به گزارش ثریا ده سال پیش جورج کورونیس، کاوشگر نشنال جئوگرافیک، خودش را به دروازه جهنم رساند. گودالی به عرض ۷۰ متر و به عمق ۳۰ متر واقع در شمال مرکزی ترکمنستان که به شکل رسمی "دهانه دروازه" نامگذاری شده است. این نام مستعار، پدیده عجیب این منطقه را بهتر توصیف میکند: یک حفره بزرگ که گاز متان از آن بیرون میآید و چندین دهه پیش شعلهور شده و در بخش دور افتادهای از صحرای قره قوم واقع شده و از چندین سال پیش هچنان شعلهور است.
کورونیس اولین فردی بود که در سال ۲۰۱۳ از این دهانه شعلهور بالا رفت. او بعد از دو سال برنامهریزی، تنها ۱۷ دقیقه فرصت یافت تا قبل از آنکه مجددا گرد و خاک بلند شود، نمونههایی از گاز و خاکستر را از این منطقه بردارد. او با یادآوری آن روز گفت:« این ۱۷دقیقه به شکل بسیار عمیقی در ذهن من حک شده. ماجرا خیلی ترسناکتر و محیط خیلی گرمتر و بزرگتر از چیزی بود که تصور میکردم.»
ماجراجویی او، توجه افراد زیادی از سراسر جهان را به دروازه جهنم جلب کرد و تصاویری که به شکلی گسترده از این آتشسوزی بزرگ در دنیا منتشر شد، همراه با داستان عجیب ایجاد آن، باعث شد تا دروازه جهنم به جاذبهای گردشگری در آسیای مرکزی و در خاک شوروی سابق تبدیل شود. هرچند که دولت ترکمنستان گهگاهی اعلام میکند که تصمیم دارد تا آتش متان دروازه جهنم را خاموش کند و این تصمیم بعد از مدتی به دست فراموشی سپرده میشود.
ترکمنستان با ذخایر عظیم نفت و گاز، مناطق صنعتی فراوانی دارد و حجم زیادی از گاز متان را وارد جو میکند. در اوایل تابستان امسال بود که دولتهای آمریکا و ترکمنستان درباره راهکارهای متعدد برای بستن دائمی این دروازهها از جمله دروازه جهنم مذاکراتی را انجام دادند. اما خاموش کردن این شعلهها اقدام سادهای نیست و افرادی که به دنبال راهکاری برای انجام این کار هستند، در ابتدا باید به سه سوال پاسخ دهند: دهانه دروازه جهنم چطور ایجاد شده؟ بهترین راه برای خاموش کردن آن چیست و آیا این ایده خوبی است که شعله آتش دروازه جهنم را خاموش کرد؟
گیرمو راین، دانشمند آتششناسی در امپریال کالج لندن دراین باره گفته:« ممکن است کار اشتباه پیش برود و من نگران خطر انفجار در منطقه هستم.»
شروع داستان از کجا بود؟
دهانه دروازه جهنم، به رغم ظاهر جهنمی و ترسناکش، ذاتا عجیب نیست. این منطقه در زبان ترکمنی "نور قره قوم" نیز نامیده میشود و در بالای حوزه آبریز رود آمودریا که منطقهای مملو از منابع نفت و گاز طبیعی (که عمدتا متان است) واقع شده. مقدار زیادی از این گاز متان از پوسته زمین خارج میشود و در صورت اشتعال، تا زمانی که سوخت، منبع گرما یا هوای غنی از اکسیژن در دسترس باشد، به سوختن ادامه خواهد داد.
مارک ایرلند، زمینشناس انرژی دانشگاه نیوکاسل دراین باره گفته:« ما نباید از وجود چنین پدیدهای تعجب کنیم.»
معمولا گاز متان این منطقه یا توسط صنعت نفت مهار شده و یا بدون توجه، از سطح زمین یا زیر آب نشت میکند. دهانه دروازه جهنم، دهههاست که بدون مراقبت خاصی میسوزد و مسلما این ماجرا به شکل یک سانحه صنعتی از دوران جنگ سرد آغاز شده است.
