
به گزارش ثریا _اگر روزی فضانوردان و احتمالاً گردشگران، روی مریخ فرود بیایند، خیلی زود عکسهایی برای زمین خواهند فرستاد که در آن با انگشت به نقطهای آبیرنگ در آسمان شب اشاره میکنند تا نشان دهند از کجا آمدهاند. آیا تا به حال فکر کردهاید که زمین در آن آسمان در برابر زهره یا مشتری چه جلوهای خواهد داشت؟
چه عواملی روشنایی یک سیاره را از دید سیارهای دیگر تعیین میکنند؟
اینکه یک سیاره از دید سیارهای دیگر چقدر درخشان به نظر میرسد، به چند عامل بستگی دارد، اندازه، فاصله و میزان نوری که بازتاب میدهد همه نقش مهمی در چگونگی دیده شدن آن دارند. اما عوامل کمپیداتری هم مؤثرند. مثلاً فاصلهی سیاره از خورشید. زحل از دید ما بسیار کمنورتر از زهره است، نه فقط چون خیلی از ما دورتر است، بلکه چون فاصلهاش از خورشید هم زیادتر است و نور بسیار کمتری برای بازتاب دریافت میکند.
عامل دیگر میزان ناحیهی روشنشدهی سیاره از دید ناظر است. همه میدانیم که ماه کامل خیلی درخشانتر از هلال ماه است. با این حال، در مورد زهره و عطارد اوضاع کمی پیچیدهتر میشود. این سیارهها زمانی که تقریباً در سوی دیگر خورشید قرار دارند به حالت «تقریباً کامل» دیده میشوند، اما در آن شرایط فاصلهشان از ما خیلی زیاد است. از سوی دیگر، وقتی به ما نزدیک میشوند و از درون مدار ما عبور میکنند، فقط یک هلال کوچک آنها روشن است، یعنی بخش خیلی کوچکی از نور خورشید را به سمت ما میفرستند، اما چون نزدیکترند، مقدار بیشتری از آن نور را میتوان دید.
در مورد سیارههای دورتر از خورشید، نور ناقص تأثیر کمتری دارد، مثلاً گاهی با تلسکوپ کوچک مریخ را بهشکلی نهچندان کامل میبینیم ولی تفاوت چندان چشمگیری نیست. همهی این عوامل باعث میشود محاسبهی روشنایی سیارهها در آسمان سیارهای دیگر، حتی اگر فقط به روشنترین حالتشان توجه کنیم، پیچیده باشد.
سیارههای درونی از نگاه مریخ
ستارگان از مریخ، بهجز در مواقع طوفان شن، بسیار درخشانتر از زمین دیده میشوند چون جوی مزاحم دید نیست. البته ممکن است شیشهی کلاه فضانوردی این تفاوت را کمی خنثی کند. جایگاه ستارهها کمی متفاوت خواهد بود چون به دور ستارهی قطبی متفاوتی میچرخند، ولی آسمان مریخ در کل برای ما آشنا به نظر خواهد رسید، بهجز اینکه بهجای یک ماه بزرگ، دو قمر کوچک دارد.
همانطور که فضاپیمای کنجکاوی (Curiosity) نشان داده، زمین در آسمان مریخ جسمی نسبتاً درخشان است، البته اگر در نور خورشید گم نشده باشد. این موضوع عجیب نیست. زمین کمی بزرگتر از زهره است و با اینکه فاصلهاش از خورشید بیشتر است و نور کمتری برای بازتاب دارد، اما به مریخ خیلی نزدیکتر میشود.
در مجموع، زمین هیچگاه به اندازهی زهره در آسمان مریخ درخشان نمیشود؛ دلیل اصلی آن هم این است که ابرهای زهره بسیار بازتابندهاند، اما درخشش این دو سیاره بههم نزدیک است. با توجه به تغییرات روشنایی ناشی از فازهایشان، گاهی پیش میآید که زمین از زهره هم درخشانتر دیده شود.
ناسا با استفاده از مدارگرد گلوبال سورویر (Global Surveyor) زمین را از مدار مریخ در حالتی نزدیک به نیمروشن ثبت کرد. دانشمندان در آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) روشنایی آن را حدود قدر (magnitude) -۲.۵ محاسبه کردند که تقریباً روشنترین حالت آن است. این مقدار، حدود یکدهم روشنایی زهره در آسمان زمین است. البته زهره هیچگاه از دید ناظر مریخی به اندازهای که از زمین دیده میشود، درخشان نخواهد بود. چون فاصلهاش خیلی بیشتر است (نزدیکترین فاصلهی مریخ تا زهره تقریباً سه برابر نزدیکترین فاصلهی زمین تا زهره است).
