به گزارش ثریا - کتاب «دو سفرنامه از جنوب ایران» با تصحیح و اهتمام سید علی آل داود به تازگی توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ سوم رسیده است. چاپ اول این کتاب ۳۴ سال پیش توسط همین انتشارات روانه بازار نشر شده بود.
کتاب «دو سفرنامه از جنوب ایران» روایت دو سفرنامه با عنوان سفرنامه جنوب ایران: نوشته یکی از مأموران رسمی زمان محمدشاه و سفرنامه تهران_ شیراز و شرح منازل بین راه: نوشته محمدحسن میرزا مهندس قاجار است.
نویسنده سفرنامه اول یکی از دیوانیان عصر محمدشاه قاجار است که به دستور وی روز ۲۷ جمادی الاول سنه ۱۲۵۶ هجری قمری از اصفهان به سمت شیراز حرکت کرده و از آنجا راه بوشهر را در پیش گرفته، و از بوشهر به گناوه و عسلویه و بندر دیلم و نواحی دشتی و دشتستان رفته است. گزارش وی بعد از ورود به بندر شیو پایان می‌پذیرد. با توجه به تواریخ یاد شده در عنوان فصول، می‌توان گفت که مسافرتش حدود یک سال طول کشیده است. وی در این سفر وقایع روزانه مسافرت خود را ثبت کرده و به هرجا که رسیده است، وضع جغرافیایی و وضعیت راه‌های آنجا را دقیقاً مورد بررسی قرار داده؛ و چون از فن نقشه برداری مطلع بوده از شهرهای بزرگ نیز نقشه‌هایی برداشته است.
توصیف‌های جغرافیایی این نویسنده دقیق و حتی امروزه نیز قابل استناد است. وی علاوه بر وضعیت شهرها و راه‌ها، به شرح کوه‌های مهم، رودها، منازل بین راه و کاروان سراها نیز پرداخته است. همچنین در اغلب شهرها، تعداد سکنه و محلات و تعداد خانوار مسکون در هر محله را با وسایل و مدارکی که در اختیار داشته احتساب کرده و با آمار و ارقام نشان داده است، به گونه‌ای که می‌توان نوشته‌های او را از مبالغه‌های معمول زمان به دور دانست. به خصوص تحقیقاتی که درباره شهر شیراز و ساکنین و محلات آنجا انجام داده است.
سفرنامه دوم نیز اثر محمد حسن میرزا مهندس (قاجار) و علی خان مهندس است. این دو از مهندسین عصر ناصری و ظاهراً از فارغ التحصیلان دارالفنون بوده اند. از محمدحسن میرزا مهندس غیر از متن حاضر، سفرنامه دیگری بر جای مانده است.
سفرنامه دیگر او که در مجلد بیست و دوم فرهنگ ایران زمین، صفحات ۴۵۹ تا ۴۹۶ به سال ۱۳۵۶ ش به اهتمام استاد دانشمند ایرج افشار به طبع رسیده، راپورت مسافرت او است از شیراز به فسا و دارابجرد و جهرم و خفر و کوار که به سال ۱۳۸۰ ق انجام شده است. این سفر در حقیقت دنباله سفر او از تهران به شیراز است که در ۱۳۷۰ ق آن را انجام داده و مشاهدات خود را در کتاب جداگانه ای (متن حاضر) نگاشته است. مسافرت وی از شیراز به شهرهای استان فارس در زمان حکمرانی فرهاد میرزا معتمد الدوله در ایالت فارس افتاده افتاده است. منظور از آن تهیه گزارشی در خصوص پیش بینی مخارج تسطیح و مرمت راه‌های شیراز به شرهای مجاور آن در استان فارس و تعیین منازل مناسب جهت استراحت اردوی والی بوده است.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
منزل بیستم اردوی همایونی به «مرغ شور» است
چمن معروف به مرغ شور است و جزو بلوک رودشت. فاصله این چمن از مرکز شهر سه فرسخ است. راه آن پس از عبور پل خواجو اندکی صاف و بعد منتهی به ماهوری شود معروف به هزاردره که تقریباً نیم فرسخ طول آن است و مجدداً متصل به صحرای صاف مسطح همواری می‌شود که چمن مرغ شور در آن واقع و الی قریه مختصر موسوم به قلعه شور ممتد است؛ در تمام راه کالسکه با کمال سهولت و خوبی سیر می‌کند و مانعی و خرجی ندارد در امتداد راه ابداً آبی از هیچ قبیل یافت نشود مگر در هزار دره چشمه ناگوار مختصری است.
