به گزارش ثریا - پست‌مدرنیسم جریانی فکری است که از دهه ۱۹۶۰ شکل گرفت و به‌تدریج به حوزه‌های مختلف، از جمله آموزش و برنامه‌ریزی درسی، نفوذ کرد. برخلاف مدرنیسم که بر اصول مشخص و قطعی تأکید دارد، پست‌مدرنیسم نگاه متفاوتی به مسائل دارد و بر تنوع، تغییرپذیری و نسبی بودن تأکید می‌کند. این نگاه به‌ویژه در برنامه‌های درسی دانشگاهی، چارچوب‌های سنتی را به چالش کشیده و بر اهمیت سازگاری برنامه‌ها با شرایط متغیر اجتماعی و فردی تأکید دارد. با وجود این، همواره پرسش‌هایی درباره مزایا و معایب این نگاه در نظام‌های آموزشی مطرح بوده است. ضرورت تحقیق در این زمینه از آنجا ناشی می‌شود که آموزش عالی در بسیاری از کشورها، به‌ویژه ایران، نقش کلیدی در تربیت نیروی انسانی و توسعه اجتماعی ایفا می‌کند.
برنامه‌های درسی در نظام آموزش عالی ایران به‌عنوان محور تحول و رشد جامعه شناخته می‌شوند. در عین حال، این برنامه‌ها نیازمند سازگاری با تغییرات اجتماعی و فرهنگی هستند. پست‌مدرنیسم، با دیدگاه متفاوت خود به مسائل آموزشی، فرصت‌ها و چالش‌های جدیدی را پیش روی دانشگاه‌ها قرار داده است. در پژوهشی جدید تلاش شده است تا میزان نفوذ و تأثیر این تفکر بر برنامه‌های درسی آموزش عالی ایران مورد بررسی قرار گیرد و به سؤال‌هایی درباره مزایا و معایب آن پاسخ داده شود.
در این مطالعه که توسط کریمه آزرمی بستان‌آباد و یکی از همکارانش از دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه تهران انجام شده است، عناصر برنامه‌ریزی درسی نوین را که از مفاهیم پست‌مدرنیسم الهام گرفته‌اند، در نظام آموزش عالی ایران بررسی شده‌اند. این امر با تمرکز بر اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز انجام شده است.
برای انجام این پژوهش، محققان از روش‌های کیفی بهره گرفته‌اند و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته، ابزار اصلی آن‌ها برای جمع‌آوری داده‌ها بوده است. نمونه‌های این پژوهش به‌صورت هدفمند از میان اعضای هیأت علمی انتخاب شدند.
نتایج این تحقیق نشان می‌دهند که عناصر پست‌مدرنیسم در برنامه‌های درسی آموزش عالی ایران تا حدودی نفوذ کرده‌اند. برای مثال، محتوای درسی در حال حرکت به سمت انعطاف‌پذیری بیشتر است و روش‌های تدریس مشارکتی و پروژه‌محور نیز رایج شده‌اند. با این حال، اهداف برنامه‌های درسی همچنان ثابت و سنتی باقی مانده‌اند. این امر نشان می‌دهد که تغییرات عمده‌ای در سه عنصر محتوا، روش‌های تدریس و ارزیابی رخ داده است؛ اما عنصر اهداف همچنان پایبند به رویکردهای سنتی است.
مزایای این نفوذ شامل اشاعه فرهنگ‌ها، تأکید بر تنوع و توجه به نگاه انتقادی است. این تغییرات می‌توانند به آموزش دانشجویانی کمک کنند که به جای پذیرش صرف مطالب، پرسشگر و تحلیل‌گر باشند. از سوی دیگر، معایبی همچون شکاکیت نسبت به برخی ارزش‌های اخلاقی و پوچ‌گرایی از نتایج این تغییرات هستند.
از اهمیت یافته‌های این تحقیق که نتایج آن را دو فصلنامه «مطالعات برنامه درسی در آموزش عالی» وابسته به انجمن مطالعات برنامه درسی ایران منتشر کرده، می‌توان به امکان بازطراحی برنامه‌های درسی دانشگاهی اشاره کرد. برنامه‌هایی که بتوانند هم‌زمان با حفظ ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی، از مزایای انعطاف‌پذیری و تنوع بهره‌مند شوند. این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که برای استفاده بهینه از رویکردهای پست‌مدرنیسم، نیاز به آموزش و توانمندسازی اساتید دانشگاه وجود دارد.
با توجه به نتایج این تحقیق، طراحی برنامه‌های درسی مبتنی بر اصول پست‌مدرنیسم، با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی و بومی، می‌تواند گامی مؤثر در راستای تحول نظام آموزشی ایران باشد. این امر نیازمند بازنگری در ساختارهای سنتی و حرکت به سمت رویکردهای مشارکتی و انعطاف‌پذیر است.
