به گزارش ثریا - کتاب «جامعه‌شناسی هنر اسلامی» تألیف فردریک معتوق به تازگی با ترجمه صدیقه نایفی توسط انتشارات سروش منتشر و روانه بازار نشر شده است.
نویسنده در این کتاب توانسته است با به‌کارگیری تمامی معلومات عربی و غربی خود، پیوندهای ظریف و پیچیده آمیختگی هنری را با کارکردهای زیباشناختی، اجتماعی و اعمال مذهبی و معنوی تبیین کند.
صاحبان صنایع، در پاسخ به آنچه در مبانی اسلام بر آن تصریح شده است و در تلاش برای تطبیق آن [مبانی] با مسائل زیبایی‌شناختی، افزون بر قوانین صرفاً حرفه‌ای، قوانینی رفتاری را نیز پذیرفته‌اند؛ شاید برجسته‌ترین این قوانین درک عقلی و معنوی درباره دین و گروه دینی باشد. نکته‌ای که [برخی] منتقدان آن را در اثر هنری مشاهده نمی‌کنند و موجب می‌شود دگرگونی معنایی و نیز وجود «دایره بصری واحدی که اسلام، هنر و مردم در آن جاری هستند» از نظر ایشان پنهان بماند.
رابطه هنر و جامعه چیست؟ چگونه ماهیت جامعه بر ماهیت هنر اثر می‌گذارد؟ چگونه هنر بر روابط اجتماعی تأثیر می‌گذارد؟ آثار هنری چگونه تولید می‌شوند؟ هنرمند کیست؟ مخاطبان این هنر چه کسانی هستند؟ فردریک معتوق، در این کتاب به همه این پرسش‌ها و بیشتر از آنها پاسخ داده است.
نویسنده در مقدمه این کتاب، انگیزه خود را از نگارش آن در دو مسئله خلاصه می‌کند: اول، «الفت طولانی‌مدت با هنر اسلامی و زندگی در دنیایی که فرهنگ آن آکنده از این هنر است» و دوم «اوضاع بد سیاسی روزگار ما که پاک‌ترین و زیباترین جلوه‌های نهفته در میراث فرهنگی، هنری و اجتماعی مرتبط با اسلام را هدف گرفته و کمر به تخریب آن بسته است»؛ مسائلی که باعث شده او بر خود لازم بداند به احقاق حق این هنر در حوزه تخصصی مطالعاتی خود بپردازد و سعی در زدودن غبار برآمده از پس‌زمینه‌های ایدئولوژیک و خصومت‌های سیاسی، دینی و تاریخی از چهره آثار هنر اسلامی بنماید. همین موارد مهم‌ترین انگیزه‌های مترجم برای ترجمه این اثر نیز بوده‌اند. گذشته از موارد یادشده، با وجود روند رو به رشد مخاطبان حوزه مطالعات جامعه‌شناختی هنر و نیز اهمیت حوزه هنر اسلامی و نقش مهم ایرانیان در شکوفایی آن، در حال حاضر اثری اختصاصی و جامع در زمینه جامعه‌شناسی هنر اسلامی و بررسی روند ارتباط آن با جامعه در دسترس علاقه‌مندان فارسی زبان نیست و تنها مقالاتی پراکنده و معدود در این زمینه در اختیار خوانندگان قرار دارد. اثر پیش رو می‌تواند ضمن همگامی با اقبال مخاطبان حوزه هنر به مفاهیم و مطالعات جامعه‌شناسانه به پر کردن بخشی از خلأ یاد شده نیز یاری رساند.