شکارگاه مرغ بسیار معروف و در تمام این جلگه آهو و در حدود کوهستان غربی راه به فاصله یک فرسخ که موسوم به کوه صفه است، شکار کوهی یافت شود و این چمن بسیار مرتع خوبی است و در اول بهار نهایت باشکوه. قریه قلعه شور که دارای ده خانوار رعیت و عمارت مختصر اربابی و سر در باصفایی مشرف به باغ جدید الاحداث کم میوه و کاروان سرای قافله اندازی کم وسعت نوسازی است، ملکی بندگان حضرت ظل السلطان و در طرف جنوبی اصفهان واقع شده، آبش از یک رشته قنات مایل به شوروی و غیر گوارا که از سمت جنوب قریه می‌آید، هوایش در تابستان بسیار گرم و در اطرافش کوه‌های سنگی خشک نمودار است و در محاذی قریه کاروان سرای قدیمی متروک و چاپارخانه دولتی است و کمی آب شیرین خوب دارد. سیم تلگراف خط شیراز از نزدیکی آن عبور می‌کند. در فصل بهار چمن مرغ شور کمی آب می‌دهد و باید از راه چاپارخانه وارد قریه شد که عبور از چمن مایه زحمت است.
چاپ سوم این کتاب با ۲۹۲ صفحه و شمارگان ۳۵۰ نسخه عرضه شده است.
منبع : انتشارات امیر کبیر
عملکرد وزارت علوم به روایت آمار در دولت سیزدهم/ عمل به اولویت‌ها
روایت هزار و یک شب ساماندهی دانشگاه پیام نور
باید اثرانگشت‌مان را در نقشه علمی جهان تثبیت کنیم
اجرای طرحنماد و هدایت تحصیلی، دو فرآیند نیازمند توجه دولت
۷ هدف کلان سند هوش مصنوعی/ رتبه دهم ایران تا سال ۱۴۱۲
خودروی الکتریکی تیم ققنوس برای شرکت در مسابقات کلاس ۱ جهانی آماده می‌شود
باید دیوار بی اعتمادی به دانشگاه‌ها را برداریم/ آسیب نگاه‌های جناحی به آموزش عالی
مروری بر خاطرات غواصی که شاهد زنده‌به‌گورشدن رفقایش بود
دانش‌آموختگان ماهر مشمول تعویق اعزام به سربازی می‌شوند
تخصیص بودجه برای اوقات فراغت ۱۶ میلیون دانش‌آموز، نیازمند اهتمام دولت چهاردهم
دانشگاه محقق اردبیلی میزبان المپیاد دانشجویان بین‌الملل سراسر کشور
دانشگاه محقق اردبیلی میزبان المپیاد دانشجویان بین‌الملل سراسر کشور
تبدیل علم به ثروت با کارآفرینی و مهارت‌آموزی/ تصویب اساسنامه سازمان فنی و حرفه‌ای پس‌از ۵۰ سال
مرحله نهایی بیست و نهمین المپیاد علمی دانشجویی کشور آغاز شد
درخواست مدیران صنعت آب و برق و انرژی از رییس جمهور درباره عملکرد وزرای پیشنهادی قبل
رئیس فرهنگستان علوم: باید از ظرفیت جهانی برای مرجعیت علمی استفاده شود
اعلام زمان انتشار نتایج آزمون ورودی مدارس سمپاد و نمونه‌دولتی
امروز؛ پایان مهلت ثبت‌نام دانش‌آموزان پایه دهم
سومین اردوی سراسری دانش‌آموزان محروم کشور به کار خود پایان داد
روایتگری پیشرفت ایران توسط آموزش و پرورش و لبیک به مطالبه رهبری
دانشجویان دکتری ۸۰ درصد حقوق استادیار پایه یک را دریافت می‌کنند
عرضه چاپ دوم فرهنگ گفت‌وگو به بازار نشر
تقویم آموزشی دانشگاه علم و صنعت اعلام شد
ارائه فرصت مجدد ثبت‌نام در پذیرش بدون آزمون کاردانی به کارشناسی
افزایش نمرات ۹ درس دانش‌آموزان در امتحانات نهایی
ناگفته‌های حمله سایبری به وزارت علوم و چگونگی درز نامه‌های سازمانی
درخواست وزیر آموزش و پرورش از کانون پرورش فکری