در کتاب «نجوم برای سرگرمی» (Astronomy for Entertainment)، یاکوو پرلمان حداکثر روشنایی سیارات را از دید سیارات دیگر محاسبه کرده است. به گفتهی او، بیشینهی روشنایی زهره از مریخ به قدر -۳.۲ میرسد. بنابراین در درخشانترین حالت، زهره دو برابر روشنتر از زمین دیده میشود. با این حال، زمین در زمان غروب میتواند بسیار بالاتر از زهره در آسمان مریخ ظاهر شود، که خودش مزیتی به حساب میآید.
نگاهی رو به بیرون
مشتری و زحل از دید مریخ تقریباً همانطور دیده میشوند که از زمین دیده میشوند چون فاز قابلتوجهی ندارند. درخشانترین حالت آنها کمی بیشتر از حالت زمینیشان است چون فاصلهشان از مریخ کمتر است، ولی این تفاوت جزئیست. در اغلب مواقع که سیارات بیرونی در موقعیت مقابله (Opposition) نیستند، فاصلهشان از مریخ و زمین تقریباً یکسان است.
بنابراین مشتری به قدر -۳ و زحل به قدر -۰.۶ میرسند، در حالی که از زمین بهترتیب -۲.۵ و -۰.۴ هستند.
قمرها چه میشوند؟
ماه بزرگ زمین بهطور کامل سیارات دیگر را از نظر روشنایی تحتالشعاع قرار میدهد، اما قمرهای مریخ نسبت به آن بسیار کوچکاند. اگر به اندازهی فاصلهی ماه تا زمین از مریخ دور بودند، بسیار کمنور به نظر میرسیدند، ولی چون خیلی نزدیک به مریخ میگردند، روشنتر دیده میشوند. دیموس کمی روشنتر از زهره در آسمان زمین است (حدود قدر -۵)، ولی چون زهره در آسمان مریخ کمنورتر است، دیموس بیشتر به چشم میآید.
اما فوبوس میتواند بسیار درخشان شود، یعنی تا حد قدر -۹ یا -۱۰. البته هنوز هم حدود ۱۶ برابر کمنورتر از ماه کامل از دید زمین است. قمرهای مریخی، بسته به اینکه بالای سر یا در افق باشند، درخشش متفاوتی دارند، که تفاوت آنها با ماه ما از این نظر بیشتر است.
زمین از مریخ در مقایسه با مریخ از زمین
مقایسهای که ممکن است برایتان جذاب باشد این است که زمین در مقایسه با مریخ از زمین، صرفنظر از رنگ آنها، از مریخ چگونه دیده میشود. سطح زمین تقریباً هفت برابر بیشتر از مریخ بازتابنده است، اما بازتابندگی کمتری نسبت به مریخ دارد. همچنین زمین چون نزدیکتر به خورشید است، نور بسیار بیشتری برای بازتاب دریافت میکند.
ولی این نکته را هم باید در نظر گرفت که زمین فقط وقتی تقریباً کامل دیده میشود که در دورترین فاصلهی ممکن از مریخ باشد، در حالی که مریخ همیشه تقریباً به شکل کامل از زمین دیده میشود. در مجموع، بیشینهی درخشش مریخ از زمین به قدر -۲.۹۴ میرسد، که کمی روشنتر از بیشینهی درخشش زمین از مریخ است. اما مریخ بیشتر اوقات از این مقدار روشنایی فاصله دارد.
زمین، پنجمین جرم درخشان در آسمان شب مریخ است، اگر هرکدام را در درخشانترین حالتشان در نظر بگیریم. فوبوس و دیموس بهراحتی از آن پیشی میگیرند. زهره سوم است و حدود پنج برابر کمنورتر از بیشینهی دیموس است. مشتری کمی کمنورتر از زهره در اوج درخشش خود است، ولی چون روشناییاش یکنواختتر است، معمولاً در آسمان از زهره درخشانتر دیده میشود. زمین کمی از آن هم کمنورتر است، در حالی که عطارد و زحل فاصلهی زیادی با آن دارند. ماه زمین هم کمنورتر از همهی آنهاست، اما هنوز هم از تمام ستارهها، البته شاید به جز دوازدهتا از درخشانترینشان، روشنتر دیده میشود.