کسی نمیداند که واقعیت ماجرا از چه قرار است ولی اکثر روایتها، عناصر داستانی مشابهی دارند: بین دهههای ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰، مهندسان اتحاد جماهیر شوروی (احتمالا کاوشگران نفتی) مشغول حفاری در منطقه بودهاند که زمین زیر پای آنها فرو ریخته و زخمی زمینشناسی دهان باز کرده و یک گرداب متان را ایجاد کرده است.
احتمالا مهندسان به امید اینکه گاز متان به سرعت بسوزد، آن را روشن کردهاند و شاید حتی کسی سیگاری را روی زمین انداخته و تصادفا این آتش روشن شده باشد. اما در هر حال، آتشی شعلهور شده که تسلیمناپذیر به نظر میرسد و مجموعهای از آلایندههای مضر را در فضا پخش میکند. هر چند که با تخریب نزدیکترین روستا به این مکان در سال ۲۰۰۴، حالا افراد بومی با این آتش عظیم به دردسر نخواهند افتاد.
دروازه جهنم، در کشوری قرار دارد که عموما درهایش به روی توریستها بسته است، اما میتواند درآمدزایی خوبی برای جلب توریست باشد. کورونیس در این باره گفته:« دروازه جهنم، میتواند یک بازاریابی خوب باشد و اخیرا به جاذبه گردشگری شماره یک ترکمنستان تبدیل شده است.»
جنون متان
به لطف قربانقلی بردی محمدوف، رئیس جمهور سابق ترکمنستان، دروازه جهنم، جایگاه اسطورهای و عجیبی در ترکمنستان دارد.
در ژانویه سال ۲۰۲۲ و کمی بعد از آنکه قربانقلی از سمتش کنارهگیری کرد و قدرت را به پسرش سپرد، در صحبتهایی به این نکته اشاره کرد که آتشسوزی دروازه جهنم باید خاموش شده و از متان موجود در منطقه به شکلی عملی استفاده شود.
این البته ایده خوبی به نظر میرسد. متان یک گاز گلخانهای قوی است که بر خلاف دیاکسید کربن که قرنها باقی میماند، بعد از چند سال در جو زمین ناپدید میشود. از سوی دیگر متان گرمای بیشتری را به دام میاندازد و همین نگرانیهایی را درباره ایجاد شوکهای کوتاه مدت و شدید در آب و هوا ایجاد کرده است.
در طول سالهای اخیر توافقنامههای بینالمللی مختلفی مثل تعهد جهانی متان به امضا رسیده که هدف از آنها کاهش انتشار متان از هر دو منبع تولید شده توسط انسان است؛ با این امید که در عین حال از انتشار طبیعی متان از تالابها و ذوب شدن یخهای دائمی جلوگیری شود.
ترکمنستان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز متان در جهان است و این ماجرا به دوران شوروی برمیگردد؛ زمانی که راهکارهای بی پروای استخراج سوخت فسیلی، انبوهی از چاههای نشتی، خطوط لوله و سایتهای صنعتی متعددی مثل دهانه دروازه جهنم را به یادگار گذاشت. با فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱، این دغدغهها حل نشده باقی ماند و بسیاری از این چاهها که یا در حال استفاده و یا متروکه هستند، همچنان نشت میکنند.
یوان نیسبت، دانشمند آب و هوا در رویال هالووی دانشگاه لندن در این باره گفته:« در این منطقه هرج و مرج بزرگی در جریان است.» هر چند که در مقایسه با نشتیهای فراوان در ترکمنستان، نشتی گاز در دروازه جهنم عملا ناچیز به نظر میرسد.
راین در این رابطه گفته:« خیلی بد است که در این منطقه نشتی متان را شاهد هستیم ولی خوب است که این گاز نشتی میسوزد. درست است که آتش، بیشتر متان را به دیاکسید کربن و بخار آب (گازهای گلخانهای) تبدیل میکند ولی این گازها قدرت کمی دارند. دروازه جهنم در شرایط فعلی، یک منبع متان بزرگ به حساب نمیآید.»
خاموش کردن آتش دروازه جهنم
برای خاموش کردن آتش دروازه جهنم، دو فاکتور مجزا باید مدنظر قرار گیرد: اول خاموش کردن آتش و سپس جلوگیری از نشت گاز از داخل زمین. مرحله اول به نظر از مرحله دوم سادهتر است. به عنوان مثال، میتوان سیمانی که سریع خشک میشود را به داخل دهانه دروازه اسپری کرد و اکسیژن غنی که باعث شعلهور شدن آتش میشود را حذف نمود. اما ایرلند، زمینشناس معروف معتقد است که این مشکل را نمیتوان تنها با گذاشتن یک درپوش برروی دهانه رفع کرد.
