کد خبر: 157821
ف
تغییرات در آموزش دانشگاهی؛ از سنتی تا پست‌مدرن
در دنیای امروز، مفاهیمی چون پست‌مدرنیسم بر جنبه‌های مختلف زندگی انسان تأثیر گذاشته‌اند؛ اما آیا این تفکر توانسته است در نظام آموزشی، به‌ویژه در دانشگاه‌های ایران، تحولی ایجاد کند؟ پژوهشی جدید به بررسی این موضوع پرداخته است.

به گزارش ثریا - پست‌مدرنیسم جریانی فکری است که از دهه ۱۹۶۰ شکل گرفت و به‌تدریج به حوزه‌های مختلف، از جمله آموزش و برنامه‌ریزی درسی، نفوذ کرد. برخلاف مدرنیسم که بر اصول مشخص و قطعی تأکید دارد، پست‌مدرنیسم نگاه متفاوتی به مسائل دارد و بر تنوع، تغییرپذیری و نسبی بودن تأکید می‌کند. این نگاه به‌ویژه در برنامه‌های درسی دانشگاهی، چارچوب‌های سنتی را به چالش کشیده و بر اهمیت سازگاری برنامه‌ها با شرایط متغیر اجتماعی و فردی تأکید دارد. با وجود این، همواره پرسش‌هایی درباره مزایا و معایب این نگاه در نظام‌های آموزشی مطرح بوده است. ضرورت تحقیق در این زمینه از آنجا ناشی می‌شود که آموزش عالی در بسیاری از کشورها، به‌ویژه ایران، نقش کلیدی در تربیت نیروی انسانی و توسعه اجتماعی ایفا می‌کند.

برنامه‌های درسی در نظام آموزش عالی ایران به‌عنوان محور تحول و رشد جامعه شناخته می‌شوند. در عین حال، این برنامه‌ها نیازمند سازگاری با تغییرات اجتماعی و فرهنگی هستند. پست‌مدرنیسم، با دیدگاه متفاوت خود به مسائل آموزشی، فرصت‌ها و چالش‌های جدیدی را پیش روی دانشگاه‌ها قرار داده است. در پژوهشی جدید تلاش شده است تا میزان نفوذ و تأثیر این تفکر بر برنامه‌های درسی آموزش عالی ایران مورد بررسی قرار گیرد و به سؤال‌هایی درباره مزایا و معایب آن پاسخ داده شود.

در این مطالعه که توسط کریمه آزرمی بستان‌آباد و یکی از همکارانش از دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه تهران انجام شده است،  عناصر برنامه‌ریزی درسی نوین را که از مفاهیم پست‌مدرنیسم الهام گرفته‌اند، در نظام آموزش عالی ایران بررسی شده‌اند. این امر با تمرکز بر اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز انجام شده است.

برای انجام این پژوهش، محققان از روش‌های کیفی بهره گرفته‌اند و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته، ابزار اصلی آن‌ها برای جمع‌آوری داده‌ها بوده است. نمونه‌های این پژوهش به‌صورت هدفمند از میان اعضای هیأت علمی انتخاب شدند.

نتایج این تحقیق نشان می‌دهند که عناصر پست‌مدرنیسم در برنامه‌های درسی آموزش عالی ایران تا حدودی نفوذ کرده‌اند. برای مثال، محتوای درسی در حال حرکت به سمت انعطاف‌پذیری بیشتر است و روش‌های تدریس مشارکتی و پروژه‌محور نیز رایج شده‌اند. با این حال، اهداف برنامه‌های درسی همچنان ثابت و سنتی باقی مانده‌اند. این امر نشان می‌دهد که تغییرات عمده‌ای در سه عنصر محتوا، روش‌های تدریس و ارزیابی رخ داده است؛ اما عنصر اهداف همچنان پایبند به رویکردهای سنتی است.

مزایای این نفوذ شامل اشاعه فرهنگ‌ها، تأکید بر تنوع و توجه به نگاه انتقادی است. این تغییرات می‌توانند به آموزش دانشجویانی کمک کنند که به جای پذیرش صرف مطالب، پرسشگر و تحلیل‌گر باشند. از سوی دیگر، معایبی همچون شکاکیت نسبت به برخی ارزش‌های اخلاقی و پوچ‌گرایی از نتایج این تغییرات هستند.

