به گزارش ثریا پس از قدرت گرفتن کوروش او در چهاردهم اکتبر سال ۵۳۹ قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) در پرستشگاه بابل به تخت فرمانروایی نشست. از این زمان بود که حکومت هخامنشی بنیانگذاری گردید.منشور کوروش، که توسط بسیاری از مراجع جهانی به عنوان نخستین سند تاریخی در زمینه حقوق بشر شناخته میشود، سندی است که نه بر اساس نژاد یا عقیده، بلکه بر کرامت ذاتی انسان تأکید دارد. جایگاه انسان در این منشور بر اصول زیر بنا شده است که به وضوح مشهود است.
اصل بنیادین منشور، برانداختن ظلم و برقراری عدالت است. کوروش سوگند یاد میکند: «نخواهم گذاشت کسی به دیگری ظلم کند و اگر شخصی مظلوم واقع شد من حق وی را از ظالم خواهم گرفت و به او خواهم داد و ستمگر را مجازات خواهم کرد.» این عبارت، تضمینی برای حق دادخواهی و امنیت قضائی شهروندان است.
کوروش با افتخار اعلام میکند که بردهداری را برانداخته و به بدبختیهای بردگان پایان داده است. این مهمترین جنبه حقوق بشری منشور در آن زمان است: «من بردهداری را برانداختم. به بدبختیهای آنان پایان بخشیدم.»او خرید و فروش انسانها را ممنوع میکند و میگوید: «رسم بردگی باید به کلی از جهان برافتد.»در زمینه حقوق کار، بیگاری و کار بدون مزد را ممنوع میشمارد: «نخواهم گذاشت که شخصی دیگری را به بیگاری بگیرد و بدون پرداخت مزد وی را به کار وا دارد.»
منشور کوروش تضمینکننده حقوق اساسی زیر است: عدم تملک مال منقول یا غیرمنقول دیگران «بدون پرداخت بهای آن و جلب رضایت صاحب مال»، «هر شغلی را که میل دارد پیش بگیرد» و «در هر نقطه که میل دارد سکونت کند»، «هیچ کس را نباید به مناسبت تقصیری که یکی از خویشاوندانش کرده مجازات کرد»،حق «همه مردمانی را که پراکنده و آواره شده بودند، به جایگاههای خود برگرداندم».
تأثیر تعالیم ادیان در منشور
اگرچه منشور کوروش از لحاظ تاریخی پیش از ظهور برخی از ادیان ابراهیمی است، اما اصول آن ریشه در تعالیم دینی و اخلاقی پیشین دارد و مورد تأیید اخلاق دینی در ادیان بعدی قرار گرفته است.کوروش خود را مدیون و متکی به نیروهای برتر میداند؛ در آغاز از مردوک و در ادامه از مزدا اهورامزدا، خدای دین زرتشتی یاد میکند. او «مزدا» را منشأ توفیق در حکومت میداند و از او درخواست کمک در انجام تعهدات خود میکند. این نشان میدهد که وی حقوق و تعهدات خود نسبت به ملتها را بر پایهای الهی و اخلاقی بنا نهاده است و نه صرفاً قدرت نظامی.
سیاست مدارای کوروش در خصوص آزادی پیروی از ادیان نه تنها یک سیاست عملی برای حکمرانی بر امپراتوری چندفرهنگی بود، بلکه بازتابی از یک الگوی اخلاقی است که در آن، احترام به باورها، حتی اگر متفاوت باشند، یک اصل پذیرفته شده است. این اصل بعداً در تعالیم اسلامی نیز به عنوان «همزیستی مسالمتآمیز» و «لا اکراه فی الدین؛ عدم اکراه در دین» در صورت عدم تعرض تکرار و تأکید شد.
مقایسه با اصول اسلامی
متون اسلامی و فرمانهای صادر شده توسط بزرگان دینی، اصول مشترک زیادی با منشور کوروش دارند. تأکید بر حقوق مردم و پرهیز از ستم در سیره پیامبر اعظم (ص) و امام علی (ع) مانند عهدنامه مالک اشتر به صورت گسترده و دقیق مطرح شده است که با اصل عدالتمحوری کوروش همخوانی دارد. احترام به اهل ذمه و تضمین آزادی مذهبی در حکومت اسلامی، امتدادی از همان اصل مدارای مذهبی است که در آیه سوره بقره نیز متبلور است و کوروش نیز در عمل اجرا کرد.