چرا که متان به سادگی مسیرهای دیگری را برای رسیدن به سطح زمین پیدا خواهد کرد و بدین ترتیب نشتی جدیدی به آمار فاجعه بار نشتیها در منطقه اضافه خواهد شد.
این بدان معناست که تنها راه برای مهار آتش دروازه جهنم، خفه کردن نشتی در منبع متان آن است. کورونیس در این رابطه گفته:«بعید میدانم که کسی ایده خوب و قابل قبولی در این رابطه داشته باشد.»
راین بر این باور است که کلید خاموش کردن این آتش در این است که مشخص شود که در زیر دروازه جهنم چه میگذرد و پیشنهاد کرده که از کارشناسان صنعت نفت دعوت شود تا شکاف زیرسطحی که گاز را منتشر میکند، پیدا کنند.
پس از آن میتوان بتن را از طریق لولههای زیرزمینی به محل شکاف پمپاژ کرد. راین ادامه داد:« با بهرهگیری از تکنولوژی نفت و گاز، در صورت در اختیار داشتن اطلاعات کافی، میتوان مشکل را حل کرد. اما اگر اکتشافی انجام نشود، امیدی به انجام اقدامات مفید نخواهد بود.» او در نهایت به این نکته اشاره کرد که اگر اکتشاف در کمال دقت انجام نشود، یک جرقه یا حادثه حفاری کافی است که یک انفجار مرگبار در منطقه رخ دهد.
مارک تینگای، کارشناس ژئومکانیک نفتی در دانشگاه آدلاید، در این باره که چطور میتوان شکاف زیرزمینی این چنینی را مهر و موم کرد، اطمینان ندارد؛ حتی اگر مهندسان بتوانند محل نشتی را پیدا کنند. او در این رابطه گفته:« واقعا هیچ راهی برای حفاری و مسدود کردن این شکاف وجود ندارد.» طبق گفته او رفع نشتیهای صنعتی میتواند پیچیده باشد؛ اما نشتیهای زیرزمینی به مراتب سختتر و پر ابهامتر خواهند بود.
اما از سوی دیگر این احتمال هم وجود دارد که بتوان از یک وسیله انفجاری بزرگ برای مسدود کردن نشتی متان بهره برد. از این روش برای خاموش کردن آتش چاههای صنعتی نیز استفاده میشود. شیوه کار بدین ترتیب است که بمبی در نزدیکی منبع متان منفجر شده و اکسیژن موجود در محیط را از بین برده و در نتیجه آتشسوزی متوقف خواهد شد و به طور همزمان، شکافی که باعث آزاد شدن متان میشود نیز بسته خواهد شد.
راهکاری پرخطر و بیاثر
مشخص نیست که آیا این روش در دهانه دروازه جهنم جواب خواهد داد یا نه و احتمالا به یک بمب بسیار بزرگ نیاز خواهد بود. آخرین بار در سال ۱۹۸۱ بود که مهندسان شوروی چندین بار با بهرهگیری از کلاهکهای هستهای برای مهار این آتش زیرزمینی تلاشهایی را انجام دادند.
خوشبختانه بعید است که در دنیای امروز از چنین رویکردهایی استفاده شده و حتی ممکن است این روشها در مورد دروازه جهنم ترکمنستان راهگشا نباشد. کورونیس دراین باره گفته:«این احمقانهترین ایدهای است که تا به امروز وجود داشته.» او در عین حال تردید دارد که گاز متان ممکن است از جای دیگری به بیرون نفوذ کند.
متخصصان هم با او موافقند. هر گونه تلاش برای بستن دروازه جهنم، ممکن است مشکلساز، خطرناک، پرهزینه و حتی بینتیجه باشد و با در نظر داشتن تمام این مسائل، شاید بهترین کار این باشد که در این راستا هیچ اقدامی انجام نشود.
کورونیس ادامه داد:« من رسما به دولت ترکمنستان توصیه میکنم که بگذارید این آتش همچنان شعلهور بماند.» اما از آنجا که حکومت این کشور دائما نظرش درباره دروازه جهنم را تغییر میدهد، سرنوشت این مکان همچنان روی هواست و کسی نمی داند که چه سرنوشتی در انتظار دهانه دروازه جهنم خواهد بود.
منبع: خبر آنلاین
دومین نسخه بتا اندروید ۱۵ با ویژگیهای جدید منتشر شد
نحوه نظارت بر شیوه نامه پذیرش دانشجوی استاد محور اعلام شد
سفر به قلب زیبایی های کیهانی
پایان میزبانی ۱۱ روزه مصلی؛ خواندیم و ساختیم
موزیلا فایرفاکس به کمک این فناوری کیفیت ویدئوها را بالاتر میبرد
نیازمند سرمایهگذاری با برنامه و غیرشعاری دولتمردان در زمینه هوش مصنوعی هستیم
جزئیات اختتامیه دومین جشنواره بینالمللی سلامت دانشجویان اعلام شد
احیای پروژههای بزرگ صنعتی در دانشگاه امیرکبیر/ آمار مهاجرت نخبگان ریشه رسانهای سیاسی دارد
تامینامنیت حوزههای آزمون نهایی با راکتفلزیاب و سیگنالیاب/تجهیز حوزهها به دوربین مداربسته
اپلیکیشن جدیدی که مخصوص معتادین به گوشی است
تغییر زمان آزمون روز اول پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم به دلیل مشکلات سامانه کارت ورود
طلب ۱.۵ همتی شرکتهای لبنی بابت طرح شیر مدارس
تاکید وزیر علوم بر تسهیل جذب نخبگان به عنوان عضو هیاتعلمی
برگزاری جشن ازدواج ۱۳۰ زوج دانشجوی دانشگاه محقق اردبیلی
فرهنگ سازی گام اول فریلنسری است
هر ایرانی یک فریلنسر می شود
طلاب صورت خود را با سیلی سرخ نگاه داشتهاند
تحول به معنای کنارگذاشتن سنتهای اصیل حوزوی نیست
جدول معیارهای جدید برای رتبه بندی دانشگاهها
آییننامه تسهیل جذب دانشجویان بینالملل تدوین شد
سرعت در جذب اعضای هیات علمی رتبه دانشگاهها را تغییر میدهد
حضور رییس دانشگاه علامهطباطبایی در گردهمایی روسیه و جهان اسلام
اعزام ۲۰۰ طلبه جهادی به مناطق سیلزده فریمان
تانکهای بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس
بنسلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین میکند
ترکیه رقیب جنگنده F-35 آمریکا را ساخت+عکس
هوشمندسازی افزایش کیفیت زندگی مردم و رشد اقتصاد
گیاهان دارویی کلید رسیدن به اقتصاد دانشبنیان
ایجاد بنیه علمی و فناورانه جهت رسیدن به اهداف بزرگ در حوزه نانو
تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس
حرکت کثیف اپل درباره عکسهای کاربران لو رفت
آگهی/دستمزدهای نجومی؛ بررسی درآمد وکلا شایع یا واقعیت
علت انتخاب نام Gemini برای هوش مصنوعی گوگل چه بود؟
گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس
شکست سنگین مرسدس بنز در فروش این خودروها+عکس
لغو امتحانات نهایی روزهای ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت دانشآموزان
کشف استخر سرپوشیده ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس
ردپای تازه کشف شده انسانها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس
موشک تازه از راه رسیده روسیه فشار به اوکراین را بیشتر کرد+عکس
اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل
قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری میکند
حقایقی درباره کهکشان راه شیری میلهای که چیزی درباره آن نمیدانید
ساخت هندزفری جدیدی که هرگز گره نمیخورد+عکس
تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخزده در مریخ ثبت شد+عکس
گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس
بیامو قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس
خودروی پرفروش اروپا به ایران آمد+عکس
پس زمینه تابلوی مونالیزا متعلق به این مکان است+عکس
من یک پایین شهریام در کتابفروشیها
جشنواره ایده های برتر جوانان در کردستان برگزار می شود
جنس کنش دولتمردان سیزدهم اعتقاد به مشارکت خیرین است
ساخت مدارس خیرساز در دولت سیزدهم بهطور میانگین ۲ برابر شده است
افرادی که با قرآن مانوس شده اند؛ حق طلب و حق جو هستند
درخواست دانشجویان لهستان برای تحریم رژیم صهیونیستی