منبع : اموزش عالی
دکتر عباس انواری رئیس اسبق دانشگاه صنعتی شریف درگذشت
رابطه گروه خونی والدین و فرزند چیست؟
بیش از ۴۵۰ هزار نفر کارت نوبت دوم کنکور را دریافت کردند
آزمایشگاه بلعیدنی محقق ایرانی سلامت دستگاه گوارش را رصد می کند
اعلام زمانبندی فرآیند برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴
دقت ۹۵ درصدی در پلاک‌خوانی خودرو با فناوری بومی
شیوه پذیرش دانشجوی پزشکی عمومی از مقطع کارشناسی تغییر کرد
کشف یک راه جدید برای کاهش وزن بدون کم خوردن
دریافت بیش از ۴۵۰ هزار کارت کنکور/آغاز رفع نواقص کارت از چهارشنبه
ارسال نتایج ارزیابی داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان به سازمان سنجش تا ۱۵ مرداد/ انتخاب ۲۶ هزار و ۸۰۰ دانشجو معلم
اعلام زمان فرآیند برگزاری و نحوه حضور داوطلبان در نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴
اسپیس‌ایکس یک ماهواره مرموز را به مدار زمین فرستاد
متا شرکت صداساز هوش مصنوعی PlayAI را خرید
تلاش برای ارائه سازوکار جدید مطالعه کیهان با کمک امواج گرانشی
خشکسالی فرهنگی؛ بحران ناپیدای کم‌آبی در ایران/ضعف‌های مدیریتی را پشت واژه تغییر اقلیم پنهان می‌کنیم
خوارزمی؛ الگوریتمی از افتخار برای دنیای دیجیتال و عصر هوش مصنوعی
کدام سیاره ۱۵ دقیقه از تابستان امسال ما دزدید؟!
کشف روش ساده برای نزدیک کردن کردن مغز به حالت بندباز
تصفیه هوای آلوده با نانولوله‌های تیتانیومی
اثبات خواص افزایش طول عمر و ضد پیری جوانه گندم
دقیق‌ترین زبان مصنوعی جهان با گرافن ساخته شد
۵۰۰ هزار داوطلب کنکور متقاضی شرکت در دانشگاه فرهنگیان/ پذیرش داوطلبان صرفاً به کانون ارزیابی وابسته نیست
گزینش بیش از۷۰درصد داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان/ بیش از ۷۵ درصد ثبت نام پایه اول انجام شده است
تاکید رئیس کمیته ایمنی شورای شهر بر توجه به پدافند غیرعامل در پایتخت/ ایمنی مدارس در اولویت قرار گیرد
تکمیل ثبت‌نام دانش‌آموزان تا اول شهریور/ آغاز ثبت‌نام دهمی‌ها پس از هدایت تحصیلی
اجرای ۷۲۰۰ پروژه مدرسه‌سازی با ۴۶ هزار کلاس درس در کشور
مدیر مدرسه باید از تعداد دانش‌آموزان پرخطر و برنامه مداخله‌ای برای آن‌ها مطلع باشد
اعلام نتایج آزمون ورودی مدارس استعدادهای درخشان طی هفته اول شهریور
تعیین دو اولویت برای نهمی‌ها جهت انتخاب رشته
این پروتز زانو، توانایی حرکت طبیعی را به افراد قطع عضو شده بازمی‌گرداند
کشف آنچه درد را به رنج پایدار عاطفی تبدیل می‌کند
دود روغن آشپزی، عامل پنهان سرطان ریه در زنان
دانشمند ایرانی با ابداع تراشه مویی به سرعت انتقال ۱۰۰۰ گیگابیت در ثانیه رسید
بازسازی اعتماد به چیزی فراتر از تبلیغات و رسانه نیاز دارد
کنکوری‌ها مواظب عضویت در این گروه‌ها باشند
اگر دلتان یک مجموعه شعر می‌خواهد «باران کبوتر» منتشر شد
سهمیه دانشگاهی برای خانواده شهدای حمله رژیم صهیونیستی اعمال می‌شود
تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی
سید امیرحسین فقهی دانشمند شهیدی که با خون، علم را امضا کرد
منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره می‌کنند
نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت
شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئه‌های دشمن
«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی می‌شود
تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود
نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی
دانشگاه صنعتی امیرکبیر میزبان اولین المپیاد ورزش‌های فناورانه کشور
ادای احترام وزیر علوم به مقام استادان شهید دانشگاه شهید بهشتی
مهلت انتخاب رشته در آزمون دستیاری پزشکی امروز به پایان می‌رسد
پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی
تشریح جزئیات برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری
دانشگاه علم و صنعت امسال ترم تابستانی برگزار نمی کند
تصمیم جدید وزارت بهداشت برای تسهیل شرایط آموزشی دستیاران تخصصی