با تأسیس بنیاد بین‌المللی حکیم نظامی موافقت شد
اعلام تاریخ مجدد ثبت‌نام کاردانی دانشگاه فنی حرفه‌ای و کاردانی به کارشناسی ناپیوسته ۱۴۰۳
ارائه تخفیف ۲۵ درصدی خدمات آموزشی جهاد دانشگاهی در سراسر کشور
زن در شاهنامه به چاپ دوم رسید
مدرسه تابستانی دانش‌افزایی زبان فارسی برگزار می‌شود
کاهش مدت فرآیند جذب هیات علمی به یک نیمسال
جذب نخبگان قرآنی و فرهنگی بدون کنکور
نتقاد نماینده سراوان از گزینش در آزمون استخدامی آموزش و پرورش
نشست بین‌المللی بنیانِ مادی ایدئولوژی؛ از مارکس تا آلتوسر برگزار می‌شود
جهاددانشگاهی مجری برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی رسانه و هنر در هرمزگان
جزئیات مصاحبه داوطلبان آزمون استخدامی متخصصان اعلام شد
دبیر عالی اجرایی برنامه آموزش پزشکی تخصصی علوم پزشکی منصوب شد
مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی امنیت کنکور را تضمین کرد
عضو ناظر مجلس در شورای سیاست‌گذاری مدارس غیردولتی تعیین شد
پیاده‌روی گروهی دانش‌آموزان در اربعین/ برپایی موکب‌های عزاداری و خدمت رسانی به زائران
ناظران مجلس در شورای عالی آموزش و پرورش انتخاب شدند
اعلام شرایط انتصاب و تغییر مدیران مدارس/ ثبت‌نام داوطلبان تا ۱۵ مرداد
فردا، آخرین مهلت دریافت کارت المپیاد علمی دانشجویی کشور
مدرسه تابستانی از پیشنهاده تا دفاع در ایرانداک برگزار می‌شود
مخالفت با انتقال املاک دانشگاه پیام نور به سایر دانشگاه‌ها
پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور رونمایی شد
ربات گفتگوی هوشمند برای پاسخگویی به دانشجویان از راه رسید
سامانه جامع امور دانشجویان بین‌الملل رونمایی شد
دانش‌آموزان ایرانی به المپیاد جهانی شیمی در عربستان اعزام شدند
اعزام تیم المپیاد زبان‌شناسی به مسابقات جهانی ۲۰۲۴ برزیل
طرح‌های جدید آموزش سواد با ارائه «مدرک» سوادآموزی/ آموزش سواد آسان به بالای ۵۰ ساله‌ها
جذب‌های غیرقانونی شدنی نیست؛ اسامی را اعلام کنند/ تقاضایی برای انتقال به دانشگاه تهران ندادم
فراخوان جایزه برای پایان‌نامه‌های هوش مصنوعی اعلام شد
پیش ثبت نام دانش آموزان اتباع در سامانه سهما یک ماه دیگر تمدید شد
دیباچه‌نویسی بر مرقع منتشر شد
آموزش مفاهیم پایه به کودکان با زبان شعر
دایره‌المعارف سرواژه‌های وزارت علوم تدوین می‌شود
۶ خواسته زلفی‌گل برای آموزش عالی از دولت چهاردهم
سن جذب اعضای هیات علمی به ۴۰ سال کاهش یافت
وقتی دانشگاه‌های ایران با هوش مصنوعی استعمارزدایی می‌کنند
دانشجویان ایرانی که در خارج کشور هستند نمی‌توانند وارد دانشگاه فرهنگیان شوند
اعلام نتایج نهایی آزمون استخدامی دانشگاه فرهنگیان
امکان آزمون تعیین رشته مجدد برای دانش‌آموزان متقاضی رشته‌های خاص فراهم شد
آمارهایی از بهره‌مندی دانش‌آموزان از مرور مطالب امتحانی در شبکه شاد
انتخاب اعضای حقیقی هیئت امنای سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزشی کشور/ اصلاح آیین‌نامه بسیج اساتید
اعضای حقیقی هیات امنای سازمان سنجش تعیین شدند