منبع: خبر آنلاین
وقایع روز عاشورا به تفکیک ساعت و مقتلهای معتبر
پاسخ به یک شبهه/ چرا امام حسین (ع) در روز عاشورا طلب باران نکرد؟
تصویر/ وقتی آقا گفت: ای ایران» بخوان
مدینه فاضله نیازمند تحقق فضائل اخلاقی است
فرهمندپور: اعتماد، حلقه اساسی زنجیره ولایت است/ غفلت و گناه آگاهانه، راه بازگشت را سختتر میکند
منظومه «ظهر روز دهم» یک اثر ادبی بینظیر برای نوجوانان
نگاهی به زندگی عباس (ع)علمدار لشکر سیدالشهدا و محافظ خیام
واقعه عاشورا حماسهای مبارزاتی و غنی از معارف اخلاقی و تربیتی است
حقالزحمه معلمان سوادآموزی بر چه اساسی پرداخت میشود؟
هر مدرسه یک پایگاه سلامت روان برای دانش آموزان
اطلاعیه دانشگاه علوم توانبخشی درباره امتحانات پایانترم و خوابگاه تابستانی
حضور مقتدرانه رهبر انقلاب در حسینیه امام خمینی (ره)
ما مطالبهگر حقوق از دسترفته مردم بیگناه ایران از مجامع بینالمللی هستیم
فراخوان دریافت یادداشتهای تخصصی-علمی با موضوع تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران
فرصت مجدد برای جذب دانشجو معلم فراهم شد
با استخدام ۲۰۰ عضو هیأت علمی قراردادی دانشگاه فرهنگیان موافقت شد
اعلام جزئیات ترم تابستانی دانشگاه فرهنگیان
اعلام برنامههای آموزش و پرورش برای دانشآموزان در ایام اربعین
امشب آخرین فرصت انتخاب رشته آزمون دستیاری
تصویب استفاده از ظرفیت اساتید بازنشسته در دانشگاههای غیر انتفاعی
اشعار خواندنی شاعر قرن پنج هجری درباره حضرت علیاکبر(ع) و عاشورا
الزام دانشگاهها به تامین اسکان اساتیدی که منزلشان آنها آسیب دیده است
اعلام جزئیات پذیرش دانشجو در دوره دکتری استاد محور دانشگاه تهران
پیگیری استفاده از ظرفیتهای شورای عالی انقلاب فرهنگی برای موضوعات آموزش عالی
دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین
نوحهای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل میکند
تهدید رهبر انقلاب اعلان جنگ با مسلمانان است
انسانساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است
تدارک شبکه قرآن برای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی
ریشه جنایات صهیونیستها در ماهیت تشکیلاتی و پادگان نظامی بودن اسرائیل نهفته است
ضرورت حفظ انسجام ملی و آمادگی همزمان با جریان طبیعی زندگی مردم در روزهای پس از جنگ
در دانشگاه صنعتی شریف مصممتر از قبل در راه توسعه علم و فناوری تلاش خواهیم کرد
اطلاعیه شماره 4 بانک سپه
دکتر پرتوافکنان عضو هیات مدیره بانک سپه در گفتگو با خبرگزاری صداوسیما از برقراری مجدد ارائه خدمات حضوری این بانک خبر داد
تشخیص خانگی سرطان و ایدز با نیم دلار هزینه
تبدیل آب آلوده به کود در ۶ ثانیه
آیا باید شارژرها را همیشه به برق متصل نگه داشت؟
پاکسازی سینوسهای عفونی با رباتهای فوق کوچک
ناتینگ فون ۳ با طراحی عجیبتر از همیشه معرفی شد
رونمایی از پنلهای خورشیدی نانویی خودتمیزشونده
راههای موثر برای مقابله با اینترنت استارلینک؛ تسریع توسعه فیبرنوری
برگزاری کارگاه کشوری توانمندسازی نیروی انسانی آموزش ابتدایی
آخرین وضعیت زمانبندی ثبتنام دانشآموزان در مدارس/ ارائه کارت ورود به جلسه آزمونهای سمپاد و نمونه از امروز
کاظمی: در هر شرایطی آموزش را ادامه خواهیم داد
چراغ سبز کنگره آمریکا به پروژه ناسا برای رسیدن به ماه
ارائه روشی نوین برای تحلیل گسلها با دقت بالا
عکس روز ناسا از یک نواختر در دل آسمان
پای هوش مصنوعی گوگل به بازیهای ویدیویی باز میشود
اعلام زمان برگزاری آزمون عملی و تشریحی آزمون کارشناسیارشد سال ۱۴۰۴
۳۴ دانشگاه ایرانی در جمع دانشگاههای تأثیرگذار تایمز سال ۲۰۲۵
اجرای آزمایشی طرح مدرسه اولیا در هر استان با انتخاب یک مدرسه آغاز خواهد شد
ایرانسل، اینترنت را گران کرد
تهویه هوا با هوش مصنوعی و صرفه جویی ۴۰درصدی انرژی
اولین قدم برای تحقق ژنوم مصنوعی انسان
انفجار دو نواختر جدید در آسمان
ویروس جدید در خفاشها شناسایی شد
چت جیپیتی از مردم خواست به این خبرنگار ایمیل بزنند!