رفع نقص کارت شرکت در نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ در این مراکز
رونمایی از گلکسی واچ ۸ با قابلیت‌های سلامتی جدید
استفاده از نانوحباب برای مهار گازهای گلخانه‌ای
بازگشایی آزمایشی فاز نخست موزه ملی علوم و فناوری ایران
در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید
درمان ساده‌ای که می‌تواند از ۷۵ درصد سرطان‌های معده جلوگیری کند
ابتکار دانشمند ایرانی در استفاده از چوب برای افزایش طول عمر باتری
دستیابی فناوران کشور به یکی از اختصاصی‌ترین رادیو داروهای سرطان
چگونه ماه باعث شکل‌گیری حیات در زمین شد؟
تصویب سه استاندارد جدید برای تولید انبوه محصولات نانوساخت
تشخیص علائم اولیه پوکی استخوان با هوش مصنوعی
اولین مرورگر وب مبتنی بر هوش مصنوعی، گوگل را به چالش می‌کشد
یک‌پنجم سال زیر تیغ فرابنفش؛ ازون از ما محافظت می‌کند ولی نه همیشه
استخراج لیتیوم از آب امکان‌پذیر شد
تدارک تمهیدات کامل برای برگزاری نوبت دوم کنکور
نوآوری در ترویج نماز؛ از منبرهای ۳ دقیقه‌ای تا اپلیکیشن نور چشم
فناوری جدید الهام گرفته از لکه قهوه، جان انسان‌ها را نجات می‌دهد
فناوری تولید برق از امواج دریا
جزئیات طرح‌های احیاشده، در حال اجرا و برنامه‌های آینده بنیاد ملی نخبگان
انقلاب انویدیا در هوش مصنوعی با پاسخ‌دهی ۳۲ برابر سریع‌تر به کاربران
یافته‌های دانشمند ایرانی درباره توانایی چت‌جی‌پی‌تی در درک رنگ‌ها
احتمال تغییر زمان امتحانات گواهینامه و ارتقا برای برخی دستیاران پزشکی
آمادگی کامل برای برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴
ترور دانشمندان ایرانی در مجامع بین‌المللی پیگیری می‌شود
.ترفند رسانه‌ای رژیم صهیونیستی برای توجیه تجاوز نظامی به ایران
شعری زیبا/می‌شود من هم برایت شعر «ای ایران» بخوانم؟
کودک اهل کتاب ایرانی، آینده‌ساز گفت‌وگو و دانایی است
شرکت ۳۵۰۰ نفر در پویش قرآنی «به نام پیروزی»
شعری زیبا/می‌شود من هم برایت شعر «ای ایران» بخوانم؟
پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی
تصویر/ شهید کوچک ما که اسرائیل او را کشت
سازمان ملل از نامزدی کربلا به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی حمایت کرد
خداوند خود توبه را به گناهکاران پیشنهاد می‌کند؛ گناهانی که حسنه می شوند
آماده کرده‌اند چرا خیزران، پدر؟ / یا دختر یتیم خودت را بیا ببر
«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی می‌شود
کودک اهل کتاب ایرانی، آینده‌ساز گفت‌وگو و دانایی است
تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود
چگونه امام سجاد (ع) با دعا جامعه را متحول کرد؟
سیره امام علی (ع) و امام صادق (ع) تلاش برای آبادانی دنیا همراه با دینداری بود
نگاهی نو به زندگی امام سجاد(ع) در شاهکار سیدجعفر شهیدی
ویژه برنامه های دهه دوم ماه محرم در شبکه قرآن سیما
برگزاری ۱۱۴ محفل انس با قرآن کریم ویژه بزرگداشت شهدای قرآن
شرکت ۳۵۰۰ نفر در پویش قرآنی «به نام پیروزی»
ترویج فرهنگ دعا و نیایش به مثابه ابزار تربیتی و معرفتی توسط امام سجاد (ع)
منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره می‌کنند
تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی
تحلیل ابعاد معنوی و عملی «طهارت» انسانی در پرتو قرآن و اهل بیت (ع)
تصویر/ هیئات با پیوند «ایده، شعر و اجرا» از مکتب حسین به ایران حسین پل زدند
استقبال دانشگاه تهران از دهه دوم محرم با مراسم «از دانشگاه تا کربلا»
نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی
شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئه‌های دشمن
منوی عجیب یک پیتزافروشی در نیاوران تهران که پربازدید شد
درمان ساده‌ای که می‌تواند از ۷۵ درصد سرطان‌های معده جلوگیری کند
مغز انسان در پیری هم عصب می‌سازد
در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید
ماهواره آمریکایی هر ۲۰ دقیقه یکبار زمین را رصد می‌کند
جزئیات پذیرش کاردانی فنی‌حرفه‌ای اعلام شد
نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.