
به گزارش ثریا به مناسبت ایام محرم، در گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین محمدجواد یاوری استاد دانشگاه باقرالعلوم (ع) به بررسی برخی از وقایع و شبهات پیرامون عاشورا پرداختیم که در ادامه از نظر شما میگذرد.
*علم تاریخ ذاتاً با یک عدم قطعیت همراه است، با این وجود در بررسی تاریخی واقعه عاشورا چگونه میتوان یک تحلیل همه جانبه ارائه داد و این عدم قطعیت را به حداقل رساند؟
حق و واقع دو امری هستند که دانش کلام متولی حق بودن یک گزاره است و تاریخ متولی واقع بودن آن است. برای تشخیص یک واقعه، مورخ به شواهد و ادله نگاه میکند، چنانکه با دیدن یک سکه یا کتیبه میتواند از یک رویداد تاریخی سخن بگوید. بنابراین مطالعه تاریخ، روشمند بوده و برای تشخیص گزارههای صحیح و غیرصحیح آز آن روش استفاده میگردد. درباره هر حادثه ابتدا شواهد جمع میگردد و بعد از سنجش و اعتبار یک گزاره، میتوان از صدور یک رویداد سخن گفت.
*برخی این جمله امام حسین (ع) را که «من برای امر به معروف و نهی از منکر قیام کردم» را مخدوش میدانند و این روایت را مستند نمیدانند. با این حال آیا برای فلسفه قیام حضرت میتوان به آن استناد کرد؟ چند سال پیش هم گفته شد هدف امام انقلاب نبود و امام صرفاً از جایی که جانش تهدید میشد، گریخت؛ تحلیلهای انحرافی بسیاری از فلسفه واقعه عاشورا ارائه شده است!
قیام برای اقامه امر به معروف و نهی از منکر یا احیای سنت پیامبر (ص)، از سخنانی است که چندین بار نقل شده و با جمع بندی شواهد دیگر که حکایت از تغییرات بنی امیه در دین است و دیگران به اذعان دارند، سازگاری دارد.
از زمان امام حسن (ع) و حتی بعد از شهادت ایشان، امام حسین (ع) قیام علیه یزید و معاویه را امری قطعی بیان کرده اند: آنجا که فرمودند: هر کس علیه معاویه قیام نکند باید به خدا پناه ببرد؛ چون امت اسلامی به یزید مبتلا شده است و علی الاسلام السلام.
احیای سنت و اقامه امر به معروف و نهی از منکر با از بین بردن ظلم و تشکیل حکومت اسلامی مقدور است و این از مهمترین دلایل قیام است که حتی مردم بیعت شکستند، امام حرکت خود را ادامه داد. اگر قرار بر فرار بود، امام به کربلا نمیرفت و جملاتی که بیان میکند که امام پیشنهاد بازگشت به عمر بن سعد داده، تحریف شده است.
*گفته میشود اگر جامعه معروف و منکر را فهم نکند، امر به این دو بی فایده است، حال شرایط آن دوران چگونه بوده است؟ آیا مردم معروف و منکر را میشناختند؟ آیا امام برای اقامه امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد و یا خود قصد امر به معروف و نهی از منکر داشت؟ اگر امام برای امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد، هدف امام کدام معروف و کدام منکر است؟
اهمیت امر به معروف و نهی از منکر، در اقامه آن است و این مقدور نیست مگر با تشکیل حکومت اسلامی و امام حسین (ع) در عمل نشان داد که برای آن حتی باید جان داد. نتیجه این اقدام امام قیامهای بعدی بود. پس بسترسازی امری مهم است و جامعه نیاز به الگوی کربلا داشت و تاکنون جواب داده است. اگر مردم نخواهند، تجربه تلخ تاریخ برای آنان شکل میگیرد، اما کربلا مانع آن میگردد.
مهمترین مسأله در امر به معروف و نهی از منکر در جملات امام، احیای آن است و بالاترین معروف تشکیل حکومت اسلامی اسلامی که با آن میتوان ضمن اقامه دیگر معروفها از منکرها جلوگیری کرد و امام حسین (ع) فقط به دنبال این نبود که مردم به کجا و چگونه نماز بخوانند، چون مردم کوفه و سپاه دشمن با نماز و دین آشنا بودند، اما قیام علیه ظلم و بدعت در دین و اجرای حدود را زمین گذاشته بودند.
*پیشنهادهای سه گانه ای که عمر سعد در نامهای از قول امام حسین به عبیدالله مینویسد چقدر قابل اعتناست؟ آیا این واقعاً حرف امام بوده یا اینکه عمرسعد برای اینکه کار به جنگ نشکد و خون امام به گردن او نیفتد؛ این پیشنهادات را از دورغ از جانب خود به عبیدالله داده است؟
پیشنهاد سه گانه عمر بن سعد در میان مردم شایعه شده بود و اگر قرار بود امام مصالحه کند باید بعد از مرگ مسلم بن عقیل به مسیر خود ادامه نمیداد.