فرمانده نیروی هوافضای سپاه در مراسم عزاداری سالار شهیدان
تصویر/ شمر امروز را بشناس
وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد
ترجمه قدیمیترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشیها آمد
روایت خواندنی بیهقی از حسینبنعلی علیه السلام
دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ
تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی
صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است
روح حاکم بر مقاومت عرفانی در ارتباط با توحید در زندگی است
خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی
۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت
مرد اول ایران که به قدرت و اقتدار او کسی نیامده
نرخ غذا و خوابگاه دانشجویی اواخر تیرماه اعلام میشود
تشریح اقدامات معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در دوران جنگ ۱۲ روزه
برگزاری امتحانات شهریور دانشگاهها به صورت حضوری
نرمافزارهای نفوذ چگونه وارد کشور شده است؟
تصاویر جدید گلکسی واچ ۸ کلاسیک فاش شد
جزئیات تغییر ساعت کاری دانشگاه آزاد مشخص شد
اطلاعات ۶ میلیون مشتری شرکت هواپیمایی استرالیایی هک شد
چگونه اینترنت را در شرایط بحرانی امن کنیم
حمایت از دانشجویان در رشتههای حساس علمی در دستور کار ایران
تبدیل زباله به گنج؛ بیرون کشیدن گرافن و هیدروژن از دل پسماند نفتی
آغاز پذیرش بدون آزمون دکتری به شیوه استادمحور در دانشگاه شهیدبهشتی
تصویر/ شمر امروز را بشناس
نوحهای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل میکند
پاسخ به یک شبهه/ چرا امام حسین (ع) در روز عاشورا طلب باران نکرد؟
تصویر/ وقتی آقا گفت: ای ایران» بخوان
وقایع روز عاشورا به تفکیک ساعت و مقتلهای معتبر
روایت خواندنی بیهقی از حسینبنعلی علیه السلام
نگاهی به زندگی عباس (ع)علمدار لشکر سیدالشهدا و محافظ خیام
اشعار خواندنی شاعر قرن پنج هجری درباره حضرت علیاکبر(ع) و عاشورا
ترجمه قدیمیترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشیها آمد
۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت
وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد
نمیتوان حریم دیگران را نقض کرد؛ توجه امام حسین (ع) به محل شهادتاش
دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین
تهدید رهبر انقلاب اعلان جنگ با مسلمانان است
فتاوایی که گفتمانسازی در فقه امنیت دینی است
تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی
انسانساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است
تدارک شبکه قرآن برای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی
صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است
دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ
خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی
منظومه «ظهر روز دهم» یک اثر ادبی بینظیر برای نوجوانان
فرهمندپور: اعتماد، حلقه اساسی زنجیره ولایت است/ غفلت و گناه آگاهانه، راه بازگشت را سختتر میکند
مدینه فاضله نیازمند تحقق فضائل اخلاقی است
واقعه عاشورا حماسهای مبارزاتی و غنی از معارف اخلاقی و تربیتی است
تبدیل آب آلوده به کود در ۶ ثانیه
آغاز پذیرش بدون آزمون دکتری به شیوه استادمحور در دانشگاه شهیدبهشتی
مرد اول ایران که به قدرت و اقتدار او کسی نیامده
فرمانده نیروی هوافضای سپاه در مراسم عزاداری سالار شهیدان
حمایت از دانشجویان در رشتههای حساس علمی در دستور کار ایران
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.