به گزارش شبکه علمی ثریا به نقل از ایلنا علیمرتضی بیرنگ (رییس مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری و قائم مقام معاون علمی و فناوری رییس جمهور در امور بینالملل) درباره روند پیگیری بازگشت نخبگان به کشور و شرایط کاری درنظرگرفته شده برای آنها گفت: حدود چهار سال پیش بررسیها و مطالعاتی را درباره اینکه کشورهای خارجی چطور از ظرفیتها و متخصصان خارج از کشور خود استفاده میکنند، آغاز کردیم. همچنین همزمان یک نظرسنجی از ۴۵۰۰ نفر از متخصصان ایرانی که عمدتا در آمریکا و کانادا بودند، انجام شد، علاوه بر این رایزنیهایی با یک سری از متخصصان ایرانی خارج از کشور داشتیم و آسیبشناسی کردیم که مشکل اصلی در رابطه با موضوع بازگشت و اینکه چرا از ظرفیت متخصصان ما در خارج از کشور استفاده نمیشود، در کجاست؟ و در واقع پاسخ این بود، دانشجویانی که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور میروند به قصد ترک وطن برای همیشه به آنجا نمیروند، اما مساله این است که مسیر رفت خیلی شفاف و هموار است، آنها میروند و تحصیلاتشان تمام میشود و متاسفانه بعد در دو راهی ماندن یا برگشت قرار میگیرند.
عواملی که مانع برگشت نخبگان به کشور میشود
وی ادامه داد: برای اینکه این افراد در همانجایی که تحصیل کردهاند، بمانند، پیشنهادات خوبی اعم از کاری و تحقیقاتی به آنها ارائه میشود، اما در مسیر برگشتشان ابهام زیادی وجود دارد. فرآیندهای طولانی برای تایید مدرک و جذب به عنوان هیئت علمی و سایر بوروکراسیهای زمانبری که برایشان وجود دارد، موضوع سربازی، مسئله اشتغال و اینکه نمیدانند در حوزه تخصصیشان بعد از چند سال شرایط در کشور چگونه است یا حتی اصلا از کجا باید شروع کنند و .... اینها همه عواملی است که بعد از اینکه دانشجو درسش تمام میشود، تصمیم میگیرد، چند سال دیگر در آن کشور بماند.
بیرنگبا بیان اینکه به ازای هر یکسالی که دانشجو در خارج از کشور میماند، احتمال بازگشت او کمتر است، گفت: براساس بررسیهای انجام شده توسط موسسات خارجی اگر فارغ التحصیلی پنج سال پس از اتمام تحصیلاتش در کشور خارجی بماند، احتمال بازگشتش بسیار کم میشود. ما وقتی این آسیبشناسیها را انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم در آن مقطعی که شخص میخواهد، تصمیم بگیرد بماند یا برگردد، اگر بتوانیم مسیر بازگشتش را یک مقدار شفاف، روان و سادهتر کنیم و دغدغه این افراد را کم کنیم، احتمال بازگشتشان بسیار بالا خواهد رفت.
نخبگان بعد از بازگشت به کشور چه میکنند؟
وی ادامه داد: از این رو مدلهای مختلفی را طراحی کردیم؛ اول اینکه اصرار به بازگشت نداریم، یعنی ممکن است کسی بگوید، من نمیخواهم برگردم، ولی حاضر است، برای سخنرانی در کنفرانس یا برگزاری کارگاه آموزشی یا یک ترم تدریس به ایران بیاید. در برنامه همکاریای که با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور طراحی کردیم، برای این گونه افراد گرفته تا کسی که میخواهد برای همیشه و به طور کامل به ایران بازگردد، برنامهریزی مناسب و مدلهای متنوعی برای همکاری پیش بینی کردهایم.
رییس مرکز تعاملات بینالمللی علم و فناوری اضافه کرد: کسی هم که میخواهد؛ برای همیشه به ایران بازگردد، سه مسیر پیش رویش قرار دارد؛ یا میتواند استارتآپ ایجاد کند یا اینکه در بخش R&D شرکتهای دانش بنیان فعالیت کند و یا اینکه کارهای آکادمیک انجام دهد. برای هر کدام از این افراد یک سری تسهیلات و مسیر مشخصی طراحی شدهاست.
بیرنگ با اشاره به نوع حمایت از این افراد توضیح داد: حدود ۵۰ دانشگاه، پژوهشگاه و پارک فناوری برتر کشور در حوزههای مختلف به عنوان پایگاههای تخصصی همکار طرف قرارداد ما هستند و محدود به حوزه فنی و مهندسی نیستند و در حوزه پزشکی و علوم انسانی هم فعالیت میکنند. پیش از اینکه نخبگان به ایران بیایند در سامانهای که برای این کار طراحی شده، ثبت نام میکنند و حداکثر ظرف پنج روز بررسی ما در معاونت علمی انجام میشود. پس از آن پروفایل فرد به تناسب مدل همکاری و حوزه تخصصیاش بر اساس اولویت وی به سه پایگاه از این ۵۰ دانشگاه و پژوهشگاه ارسال میشود. آنها هم ۲۰ روز فرصت دارند، بررسی و نتیجه را اعلام کنند.
راهاندازی ۶۰ استارتآپ توسط نخبگانی که به کشور بازگشتند
او با اشاره به تعداد نخبگانی که در این سامانه ثبتنام کردهاند، افزود: حدود پنج هزار نفر در حوزههای مختلف مشارکت کردند، ولی حدود هزار نفر به طور کامل به کشور برگشتند. این افراد تاکنون ۶۰ استارتآپ راه انداختند و بیش از هزار نفر از فارغالتحصیلان ممتاز داخل در این استارتآپها الان مشغول هستند.
بیرنگ ادامه داد: بخشی از این هزار نفر هم جذب هیئت علمی دانشگاهها و بخش دیگر نیز جذب شرکتهای دانش بنیان شدهاند. در حال حاضر در حال تهیه یک مستند از افرادی هستیم که موفقیتهای چشمگیری در حوزه های مختلف از جمله شرکتهای دانش بنیان و حوزه علمی و آکادمیک داشتهاند.
وی با بیان اینکه اغلب این افراد بلافاصله بعد از اینکه درسشان تمام شده، اقدام به بازگشت نکردند، گفت: اتفاقا اینکه نخبهای چند سالی آنجا مانده باشد و دانش و تجربهاش را بیشتر کرده باشد، برای ما جذابتر است تا اینکه بلافاصله بعد از اتمام تحصیل به ایران برگردد. ناگفته نماند بیشترین بازگشتی ما از کشورهای آمریکا و کانادا بوده است.
شرایط کاری و حقوقی نخبگان
بیرنگ در پاسخ به سوالی درباره شرایط کاری و حقوقی این نخبگان گفت: اگر بخواهند کار آکادمیک انجام دهند، قطعا حقوقی که اینجا میگیرند به نسبت حقوقی که در آمریکا میگرفتند، قابل قیاس نیست، اما آنهایی که میخواهند استارتآپ راه بیاندازند، میتوانند درآمد بیشتری داشته باشند. ضمن اینکه برای این افراد صرفا بحث مالی مطرح نیست، یکی از دلایلی که این افراد را به کشور باز میگردند، انگیزههای میهن دوستی است و اینکه میخواهند برای پیشرفت کشورشان کاری کنند و دانشی که کسب کردهاند، برای کشورشان به کار بگیرند. علاوه بر این انگیزههایی مثل علاقههای خانوادگی، دوری از پدر و مادر و خانواده و تصمیم بر اینکه از این به بعد بخواهند، زندگیشان را با آنها سپری کنند خیلی مهمتر است تا پول. در خصوص خیلی از این افراد مسائل مالی واقعا مطرح نیست.
قائم مقام معاون علمی و فناوری رییس جمهور در امور بینالملل ادامه داد: هیچ کدام از دانشگاههای ممتاز کشور ما جزو ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا نیست، به هر حال کسی که میخواهد در دانشگاههای برتر دنیا تحصیل کند طبیعی است که بخواهد به خارج از کشور برود. در واقع ما بهترین دانشجویانی که به برترین دانشگاههای دنیا راه یافته و تحصیل کرده بودند را به ایران بازگرداندیم، در حالی که در این چند سال کشورهای خارجی روی این افراد سرمایهگذاری زیادی کردهاند. متوسط سرمایهگذاری که در مقطع دکترا در آمریکا برای هر دانشجو از جمله دانشجویان ایرانی میشود، حدود ۵۰۰ هزار دلار است که این عدد در مورد دانشگاههای برتر آمریکا بیش از یک میلیون دلار است. ما افرادی که سرمایهگذاریهای بزرگی روی آنها در بهترین دانشگاههای آمریکا و کانادا شده است را برمیگردانیم و این به نظرم خیلی هوشمندانه است.
اگر به نخبگان احترام گذاشته شود، قطعا برمیگردند
بیرنگ اظهار کرد: اگر شرایط برای این نخبگان به گونهای باشد که حس کنند، مفید هستند و به آنها احترام گذاشته میشود، قطعا برمیگردند، البته همه نه ولی عدهای برمیگردند. این کار انقدر موفق و در عین حال سخت بود که حتی بسیاری از مطبوعات و رسانههای خارجی در دو سال گذشته راجع به آن قلم زدند. یکی از اساتید ایرانی در امریکا در مصاحبه با سی ان ان گفته بود که سالی ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر از ایرانیانی که در آمریکا هستند، در قالب این برنامه به کشورشان باز میگردند.
وی ادامه داد: در برنامههای بازگشت متخصصان که در دنیا اجرا میشود، برنامه ایران جزو برنامههای موفق بوده است و اخیرا راجع به آن در مجامع بین المللی صحبت میشود. اکنون آن زیرساختها برای بازگشت نخبگان ایجاد شده و اعتماد مورد نظر میان آنها شکل گرفته است. الان همین مساله دهان به دهان میانشان میچرخد و به گوششان میرسد که از میان دوستانشان کسانی به ایران بازگشتهاند، اتفاقا موفق هم شدهاند و همین باعث تبلیغ میشود.
تغییر در برنامه جذب نخبگان ایرانی خارج کشور
بیرنگ با بیان افزایش سطح استانداردها در برنامه بازگشت متخصصان توضیح داد: در دو سال اول که ما این برنامه را طراحی کردیم، تنها افرادی میتوانستند درخواست دهند که در یکی از ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا تحصیل کرده بودند، اما با افزایش درخواستها از سال گذشته تغییراتی در برنامه دادیم و صرفا فارغالتحصیلان یکی از۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا میتوانند درخواست خود را برای مشارکت در این برنامه ارائه دهند. ناگفته نماند ذیل بودجه مرکز تعاملات بینالمللی علم و فناوری معاونت علم و فناوری رییس جمهور برای سال ۹۷ بودجهای برای برنامه همکاری با متخصصان و دانشمندان ایرانی خارج از کشور درج شده است.
وی در پاسخ به این سوالی درباره تمایل برخی ایرانیان برای تحصیل در خارج از کشور گفت: این یک روند جهانی است. حتی در آمریکا هم که دارای بیشترین تعداد از ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا است به همین نسبت ایران سالانه عدهای برای تحصیل به کشورهای دیگری میروند. در حال حاضر تعداد دانشجوی خارجی در دنیا در حدود ده سال گذشته دو برابر شده است در صورتی که این آمار برای ما تقریبا ثابت بوده است.
قیمت غذای دانشجویی تا مهرماه افزایشی ندارد
قبل از بحرانی شدن اعتراضات دانشجویی اطلاع رسانی کنید
ایجاد و بازسازی ۱۰۰۰ هنرستان تا پایان برنامه هفتم توسعه
توصیههایی به دانشآموزان برای حضور در آزمونهای نهایی؛ از موارد ممنوعه تا نحوه درج پاسخها
۲۰ درصد سوالات امتحانی «دشوار» است/ اخذ آزمون مجدد از افراد مشکوک
دانشگاهها برای افزایش بهرهوری به میدان بیایند
جزییات ثبت نام پذیرفته شدگان بدون آزمون رشتههای ارشد اعلام شد
فهرست ۶۷۳ دانشگاه برتر جوان در رتبهبندی تایمز منتشر شد
زمان اعلام نتایج اولیه آزمون کارشناسیارشد دانشگاه معارف اسلامی
قدیمی ترین عینک فروشی تهران
جزئیات پوشش بیمه ای در عینک سازی ها
پاسخ وکیل به آیا قانون تجارت تغییر میکند؟
قنات در سرزمین قنوت و قناعت - استان یزد
تحقق اقتصاد مقاومتی دانش بنیان و مردم پایه توسط اساتید بسیجی
پرداخت حقوق معلمان خرید خدمات و حقالتدریس به روز شد
رونمایی ۱۵ کتاب با موضوع اهلبیت به زبانهای اروپایی و آفریقایی در نمایشگاه کتاب
نسل جوان آمریکایی به حاکمیت معترض است/اعتراضات دانشجویی ادامه خواهد داشت
دانشگاه تهران میزبان اجلاس رؤسای دانشگاهها شد
بدهی آموزش و پرورش به فرهنگیان بابت پاداش پایان خدمت ۱۴۰۲/ معوقاتی که تا اسفند پارسال تسویه شد
مسئولان از پیشرفتهای علمی پشتیبانی کنند
استفاده ۱۳۹هزار دانشجو از بن اعتباری خرید کتاب از نمایشگاه
۴۶ دانشگاه ایران در میان برترین دانشگاه های جوان
پشتپرده برگزاری آزمونهای کشوری ششمیها و نهمیها/ برگزاری آزمون شفاهیفارسی در مقطع ابتدایی
خبر خوش برای متقاضیان رشته پزشکی/ گام بلند دانشگاههای ایران در ارتقای جایگاه جهانی
تشکیل دبیرخانه دائمی صنایع و خانه صنعت در معاونت پژوهش و فنآوری دانشگاه تهران
سامانه him نمونه بهرهوری درون دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی است
کاهش نگران کننده دانشجویان دانشگاههای غیردولتی
نخستین بیانیه مد موقر شیراز منتشر شد
مسؤولیت امتحانات نهایی از سال آینده با سازمان ملی سنجش خواهد بود
غیرانتفاعیها بیشترین حذف کد رشته را در آمایش آموزش عالی داشتند
مشارکت ۳۰هزار استاد و کارمند دانشگاه در ارزیابی موسسات غیرانتفاعی
استخدام یک روزه اساتید در دانشگاههای غیرانتفاعی
نوجوانان با «هفتخوان» به استقبال بزرگداشت فردوسی میروند
تأکید وزیر علوم بر رعایت اخلاق دیپلماسی علمی در پذیرش دانشجویان بینالملل
ساخت و تحویل ۷۰۰۰ مدرسه در دولت سیزدهم
آیین بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در ایران ۸ خرداد برگزار میشود
۱۰ خرداد؛ برگزاری سومین کنگره شهدای دانشگاه آزاد
اعطای مالکیت ۱۴۰۰ واحد مسکونی به اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه علامه
کارت آزمون استخدامی رشته شغل دبیری و هنرآموز منتشر شد
المپیاد علمی دانشجویان فرصتی برای اصلاح نگاه و تفکر علمی است
کارت شرکت در آزمون انتخاب سردفتر اسناد رسمی سال ۱۴۰۳ منتشر شد
وزیر سابق علوم: شهریههای دانشگاههای غیرانتفاعی کفاف هزینههای دانشگاه را نمیدهد
لزوم مدیریت رشتههای یک بار پذیرش در دانشگاههای غیردولتی و غیرانتفاعی همانند دانشگاه آزاد
ایجاد دو آزمایشگاه تخصصی برای توسعه میادین نفتی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر
شناسایی ۸۷۴ هزار بازمانده از تحصیل با کد ملی/ بازگشت این افراد به تحصیل امکانپذیر است
نظارت وزارت کشور بر تامین «امنیت» حوزههای آزمونهای نهایی/ همکاری فراجا و آتشنشانی
نماد سنت آموزش عالی در ایران در دانشگاه تهران رونمایی شد
ارائه مهلت جدید ثبت نام آزمون دکتری تخصصی داروسازی
نتایج پذیرش بدون کنکور دانشگاه تهران اعلام شد
دانشجویان یونانی شب گذشته در حمایت از فلسطین تظاهرات برپا کردند
تحصیل ۸ درصد دانشجویان کل کشور در دانشگاههای غیردولتی/صدور مجوز دانشگاه علوم پزشکی غیرانتفاعی
ترجمه ماجرای زندگی و آثار الیور استون منتشر شد
حضور نمایندگان دانشگاه سن پترزبورگ روسیه در دانشگاه صنعتی شریف
حافظ» جلوتر از همه شاعران و نویسندگان ایرانی!
مناظره با گزاره «مداخله دولت در حوزه نشر از هر جهت زیانبار است» با حضور دو گروه از دانشگاههای الزهرا و تهران، در سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.
