کد خبر: 4021
ف
غلامرضا اعوانی:
حکمت الاشراق سهروردی باعت تداوم فلسفه شد
غلامرضا اعوانی در همایش شیخ اشراق گفت: حکمت الاشراق سهروردی در واقع پاسخی صریح به غزالی است و باعث می شود که فلسفه به حیات خودش ادامه دهد.

به گزارش شبکه علمی ثریا، غلامرضا اعوانی در مراسم بزرگداشت روز شیخ اشراق که به همت موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد سخنرانی خود را درباره سهروردی و غزالی آغاز کرد و گفت: تلاشم این است که دلایلی بیاورم که سهروردی تحت تاثیر غزالی بوده است یا خیر.

وی در ادامه گفت: سهروردی با فلسفه اش جواب مقتضی به غزالی داده است و سبب تداوم فلسفه شده است و در واقع این ابن رشد نبوده که باعث شده جریان فلسفه ادامه پیدا کند بلکه سهروردی بوده است. کتاب حکمت الاشراق در واقع پاسخی صریح به غزالی است و باعث می شود که فلسفه به حیات خودش ادامه می دهد.

این استاد فلسفه یادآور شد: مراد غزالی از تکفیر فلاسفه رد فلسفه یونانی بوده است و او با نوشتن کتاب هایی مانند احیا علوم دین و مشکات الانوار مبادی یک فلسفه بر مبنای نور را تاسیس می کند. او مخالف فلسفه یونان بود و در تهافت الفلاسفه، فلاسفه را در ۱۷ مورد متبدل و در سه مسئله آنها را تکفیر می کند.

وی افزود: اکنون ما منابع بسیاری در دسترس داریم که این منابع در دسترس گذشتگان نبود و ما باید به داوری بنشینیم. اما داوری من از غزالی این است که او تکفیر کرده است که بسیار خطرناک و اشتباه بزرگی است. غزالی در کتاب المنقذ من الضلال، فلاسفه را به دهریون، طبیعیون و الهیون تقسیم می کند و معتقد است که این سه گروه کافرند. وی همچنین دانش هایی که فلاسفه به آن پرداخته‌اند مانند ریاضیات، الهیات و طبیعیات را تحریم کرده است.

وی افزود: خواجه طوسی وجود امام را اثبات کرده است، سهروردی هم در آثارش به وجود قطب یا امام قائل است. ویلیام جیمز کتابش را بر مبنای غزالی نوشته است و در کتابش چندین بار به غزالی اشاره می کند. غزالی علم تصوف و علم ذوقی را وارد فلسفه کرده و او باعث این شده است که علوم بحثی دچار انحطاط شود. اما سهروردی نظریه جدید معرفت شناسی وارد معرفت اسلامی کرده است و معتقد است علوم طولی است نه عرضی.

اعوانی در ادامه گفت: بر اساس این نظریه کامل ترین حکیم کسی است که جامع بین حکمت ذوقی و حکمت فلسفی باشد و نازل ترین حکمت، حکمت بحثی است. افرادی مانند ابن سینا و فارابی و ... حکیم بحثی هستند. او در واقع نظریه ای درباره سیر حکمت ارائه کرده است. بر خلاف آنچه که غزالی فلسفه را یونانی دانسته است، سهروردی می گوید که فلسفه  یونانی نیست بلکه در ایران باستان بوده است و او در واقع حکمت جاویدان رامطرح می کند. همچنین تصریح می کند که فلسفه را می توان از طریق حکمت ذوقی آموخت.

اعوانی در ادامه با مقایسه مشکات الانوار و حکمت الاشراق گفت: دستاورد دیگر سهروردی این است که عرفا را دارای حکمت ذوقی می داند و خود او بین این دو حکمت جمع بسته است. سهروردی برخلاف فلاسفه مشاء قائل است که حکمای پیش از سقراط همه دانا بوده اند، ولی ارسطو به نظر حقارت به آنها نگاه می کند و در جایی می گوید که مانند کودکانی اند که در تاریکی تیری رها کرده اند. ولی سهروردی برخلاف ارسطو آنها را سفیران الهی می داند. همچنین اساس حکمت غزالی بر اساس قاعده نور است، اما حکمت اشراق بر اساس رمز و تمثیل است در حالی که رمز و تمثیل در حکمت بحثی جایی ندارد. در سهروردی و افلاطون هر چیزی ملکوتی دارد و در واقع به عالم مثل ارتباط دارد.

وی در ادامه با طرح این سوال که نسبت اینها با  غزالی چیست؟ گفت: به نظر من در تمام اینها همه این مسائل وجود دارد، اما فرق اینها فرق یک عالم با حکیم است. به هر حال این مسائلی که در فلسفه اشراق است در مشکات الانوار هم وجود دارد؛ اولا تعریف نور به ظاهر فی نفسه و مُظهر فی نفسه، دوم انواع نور یعنی نور عارضی، نور ذاتی و نور الانوار که در سهروردی وجود دارد و در مشکات الانوار هم آنها را می بینیم. بین نور حسی و نور عقلی هفت دلیل می آورد که فخر رازی در تفسیرش هم این انواع را آورده است.

اعوانی در ادامه یادآورد شد: اگر سهروردی را با دکارت مقایسه کنیم به نظرم هر دو قائلند که ماهیت جسم امتدادی دارد، یعنی هر جسمی تعیینی دارد. سهروردی مطرح می کند که جسم خودش قابل به تعیین نیست و آن را به عالم ملکوت نسبت می دهد. بحث دیگر مربوط است به رمز تمثیل که هم در حکمت اشراق و مشکاه الانوار غزالی مطرح است.

وی در پایان افزود: خلاصه اینکه سهروردی بعد از حمله غزالی بر فلسفه یک نظام فلسفی حاکم کرد و فلسفه را نجات داد. اما اینکه چرا غزالی در ایران موفق نبوده است، باید بگویم چون فردی مانند سهروردی بعد از او آمده و فلسفه اشراق را تاسیس کرده که فلسفه با آن توانست حیات خودش را ادامه دهد. فخررازی و شهرستانی معترض سهروردی نشدند و فقط اینها به مشاییون ایراد می گرفتند.
 

 

منبع: مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

گلکسی S24 FE سامسونگ به زودی معرفی می‌شود+عکس

دومین نسخه بتا اندروید ۱۵ با ویژگی‌های جدید منتشر شد

نحوه نظارت بر شیوه نامه پذیرش دانشجوی استاد محور اعلام شد

سفر به قلب زیبایی های کیهانی

پایان میزبانی ۱۱ روزه مصلی؛ خواندیم و ساختیم

موزیلا فایرفاکس به‌ کمک این فناوری کیفیت ویدئوها را بالاتر می‌برد

نیازمند سرمایه‌گذاری با برنامه و غیرشعاری دولتمردان در زمینه هوش مصنوعی هستیم

جزئیات اختتامیه دومین جشنواره بین‌المللی سلامت دانشجویان اعلام شد

احیای پروژه‌های بزرگ صنعتی در دانشگاه امیرکبیر/ آمار مهاجرت نخبگان ریشه رسانه‌ای سیاسی دارد

تامین‌امنیت حوزه‌های آزمون‌ نهایی با راکت‌فلزیاب و سیگنال‌یاب/تجهیز حوزه‌ها به دوربین‌ مداربسته

اپلیکیشن جدیدی که مخصوص معتادین به گوشی است

تغییر زمان آزمون روز اول پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم به دلیل مشکلات سامانه کارت ورود

طلب ۱.۵ همتی شرکت‌های لبنی بابت طرح شیر مدارس

تاکید وزیر علوم بر تسهیل جذب نخبگان به عنوان عضو هیات‌علمی

برگزاری جشن ازدواج ۱۳۰ زوج دانشجوی دانشگاه محقق اردبیلی

فرهنگ سازی گام اول فریلنسری است

هر ایرانی یک فریلنسر می شود

طلاب صورت خود را با سیلی سرخ نگاه داشته‌اند

تحول به معنای کنارگذاشتن سنت‌های اصیل حوزوی نیست

جدول معیارهای جدید برای رتبه بندی دانشگاه‌ها

آیین‌نامه تسهیل جذب دانشجویان بین‌الملل تدوین شد

سرعت در جذب اعضای هیات علمی رتبه دانشگاه‌ها را تغییر می‌دهد

حضور رییس دانشگاه علامه‌طباطبایی در گردهمایی روسیه و جهان اسلام

اعزام ۲۰۰ طلبه جهادی به مناطق سیل‌زده فریمان

تانک‌های بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس

بن‌سلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین می‌کند

ترکیه رقیب جنگنده F-35 آمریکا را ساخت+عکس

هوشمندسازی افزایش کیفیت زندگی مردم و رشد اقتصاد

گیاهان دارویی کلید رسیدن به اقتصاد دانش‌بنیان

ایجاد بنیه علمی و فناورانه جهت رسیدن به اهداف بزرگ در حوزه نانو

تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس

حرکت کثیف اپل درباره عکس‌های کاربران لو رفت

آگهی/دستمزدهای نجومی؛ بررسی درآمد وکلا شایع یا واقعیت

علت انتخاب نام Gemini برای هوش مصنوعی گوگل چه بود؟

گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس

شکست سنگین مرسدس بنز در فروش این خودروها+عکس

لغو امتحانات نهایی روزهای ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت دانش‌آموزان

کشف استخر سرپوشیده‌ ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس

ردپای تازه کشف شده انسان‌ها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس

موشک تازه از راه رسیده روسیه فشار به اوکراین را بیشتر کرد+عکس

اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل

قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری می‌کند

حقایقی درباره کهکشان راه شیری میله‌ای که چیزی درباره آن نمی‌دانید

ساخت هندزفری جدیدی که هرگز گره نمی‌خورد+عکس

تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخ‌زده در مریخ ثبت شد+عکس

گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس

بی‌ام‌و قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس

خودروی پرفروش اروپا به ایران آمد+عکس

پس زمینه تابلوی مونالیزا متعلق به این مکان است+عکس

من یک پایین شهری‌ام در کتابفروشی‌ها

جشنواره ‌ایده های برتر جوانان در کردستان برگزار می شود

جنس کنش دولتمردان سیزدهم اعتقاد به مشارکت خیرین است

ساخت مدارس خیرساز در دولت سیزدهم به‌طور میانگین ۲ برابر شده است

افرادی که با قرآن مانوس شده اند؛ حق طلب و حق جو هستند

درخواست دانشجویان لهستان برای تحریم رژیم صهیونیستی

استقرار میز پاسخگویی امتحانات نهایی در ادارات آموزش و پرورش مناطق ۱۹گانه تهران

اولویت سازمان سنجش پس از ملی شدن چیست؟

جشنواره برهان ؛ تلاش دوباره برای احیای کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها

پیام تسلیت جهاد دانشگاهی تهران در پی شهادت یکی از رزمندگان حزب‌الله

چگونگی تبدیل نظریه علوم انسانی به فناوری نیاز امروز جامعه است

موسسه علم و فناوری شهید مسعود علیمحمدی راه‌اندازی شد

دبیر شورای تحول و ارتقای علوم انسانی انتخاب شد

مشکل خوابگاه‌های دانشجویی با بومی‌گزینی حل می‌شود

روایت آخرین جمعه نمایشگاه سی و پنجم؛ همهمه بازی و کتا

حضور دانش‌آموزان بدون کارت امتحان نهایی در جلسه با «شناسنامه»/ امکان دریافت آدرس حوزه از مدرسه

اختصاص شعب ویژه رسیدگی به جرائم حوزه فروش سوالات امتحانات نهایی

آغاز ثبت‌نام اوقات فراغت دانش‌آموزان از اول خرداد

اجرای طرح‌های هوشمند سازی در صنعت نفت در دستور کار دانشگاه صنعتی امیرکبیر

شرایط و نحوه حذف اضطراری دانشجویان شریف اعلام شد

تاکید بر انجام رویدادهای فرهنگی توسط دانشجویان برای هم‌نسلان خود

مرحله نهایی سی و هشتمین جشنواره قرآن و عترت دانشجویان برگزار شد

رونمایی آمریکا از بزرگ‌ترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس

دانشگاه اصفهان عنوان برگزیده در جشنواره دریچه را کسب کرد

امکان ثبت نام سرویس مدرسه در سامانه سپند از اول خرداد

تمام اطلاعات آیفون‌ها و آیپدها لو رفت

داستان‌های طنز کودک و نوجوان پرمخاطب در نمایشگاه کتاب

خانم‌ها در آزمون استخدامی آموزش و پرورش هم گوی سبقت را ربودند

دانشگاه‌های غیرانتفاعی و چالش‌هایی که حل نشده باقی مانده است

نتایج اولیه آزمون استخدامی رشته‌های دبیری هفته سوم خردادماه اعلام می‌شود

دانش آموزان نگران دریافت کارت ورود به جلسه آزمون‌های نهایی نباشند

چطور با گوشی خود بفهمیم که ما را ردیابی می‌کنند؟

کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس

گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس

تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخ‌زده در مریخ ثبت شد+عکس

ارزان‌ترین سلاح پهپادکُش که ساخت بریتانیا است+عکس

ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس

بزرگ‌ترین فروچاله زیرآبی دنیا که باعث انقراض‌ دایناسورها شد+عکس

تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس

بی‌ام‌و قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس

استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه می‌رسد

جزئیات کیا سورنتو جدید اعلام شد+عکس

تانک‌های بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس

تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس

کشف خیره کننده دانشمندان درباره یون‌ها همه را شگفت زده کرد

حرکت کثیف اپل درباره عکس‌های کاربران لو رفت

بن‌سلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین می‌کند

آیفون16 پرومکس در باتری و شارژدهی رکوردشکن می‌شود

گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس

تمام اطلاعات آیفون‌ها و آیپدها لو رفت

رونمایی آمریکا از بزرگ‌ترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس

حقایقی درباره کهکشان راه شیری میله‌ای که چیزی درباره آن نمی‌دانید

ارزان‌ترین باتری مادام‌العمر دنیا کشف شد+عکس

ردپای تازه کشف شده انسان‌ها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس

قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری می‌کند

کشف استخر سرپوشیده‌ ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس

خریداران Xperia ۱ VI سونی منتظر یک تغییر ویژه در صفحه نمایش‌ باشند+عکس

زاکربرگ می‌خواهد این شبکه معروف خبری را بخرد

منتظر شفق‌های قطبی بعدی باشید

اشتباه بی‌سابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد

سرقت ۲۵ دلاری رمز ارز دو برادر در بلاک چین اتریوم