به گزارش ثریا - عمادالدین قاسمی‌پناه: دانشنامه آزاد ویکی پدیا بر اساس خرد جمعی نویسندگان، مبتنی بر تکنولوژی بلاک‌چین و بهره‌گیری از قابلیت متن‌باز (open text) از ۱۵ ژانویه ۲۰۰۱ راه‌اندازی شد. حدود یک‌سال بعد هم، پس از آنکه اعلام شد در این دانشنامه، تبلیغات تجاری گنجانده نمی‌شود، دامنه آن از دات‌کام به دات اوآرجی تغییر یافت. این در حالی بود که کمتر از ۳سال بعد، یعنی در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) ویکی‌پدیای فارسی در دانشگاه صنعتی شریف با تلاش تعدادی از دانشجویان علاقه‌مند که تکنولوژی‌های جدید را بررسی می‌کردند، متولد شد. پس از یک‌سال، تعداد مقالات این دانشنامه به عدد هزار رسید. همچنین در بهمن۱۳۸۴ تعداد ۱۰هزار مقاله در ویکی‌فارسی ثبت شد و از آن زمان تا به امروز این روند افزایشی ادامه داشته است؛ به‌طوری که در ابتدای خرداد امسال شاهد به ثبت رسیدن ۸۰۰ هزار مقاله فارسی در این دانشنامه اینترنتی بودیم. این در حالی است که سال گذشته در همین زمان، حدود ۷۲۰ هزار مقاله در ویکی‌پدیای فارسی ثبت شده بود که اکنون، حدود ۱۲ درصد رشد را تجربه کرده است.
رتبه ۱۹ دنیا
ویکی‌پدیا به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که تقریبا همه زبان‌ها می‌توانند با استفاده از آدرس اختصاصی، دارای سایت مختص به آن زبان باشند.
محسن سالک که چند سال است به‌عنوان مدیر ارشد، در این دانشنامه فعالیت می‌کند، ، از ثبت ۸۰۰ هزار مقاله فارسی تا ابتدای خرداد ۱۴۰۰ در ویکی‌پدیای فارسی خبر می‌دهد. به‌گفته او؛ «با این تعداد مقاله به زبان فارسی، اکنون در رتبه ۱۹ دنیا قرار گرفته‌ایم.»
اگرچه ویکی‌پدیای عربی در رتبه۱۸ قرار دارد، اما باید به این نکته توجه شود که جمعیت عرب‌زبان‌های دنیا حدود ۳۰۰ میلیون نفر است. درحالی‌که آخرین آمارها نشان می‌دهد، کل جمعیتی که به زبان فارسی در جهان صحبت می‌کنند، بیش از۱۱۰ میلیون نفر است. همچنین تعداد کشورهایی که زبان رسمی آنها عربی است، با کشورهایی که زبان فارسی در آنها به‌عنوان زبان رسمی پذیرفته شده، قابل مقایسه نیست. این در حالی است که سالک، جایگاه ویکی‌پدیای فارسی در میان رقبای منطقه‌ای مانند ترکیه و دیگر کشورهای ترک‌زبان را مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید که در رتبه بهتری قرار داریم.
پروژه بزرگ مشارکتی
از آنجا که ویکی‌پدیا نمی‌تواند برای کسب درآمد از تبلیغات بهره ببرد و حامی مالی هم ندارد، بنابراین همه کارها به‌صورت داوطلبانه انجام می‌شود.
مدیر ارشد این دانشنامه آزاد فارسی‌زبان با اشاره به اینکه ویکی‌پدیای فارسی یکی از معدود پروژه‌های بزرگ کشور است که داوطلبان بدون هیچ انگیزه مالی آن را اداره می‌کنند و گسترش می‌دهند، تأکید می‌کند: «ویکی‌پدیای فارسی درآمد مالی ندارد و همه کارها به‌صورت داوطلبانه و به‌وسیله علاقه‌مندان حوزه‌های مختلف انجام می‌شود.»
سالک بر این باور است که «متأسفانه در کشور ما فرهنگ کار داوطلبانه به این شکل جا نیفتاده که باید برای گسترش آن، فرهنگسازی کرد». با این حال، او به این موضوع اشاره می‌کند که «شاید یکی از دلایل مهم این مسئله، وضعیت نامناسب اقتصادی مردم باشد، درواقع نمی‌توان از جامعه‌ای که دغدغه‌های مهم‌تری دارد، انتظار کار داوطلبانه داشت.»
تأثیر دوگانه کرونا
به نظر می‌رسد که شیوع ویروس کرونا در کشور، تأثیری دوگانه بر روند فعالیت‌های ویکی‌پدیای فارسی داشته است؛ به‌طوری‌که مدیر ارشد آن، به کاهش دسترسی به دانشجویان اشاره می‌کند و می‌گوید: «این مسئله باعث شد که روند رشد ویکی‌پدیای فارسی با کندی مواجه شود، چراکه بیشتر جلسات و برنامه‌های ما برای تشویق دانشجویان و استادان برای مشارکت در این پروژه، به‌صورت حضوری در دانشگاه‌ها و جوامع علمی برگزار می‌شد. البته شیوع ویروس کرونا، باعث توقف ویکی‌پدیای فارسی نشد و با برگزاری جلسات آنلاین آموزشی برای ادامه این مسیر تلاش کردیم.» با این اوصاف، او به یک اتفاق خوشایند اشاره می‌کند و می‌گوید: «کسانی که پیش از این، با ما همکاری می‌کردند و درواقع جزو قدیمی‌های ویکی‌پدیا بودند، با شیوع ویروس کرونا زمان بیشتری را صرف گسترش و رشد این دانشنامه کردند، چراکه احتمالا فرصت بیشتری پیدا کردند که پای کامپیوتر بنشینند و از فضای آنلاین برای مشارکت در این کار بهره ببرند.»
