به گزارش ثریا از نظر آلتوسر، دولت مدرن ـ در غرب ـ نوعی از شکلبندی حکومتی است که همراه سرمایهداری متولد شد. هر دولتی در غرب توسط شیوه تولید سرمایهداری تعیینشده و به منظور محافظت از منافع آن شکل گرفته است. این مسئله که مفهوم ملتها به عنوان واحدهایی مجزا با سرمایهداری متناظر است. به لحاظ تاریخی درست است. همچنین امکان دارد که دموکراسی به عنوان یک ایدئولوژی و یا شکلی از حکومت نیز با سرمایهداری متناظر باشد؛ چرا که دموکراسی لیبرال این توهم را ایجاد میکند که همه افراد با یکدیگر برابرند و قدرتی یکسان با یکدیگر دارند (و در نتیجه بر روابط استثمارگرانه اقتصادی نقاب میافکند).
آلتوسر به دو مکانیزم عمده اشاره میکند که تضمین میکنند مردمی که تحت حاکمیت دولت سرمایهداریاند مطابق با قوانین آن دولت عمل کنند؛ نخستین مکانیزم را آلتوسر دستگاههای سرکوب دولتی مینامد (RSAs) که مانند پلیس، دادگاهها و زندان، مستقیما به اعمال زور جهت انطباق رفتار مردم با قوانین میپردازند. مشخصاً این دولت لیبرال است که از طریق این دستگاهها افراد را وادار میکند تا به گونهای معین رفتار کنند. اما مکانیزم دومی که آلتوسر بررسی میکند برای مطالعات ادبی اهمیت بیشتری دارد. او آنرا دستگاههای ایدئولوژیک دولت سرمایهداری مینامد (ISAs).
نهادهایی وجود دارند که ایدئولوژیهایی تولید میکنند که ما به مثابه افراد (و گروهها) آنها را درونی میکنیم و مطابق آنها عمل میکنیم. دستگاههای ایدئولوژیک دولت سرمایهداری شامل مدارس، مذاهب، خانواده، نظام حقوقی، سیاست، هنر، ورزش و غیره میشوند. این سازمانها نظامهایی از عقاید و ارزشها تولید میکنند که افراد به مثابه شهروندان به آنها باور دارند (یا منکر آنها هستند). همین مسئله است که آلتوسر آن را مورد تحلیل قرار میدهد و میپرسد افراد چگونه ایدئولوژیهایی را که این دستگاهها خلق میکنند، درونی کرده و به آنها باور پیدا میکنند؟ (و در نتیجه در نظام سرمایهداری به غلط خود را سوژههایی غیربیگانه میپندارند).
ما میتوانیم درباره ایدئولوژیهای متعددی نظیر ایدئولوژی مسیحی، ایدئولوژی دموکراتیک، ایدئولوژی فمینیستی و موارد دیگر سخن بگوییم. اما ایدئولوژی، ساختاری است. آلتوسر میگوید که ایدئولوژی یک ساختار است و در نتیجه ابدی است. یعنی باید به صورت همزمان مورد مطالعه قرار گیرد. دلیل آنکه آلتوسر اعلام میکند ایدئولوژی تاریخ ندارد همین مسئله است. او مفهوم ایدئولوژی به عنوان ساختار را از این اندیشه مارکسیستی استنتاج میکند که ایدئولوژی را بخشی از روبنا میداند، اما او ساختار ایدئولوژی را با مفهوم ناخودآگاه فروید و لکان پیوند میدهد.
از آنجا که ایدئولوژی یک ساختار است. محتواهای آن میتوانند تغییر کنند. میتوان آن را با هر چیزی پر کرد، اما فرم آن، همچون ساختار ناخودآگاه، همیشه یکسان باقی میماند. همچنین، ایدئولوژی سرمایهداری ناخودآگاهانه فعالیت میکند. ایدئولوژی نیز مانند زبان، نظام و یا ساختاری است که ما در آن زندگی میکنیم و با ما سخن میگوید، اما ما را دچار این توهم میکند که گویی ما آن را در اختیار خود داریم، یا میتوانیم آزادانه اعتقادات خود را انتخاب کنیم، با دلایل فراوانی میتوانیم برای اعتقادات خود ذکر کنیم.