نویسنده کتاب، «فردریک معتوق» جامعه‌شناس، محقق و استاد دانشگاه لبنانی است که تحصیلات خود را در فرانسه به انجام رسانده، اکنون دارای تألیفات متعدد، معتبر و مورد توجه به زبان‌های عربی و فرانسوی در حوزه جامعه‌شناسی، به‌ویژه جامعه‌شناسی فرهنگی جهان اسلام است. معتوق از سویی خود را شاگرد جامعه‌شناسانی چون پیر بوردیو، ژان دووینیو و تحصیل‌کرده فضای آکادمیک غربی می‌داند و از دیگر سو به جامعه اسلامی احساس تعلق دارد و در این کتاب آثار هنر اسلامی را از منظر هر دو دیدگاه (بیرونی و درونی) مورد خوانش جامعه‌شناختی قرار می‌دهد. این رویکرد که به کتاب امتیازی دیگر بخشیده، از صفحات آغازین (حتی آنجا که در اهدای کتاب از ابن خلدون، دووینیو و بوردیو به‌عنوان اساتیدش قدردانی می‌کند) تا پایان کتاب و برای مثال بررسی عدم امکان تعمیم نتایج تحقیق بوردیو در زمینه مخاطبان هنری و خاستگاه‌های اجتماعی آنان به آثار هنر اسلامی قابل مشاهده است. علاوه بر این نویسنده به مباحث جامعه‌شناسی هنر اسلامی نگاهی جامع دارد و آنها را در تمامی جوامع اسلامی (شامل سرزمین‌های عربی و غیرعربی چون ایران، هند و…) و در سایر رشته‌ها و زمینه‌ها مورد بررسی قرار می‌دهد؛ بنابراین کتاب به مخاطبان یک سرزمین، گروه یا رشته خاص هنری محدود نمی‌شود.
معتوق در فصول آغازین به نقد و بررسی آرا منتقدان هنر اسلامی و رد فرضیه‌هایی نظیر انکار خلاقیت، عدم اصالت و منقول بودن هنر اسلامی از غیرمسلمانان و تحریف آن از هنرهای محلی می‌پردازد و در ادامه پایه‌های هنر اسلامی، ابعاد متمایز و تفاوت‌های خلاقانه آن، ارتباطش با جامعه و خلق‌وخوی صنعت‌گران و هنرمندان آن را تبیین می‌نماید. او در فصول بعدی به‌طور جداگانه از منظری جامعه‌شناسانه مهم‌ترین جلوه‌های هنر اسلامی را در اسلیمی، معماری شهر، خط و خوشنویسی و ادبیات مورد بررسی قرار می‌دهد و رابطه دین، جامعه و هنر را با نظر به مفاهیم و اصطلاحاتی چون جوامع کل‌گرا، جایگاه مخاطب، تاریخی نبودن هنر اسلامی، عادت‌واره زیبایی‌شناختی اسلامی و… تشریح می‌کند.
این کتاب با ۲۵۸ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۱۲۰ هزار تومان عرضه شده است.
منبع : انتشارات سروش
فرمانده نیروی هوافضای سپاه در مراسم عزاداری
تصویر/ شمر امروز را بشناس
وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد
ترجمه قدیمی‌ترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشی‌ها آمد
روایت خواندنی بیهقی از حسین‌بن‌علی علیه السلام
دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ
تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی
صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است
روح حاکم بر مقاومت عرفانی در ارتباط با توحید در زندگی است
خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی
۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت
مرد اول ایران که به قدرت و اقتدار او کسی نیامده
نرخ غذا و خوابگاه دانشجویی اواخر تیرماه اعلام می‌شود
تشریح اقدامات معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در دوران جنگ ۱۲ روزه
برگزاری امتحانات شهریور دانشگاه‌ها به صورت حضوری
نرم‌افزارهای نفوذ چگونه وارد کشور شده است؟
تصاویر جدید گلکسی واچ ۸ کلاسیک فاش شد
جزئیات تغییر ساعت کاری دانشگاه آزاد مشخص شد
اطلاعات ۶ میلیون مشتری شرکت هواپیمایی استرالیایی هک شد
چگونه اینترنت را در شرایط بحرانی امن کنیم
حمایت از دانشجویان در رشته‌های حساس علمی در دستور کار ایران
تبدیل زباله به گنج؛ بیرون کشیدن گرافن و هیدروژن از دل پسماند نفتی
آغاز پذیرش بدون آزمون دکتری به شیوه استادمحور در دانشگاه شهیدبهشتی
برگزاری امتحانات و ترم تابستان دانشگاه علمی کاربردی در این تاریخ
اپل احتمالا از اوپن‌ای‌آی یا آنتروپیک یاری می‌طلبد
جدیدترین تقویم آزمون‌های علوم پزشکی اعلام شد
سامانه‌ای نوآورانه که اثرگذاری داروهای شیمی‌درمانی را افزایش می‌دهد
صدور نمون برگ هدایت تحصیلی دانش‌آموزان در دهه سوم تیرماه/ افزایش ظرفیت پذیرش شاخه فنی و حرفه‌ای
فرصت ۴۵ روزه مدارس غیردولتی برای اعلام شهریه/۲ درصد مدارس شهریه ۱۰۰ تا ۱۴۵ میلیون تومانی دارند
اولین مدل پیش‌بینی تغییرات سطح آب زیرزمینی پس از زلزله طراحی شد
کشف مقادیر زیادی از پروتئین آلزایمر در نوزادان که برای آنها مضر نیست!