*شبههای است که این گونه مطرح میشود؛ شیعیان امام خود را دعوت کردند و بعد در مقابلش ایستادند و او را به شهادت رساندند. آیا در عاشورا شیعیان کوفه در مقابل امام قرار گرفتند؟
در عاشورا شیعه در مقابل امام نبود. شیعیان به دلایلی اگر کوتاهی کردند، اما در مقابل امام نبودند، بلکه عثمانیها در مقابل امام بودند. به گزارش منابع، شیعه مجبور نبود که به جهاد بیاید، بلکه حتی عبیدالله بن زیاد اگر هزار نفر برای جنگ میفرستاد، گاهی ۷۰۰ نفر از آنان فرار کرده و حاضر به قیام نبودند.
هیج کجای تاریخ هم به حضور شیعیان در شهادت امام حسین (ع) گواهی نداده است و طبق مبانی شیعه اگر کسی در مقابل امام معصوم بایستد و منکر امامت شود، شیعه نیست. لازم به ذکر است که برخی شیعیان هم منع میشدند که به کمک امام حسین (ع) بروند لذا برخی همانند حبیب بن مظاهر و مسلم بن عوسجه نیز با سختی و درگیری خود را به امام رساندند.
منبع: خبرگزاری مهر
اشعار خواندنی شاعر قرن پنج هجری درباره حضرت علیاکبر(ع) و عاشورا
الزام دانشگاهها به تامین اسکان اساتیدی که منزلشان آنها آسیب دیده است
اعلام جزئیات پذیرش دانشجو در دوره دکتری استاد محور دانشگاه تهران
پیگیری استفاده از ظرفیتهای شورای عالی انقلاب فرهنگی برای موضوعات آموزش عالی
دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین
نوحهای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل میکند
تهدید رهبر انقلاب اعلان جنگ با مسلمانان است
انسانساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است
تدارک شبکه قرآن برای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی
ریشه جنایات صهیونیستها در ماهیت تشکیلاتی و پادگان نظامی بودن اسرائیل نهفته است
ضرورت حفظ انسجام ملی و آمادگی همزمان با جریان طبیعی زندگی مردم در روزهای پس از جنگ
در دانشگاه صنعتی شریف مصممتر از قبل در راه توسعه علم و فناوری تلاش خواهیم کرد
اطلاعیه شماره 4 بانک سپه
دکتر پرتوافکنان عضو هیات مدیره بانک سپه در گفتگو با خبرگزاری صداوسیما از برقراری مجدد ارائه خدمات حضوری این بانک خبر داد
تشخیص خانگی سرطان و ایدز با نیم دلار هزینه
تبدیل آب آلوده به کود در ۶ ثانیه
آیا باید شارژرها را همیشه به برق متصل نگه داشت؟
پاکسازی سینوسهای عفونی با رباتهای فوق کوچک
ناتینگ فون ۳ با طراحی عجیبتر از همیشه معرفی شد
رونمایی از پنلهای خورشیدی نانویی خودتمیزشونده
راههای موثر برای مقابله با اینترنت استارلینک؛ تسریع توسعه فیبرنوری
برگزاری کارگاه کشوری توانمندسازی نیروی انسانی آموزش ابتدایی
آخرین وضعیت زمانبندی ثبتنام دانشآموزان در مدارس/ ارائه کارت ورود به جلسه آزمونهای سمپاد و نمونه از امروز
کاظمی: در هر شرایطی آموزش را ادامه خواهیم داد
چراغ سبز کنگره آمریکا به پروژه ناسا برای رسیدن به ماه
ارائه روشی نوین برای تحلیل گسلها با دقت بالا
عکس روز ناسا از یک نواختر در دل آسمان
پای هوش مصنوعی گوگل به بازیهای ویدیویی باز میشود
اعلام زمان برگزاری آزمون عملی و تشریحی آزمون کارشناسیارشد سال ۱۴۰۴
۳۴ دانشگاه ایرانی در جمع دانشگاههای تأثیرگذار تایمز سال ۲۰۲۵
اجرای آزمایشی طرح مدرسه اولیا در هر استان با انتخاب یک مدرسه آغاز خواهد شد
ایرانسل، اینترنت را گران کرد
تهویه هوا با هوش مصنوعی و صرفه جویی ۴۰درصدی انرژی
اولین قدم برای تحقق ژنوم مصنوعی انسان
انفجار دو نواختر جدید در آسمان
ویروس جدید در خفاشها شناسایی شد
چت جیپیتی از مردم خواست به این خبرنگار ایمیل بزنند!