از اهمیت یافته‌های این تحقیق که نتایج آن را دو فصلنامه «مطالعات برنامه درسی در آموزش عالی» وابسته به انجمن مطالعات برنامه درسی ایران منتشر کرده، می‌توان به امکان بازطراحی برنامه‌های درسی دانشگاهی اشاره کرد. برنامه‌هایی که بتوانند هم‌زمان با حفظ ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی، از مزایای انعطاف‌پذیری و تنوع بهره‌مند شوند. این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که برای استفاده بهینه از رویکردهای پست‌مدرنیسم، نیاز به آموزش و توانمندسازی اساتید دانشگاه وجود دارد.

با توجه به نتایج این تحقیق، طراحی برنامه‌های درسی مبتنی بر اصول پست‌مدرنیسم، با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی و بومی، می‌تواند گامی مؤثر در راستای تحول نظام آموزشی ایران باشد. این امر نیازمند بازنگری در ساختارهای سنتی و حرکت به سمت رویکردهای مشارکتی و انعطاف‌پذیر است.

منبع : اموزش عالی


مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

هدیه سه مدرسه و یک ساختمان آموزشی خیرساز به آینده‌سازان جنوب فارس

پیام‌نور: شهریه ثابت ماند؛ خبری از افزایش نیست

تاریخ وقایع اتفاقیه و سرنوشت آن پس از قتل امیرکبیر؛ رساندن اطلاعات ساده و قابل فهم به مردم

مذاکرات بازرگان برای تغییر رژیم در ایران و افشای هویت اشخاص خائن

۵۱ درصد مدارس کشور با مشارکت خیرین احداث شده/برنامه دولت، حذف مدارس کانکسی است

انقلاب اسلامی خودباوری را در محققان، اساتید و دانشجویان تقویت کرده است

درهای پژوهش به روی حوزویان باز است / فقه نیاز به بالندگی دارد

تجلیل از دو شخصیت برجسته حوزوی در همایش کتاب سال حوزه

این یک توپ بازی نیست، یک پهپاد است که با دست پرتاب می‌شود+عکس

افتتاح ۴ طرح عمرانی و آموزشی توسط وزیر آموزش و پرورش در گراش

دانش‌آموزان اهل تحقیق و تبیین در مدرسه انقلاب، جهاد علمی را جریان‌سازی می‌کنند

چاپ کتاب سیاستمدار بی‌ایمان کانادایی درباره رسیدن به تسلا

حوزه علمیه به فقاهت و نیازهای نظام توجه دارد

ایران پس از انقلاب اسلامی در عدالت آموزشی و آموزش عالی موفق بوده است

سهم زنان از جمعیت دانشجویی و هیئت علمی چقدر رشد داشت

حاجی‌بابایی رئیس فراکسیون فرهنگیان شد

اعلام تعداد بازمانده از تحصیل‌ در دوره ابتدایی/ وجود بیش از ۷۰ هزار مدرسه ابتدایی در کشور

مشارکت فعال سازمان سنجش در پیشرفت کشور با کیفیت بخشی به نظام آموزشی

مرکز توسعه کسب و کار صنعت ۴در دانشگاه تهران افتتاح شد

مدارس با رویکرد قرآنی برای تربیت ۱۰ میلیون حافظ راه‌اندازی می‌شوند

پیوند دادن کرسی‌های یونسکو به سازمان های تامین مالی بین المللی

رونمایی از کتاب حسین گاردی

نشستی برای بوف کور

حمایت از رشته‌های راهبردی در شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری تصویب شد

واکنش وزیر علوم به تایید شورا بر میزان تاثیر معدل در کنکور

آمادگی ایران برای گسترش همکاری تحقیقاتی با سایر کشورها

تحول ۴۵ ساله از کلاس‌های کوچک به دانشگاه‌های بزرگ

استقلال و خودباوری؛ میراث انقلاب اسلامی برای نسل جدید

رشته‌های راهبردی در شورای عالی عتف تصویب شد

نگاهی به کارنامه تئودور نولدکه، پژوهشگر قرآن و شاهنامه

برنامه‌های گرامیداشت دهه فجر و اعیاد شعبانیه در منطقه ۱۳

افتتاح مدرسه خیرساز نورصالحی در محله منیریه/ نیاز به مقاوم سازی مدارس و احداث سالن ورزشی در منطقه ۱۱