اپل از مهندس طراح سابق خود شکایت کرد
جلوگیری از بخارگرفتگی آینه‌ها با گرم‌کن نانویی بدون المنت
پنیر خوردن قبل خواب باعث دیدن کابوس می‌شود!
شروع مسابقات ورزشی دانش‌آموزان از ۲۱ تیرماه/ رقابت‌های ورزشی فرهنگیان به شهریور موکول شد
جزئیات برگزاری سیزدهمین سوگواره احلی من العسل در سراسر کشور
هوش مصنوعی می‌خواهد آرزوی گفت‌و‌گو با حیوانات را ممکن کند
اگر همین فردا انفجار اتمی رخ دهد، چقدر شانس زنده ماندن داریم؟
افشای اطلاعات دولتی سوئیس در یک حمله سایبری
تاکسی هوایی ۲۰۲۶ به دبی می آید
تولید شبیه‌ساز جراحی لاپاراسکوپی با یک‌سوم قیمت نمونه خارجی
ظهور فناوری Li-Fi با سرعتی ۱۰۰ برابر Wi-Fi و امنیت رمزنگاری‌شده
تولید گوشت از پروتئین آفتابگردان؛ گامی به سوی امنیت غذایی
فراخوان پویش ملی اثرگذاری به وقت میهن مدارس سمپاد
تمدید مهلت ثبت‌نام پایه هفتم مدارس شاهد تا ۲۰ تیرماه
حافظه‌های هوشمندی که در آب ذوب می‌شوند
شناسایی سلول‌های پیر بدون نیاز به گرفتن نمونه خون
رباتی برای پایش مواد مغذی گیاهان گلخانه‌ای
شاید آغاز بیماری پارکینسون از مغز نباشد!
پخش زنده رویدادهای ناسا از نتفلیکس آغاز می‌شود
کشف کهکشانی که ۷ میلیارد سال تغییر نکرده است
تهیه نقشه زمین‌لغزش مناطق پرخطر رودبار-منجیل در دستور کار سازمان زمین‌شناسی
تهیه نقشه زمین‌لغزش مناطق پرخطر رودبار-منجیل در دستور کار سازمان زمین‌شناسی
گیاهانی که می‌توانند هوا را آلوده کنند!
ساخت غشاهای تبادل یون هوشمند
عضویت رایگان در همه مراکز کانون پرورش فکری کشور تا ۲۰ تیرماه
عکس روز ناسا از چشم اژدها
مرسدس بنز از لاستیک‌های قدیمی چرم لوکس ساخت!
دادگاهی شدن تیک تاک و مایکروسافت به دلیل مرگ یک نوجوان
موتور برقی با نخ نانویی ۵ برابر سبک‌تر برای پهپادها
وظایف پلتفرم‌های ملی در جنگ؛ امریکا هم در شرایط بحران فیلتر می‌کند
آماده‌سازی تیم‌های ملی برای شرکت در رقابت‌های جهانی
برگزاری کنکور الکترونیکی فعلا منتفی است/ بنا داریم آزمون‌هایی با مقیاس کوچک‌تر برگزار شود
تاثیر ماده موثر فلفل تند بر رده‌های سلولی سرطان روده
تولید ضدآفتاب‌های نانویی برای کودکان بدون جاذب‌های شیمیایی
شاید آغاز بیماری پارکینسون از مغز نباشد!