خبرگزاری همشهری
بورسیه دانشجویان اخراج شده از دانشگاه‌های آمریکا
انتشارات موزه انقلاب با ۴۷ اثر چاپ اولی به نمایشگاه کتاب می‌آید
افشای رازهای دوبلین در نمایشگاه کتاب تهران
خواسته اصلی دانشجویان آمریکایی و اروپایی، همبستگی با ملت فلسطین است
عدم استفاده بهینه از منابع موجب کاهش بهره‌وری در دانشگاه‌ها می‌شود
تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هسته‌ای
پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات
سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس
خودروی شیک خارجی که نوه پژو ۴۰۵ است+عکس
برگزاری آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی؛ ۱۷ خردادماه
کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس
دانشگاه تربیت مدرس در میان برترین دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه‌بندی سکیمگو
تشکیل کارگروهی در وزارت آموزش و پرورش برای عملیاتی کردن فرامین رهبری
شبهات دانش‌آموزان زیاد اما عمق کمی دارد/ برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت تابستان دانش‌آموزان
نمایشگاه کتاب تهران متعلق به جریان فرهنگ و ادب کشور است
رمان تو خواب میکاییل هستی رونمایی می‌شود
برگزاری مسابقه رباتیک ورزشی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر
رشته‌های پزشکی براساس نیاز کشور و تعداد داوطلبین ساماندهی می‌شود
کمبود یک هزار عضو هیات علمی در دانشگاه فنی و حرفه ای
اجرای شیوه‌نامه نظام استاد شاگردی در دانشگاه آزاد اسلامی
جدول زمانبندی نقل و انتقال دانشجویان پزشکی/ آخرین مهلت ثبت نام
برای اولین بار در ایران آزمون بورسیه باهچه شهیر برگزار می شود
آگهی/ خرید بهترین تشک طبی
آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی ۱۷ خردادماه برگزار می‌شود
شیوه نامه افزایش حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد تشریح شد
۲۴۰ رشته محل دانشگاه آزاد در واحدهای بزرگ ادغام شد
شخصیت قصه‌های ایرانی بر روی پوستر نمایشگاه کتاب
شرایط دریافت وام دانشجویی چیست؟
افزایش حضور دانشگاه‌های ایرانی در رتبه‌بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴
کمبود ۷۰ هزار نیروی پرورشی و مشاور در مدارس
دولت سیزدهم مجدانه به‌دنبال ارتقای منزلت و معیشت معلمان است
علوم پایه نیازمند بودجه مناسب است/باید تصمیمات بزرگ گرفته شود
شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده درمسیر شکل‌گیری/برخی شخصیت‌های حقوقی عضویت را نپذیرفتند
جذب سرباز امریه در سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف
استقبال کم فرهنگیان از طرح بکارگیری دوباره بازنشستگان/ نرخ حق‌التدریس‌ها، علت عدم استقبال
حضور گروه‌های مردمی در فعالیت‌های پرورشی
رایگان بودن مدارس سمپاد برای دانش‌آموزان ۴ دهک اول/ والدین تخلفات را اطلاع دهند
سرکوب دانشجویان آمریکایی حامی فلسطین با لابی رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد
نشریات دانشجویی روایت‌گر جنبش‌های دانشجویی در حمایت از غزه باشند
پیام تسلیت رییس دانشگاه تهران در پی درگذشت دانشجوی نخبه
در نشست هم‌اندیشی وزرای ادوار وزارت علوم چه گذشت؟
کسب چهار افتخار علمی بین‌المللی توسط عضو پیوسته فرهنگستان علوم
ضرورت مشارکت ذی‌نفعان حوزه علوم انسانی در تدوین سیاست‌ها
ماده واحده «اصلاح ماده 4 آیین‌نامه شورای تخصصی حوزوی»
صدور مجوز اجرای ۲۴دوره کوتاه مدت اشتغال‌محور در دانشگاه علمی کاربردی
انتشار کلید اولیه پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی
در چهل‌وششمین دوره مسابقه ریاضی دانشجویی در سطح کشوری، ۴ دانشجوی دانشگاه کاشان حضور یافتند و از این میان، ۲ نفر موفق به کسب مدال شدند.
درِ دانشگاه‌های ایران به روی دانشجویان معترض آمریکایی باز شد
موافقت دولت با راه‌اندازی دانشگاه فرهنگیان در گلپایگان
بیرون کردن دانشجویان فرانسوی توسط پلیس پاریس
مقایسه صحنه اعتراضات دانشجویی در ایران و آمریکا
ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است
اعلام نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی در نیمه دوم خرداد
شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکده‌های پزشکی کشور
آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سونی برای آدم‌ها کولر همراه ساخت+عکس
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپ‌های آماتوری هم دیده می‌شود+عکس
اسپاتیفای یکی از قابلیت‌های خود را بی‌خبر پولی کرد
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
چینی‌ها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس
دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد
۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسان‌های اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند
ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
به تشکل‌های دانشجویی گرنت اعطا می‌شود
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترین‌های آسیا در رتبه‌بندی تایمز
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار می‌شود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاه‌ها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
سونی برای آدم‌ها کولر همراه ساخت+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمی‌شود و سالم می‌ماند+عکس
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمی‌دهد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینی‌ها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
ویژگی‌های خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
تعرفه وحشتناک جی‌میل با هوش مصنوعی اعلام شد
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول می‌شود
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپ‌های آماتوری هم دیده می‌شود+عکس
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
داخل ساختمان‌های عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
خودروهای ایرانی چشم کره‌شمالی را گرفت+عکس
پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات
سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است
کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس
تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هسته‌ای
چینی‌ها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.