ثبت‌نام ۱۱۰۰ متقاضی در فراخوان جذب هیئت علمی دانشگاه ملی مهارت

نقش ارائه گزارش‌های سالانه توسط کمیسیون‌های یونسکو در جذب منابع مالی

رئیس دانشگاه شریف ۳ نفر از مدیران این دانشگاه را ابقاء کرد

کاظمی: قرارداد خرید خدمات معلمان تا پایان ماه تعیین تکلیف می‌شود

کیفیت آموزشی با تغییر رفتار و پیشرفت دانش آموزان ارزیابی می‌شود

مناظرات دانشجویی به عرصه‌ها و موضوعات متنوع‌تری گسترش یابد

زمان برگزاری آزمون جامع دکتری دانشگاه معارف اسلامی اعلام شد

توسعه کمی و کیفی آموزش عالی پس از پیروزی انقلاب/ هنوز در حوزه علوم انسانی راه نرفته داریم

تداوم حضور دانشگاه محقق اردبیلی در بین دانشگاه‌های برتر جهان در رتبه‌بندی موضوعی تایمز ۲۰۲۵

دانشگاه‌های ما نباید برای تولید نظریه منتظر دانشگاه‌های غرب بمانند

زمان برگزاری آزمون جامع دکتری دانشگاه معارف اسلامی اعلام شد

مهلت دفاع از پایان نامه، رساله و ثبت نمرات تشریحی دانشجویان پیام نور تمدید شد

۶۹۰۰ طلبه خواهر در جشنواره بانوی کرامت شرکت کردند

پارک علم و فناوری دانشگاه امیرکبیر واحد فناور و استارتاپی جذب می‌کند

صحیفه سجادیه با ترجمه جواد فاضل به‌زودی توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ بیست و هشتم می‌رسد.

طرح بازنگری سهمیه‌های کنکور به زودی به شورا می‌رسد؛ مخالف ورود بی‌کیفیت به پزشکی هستیم

قالیباف: رتبه‌بندی فقط باید شامل کسانی شود که معلمی می‌کنند

تصمیم‌گیری درباره جزییات سوابق تحصیلی به شورای عالی آموزش و پرورش واگذار شد

شناسایی استعدادهای قرآنی با ایجاد مدرسه ویژه قرآن در هر منطقه آموزشی

اختصاص سهم بیشتری از اعتبارات استان تهران به مدرسه سازی در مناطق کمتر برخوردار

راه‌اندازی مرکز تندرستی و حرکات اصلاحی در گرمسار/ خرید تجهیزات آزمایشگاهی برای مدارس دامغان

ظرفیت بالای جهاددانشگاهی برای تبدیل شدن به قطب فرهنگی و مطالعاتی در حوزه علوم انسانی اسلامی

دانشجویان ممتاز دانشگاه‌ها بدون آزمون وارد مقاطع تحصیلی بالاتر می‌شوند

بسترهای رشد فعالیت‌های علمی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر از زبان رئیس دانشگاه

تأثیر قطعی سوابق تحصیلی پایه‌های یازدهم و دوازدهم تا ۶۰درصد تأیید شد

اولین‌های همایش کتاب سال حوزه

همه فعالیت‌های دانشگاه باید پیوست فرهنگی و اجتماعی داشته باشد

نتایج فراخوان جذب مدرس در دانشگاه جامع علمی کاربردی اعلام شد

انجمن‌های علمی باید با نظام مسائل کشور آشنا شوند/ انجمن‌های علمی؛ فرصتی برای پیوند علم و صنعت در دانشگاه‌ها

تجدید بیعت اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی با آرمان‌های امام خمینی(ره)

تصمیم‌گیری درباره جزییات سوابق تحصیلی به شورای عالی آموزش و پرورش واگذار شد

فراخوان ارسال پژوهش‌های برتر به بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی رویان