فرمانده نیروی هوافضای سپاه در مراسم عزاداری سالار شهیدان
تصویر/ شمر امروز را بشناس
وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد
ترجمه قدیمیترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشیها آمد
روایت خواندنی بیهقی از حسینبنعلی علیه السلام
دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ
تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی
صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است
روح حاکم بر مقاومت عرفانی در ارتباط با توحید در زندگی است
خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی
۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت
مرد اول ایران که به قدرت و اقتدار او کسی نیامده
نرخ غذا و خوابگاه دانشجویی اواخر تیرماه اعلام میشود
تشریح اقدامات معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در دوران جنگ ۱۲ روزه
برگزاری امتحانات شهریور دانشگاهها به صورت حضوری
نرمافزارهای نفوذ چگونه وارد کشور شده است؟
تصاویر جدید گلکسی واچ ۸ کلاسیک فاش شد
جزئیات تغییر ساعت کاری دانشگاه آزاد مشخص شد
اطلاعات ۶ میلیون مشتری شرکت هواپیمایی استرالیایی هک شد
چگونه اینترنت را در شرایط بحرانی امن کنیم
حمایت از دانشجویان در رشتههای حساس علمی در دستور کار ایران
تبدیل زباله به گنج؛ بیرون کشیدن گرافن و هیدروژن از دل پسماند نفتی
آغاز پذیرش بدون آزمون دکتری به شیوه استادمحور در دانشگاه شهیدبهشتی
برگزاری امتحانات و ترم تابستان دانشگاه علمی کاربردی در این تاریخ
اپل احتمالا از اوپنایآی یا آنتروپیک یاری میطلبد
جدیدترین تقویم آزمونهای علوم پزشکی اعلام شد
سامانهای نوآورانه که اثرگذاری داروهای شیمیدرمانی را افزایش میدهد
صدور نمون برگ هدایت تحصیلی دانشآموزان در دهه سوم تیرماه/ افزایش ظرفیت پذیرش شاخه فنی و حرفهای
فرصت ۴۵ روزه مدارس غیردولتی برای اعلام شهریه/۲ درصد مدارس شهریه ۱۰۰ تا ۱۴۵ میلیون تومانی دارند
اولین مدل پیشبینی تغییرات سطح آب زیرزمینی پس از زلزله طراحی شد
کشف مقادیر زیادی از پروتئین آلزایمر در نوزادان که برای آنها مضر نیست!
اپل از مهندس طراح سابق خود شکایت کرد
جلوگیری از بخارگرفتگی آینهها با گرمکن نانویی بدون المنت
پنیر خوردن قبل خواب باعث دیدن کابوس میشود!
شروع مسابقات ورزشی دانشآموزان از ۲۱ تیرماه/ رقابتهای ورزشی فرهنگیان به شهریور موکول شد
جزئیات برگزاری سیزدهمین سوگواره احلی من العسل در سراسر کشور
هوش مصنوعی میخواهد آرزوی گفتوگو با حیوانات را ممکن کند
اگر همین فردا انفجار اتمی رخ دهد، چقدر شانس زنده ماندن داریم؟
افشای اطلاعات دولتی سوئیس در یک حمله سایبری
تاکسی هوایی ۲۰۲۶ به دبی می آید
تولید شبیهساز جراحی لاپاراسکوپی با یکسوم قیمت نمونه خارجی
ظهور فناوری Li-Fi با سرعتی ۱۰۰ برابر Wi-Fi و امنیت رمزنگاریشده
تولید گوشت از پروتئین آفتابگردان؛ گامی به سوی امنیت غذایی
تصویر/ شمر امروز را بشناس
نوحهای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل میکند
روایت خواندنی بیهقی از حسینبنعلی علیه السلام
ترجمه قدیمیترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشیها آمد
۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت
وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد
نمیتوان حریم دیگران را نقض کرد؛ توجه امام حسین (ع) به محل شهادتاش
اشعار خواندنی شاعر قرن پنج هجری درباره حضرت علیاکبر(ع) و عاشورا
دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین
تهدید رهبر انقلاب اعلان جنگ با مسلمانان است
فتاوایی که گفتمانسازی در فقه امنیت دینی است
تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی
انسانساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است
صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است
تدارک شبکه قرآن برای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی
دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ
خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی
پیگیری وزارت بهداشت برای اجرای قانون بیمه دستیاران
اعلام زمان اتمام مرخصی تابستانه اساتید و کارکنان دانشگاهها
تصویر مریخنورد کنجکاوی از برآمدگیهای مرموز مریخ
چه عواملی بر باروری مردان تأثیر میگذارد؟
نامه سرگشاده نویسندگان به ناشران برای محدود کردن هوش مصنوعی
کشف یک اندامک جدید درون سلول انسان
توانمندسازی هنرآموزان با روش تدریس یادگیری وظیفه مدار/ شرط صدور مجوز تاسیس هنرستان هوانوردی
سازوکارهای مدیریت بحران در عصر هوش مصنوعی
آنالیز تصاویر پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی
کاهش عوارض شیمی درمانی با نانودارورسانهای هدفگیر سرطان
وزارت آموزش و پرورش دریافت شهریههای غیرمجاز در مدارس غیر دولتی را پیگیری کند
تبدیل آب آلوده به کود در ۶ ثانیه
نگاهی به دستاوردهای شهید طهرانچی در دانشگاه آزاد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.