وی افزود: به تعبیر قرآن کریم در آیۀ ۸ سورۀ فاطر «أَفَمَن زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا: آیا کسی که کردار بدش در نظرش آراسته شد و آن را نیکو دید [همانند کسی است که چنین نیست؟]
دلشاد در ادامه سخنانش اظهارداشت: این بیماری، همان است که عزازیل را به ابلیس بَدَل کرد و او را با همۀ پیشینۀ عبادتش در جایگاهِ طرد و لعن الهی نشاند و به شیطنت دائمی و محرومیت ابدی گرفتار ساخت. ابلیس از سرِ اَنانیت، خود را از آدم بهتر خواند و تکبّر ورزید و به تباهی رفت. در آیات ۱۲ و ۱۳ سورۀ اعراف آمده است: «قَالَ أَنَا خَیرٌ مِنهُ خَلَقتَنِی مِن نَارٍ وَ خَلَقتَهُ مِن طِینٍ . قَالَ فَاهبِط مِنهَا فَمَا یَکُونُ لَکَ أَن تَتَکَبَّرَ فِیهَا فَاخرُج إنَّکَ مِنَ الصَّاغِرِینَ: من از او بهترم. مرا از آتشی آفریدی و او را از گِل آفریدی. فرمود: از آن [مقام] فرو شو، تو را نرسد که در آن [جایگاه] تکبّر نمایی. پس بیرون شو که تو از خوارشدگانی.
این محقق و نویسنده کشورمان بیان کرد: همچنین در آیات ۷۷ و ۷۸ سورۀ ص آمده است: « قَالَ فَاخرُج مِنهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ وَ إِنَّ عَلَیکَ لَعنَتِی إِلَی یَومِ الدِّینِ: گفت: پس، از آن [مقام] بیرون شو که تو رانده ای و تا روز جزا دور باد از رحمت من بر تو باد .
وی با تأکید بر اینکه همۀ تلاش ابلیس بر آن است که آدمیان را به بیماری خود مبتلا سازد و در جایگاه اَنانیت، کامل پنداریِ خویش، تکبّر و گردنفرازی و گردنکشی قرار دهد و تباه سازد، گفت: چنان که امیرمؤمنان علی(ع) در خطبۀ قاصعه بدان اشاره کرده است: «فَاحذَرُوا عِبَادَ اللهِ أَن یُعدِیَکُم بِدَائِهِ ، وَ أَن یُجلَبَ بِخَیلِهِ وَ رَجِلِه: پس بندگان خدا ! بپرهیزید از این که شیطان شما را به بیماری خود مبتلا گرداند و با بانگِ خویش برانگیزانَد و سوارگان و پیادگان خود را بر سرِ شما کشانَد .
وی تصریح کرد: کامل پنداری و خود برتربینی در هر شکل آن ویران کنندۀ انسانیت انسان و به تباهی بَرَندۀ اوست، چنان که در آموزه های امام علی(ع) آمده است :«مَا أَضَرَّ المَحَاسِنَ کَالعُجبِ» هیچ چیز مانند خودشیفتگی به خوبی ها زیان نمی رساند .«العُجبُ هَلَاکٌ: خودشیفتگی مایۀ هلاکت است.» من از نژاد برترم، گوهر من والاتر است، من نجات یافته و بهشتی ام، دانشی چون دانش من نیست، من عقل کل ام؛ و هر نوع دیگری از کامل پنداری و خود برتربینی دامی است پهن شده از سوی شیطان و فرصتی نیک برای آن سرکردۀ سپاهیان جهل تا آدمی را در دام خود گیرد و همسان خویش سازد و به نابودی کشانَد.
این نهج البلاغه پژوه گفت: امام علی (ع) در عهدنامۀ مالک اشتر در این باره چنین هشدار داده است: «إِیَّاکَ وَ الإِعجَابَ بِنَفسِکَ، وَ الثِّقَةَ بِمَا یُعجِبُکَ مِنهَا، وَ حُبَّ الإِطرَاءِ؛ فَإِنَّ ذلِکَ مِن أَوثَقِ فُرَصِ الشَّیطَانِ فِی نَفسِهِ لِیَمحَقَ مَا یَکُونُ مِن إِحسَانِ المُحسِنِینَ.» تو را سخت پرهیز می دهم از خود شیفتگی و اطمینان کردن به چیزی که به خود شیفتگی ات وا می دارد و از دوست داشتن چرب زبانی و ستایش، زیرا چنان حالتی از استوارترین فرصت های شیطان در درون خودش است، برای این که هر کار نیکی را که نیکوکار کرده است از میان بردارد .
وی با اشاره به اینکه خود شیفتگی، کامل پنداریِ خویش و بهتر دانستن خود از دیگران، نشانۀ عقل و کمال نیست، بلکه ظهور آشکار نابخردی و حماقت آدمی است، گفت: چنان که در هشدارهای امیرمؤمنان علی(ع) آمده است :« العُجبُ عُنوَانُ الحِمَاقَةِ : خود شیفتگی نشانۀ حماقت است.»
این محقق در ادامه سخنانش گفت: ملای روم گوید: ای متکبّر در جان و روح! ای گردن فراز! بدان که هیچ بیماری و دردی بدتر از کامل پنداشتن خود نیست. در پی درمانِ این مهلک ترین بیماری برآ، و در این راه همّت کن. باید از دل و دیدۀ آدمی چندان خون رود تا این که خویِ خود پسندی و خود شیفتگی در او زایل شود. بدان بیماریِ اصلیِ ابلیس این بود که می گفت: من از آدم بهترم! و بدان که این بیماریِ مهلک در نفس و درونِ هر یک از آدمیان هست. پس خود را از این بیماری در امان ندان و خویش را سخت بپای و کامل پنداری از وجود خویش بزدای !
علّتی بَتّر ز پندارِ کمال
نیست اندر جان تو ای ذو دَلال !
از دل و از دیده ات بس خون رود
تا ز تو این مُعجِبی بیرون رود
علّت ابلیس اَنا خیری بُده ست
وین مرض در نفسِ هر مخلوق هست
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.