تشکیل کمیته‌هایی برای بررسی وضعیت رشته‌های کم متقاضی دستیاری

انجمن‌های علمی باید با نظام مسائل کشور آشنا شوند

معبد زیرزمینی، روایتی از جنگ در اعماق زمین

پسر عنکبوتی به کتابفروشی‌ها آمد

نخستین سکوی تبادل دانش جهان اسلام راه‌اندازی می‌شود

ایران در رتبه چهارم المپیاد جهانی زیست‌شناسی ۲۰۲۴ قرار گرفت

معلم با حقوق اندک نمی‌تواند انگیزه لازم برای آموزش داشته باشد

مسئول مرکز رشد حوزه‌های علمیه معرفی شد

امروز آخرین مهلت ثبت‌نام جذب هیئت علمی ۱۴۰۳ وزارت علوم

ابراهیم‌پور: سازمان سنجش قانون مجلس را اجرا کند

نمایش دو روی خشن و مهربان طبیعت در رمان هایدی

نقش گردش سپهر در سرنوشت شخصیت‌های شاهنامه

انتشار فراخوان انتخاب شعار سی‌وششمین نمایشگاه کتاب

شعب دانشگاه‌های علوم پزشکی در غنا، لبنان و تاجیکستان راه‌اندازی می‌شود

نتایج آزمون کتبی دانشنامه دندانپزشکی منتشر شد؛ آغاز آزمون های شفاهی از امروز

غائله تاثیر قطعی معدل در کنکور امروز پایان می یابد؟

فهرست گوشی‌هایی که می‌توانند به اینترنت ماهواره‌ای متصل شوند

فضانورد ناسا پس از ۸ ماه سرگردانی در فضا راه رفتن را فراموش کرد

تحویل چهار دسته سوخو ۳۵ روسی

مشخصات و تصویر ماشین جدید ایران خودرو+عکس

این یک کاخ نیست، قطار لوکس جدید عربستان است +عکس

تصادف شدید لامبورگینی نو این خودرو را این شکلی کرد+عکس

پدافندی که قاتل F-۳۵ آمریکایی است+عکس

جنگنده جدید ترکیه که ترکیبی از اف-۲۲ و اف-۳۵ است

صیاد 3F نسخه ضد بالستیک موشک صیاد در سامانه ۱۵ خرداد

چرا دیگ کامیون‌های حمل سیمان همیشه می‌چرخد و متوقف نمی‌شود؟

نسل جدید وانت جدید تویوتا غول پیکر و قوی+عکس

وانت ب ام و ترکیبی دیدنی از وانت و سدان+عکس

میزان اندازه بال انسان پرنده اعلام شد

علت خرابی بخاری ماشین این مورد است

رکورد جدیدی که چین در دریا ثبت کرد

ایلان ماسک برای خودش و ترامپ ۲ هواپیمای اختصاصی می‌سازد

پرجمعیت‌ترین استان کانادا قراردادش را با استارلینک فسخ کرد

اعتراف سنگین ایلان ماسک درباره خودروهای تسلا

این یک توپ بازی نیست، یک پهپاد است که با دست پرتاب می‌شود+عکس

باهوش‌ترین حشره دنیا این جانور است

حداکثر سرعت جنگنده اف ۱۵ ایگل چقدر است؟ +عکس

لقمه عجیب یک شه مار کالیفرنیایی که کار دستش داد+عکس

تنها جنگنده تاپ گان جهان که فقط در ایران عملیاتی می‌شود+عکس

ماه در کنار زهره، زحل و نپتون را امشب در آسمان ببینید

موشک ایرانی عماد با بردی ۱۷۰۰ کیلومتر و قابلیت حمل کلاهک+عکس

تصاویر جدید از آئودی RS۳ وایرال شد+عکس

سیگنالی عجیب از کهکشان مرده به دانشمندان رسید

نسخه لوکس آیفون ۱۶ پرو با الهام از بیت‌کوین و با روکش طلا

تولید آهن سبز در این کشور آغاز شد

طولانی‌ترین تونل جهان که در زیر زمین این شهر پنهان شده+عکس