استقرار میز پاسخگویی امتحانات نهایی در ادارات آموزش و پرورش مناطق ۱۹گانه تهران
اولویت سازمان سنجش پس از ملی شدن چیست؟
جشنواره برهان ؛ تلاش دوباره برای احیای کرسیهای آزاداندیشی در دانشگاهها
پیام تسلیت جهاد دانشگاهی تهران در پی شهادت یکی از رزمندگان حزبالله
چگونگی تبدیل نظریه علوم انسانی به فناوری نیاز امروز جامعه است
موسسه علم و فناوری شهید مسعود علیمحمدی راهاندازی شد
دبیر شورای تحول و ارتقای علوم انسانی انتخاب شد
مشکل خوابگاههای دانشجویی با بومیگزینی حل میشود
روایت آخرین جمعه نمایشگاه سی و پنجم؛ همهمه بازی و کتا
حضور دانشآموزان بدون کارت امتحان نهایی در جلسه با «شناسنامه»/ امکان دریافت آدرس حوزه از مدرسه
اختصاص شعب ویژه رسیدگی به جرائم حوزه فروش سوالات امتحانات نهایی
آغاز ثبتنام اوقات فراغت دانشآموزان از اول خرداد
اجرای طرحهای هوشمند سازی در صنعت نفت در دستور کار دانشگاه صنعتی امیرکبیر
شرایط و نحوه حذف اضطراری دانشجویان شریف اعلام شد
تاکید بر انجام رویدادهای فرهنگی توسط دانشجویان برای همنسلان خود
مرحله نهایی سی و هشتمین جشنواره قرآن و عترت دانشجویان برگزار شد
رونمایی آمریکا از بزرگترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس
دانشگاه اصفهان عنوان برگزیده در جشنواره دریچه را کسب کرد
امکان ثبت نام سرویس مدرسه در سامانه سپند از اول خرداد
تمام اطلاعات آیفونها و آیپدها لو رفت
داستانهای طنز کودک و نوجوان پرمخاطب در نمایشگاه کتاب
خانمها در آزمون استخدامی آموزش و پرورش هم گوی سبقت را ربودند
دانشگاههای غیرانتفاعی و چالشهایی که حل نشده باقی مانده است
نتایج اولیه آزمون استخدامی رشتههای دبیری هفته سوم خردادماه اعلام میشود
دانش آموزان نگران دریافت کارت ورود به جلسه آزمونهای نهایی نباشند
اهمیت مدیریت دقیق آزمونهای نهایی خرداد ماه / نقش این آزمونها در کنکور
چطور با گوشی خود بفهمیم که ما را ردیابی میکنند؟
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
ارزانترین سلاح پهپادکُش که ساخت بریتانیا است+عکس
گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس
تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخزده در مریخ ثبت شد+عکس
ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس
بزرگترین فروچاله زیرآبی دنیا که باعث انقراض دایناسورها شد+عکس
بیامو قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس
استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه میرسد
جزئیات کیا سورنتو جدید اعلام شد+عکس
تانکهای بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس
تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس
تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس
کشف خیره کننده دانشمندان درباره یونها همه را شگفت زده کرد
حرکت کثیف اپل درباره عکسهای کاربران لو رفت
آیفون16 پرومکس در باتری و شارژدهی رکوردشکن میشود
بنسلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین میکند
تمام اطلاعات آیفونها و آیپدها لو رفت
رونمایی آمریکا از بزرگترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس
گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس
ارزانترین باتری مادامالعمر دنیا کشف شد+عکس
ردپای تازه کشف شده انسانها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس
حقایقی درباره کهکشان راه شیری میلهای که چیزی درباره آن نمیدانید
خریداران Xperia ۱ VI سونی منتظر یک تغییر ویژه در صفحه نمایش باشند+عکس
کشف استخر سرپوشیده ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس
زاکربرگ میخواهد این شبکه معروف خبری را بخرد
قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری میکند
منتظر شفقهای قطبی بعدی باشید
اشتباه بیسابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد
سرقت ۲۵ دلاری رمز ارز دو برادر در بلاک چین اتریوم
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.