دستگاهها برای کمک به آموزش و پرورش فراتر از سخن گام بردارند
امروز؛ آخرین مهلت ثبتنام دانشجویان در المپیاد ورزشهای فناورانه
دانشکده رسانه فارس دانشجو میپذیرد
آغاز توزیع کارت آزمون استخدامی آموزش و پرورش از امروز
۱۰۷۳ مدرسه کانکسی بالای ۱۰ دانشآموز تا مهر امسال ساماندهی میشوند
نحوه انتخاب موضوعات پایان نامه برای پذیرش دانشجوی استاد محور
پرونده چهارمین مسابقه خودنویس در نمایشگاه کتاب تهران بسته میشود
بزرگداشت فردوسی در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار میشود
نیاز سالانه سازمان نوسازی مدارس به ۱۶۸ هزار میلیاردتومان اعتبار/ساخت ۲۰۰ مدرسه بزرگ در سال جاری
تقدیر وزیر علوم از شیمیدانها / درخواست کمک برای دانشجویان علوم پایه/ تحقیر کمدین یهودی
اساسنامه سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور ابلاغ شد
مصدومیت جزیی ۱۰ دانشجوی دانشگاه رازی در پی ریزش بخشی از سقف کاذب
دنبال تجمیع دانشگاههای آزاد نیستیم/ ایجاد سرای نوآوری
دستگیری چهار نفر در ارتباط با فروش سوالات آزمون وکالت
آزمون ارتقای دستیاران تخصصی دندانپزشکی چهارم مرداد برگزار میشود
به دنبال افزایش وام دانشجویی هستیم/ خوابگاههای دانشجویی باید نوسازی شوند
جشن دخترونه در صحن دانشگاه تهران برگزار شد
استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه میرسد
جو بایدن خودروسازهای چینی را نقره داغ کرد
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
اشتباه بیسابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد
اسقبال گسترده مردم از تاکسیهای رباتیک گوگل
نمره صفر برای غیبت در امتحانات خرداد
تأمین 63 درصد بودجه دانشگاه فرهنگیان همچنان از محل حقوق دانشجومعلمان
زاکربرگ میخواهد این شبکه معروف خبری را بخرد
چطور شد که شفق قطبی در ایران دیده شد؟ +عکس
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه میرسد
اپل برای ساخت و پخش تبلیغات زشتاش عذرخواهی کرد
تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس
به روزرسانی طوفانی واتساپ تغییرات اساسی در ظاهرش ایجاد کرد+عکس
ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس
هوش مصنوعی قرار است انسانها را نابود کند؟
زاکربرگ میخواهد این شبکه معروف خبری را بخرد
اشتباه بیسابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد
نحوه انتخاب موضوعات پایان نامه برای پذیرش دانشجوی استاد محور
تمام اقدامات برای دستیاران پزشکی/ از افزایش حقوق تا بورسیه تحصیلی
شفق قطبی برای اولین بار در ایران هم دیده شد+عکس
نحوه برگزاری امتحانات نهایی و تصحیح اوراق دانشآموزان اعلام شد
پذیرش ۲۶ هزار دانشجوی دکتری در دانشگاهها/ نحوه محاسبه نمره دکتری
تولیدات دانشگاهها نظم دنیا را تغییر داده است
دو خبر خوش وزیر علوم برای جامعه دانشگاهی اعلام شد
سوپرآلیاژ انقلابی ناسا شروع به کار کرد
دانشجویان در شش محور در کرسیهای آزاد اندیشی با هم رقابت میکنند
دانشجویان یونانی شب گذشته در حمایت از فلسطین تظاهرات برپا کردند
آغاز توزیع کارت آزمون استخدامی آموزش و پرورش از امروز
چرا هوش مصنوعی اینقدر برای دیگران پرهزینه است؟
راهاندازی ۱۰۰ واحد مسکونی متاهلی برای دانشجویان و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران
آیین بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در ایران ۸ خرداد برگزار میشود
راهنمای عملی آزمونهای نهایی دوره دوم متوسطه نظری منتشر شد
استادان نمونه دانشگاه علامهطباطبائی معرفی شدند
۲۵۰ واحد دانشگاهی پیام نور آماده واگذاری شد
اجرای منتورشیپ روانشناختی برای دستیاران ۲۷ گروه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با حفظ محرمانگی
حضور نمایندگان دانشگاه سن پترزبورگ روسیه در دانشگاه صنعتی شریف
صعود ۸ پلهای دانشگاه صنعتی شریف در رتبهبندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.