به طور خلاصه، میتوان گفت منشور کوروش نمایانگر یک وجدان حقوقی کهن است که از اخلاق دینی زمان خود از جمله احترام به خداوند و نفی ستم نشأت گرفته و اصول آن، با جوهره اخلاقی و انسانی همه ادیان هماهنگی دارد.
آیا کوروش همان ذوالقرنین قرآن است؟
بحث انطباق کوروش با ذوالقرنین، شخصیتی که در سوره کهف قرآن کریم از او یاد شده، یک فرضیه تفسیری و تاریخی مهم است که از دیرباز مطرح بوده و در دوران معاصر با تلاش پژوهشگرانی مانند ابوالکلام آزاد و تأیید مفسران بزرگی همچون علامه سید محمدحسین طباطبایی در تفسیر المیزان قوت گرفته است.
ذوالقرنین در قرآن به عنوان حکومت عادل، مؤمن و خیرخواه توصیف شده است که به مردم ستم نمیکند. این ویژگیها با شخصیت کوروش در منابع تاریخی و منشور (عدالت، نفی ظلم، احیای حقوق) مطابقت دارد.ذوالقرنین به «صاحب دو شاخ» یا «صاحب دو قرن» شرق و غرب معروف است. کوروش فتوحات بسیار گستردهای در غرب (آسیای صغیر) و شرق داشته است. همچنین، برخی این صفت را به تعبیر رؤیای دانیال نبی در تورات مرتبط میدانند که در آن قوچی دوشاخ نماد حکومت ماد و پارس ظاهر میشود که شکستدهنده امپراتوریهاست، و این قوچ به کوروش تعبیر شده است.
برخی گفته اند ذوالقرنین در قرآن به عنوان فردی موحد یکتاپرست معرفی میشود، در حالی که کوروش در منشور بابل، دستور به بازگرداندن بتها و خدایان بابلی مانند مردوک را میدهد که این عمل با توحید محض منافات دارد. اما موافقان پاسخ میدهند مدارای عملی برای حکمرانی، منافاتی با اعتقاد شخصی به یکتاپرستی یا مزدیسنا ندارد.
فرضیه کوروش همان ذوالقرنین بودن، یک نظریه قوی در میان متفکران اسلامی معاصر است که بر اساس قرائن تاریخی و تفسیری شکل گرفته است. با این حال، به دلیل عدم تصریح قطعی در منابع دینی، هنوز این انطباق در حد یک فرضیه قابل دفاع و نه یک حقیقت تاریخی مطلق باقی مانده است.
کتاب «حضرت فاطمه زهرا (س)، مظهر عظمت و اوج کمال» در کربلا منتشر شد
حکم تدوین فیلم های مجالس زنانه چیست؟
اگر با شرایط بانکی به کسی قرض دهیم، ربا است؟
بدهی شهریه مدرسه را در محاسبه خمس لحاظ کنیم؟
حمایت مادرانه حضرت زهرا (س) از شهید شعرباف
شهادت محسنبنعلی واقعیت است یا افسانه؟
چرا طلحه و زبیر محل دفن حضرت زهرا (س) را فاش نکردند؟
تندیس فداکاری به ۳۷ دانشجو اهدا میشود
مشخصات دوربین گلکسی S۲۶ اولترا لو رفت
معمای هرم ناشناخته در اعماق آمازون: ساختاری که هیچ توضیح علمی ندارد
شانس زنده ماندن نوزادان نارس بالا میرود
اطلاعات حساس بودجه آمریکا هک شد
این جاسوسافزار گوشیهای ایرانیها را هدف گرفت
تبدیل زبالههای هستهای به هیدروژن؛ انقلابی در تولید انرژی پاک
خمیردندان کراتینی؛ ترمیم مینای دندان با پروتئین موی انسان
رونمایی اسپیسایکس از یک فرودگر سادهتر برای تسریع بازگشت به ماه
لزوم ایجاد فرصتهای یادگیری برابر در مدارس تکدانشآموزی عشایری استان سمنان
تدوین بسته آموزشی از ایرانمان دفاع میکنیم برای سه مقطع تحصیلی/تاکید بر اتحاد، همدلی و هویت ایرانی در این بسته
واکنش مشاور وزیر آموزش و پرورش بر کاهش سن ورود به مدرسه