خطر کاهش بودجه ناسا برای مریخ‌نورد اروپا
فتاوایی که گفتمان‌سازی در فقه امنیت دینی است
نمی‌توان حریم دیگران را نقض کرد؛ توجه امام حسین (ع) به محل شهادت‌اش
توقف صدور کدهای استخدامی اساتید/ علت چیست؟
برگزاری کنکور الکترونیکی فعلا منتفی است/ این آزمون با اطمینان صد در صدی برگزار می‌شود
زمان امتحانات پایان ترم دانشگاه‌های علوم پزشکی مشخص شد
نگاهی به دستاوردهای شهید طهرانچی در دانشگاه آزاد
گوجه‌فرنگی‌هایی که معکوس تکامل یافته‌اند!
سگ رباتیک سوئیسی مثل یک انسان توپ پرتاب می‌کند!
هیولای ۱۲هزار تنی چین؛ زیردریایی موشک‌انداز هسته‌ای با قابلیت حمل موشک‌های قاره‌پیما و توان پنهان‌کاری بالا
آیفون ۱۷ پرو مکس از راه می‌رسد؛ باریک‌تر، قوی‌تر و گران‌تر از همیشه!
کشف شگفت‌انگیز دانشمندان: مغز انسان نور ساطع می‌کند
اشک چشم راز مهمی از مغز شما را فاش می‌کند
کپک قارچی قاتل دانشمندان در مقبره‌های باستانی، ناجی بیماران سرطانی می‌شود
خوردن آجیل و تخمه در ایام ماه محرم اشکال دارد؟
حرم حضرت زینب(س) با وجود آزار نیروهای جولانی سیاه پوش شد
آیا قرآن به عزاداری برای امام حسین (ع) اشاره کرده است؟
خاطره کمترشنیده شده از شهید باقری از عملیات مرصاد
چطور زیارت عاشورا بلایی بزرگ را دفع کرد؟
نگاهی به زندگی مسلم بن عقیل قبل از واقعه عاشورا
تصویر/ شمر امروز را بشناس
مرثیه خوانی عبدالرضا هلالی در مراسم روز جمعه مصلی امام خمینی (ره)
شیعه کسی است که به لقمه حلال قانع باشد
زینب از دور جوانان خودش را می‌دید/ چه دلاور شده‌اند این دو برادر در جنگ
چرا گریه بر امام حسین (ع) بهشت را بر انسان واجب می‌کند؟
خانه کتاب در ماه محرم منتظر شماست: از همدلی ملی تا روایت سوگواری
نمی‌توان حریم دیگران را نقض کرد؛ توجه امام حسین (ع) به محل شهادت‌اش
تو ایرانی و سرور روزگاری/ تو ایران من! بر جهان سروری کن
کتابی عاشورایی از زبان قهرمانان کربلا در قالبی جدید و خواندنی
راهی ساده برای نزدیک شدن به خدا
فتاوایی که گفتمان‌سازی در فقه امنیت دینی است
روایت خواندنی بیهقی از حسین‌بن‌علی علیه السلام
نگاهی به کارنامه شهید بهشتی که یک ملت بود
تحلیل‌های نظام مند شهید طهرانچی در حوزه علوم انسانی تأمل برانگیز بود
۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت
وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد
ترجمه قدیمی‌ترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشی‌ها آمد
فرصت انتخاب رشته آزمون دستیاری ۷ تیرماه به پایان می‌رسد
بیانیه بیش از ۱۳۰۰ نفر از علمای اهل سنت درباره لزوم مقاومت
تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی
خاکسپاری پیکر شهید طهرانچی و همسرش در حرم عبدالعظیم حسنی(ع)
اعلام شرایط آموزشی جدید دانشگاه علوم پزشکی تهران
خودروی مستربین دوباره زنده شد
کشف شاخه گمشده در درخت خانوادگی انسان با دی‌ان‌ای ۴۳۰,۰۰۰ ساله
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.