مارکسیسم اصالتاً ایدئولوژی را به عنوان بازنمایی کاذب روابط انسانها با شرایط واقعیشان صورتبندی کرده است. برای مثال شرایط واقعی من به عنوان یک استاد دانشگاه، شرایط یک کارگر فرهنگی است. به من برای انجام کار فکریام در تدریس، حقوق پرداخت میشود. حقوق من حتی نزدیک به حقوق یک پزشک، وکیل، ستاره سینما و یا قهرمانان ورزشی نیست. آنچه که میتواند استثمار مرا یا شرایط اقتصادی واقعی مرا آشکار کند در نقاب یک ایدئولوژی پوشیده شده است ـ اینکه تدریس و استاد دانشگاهبودن یا روحانیبودن یک ارزش والای اجتماعی و اخلاقی است. [من به خودم میگویم] درست است که موقعیت من به لحاظ اقتصادی خوب نیست، اما در عوض پاداش تدریس یا تبلیغ معنوی است و این که من احترام و منزلت اجتماعی به دست میآورم (به جای پول). این یک مفهوم از ایدئولوژی است (البته اگر یک فرد روحانی یا مدرس برای رضای خدا تدریس یا تبلیغ کند، دیگر دچار ایدئولوژی سرمایهداری نشده است).
آلتوسر میگوید که درست برعکس، ایدئولوژی من یک توهم است. درنتیجه من فکر میکنم خوشحالم چون در یک کارخانه کار نمیکنم، میاندیشم که از کارگران کارخانه باهوشترم؛ چرا که فکر میکنم کارگران کارخانه چندان باهوش نیستند، در غیر این صورت در کارخانه کار نمیکردند. روابط تولید در اینجا بر این فرض متکی است که کارگران کارخانه فاقد تحصیلات هستند (این روابط تولید روابطی را میان شغل و تحصیلات ساختار داده است). رابطه من با این روابطه تولید احساس برتری به آن دارد. این آن چیزی است که آلتوسر آن را ایدئولوژی میداند.
(در نگارش این متن از کتاب «ماشینهای ایدئولوژی» نوشته مری کلیگز و ترجمه وحید ولیزاده استفاده شده است.)
منبع: فارس
آخرین تصویر از رئیسجمهور و خداحافظی از داخل بالگرد
صحنه غم انگیزی که در کرمانشاه ثبت شد
تصویری روح نواز از حرم مطهر امام رضا علیه السلام
مناظره دانشجویی با گزاره آزادسازی آموزش و بهداشت برگزار شد
کتاب هفتم نامههایی از پراگ چاپ شد/ دستهایش در بازار نشر
ترجمه دوربین عکاسی به چاپ نهم رسید
ماجرای تذکر جدی شهید رئیسی به وزیر علوم
اختصاص 41 همت به مدرسهسازی در 14 سفر دور دوم دولت
انتصاب افراد انقلابی به مدیریت دانشگاهها از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم است
دیدار دانشگاهیان با همسر رئیسجمهور شهید
کمیته پشتیبانی از دانشجویان ایرانی خارج تشکیل شد
مهارت افزایی کارگزاران فرهنگی دانشگاهها در صدر اولویت
سمپاد سرباز امریه میگیرد
واکنش وزیر علوم به اعلام کاندیداتوری برخی روسای دانشگاهها در انتخابات ریاست جمهوری
جزئیات برنامه ترم تابستانی دانشگاه شریف اعلام شد
سبزترین امام به کتابفروشیها آمد
عرضه یککتاب دیگر از مجموعه ژول ورن/ پرتو سبز در کتابفروشیها
کسب جایزه نوبل ایرانی توسط دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی
اعلام آمادگی ۶۰ شرکت صنعتی برای جذب دانشجویان دانشگاه آزاد
رییس دانشگاه تهران کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری میشود
شهید رئیسی شورای عالی انقلاب فرهنگی را احیا کرد
کارت آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی منتشر شد/ امکان ویرایش معدل