رصد و آسیبشناسی مدارس غیردولتی/ هیچ مدرسه غیر دولتی حق خروج از ساختار نظام آموزش رسمی کشور را ندارد
منتظر پیشنهاد دولت برای اصلاح سهمیهها هستیم/توافق سه قوه برای این موضوع لازم است
شکلگیری خطوط راهراه روی سطح مریخ در اثر برخورد شهابسنگ
کاشف ساختار دیانای درگذشت
جشن آمریکاییها بابت اولین تماس فضایی چینیها با ناسا
ژلی که مینای دندان را چند هفتهای بازسازی میکند
حفظ کیان دانشگاه، گسترش فضای انقلابی و ارتقای علمی-فناوری اولویت ماست
شکایت ۷ خانواده دیگر از چتجیپیتی به دلیل نقش آن در خودکشیها
منتظر پیشنهاد دولت برای اصلاح سهمیهها؛ توافق سه قوه الزامی است
تشخیص سن واقعی کاربران فضای مجازی با هوش مصنوعی
استفاده از هوش مصنوعی در تشخیص انواع سرطان
پذیرش پیری؛ چرا ورزش در میانسالی باید متفاوت باشد؟
کشف راز اقلیم باستانی زمین با گیاهان ۴۰۰ میلیون ساله
۳ هزار قدم پیادهروی روزانه، پیشرفت آلزایمر را به تأخیر میاندازد
شایعه پایان جهان تکذیب شد؛ حقایق علمی درباره دنباله دار اطلس
درباره فستینگ اشتباه میکردیم!
برگزاری اختتامیه سی امین کنگره قرآنی دانش آموزان سمپاد باهمت بنیاد علوی
بیمه معلمان مدارس غیردولتی بر اساس میزان تدریس اجرایی شد
راز مهمان ۷ میلیارد ساله از اعماق کهکشان: عبوری که شاید دیگر تکرار نشود
انساننماترین ربات جهان سال آینده به بازار میآید
ثبت زلزلههای بالاتر از ۴ در ۳ استان کشور/فاریاب ۶ بار لرزید
خاورمیانه در فناوری احساسمحور از غرب عقب نیست
مهندسی پزشکی باید از پل هوش مصنوعی عبور کند
پل ارتباطی میان مغز انسان و الگوریتمهای هوشمند شکل گرفته است
اولین سیستم آتشنشانی هوش مصنوعی جهان برای مهار آتشسوزیهای نفتی در کشتیها
کار با گوشی پشت فرمان بهزودی ممکن میشود!
عکس چینیها از دنبالهدار مرموز این روزها
ابداع رحم مصنوعی برای نوزادان زودرس
پرتاب دوم نیو گلن با ماهوارههای واقعی ناسا خواهد بود
بازیگر پشت کنکوری ها درگذشت+عکس
ثبت نام خدمت افتخاری آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع)
هیئت؛ الگویی برای تحول جامعه با تکیه بر سرمایه اجتماعی و سبک زندگی اسلامی
بازی کامپیوتری خشن باعث ایجاد خشونت می شود؟
ثبتنام وامهای دانشجویی از هفته آینده آغاز میشود
رستورانهای مکمل دانشگاهی ملزم به رعایت استانداردهای سازمان امور دانشجویان شدند
آخرین فرصت ثبتنام دکتری ۱۴۰۵: امشب ساعت ۲۴ تمام
یک کتاب اعتیادآور جذاب برنده جایزه شد
فاطمیه را نباید تنها در اشک و اندوه خلاصه کرد
خون باقیمانده در حیوان ذبح شده، نجس است؟
شعار هیئتها در فاطمیه ۱۴۰۴ مشخص شد
موقعیتی که شهید صیاد در آن بسیار عصبانی شد
دعایی که علامه طباطبایی هرگز برای خود نکردند
توسل به حضرت زهرا (س) در سجده پس از نماز حاجت جایز است؟
آزمایشگاه محرمانه تسلا تمام حرکات انسان را به رباتها آموزش میدهد
دعوای تازه بر سر فیلتر محتوای اینستاگرام
هوش مصنوعی چه کارهایی را هرگز نمیتواند انجام دهد؟
غریبهای در خانه: NEO وظایف خانه را از طریق جاسوسی انسانی یاد میگیرد!
