم نظامی موافقت شد
اعلام تاریخ مجدد ثبتنام کاردانی دانشگاه فنی حرفهای و کاردانی به کارشناسی ناپیوسته ۱۴۰۳
ارائه تخفیف ۲۵ درصدی خدمات آموزشی جهاد دانشگاهی در سراسر کشور
زن در شاهنامه به چاپ دوم رسید
مدرسه تابستانی دانشافزایی زبان فارسی برگزار میشود
کاهش مدت فرآیند جذب هیات علمی به یک نیمسال
جذب نخبگان قرآنی و فرهنگی بدون کنکور
نتقاد نماینده سراوان از گزینش در آزمون استخدامی آموزش و پرورش
نشست بینالمللی بنیانِ مادی ایدئولوژی؛ از مارکس تا آلتوسر برگزار میشود
جهاددانشگاهی مجری برگزاری دورههای آموزشی تخصصی رسانه و هنر در هرمزگان
جزئیات مصاحبه داوطلبان آزمون استخدامی متخصصان اعلام شد
دبیر عالی اجرایی برنامه آموزش پزشکی تخصصی علوم پزشکی منصوب شد
مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی امنیت کنکور را تضمین کرد
عضو ناظر مجلس در شورای سیاستگذاری مدارس غیردولتی تعیین شد
پیادهروی گروهی دانشآموزان در اربعین/ برپایی موکبهای عزاداری و خدمت رسانی به زائران
ناظران مجلس در شورای عالی آموزش و پرورش انتخاب شدند
اعلام شرایط انتصاب و تغییر مدیران مدارس/ ثبتنام داوطلبان تا ۱۵ مرداد
فردا، آخرین مهلت دریافت کارت المپیاد علمی دانشجویی کشور
مدرسه تابستانی از پیشنهاده تا دفاع در ایرانداک برگزار میشود
مخالفت با انتقال املاک دانشگاه پیام نور به سایر دانشگاهها
پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور رونمایی شد
ربات گفتگوی هوشمند برای پاسخگویی به دانشجویان از راه رسید
سامانه جامع امور دانشجویان بینالملل رونمایی شد
دانشآموزان ایرانی به المپیاد جهانی شیمی در عربستان اعزام شدند
اعزام تیم المپیاد زبانشناسی به مسابقات جهانی ۲۰۲۴ برزیل
طرحهای جدید آموزش سواد با ارائه «مدرک» سوادآموزی/ آموزش سواد آسان به بالای ۵۰ سالهها
جذبهای غیرقانونی شدنی نیست؛ اسامی را اعلام کنند/ تقاضایی برای انتقال به دانشگاه تهران ندادم
فراخوان جایزه برای پایاننامههای هوش مصنوعی اعلام شد
پیش ثبت نام دانش آموزان اتباع در سامانه سهما یک ماه دیگر تمدید شد
دیباچهنویسی بر مرقع منتشر شد
آموزش مفاهیم پایه به کودکان با زبان شعر
دایرهالمعارف سرواژههای وزارت علوم تدوین میشود
۶ خواسته زلفیگل برای آموزش عالی از دولت چهاردهم
سن جذب اعضای هیات علمی به ۴۰ سال کاهش یافت
وقتی دانشگاههای ایران با هوش مصنوعی استعمارزدایی میکنند
دانشجویان ایرانی که در خارج کشور هستند نمیتوانند وارد دانشگاه فرهنگیان شوند
اعلام نتایج نهایی آزمون استخدامی دانشگاه فرهنگیان
امکان آزمون تعیین رشته مجدد برای دانشآموزان متقاضی رشتههای خاص فراهم شد
آمارهایی از بهرهمندی دانشآموزان از مرور مطالب امتحانی در شبکه شاد
انتخاب اعضای حقیقی هیئت امنای سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزشی کشور/ اصلاح آییننامه بسیج اساتید
اعضای حقیقی هیات امنای سازمان سنجش تعیین شدند
نامه جوانان بلژیکی به رهبر انقلاب
نخستین جشنواره ملی تجارب برتر پاسخگویی اجتماعی برگزار می شود
پویش نویسنده شو برگزار میشود
شناختن سره و ناسره زندگی و آثار شاملو بر اساس منابع
اردوی مثل خمینی ویژه طلاب برادر برگزار میشود
وقتی دانشگاههای ایران با هوش مصنوعی استعمارزدایی میکنند