مراسم بزرگداشت شهدای خدمت در دانشگاه خواجه نصیر برگزار میشود
هوش مصنوعی به حوزههای علمیه خواهران راه پیدا میکند
مهلت مجدد ثبت نام با تاخیر نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳ آغاز شد
نخبگان حوزه از شهید جمهور روایت کردند
دوره تربیت مربی تجوید قرآن ویژه حوزههای خواهران برگزار می شود
آخرین مهلت ثبت نمرات میانترم دانشجویان دانشگاه پیام نور اعلام شد
متقاضیان گزینش با نمره کنکور ۱۴۰۲ باید در کنکور ۱۴۰۳ ثبت نام کنند
کارتهای ورود به جلسه آزمون که پیش از این دانشآموزان دریافت کردند «معتبر» است
آغاز به کار سامانه نقل و انتقالات معلمان
آغاز توزیع کارت ارشد علوم پزشکی از امروز/ متقاضیان رشتههای بدون آزمون بخوانند
انتخاب موزه تاریخ علوم اردبیل برای هفتمین بار پیاپی به عنوان موزه برتر کشور
رقابت ۵۸ هزار نفر در آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی سال ۱۴۰۳
تلگرام کاربران ایرانی را از این امکانات خود محروم کرد
۱۰۰۰ روز خدمت بیمنت شهید جمهور در آموزش و پرورش
بازدید وزیر آموزش و پرورش از حوزههای برگزاری آزمون نهایی
زمزمههای از سرگیری واردات آیفون به ایران شنیده می شود
حضور حماسی مردم در آیین وداع با رئیسجمهورِ شهید، نیازمند بازشناسی است
بازگشت ۲۰ درصدی دانشآموزان بازمانده از تحصیل عشایری به مدارس
معصومه ابتکار: رئیسی بهدنبال همدلی ملّی بود
جزییات ثبتنام با تاخیر در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
کارکرد دانشگاه حقیقت جویی است
نقش رایزنان علمی در ارائه توانمندیهای ایران در عرصه جهانی
ثبتنام آزمون انتخاب مترجم رسمی قوه قضائیه سال ۱۴۰۳ آغاز شد
پیشرفت فوقالعاده ترکیه در صنایع دفاعی پس از رونمایی از پهپاد مافوق صوت
لایکها از شبکه ایکس حذف میشوند؟
اطلاعات تازه درباره گوشیهای سری آیفون ۱۴
پاسخ اپل درباره دسترسی به عکسهای حذف شده گالری کاربران
صدها ستارهای که ناگهان در آسمان ناپدید شدند کجا رفتند؟
ثبت لحظه ورود شهابسنگ غولپیکر به زمین+عکس
نگاهی به سیستمهای ضدپهپاد روسیه و اوکراین
کیا اسپورتیج خودروی محبوب شاسی بلند به ایران میآید+عکس
پژوهشهای حوزه به سمت اجتهاد تمدنساز حرکت کند
تلاش وزارت علوم برای جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی بینالملل
تلاش وزارت علوم برای جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی بینالمللی در برنامه هفتم توسعه
پیشنهاد تشکیل کارگروه ویژه اشتغال دانشجویان و فارغالتحصیلان در همایش مردمی استان کرمانشاه
نقش فعالیت رسانهای اعضای هیات علمی در ارتقای رتبه دانشگاهها
یک خودروی محبوب شاسی بلند خارجی به ایران میآید+عکس
چاپ ترجمه کتابی در روایتشناسی سفیانی و نشانههای ظهور
عرضه قهوه قجری در فنجان ادبیات در کتابفروشیها
آغاز توزیع کارت آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی سال ۱۴۰۳ از فردا
ابلاغ ماموریت جدید به دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی
گرامیداشت «شهدای خدمت» در دانشگاههای سراسر کشور برگزار میشود
نشست رایزنان علمی دانشجویان ایرانی خارج از کشور برگزار می شود
ماموریت بزرگداشت سنت دانشگاهی به دانشگاه تهران واگذار شد
جذب نخبگان پزشکی با پیگیریهای شهید رئیسی
آغاز بررسی آییننامه پیشنهادی ستاد علم، فناوری و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی
جذب نخبگان پزشکی با پیگیریهای آیتالله شهید رئیسی
آیتالله رئیسی دغدغه حل مسئله را داشت
فروش ضعیف شاسی بلند معروف کار دستاش داد+عکس
استقبال خیره کننده کلاسیکبازها از بیامو مدرن +عکس
فرهنگ توضیحی مثلهای ژاپنی روانه بازار نشر شد
عرضه ترجمه آموزش مهارتهای تفکر نقادانه در بازار نشر
فرصت ۲۴ ساعته دانشگاه تورنتو به دانشجویان معترض
امتحانات نهایی خرداد دانشآموزان آغاز شد
متقاضیان بازیهای المپیاد ورزشهای فناورانه بخوانند
نحوه پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاه رنگ
آغاز مهلت مجدد ثبت نام نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳ از فردا
سرمایهگذاری بخش خصوصی برای تجهیز آزمایشگاه دانشگاه امیرکبیر
ثبت لحظه ورود شهابسنگ غولپیکر به زمین+عکس
پیشرفت فوقالعاده ترکیه در صنایع دفاعی پس از رونمایی از پهپاد مافوق صوت
استقبال خیره کننده کلاسیکبازها از بیامو مدرن +عکس
تلگرام کاربران ایرانی را از این امکانات خود محروم کرد
صدها ستارهای که ناگهان در آسمان ناپدید شدند کجا رفتند؟
رویدادهای مهم و تأثیرگذار دنیای کریپتوکارنسی در سال ۲۰۲۴
تصویر قدیمی از شهید آیتالله سیّد محمدعلی آل هاشم بههمراه استاد شهریار
تصویری از سوگواری همسر رئیسجمهور و آیت الله علم الهدی بر پیکر ایشان
طرح مربوط به تغییر در شیوه برگزاری کنکور به مجمع تشخیص مصلحت رفت
اتفاق بی سابقه تاریخ آموزش عالی در دوره ریاست جمهوری شهید جمهور
اطلاعات تازه درباره گوشیهای سری آیفون ۱۴
دانشگاهها مجاز به اعلام حدنصاب مرحله دوم مصاحبه کنکور دکتری شدند
کاملترین مجموعه از نزار قبانی در ایران
سیاست فرصت بروز و ظهور به ادبیات مقاومت فلسطین نمیدهد
پاسخ اپل درباره دسترسی به عکسهای حذف شده گالری کاربران
زمزمههای از سرگیری واردات آیفون به ایران شنیده می شود
زمان برگزاری آزمون جامع دکتری ۱۴۰۳ تغییر کرد
عدم تغییر زمان اعلام نتایج آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری
لغو همه امتحانات دانشآموزان تا پایان هفته جاری/ تقویم جدید آزمونهای مدارس اعلام میشود
مهلت شرکت در جشنواره رویدادهای برتر دانشگاهها جریان» تمدید شد
شهید آیت الله رئیسی یک چهره فراملی بود
روایت ۱۰۷۱ روز فداکاری شهید جمهور برای ساخت فضاهای آموزشی
تدوین شیوه نامه افزایش حقوق کارکنان و اساتید دانشگاه آزاد
تذکری که رئیسجمهورِ شهید به وزیر علوم داد
رفع مشکل جذب ۲۰۰ پژوهشگر نخبه توسط رییس جمهور شهید
احتمال تغییر زمان برگزاری نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳
دسته بزرگ عزاداری هیأت دانشجویی به مناسبت شهادت رئیس جمهور
کتاب کارآفرینی و تشخیص فرصتها بررسی میشود
کتابهایی که شهید رئیسی نوشته بود
۲ نماهنگ به مناسبت شهادت رئیسجمهوری منتشر شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.