زمین تخت است! / دیگر به چشمان خود اعتماد نکنید
ایلان ماسک: هوش مصنوعی ۵ سال دیگر جای «تمام» مشاغل را میگیرد
تبلیغ جدید کوکاکولا با هوش مصنوعی؛ زیبا اما بیاحساس!
خرابکاری ربات انساننما در آشپزخانه!
کلید حضور دائمی بشر در فضا پیدا شد
گوشی جدید سامسونگ؛ باریک و فراتر از تصور
برترین گوشیهای گیمینگ سال ۲۰۲۵؛ فریمریت بینهایت، داغی صفر!
از گذشته تا امروز: تغییرات شگفتانگیز آیفون در ۸ سال
موتورولا موتو G ۲۰۲۶ و G Play معرفی شدند: خوشقیمت و قدرتمند
تحلیلی بر دلایل افت «معدل» امتحانات نهایی دانشآموزان/ وقتی نظام آموزشی لقمه را دور سرش میچرخاند
وزیر آموزش و پرورش: عشایر طلایهداران مبارزه، عدالتخواهی و استکبارستیزیاند
عارف: تمرکز دولت بر فناوریهای پیشرفته، مهارت آموزی و آموزش و پرورش است
آغاز شناسایی استعدادهای دانشآموزان تحت پوشش بهزیستی
وقوع حادثه برای خودروی حامل دانشآموزان در دزفول
چرا شراب به تدریج در اسلام حرام اعلام شد؟
ذکری که برای رفع فقر و تنگدستی معجزه میکند
چرا طلحه و زبیر محل دفن حضرت زهرا (س) را فاش نکردند؟
چرا در قرآن کریم نامی از امامان ما نیامده است؟
تصویری خاص از خلوت انسان با خدای خود
یک کتاب اعتیادآور جذاب برنده جایزه شد
دعایی که علامه طباطبایی هرگز برای خود نکردند
ارتباط و زندگی با فردی که نماز نمیخواند شرعاً جایز است؟
شهید اول چه کسی بود و چطور به شهادت رسید؟
خون باقیمانده در حیوان ذبح شده، نجس است؟
توسل به حضرت زهرا (س) در سجده پس از نماز حاجت جایز است؟
شهادت محسنبنعلی واقعیت است یا افسانه؟
رازی بزرگ برای جذب عنایت الهی و برآورده شدن حاجات
موقعیتی که شهید صیاد در آن بسیار عصبانی شد
ثبت نام خدمت افتخاری آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع)
شعار هیئتها در فاطمیه ۱۴۰۴ مشخص شد
این عالم سایهاش از کاخ شاه سنگینتر بود
روایت بندگی پنهان مردی که خدمت به مردم را تبدیل به عبادت کرد
بازیگر پشت کنکوری ها درگذشت+عکس
حاج قاسم چطور به حضرت زهرا (س) متوسل میشدند؟
شایعه سازی علیه حوزه و روحانیت با چه هدفی انجام میشود؟
چرا خواندن دعای توسل در مرکز توصیههای رهبر انقلاب به مقاومت قرار دارد؟
فاطمیه را نباید تنها در اشک و اندوه خلاصه کرد
حجتالاسلام غلامی: حضرت زهرا (س) تجسم انسان متعادل؛ محبت فاطمی تجربهای تربیتی و سلوکی
بدهی شهریه مدرسه را در محاسبه خمس لحاظ کنیم؟
خمس سود سپرده بانکی را چطور محاسبه کنیم؟
حمایت مادرانه حضرت زهرا (س) از شهید شعرباف
هیئت؛ الگویی برای تحول جامعه با تکیه بر سرمایه اجتماعی و سبک زندگی اسلامی
روایت مونتاژی لیبرالها از نائینی؛ در خدمت ولایت مأذونه شرعیه
بازی کامپیوتری خشن باعث ایجاد خشونت می شود؟
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.