اعلام تمام جزئیات نحوه جذب استعدادهای برتر دانشآموزی در دانشگاه فرهنگیان؛ کدام دانشآموزان میتوانند معلم شوند؟
برنامه درسی سلامت به برنامه درسی دانشآموزان اضافه میشود
افزایش ۴۵ درصدی نرخ سرویس مدارس تهران/ کرایه دانش آموزان استثنایی رایگان ماند
صحرایی: پزشکیان دیدگاه عمیق و دقیقی نسبت به مسئله آموزش دارد
توصیه فعالان علمی دانشجویی کشور به پزشکیان
دسترسی دانش آموختگان علوم پزشکی به خدمات با سیداپ ممکن شد
نشر هرمس ترجمه داستان بیپایا ن را برای نوجوانان منتشر کرد
وزارت علوم با کمترین سوال نسبت به سایر وزرا در مجلس روبرو بود
توسعه فناوریهای هوایی با همکاری وزارت صمت و دانشگاه امیرکبیر
اعلام نیاز ۴۰ شرکت برای بورسیه دانشجویان/ ۲ هزار نفر بورس صنعت میشوند
کسب عنوان رئیس برگزیده دانشگاههای کشور توسط رئیس دانشگاه محقق اردبیلی
ایجاد پردیس تربیت مدیر مدرسه/ بحران کمبود معلم را مدیریت کردیم
بررسی نرخ کرایه سرویس مدارس روی میز شورای شهر
امکان مشاهده نتایج قطعی آزمونهای خردادماه دوازدهمیها
ققنوس دانشگاه فردوسی راهی انگلستان شد
سازنده تلفن همراه از یک خودروی فوقالعاده رونمایی کرد+عکس
ارزانترین مدل گوشی آیفون این شکلی است+عکس
سیارکی غول پیکر به اندازه برج ایفل به زمین نزدیک میشود
تهدید عجیب چین برای زدن ماهواره استارلینک
جایی که میتواند خانه انسان در ماه شود+عکس
فردا، آخرین مهلت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دستیاری
از افزودن ۴ میلیون متر مربع به زیربنای فضای آموزشی آموزش و پرورش تا رسیدن به جذب ۳۲ هزار نفری دانشجومعلم در دانشگاه فرهنگیان
بیش از ۵ هزار مطالبه مردمی توسط وزارت علوم بررسی شد
فراخوان جایزه برای پایاننامههای هوش مصنوعی اعلام شد
فایل محتوای کتابهای درسی سال تحصیلی آینده منتشر شد
دست جریان دانشگاهی برای پیشنهاد و کمک به دولت باز است
دسترسی دانش آموختگان علوم پزشکی به خدمات با سیداپ ممکن شد
اعزام تیم المپیاد زبانشناسی به مسابقات جهانی ۲۰۲۴ برزیل
نتایج حافظان قرآن مجید در آزمون کارشناسی ارشد سال ۱۴۰۳ اعلام شد
وزارت علوم با کمترین سوال نسبت به سایر وزرا در مجلس روبرو بود
کاهش مدت فرآیند جذب هیات علمی به یک نیمسال
تقویم آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شد
باید گفتمان علمی نخبگانی در کشور مورد تأکید قرار گیرد
تاخیر دو هفتهای آغاز سال تحصیلی ورودیهای جدید دانشگاهها
افزایش نمرات ۹ درس دانشآموزان در امتحانات نهایی
دانشجویان دکتری ۸۰ درصد حقوق استادیار پایه یک را دریافت میکنند
لزوم بهکارگیری اساتید نخبه کشور در ارتقای کارآمدی نظام حکمرانی
امروز؛ آخرین مهلت ثبت درخواست تجدیدنظر دوازدهمیها برای تصحیح امتحانات نهایی
پنجمین مسابقه خودنویس با بخش ویژه فلسطین برگزار میشود
ققنوس دانشگاه فردوسی راهی انگلستان شد
انتقال دانشجویان آزاد به پردیس پولی دانشگاه دولتی امکان پذیر شد
جهاددانشگاهی برای ارائه راهکار مشکلات کشور متولد شده است
امکان آزمون تعیین رشته مجدد برای دانشآموزان متقاضی رشتههای خاص فراهم شد
دانشآموزان ایرانی به المپیاد جهانی شیمی در عربستان اعزام شدند
پرداخت مقرری ماهیانه به کنکوریهایی که بورس دانش را انتخاب کنند
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.