کد خبر: 4021
ف
غلامرضا اعوانی:
حکمت الاشراق سهروردی باعت تداوم فلسفه شد
غلامرضا اعوانی در همایش شیخ اشراق گفت: حکمت الاشراق سهروردی در واقع پاسخی صریح به غزالی است و باعث می شود که فلسفه به حیات خودش ادامه دهد.

به گزارش شبکه علمی ثریا، غلامرضا اعوانی در مراسم بزرگداشت روز شیخ اشراق که به همت موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد سخنرانی خود را درباره سهروردی و غزالی آغاز کرد و گفت: تلاشم این است که دلایلی بیاورم که سهروردی تحت تاثیر غزالی بوده است یا خیر.

وی در ادامه گفت: سهروردی با فلسفه اش جواب مقتضی به غزالی داده است و سبب تداوم فلسفه شده است و در واقع این ابن رشد نبوده که باعث شده جریان فلسفه ادامه پیدا کند بلکه سهروردی بوده است. کتاب حکمت الاشراق در واقع پاسخی صریح به غزالی است و باعث می شود که فلسفه به حیات خودش ادامه می دهد.

این استاد فلسفه یادآور شد: مراد غزالی از تکفیر فلاسفه رد فلسفه یونانی بوده است و او با نوشتن کتاب هایی مانند احیا علوم دین و مشکات الانوار مبادی یک فلسفه بر مبنای نور را تاسیس می کند. او مخالف فلسفه یونان بود و در تهافت الفلاسفه، فلاسفه را در ۱۷ مورد متبدل و در سه مسئله آنها را تکفیر می کند.

وی افزود: اکنون ما منابع بسیاری در دسترس داریم که این منابع در دسترس گذشتگان نبود و ما باید به داوری بنشینیم. اما داوری من از غزالی این است که او تکفیر کرده است که بسیار خطرناک و اشتباه بزرگی است. غزالی در کتاب المنقذ من الضلال، فلاسفه را به دهریون، طبیعیون و الهیون تقسیم می کند و معتقد است که این سه گروه کافرند. وی همچنین دانش هایی که فلاسفه به آن پرداخته‌اند مانند ریاضیات، الهیات و طبیعیات را تحریم کرده است.

وی افزود: خواجه طوسی وجود امام را اثبات کرده است، سهروردی هم در آثارش به وجود قطب یا امام قائل است. ویلیام جیمز کتابش را بر مبنای غزالی نوشته است و در کتابش چندین بار به غزالی اشاره می کند. غزالی علم تصوف و علم ذوقی را وارد فلسفه کرده و او باعث این شده است که علوم بحثی دچار انحطاط شود. اما سهروردی نظریه جدید معرفت شناسی وارد معرفت اسلامی کرده است و معتقد است علوم طولی است نه عرضی.

اعوانی در ادامه گفت: بر اساس این نظریه کامل ترین حکیم کسی است که جامع بین حکمت ذوقی و حکمت فلسفی باشد و نازل ترین حکمت، حکمت بحثی است. افرادی مانند ابن سینا و فارابی و ... حکیم بحثی هستند. او در واقع نظریه ای درباره سیر حکمت ارائه کرده است. بر خلاف آنچه که غزالی فلسفه را یونانی دانسته است، سهروردی می گوید که فلسفه  یونانی نیست بلکه در ایران باستان بوده است و او در واقع حکمت جاویدان رامطرح می کند. همچنین تصریح می کند که فلسفه را می توان از طریق حکمت ذوقی آموخت.

اعوانی در ادامه با مقایسه مشکات الانوار و حکمت الاشراق گفت: دستاورد دیگر سهروردی این است که عرفا را دارای حکمت ذوقی می داند و خود او بین این دو حکمت جمع بسته است. سهروردی برخلاف فلاسفه مشاء قائل است که حکمای پیش از سقراط همه دانا بوده اند، ولی ارسطو به نظر حقارت به آنها نگاه می کند و در جایی می گوید که مانند کودکانی اند که در تاریکی تیری رها کرده اند. ولی سهروردی برخلاف ارسطو آنها را سفیران الهی می داند. همچنین اساس حکمت غزالی بر اساس قاعده نور است، اما حکمت اشراق بر اساس رمز و تمثیل است در حالی که رمز و تمثیل در حکمت بحثی جایی ندارد. در سهروردی و افلاطون هر چیزی ملکوتی دارد و در واقع به عالم مثل ارتباط دارد.