نامه جوانان بلژیکی به رهبر انقلاب
نخستین جشنواره ملی تجارب برتر پاسخگویی اجتماعی برگزار می شود
پویش نویسنده شو برگزار می‌شود
شناختن سره و ناسره زندگی و آثار شاملو بر اساس منابع
اردوی مثل خمینی ویژه طلاب برادر برگزار می‌شود
وقتی دانشگاه‌های ایران با هوش مصنوعی استعمارزدایی می‌کنند
اعلام تمام جزئیات نحوه جذب استعدادهای برتر دانش‌آموزی در دانشگاه فرهنگیان؛ کدام دانش‌آموزان می‌توانند معلم شوند؟
برنامه درسی سلامت به برنامه درسی دانش‌آموزان اضافه می‌شود
افزایش ۴۵ درصدی نرخ سرویس مدارس تهران/ کرایه دانش آموزان استثنایی رایگان ماند
صحرایی: پزشکیان دیدگاه عمیق و دقیقی نسبت به مسئله آموزش دارد
توصیه فعالان علمی دانشجویی کشور به پزشکیان
دسترسی دانش آموختگان علوم پزشکی به خدمات با سیداپ ممکن شد
سازنده تلفن همراه از یک خودروی فوق‌العاده رونمایی کرد+عکس
ارزان‌ترین مدل گوشی آیفون این شکلی است+عکس
سیارکی غول پیکر به اندازه برج ایفل به زمین نزدیک می‌شود
تهدید عجیب چین برای زدن ماهواره استارلینک
جایی که می‌تواند خانه انسان در ماه شود+عکس
فردا، آخرین مهلت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دستیاری
از افزودن ۴ میلیون متر مربع به زیربنای فضای آموزشی آموزش و پرورش تا رسیدن به جذب ۳۲ هزار نفری دانشجومعلم در دانشگاه فرهنگیان
بیش از ۵ هزار مطالبه مردمی توسط وزارت علوم بررسی شد
فراخوان جایزه برای پایان‌نامه‌های هوش مصنوعی اعلام شد
فایل محتوای کتاب‌های درسی سال تحصیلی آینده منتشر شد
دست جریان دانشگاهی برای پیشنهاد و کمک به دولت باز است
دسترسی دانش آموختگان علوم پزشکی به خدمات با سیداپ ممکن شد
اعزام تیم المپیاد زبان‌شناسی به مسابقات جهانی ۲۰۲۴ برزیل
نتایج حافظان قرآن مجید در آزمون کارشناسی ارشد سال ۱۴۰۳ اعلام شد
افزایش نمرات ۹ درس دانش‌آموزان در امتحانات نهایی
وزارت علوم با کمترین سوال نسبت به سایر وزرا در مجلس روبرو بود
کاهش مدت فرآیند جذب هیات علمی به یک نیمسال
تاخیر دو هفته‌ای آغاز سال تحصیلی ورودی‌های جدید دانشگاه‌ها
تقویم آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شد
باید گفتمان علمی نخبگانی در کشور مورد تأکید قرار گیرد
دانشجویان دکتری ۸۰ درصد حقوق استادیار پایه یک را دریافت می‌کنند
لزوم به‌کارگیری اساتید نخبه کشور در ارتقای کارآمدی نظام حکمرانی
امروز؛ آخرین مهلت ثبت درخواست تجدیدنظر دوازدهمی‌ها برای تصحیح امتحانات نهایی
پنجمین مسابقه خودنویس با بخش ویژه فلسطین برگزار می‌شود
ققنوس دانشگاه فردوسی راهی انگلستان شد
امکان آزمون تعیین رشته مجدد برای دانش‌آموزان متقاضی رشته‌های خاص فراهم شد
انتقال دانشجویان آزاد به پردیس پولی دانشگاه دولتی امکان پذیر شد
جهاددانشگاهی برای ارائه راهکار مشکلات کشور متولد شده است
دانش‌آموزان ایرانی به المپیاد جهانی شیمی در عربستان اعزام شدند
پرداخت مقرری ماهیانه به کنکوری‌هایی که بورس دانش را انتخاب کنند
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.