وی در ادامه با طرح این سوال که نسبت اینها با  غزالی چیست؟ گفت: به نظر من در تمام اینها همه این مسائل وجود دارد، اما فرق اینها فرق یک عالم با حکیم است. به هر حال این مسائلی که در فلسفه اشراق است در مشکات الانوار هم وجود دارد؛ اولا تعریف نور به ظاهر فی نفسه و مُظهر فی نفسه، دوم انواع نور یعنی نور عارضی، نور ذاتی و نور الانوار که در سهروردی وجود دارد و در مشکات الانوار هم آنها را می بینیم. بین نور حسی و نور عقلی هفت دلیل می آورد که فخر رازی در تفسیرش هم این انواع را آورده است.

اعوانی در ادامه یادآورد شد: اگر سهروردی را با دکارت مقایسه کنیم به نظرم هر دو قائلند که ماهیت جسم امتدادی دارد، یعنی هر جسمی تعیینی دارد. سهروردی مطرح می کند که جسم خودش قابل به تعیین نیست و آن را به عالم ملکوت نسبت می دهد. بحث دیگر مربوط است به رمز تمثیل که هم در حکمت اشراق و مشکاه الانوار غزالی مطرح است.

وی در پایان افزود: خلاصه اینکه سهروردی بعد از حمله غزالی بر فلسفه یک نظام فلسفی حاکم کرد و فلسفه را نجات داد. اما اینکه چرا غزالی در ایران موفق نبوده است، باید بگویم چون فردی مانند سهروردی بعد از او آمده و فلسفه اشراق را تاسیس کرده که فلسفه با آن توانست حیات خودش را ادامه دهد. فخررازی و شهرستانی معترض سهروردی نشدند و فقط اینها به مشاییون ایراد می گرفتند.
 

 

منبع: مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

بورسیه دانشجویان اخراج شده از دانشگاه‌های آمریکا

انتشارات موزه انقلاب با ۴۷ اثر چاپ اولی به نمایشگاه کتاب می‌آید

افشای رازهای دوبلین در نمایشگاه کتاب تهران

خواسته اصلی دانشجویان آمریکایی و اروپایی، همبستگی با ملت فلسطین است

عدم استفاده بهینه از منابع موجب کاهش بهره‌وری در دانشگاه‌ها می‌شود

تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هسته‌ای

پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات

سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس

خودروی شیک خارجی که نوه پژو ۴۰۵ است+عکس

برگزاری آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی؛ ۱۷ خردادماه

کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس

دانشگاه تربیت مدرس در میان برترین دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه‌بندی سکیمگو

تشکیل کارگروهی در وزارت آموزش و پرورش برای عملیاتی کردن فرامین رهبری

شبهات دانش‌آموزان زیاد اما عمق کمی دارد/ برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت تابستان دانش‌آموزان

نمایشگاه کتاب تهران متعلق به جریان فرهنگ و ادب کشور است

رمان تو خواب میکاییل هستی رونمایی می‌شود

برگزاری مسابقه رباتیک ورزشی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر

رشته‌های پزشکی براساس نیاز کشور و تعداد داوطلبین ساماندهی می‌شود

کمبود یک هزار عضو هیات علمی در دانشگاه فنی و حرفه ای

اجرای شیوه‌نامه نظام استاد شاگردی در دانشگاه آزاد اسلامی

جدول زمانبندی نقل و انتقال دانشجویان پزشکی/ آخرین مهلت ثبت نام

برای اولین بار در ایران آزمون بورسیه باهچه شهیر برگزار می شود

آگهی/ خرید بهترین تشک طبی

آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی ۱۷ خردادماه برگزار می‌شود

شیوه نامه افزایش حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد تشریح شد

۲۴۰ رشته محل دانشگاه آزاد در واحدهای بزرگ ادغام شد

شخصیت‌ قصه‌های ایرانی بر روی پوستر نمایشگاه کتاب

شرایط دریافت وام دانشجویی چیست؟

افزایش حضور دانشگاه‌های ایرانی در رتبه‌بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴

کمبود ۷۰ هزار نیروی پرورشی و مشاور در مدارس

دولت سیزدهم ‌مجدانه به‌دنبال ارتقای منزلت و معیشت معلمان است

علوم پایه نیازمند بودجه مناسب است/باید تصمیمات بزرگ گرفته شود

شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده درمسیر شکل‌گیری/برخی شخصیت‌های حقوقی عضویت را نپذیرفتند

جذب سرباز امریه در سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف

استقبال کم فرهنگیان از طرح بکارگیری دوباره بازنشستگان/ نرخ حق‌التدریس‌ها، علت عدم استقبال

حضور گروه‌های مردمی در فعالیت‌های پرورشی

رایگان بودن مدارس سمپاد برای دانش‌آموزان ۴ دهک اول/ والدین تخلفات را اطلاع دهند

سرکوب دانشجویان آمریکایی حامی فلسطین با لابی رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد

نشریات دانشجویی روایت‌گر جنبش‌های دانشجویی در حمایت از غزه باشند

پیام تسلیت رییس دانشگاه تهران در پی درگذشت دانشجوی نخبه

در نشست هم‌اندیشی وزرای ادوار وزارت علوم چه گذشت؟

کسب چهار افتخار علمی بین‌المللی توسط عضو پیوسته فرهنگستان علوم

ضرورت مشارکت ذی‌نفعان حوزه علوم انسانی در تدوین سیاست‌ها

ماده واحده «اصلاح ماده 4 آیین‌نامه شورای تخصصی حوزوی»

صدور مجوز اجرای ۲۴دوره کوتاه مدت اشتغال‌محور در دانشگاه علمی کاربردی

انتشار کلید اولیه پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی

در چهل‌وششمین دوره مسابقه ریاضی دانشجویی در سطح کشوری، ۴ دانشجوی دانشگاه کاشان حضور یافتند و از این میان، ۲ نفر موفق به کسب مدال شدند.

درِ دانشگاه‌های ایران به روی دانشجویان معترض آمریکایی باز شد

موافقت دولت با راه‌اندازی دانشگاه فرهنگیان در گلپایگان

بیرون کردن دانشجویان فرانسوی توسط پلیس پاریس

مقایسه صحنه اعتراضات دانشجویی در ایران و آمریکا

ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است

اعلام نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی در نیمه دوم خرداد

شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)

اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس

اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکده‌های پزشکی کشور

آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد

بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس

سونی برای آدم‌ها کولر همراه ساخت+عکس

بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس

زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپ‌های آماتوری هم دیده می‌شود+عکس

اسپاتیفای یکی از قابلیت‌های خود را بی‌خبر پولی کرد

فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد

چینی‌ها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس

جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد

ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس

دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد

۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسان‌های اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند

ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد

سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس

دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد

نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس

اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی

به تشکل‌های دانشجویی گرنت اعطا می‌شود

۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترین‌های آسیا در رتبه‌بندی تایمز

نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار می‌شود

اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود

پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاه‌ها قانونی است

جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد

کتاب چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد

بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس

سونی برای آدم‌ها کولر همراه ساخت+عکس

دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد

نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس

بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس

تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هسته‌ای

سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس

زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپ‌های آماتوری هم دیده می‌شود+عکس

اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس

جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد

خودروهای ایرانی چشم کره‌شمالی را گرفت+عکس

سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس

پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات

کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس

فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد

ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است

چینی‌ها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس

جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران می‌آید؟

اسپاتیفای یکی از قابلیت‌های خود را بی‌خبر پولی کرد

۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترین‌های آسیا در رتبه‌بندی تایمز

ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس

ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد

خودروی جدید که شبیه گربه‌ها ساخته شده است+عکس

۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسان‌های اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند

اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی

شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)

دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد

ثبت‌نام پشت کنکوری‌ها جهت ترمیم نمره آغاز شد

موافقت با افزایش حق‌الزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان

هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد