
به گزارش ثریا - انگیزش و خلاقیت نیروی انسانی در هر سازمانی متاثر از عملکرد حرفهای کارمندان آن سازمان است. پژوهشهای انجام شده نشان میدهد امروزه عملکرد حرفهای در اغلب سازمانها از جمله در آموزش و پرورش چندان رضایتبخش نیست. این نهاد از وجود نقصانهایی در عملکرد حرفهای «معلمان» به عنوان مهمترین و موثرترین عامل و بازیگر در مدرسه رنج میبرد.
این در حالی است که نارسایی در عملکرد معلمان به ویژه در مقطع ابتدایی میتواند بخشهای مختلف آموزش و پرورش را تحتالشعاع قرار داده و آثار و پیامدهای نامطلوبی را به ترتیب در سیاستهای کلان نظام، اهداف دورههای تحصیلی، سازوکارهای تأمین منابع انسانی متعهد، تربیت معلم کارآمد و ... ایجاد کند.
با توجه به مطالعات انجام شده، عوامل تاثیرگذار ساختاری که معلمان جوان در مقطع ابتدایی به آن پرداختهاند نظیر حجم زیاد کتابهای درسی، تعداد زیاد دانشآموزان و در راس آنها توجه به شان و جایگاه معلم مغفول مانده و احتمال میرود با توجه شرایط پس از شیوع کرونا عملکرد حرفهای معلمان را تحت تاثیر قرار داده باشد
امروزه پژوهشهای بسیاری روی عوامل اثرگذار بر عملکرد حرفهای معلمان تمرکز کردهاند. به طور کلی تأثیر کم آموزشها در پیشرفت حرفهای، نداشتن ضمانت اجرایی و مقررات حمایتی از دورههای آموزشی، نبود فرصت بازدید معلمان از کلاسهای همدیگر، بیتوجهی به پایه و موضوع تدریس و فراهم کردن آموزش یکسان برای تمام معلمان، متنوع نبودن روشهای یادگیری معلمان، عدم مالکیت معلمان در فرایند و نتایج ارزشیابی دورههای آموزشی، فقدان مشارکت معلمان در تعیین نیازهای آموزشی خود، انطباق نداشتن محتوا با نیازهای حرفهای، تأثیر کم محتوای آموزشی بر فرایندهای کلاس درس، بیتناسب بودن تجهیزات (صندلی و میز) با وضعیت جسمانی و روانی معلمان و ... از عواملی است که پژوهشها برای کاستی در رشد عملکرد حرفهای معلمان به آن اشاره میکنند.
ناظران بر این باورند که داشتن توانایی و انگیزه بالا، عملکرد حرفهای را تضمین نمیکند و برای توسعه عملکرد حرفهای معلمان ایجاد شرایط حرفهای مناسب و رفع موانع سازمانی از اهمیت زیادی برخوردار است؛ این مساله یک پژوهش مصاحبهمحور است که «ناهید ثامتی» و «فاطمه امامقلیوند» به آن پرداخته و نتایج تحقیقاتشان را در مقالهای با عنوان «تجربه زیسته معلمان از عوامل مؤثر و موانع عملکرد حرفهای آنان» در زمستان ۱۴۰۲ در نشریه پژوهشهای کیفی در برنامه درسی منتشر کردهاند؛ پژوهشی که نتایج آن به صورت اجمالی در پی میآید:
عوامل تاثیرگذار بر عملکرد معلم
سوال نخست مصاحبه نیمهساختاریافته پژوهش این بود که عوامل تاثیرگذار بر عملکرد حرفهای معلمان فارغالتحصیل رشته آموزش ابتدایی از دانشگاه فرهنگیان کدامند؟ با مقایسه نظرات فارغالتحصیلان رشتههای ریاضی، تجربی، انسانی در رابطه با عوامل مؤثر در عملکرد حرفهای معلم این موارد استخراج شد:
متغیرهای بُعد ساختاری: اهمیت دادن به شأن و جایگاه معلم، گذراندن دورههای تخصصی توانمندسازی و بهروزرسانی.
بعد ساختاری: کاهش حجم کتابهای درسی و عامل کارآمدی و انگیزه دانشآموزان از دیدگاه معلمان فارغالتحصیل رشته ریاضی و انسانی تأکید شده است. عوامل ساختاری چون حذف دستورالعملهای فرمالیته و بخشنامههای پیدرپی، هزینه کردن برای آموزش به عنوان سرمایهگذاری، حذف رابطهمداری، نظارت پویا و سیستم تشویق و تنبیه کارآمد، استفاده از استادان کارآمد در دانشگاه و ایجاد زمینه ارتباط دانشگاهها با یکدیگر، انگیزه و نزدیکی محل کار معلم به شهر خود را هم فارغالتحصیلان رشته انسانی خاطرنشان کردند.
بعد سازمانی: تجارب شخصی و استفاده از تجارب سایر همکاران، مدیران باسواد و کارآمد، امکانات مدارس.
بعد فردی: دغدغه تربیت داشتن معلم و تلاش برای دستیابی به مهارت لازم.
بعد اقتصادی: حقوق کافی از دیدگاه هر نوع دیپلم در عملکرد حرفهای معلم تأثیرگذار است و فارغالتحصیلان هر سه نوع دیپلم بیشترین فراوانی عامل را بعد فردی (دغدغه تربیت داشتن معلم و تلاش برای دستیابی به مهارت لازم) میدانند.
در سیستمهای تربیتی اثربخش، درگیر ساختن معلمان در اجرای نوآوریها، به منزله فرصتی برای اجرای رشد عملکرد حرفهای آنها قلمداد میشود. در این گونه برنامهها، معلمان در طراحی برنامه درسی و اجرا و ارزشیابی آن مشارکت میکنند
موانع عملکرد حرفهای معلمان را بشناسیم
سوال دوم مصاحبه نیمهساختاریافته این بود که موانع موجود عملکرد حرفهای معلمان فارغالتحصیل رشته آموزش ابتدایی از دانشگاه فرهنگیان دارای دیپلم تجربی، ریاضی و علوم انسانی کدامند؟
به طور کلی موانع و محدودیتهای عملکرد حرفهای معلم از دیدگاه فارغالتحصیلان هر سه دیپلم ریاضی، تجربی و علوم انسانی عبارتند از:
بعد ساختاری: بیتوجهی به شأن و جایگاه معلم، نقایص سیستم آموزشی، تعداد زیاد دانشآموزان در کلاس، حجم زیاد کتب درسی.
بعد سازمانی: عدم همکاری اولیا، کمبود امکانات در مدارس.
بعد اقتصادی: دغدغه مسائل مالی.
بعد فردی: فقدان انگیزه معلم.
از دیدگاه معلمان فارغالتحصیل که رشته دبیرستانی آنها علوم تجربی و علوم انسانی است، بعد ساختاری (شیوه نامناسب تشویق) را علاوه بر عوامل یادشده از جمله موانع مؤثر در عملکرد حرفهای معلم میدانند. فقدان انگیزه دانشآموز نیز از جمله عوامل مؤثر در عملکرد حرفهای معلم از دیدگاه فارغالتحصیلانی است که در دوره دبیرستان محصل رشته علوم انسانی بودهاند.
با تأمل در یافتههای پژوهش میتوان دریافت بیتوجهی به عوامل یادشده میتواند مانع عملکرد حرفهای معلمان ابتدایی کشورمان باشد.
معلمان را دریابیم
معلم از آن جهت مورد تأکید و توجه جدی و دارای نقش محوری است که کارگزار اصلی تعلیم و تربیت بوده و از مهمترین عوامل مؤثر در رشد و توسعه کیفی و محتوایی تعلیم و تربیت به شمار میآید. اهداف متعالی نظام تعلیم و تربیت در ابعاد مختلف، در نهایت باید به واسطه معلم محقق شود.
یافتههای این پژوهش بر بعد ساختاری و تأثیر شرایط سازمانی مدرسه بر عملکرد حرفهای معلم تاکید دارد. تحقیقات زیادی با تأکید بر بعد ساختاری، لزوم تغییر و تحول برنامههای سنتی را یادآوری کردهاند. در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش کشور نیز آمده است که عرصه تعلیم از مهمترین زیرساختهای تعالی پیشرفت همهجانبه کشور و ابزار جدی برای انتخاب سرمایه انسانی شایسته کشور در عرصههای مختلف است.
در میان ۴ بُعد ساختاری، فردی، فناوری و اقتصادی، بعد ساختاری موثرترین بعد موانع رشد حرفهای معلمان است. همچنین در بعد ساختاری، پایین بودن کیفیت آموزشهای حین خدمت معلمان، ضعف برنامههای مدون جهت افزایش روحیه همکاری و مشارکت بین آنها دارای بالاترین اولویت است
رویکردهای جدید عملکرد حرفهای، طرفدار یادگیری مادامالعمر معلمان هستند. در عمل، آموزش ضمن خدمت معلم بهعنوان یک بخش اساسی از روند کلی شناخته میشود. آموزش معلمان میتواند از طریق شرکت در رویدادهایی مانند سخنرانیها، فیلمها، نمایشگاهها، اجلاسها و کارگاههای آموزشی باشد که در آن راه حلهای عملی برای جریان مشکلات معرفی شده و مواد مورد نیاز برای اجرای این راه حلها تولید میشود. این رویدادها همچنین بسترهایی را فراهم میکنند که معلمان با پیشرفتهای جدید و مواد آموزشی مانند برنامه درسی جدید، روشها و نوآوریهای جدید و تجهیزات خاص آشنا میشوند تا به کار آنها کمک کنند.
با کمی تأمل میتوان دریافت که با توجه به مطالعات انجام شده، عوامل تأثیرگذار ساختاری که معلمان جوان در مقطع ابتدایی بدان پرداختهاند نظیر حجم زیاد کتب درسی، تعداد زیاد دانشآموزان و در رأس آنها توجه به شأن و جایگاه معلم مغفول مانده و احتمال میرود از جمله مواردی باشد که در سالهای اخیر و با توجه شرایط کرونا عملکرد حرفهای معلمان را تحت تأثیر قرار داده باشد.
در خصوص محتوای کتب درسی شاهدان عینی آموزش و پرورش و دستاندرکاران آموزش ابتدایی کشور بر اساس تجربه زیسته بدان اشاره داشته و نباید از دید مسئولان وزارت آموزش و پرورش و سازمان کتب درسی نادیده گرفته شود.
از جمله مواردی که مدیران باید به آن توجه کنند، ارتقای کیفیت فیزیکی (شامل مجهز نمودن امکانات و تجهیزات) کیفیت تعاملی (به مفهوم مشارکت و تعامل سازنده و مشورت و همکاری با معلمان) و کیفیت سازمانی (قدرت سازماندهی و مدیریت صحیح و سازنده امور) است تا معلمان در محیط کاری برنامهریزی شده به ایفای نقش بپردازند.
تغییر رهبری و مشارکت بالا در توسعه عملکرد حرفهای معلمان مدرسه ابتدایی تأثیرگذار است و رابطه مثبتی بین رهبری و تغییر مدیر و عملکرد حرفهای معلمان وجود دارد. وقتی رهبری اصولی در مدارس وجود داشته باشد، پیشرفت حرفهای معلمان را تقویت میکند و تمایل معلمان را برای مشارکت در فعالیتهای تقویتکننده مرتبط با آموزش وپرورش را بالا میبرد.
در سیستمهای تربیتی اثربخش، درگیر ساختن معلمان در اجرای نوآوریها، به منزله فرصتی برای اجرای رشد عملکرد حرفهای آنها قلمداد میشود. در این گونه برنامهها، معلمان در طراحی برنامه درسی و اجرا و ارزشیابی آن مشارکت میکنند.
در این نظامهای تربیتی، نوآوریها و اقدامات اصلاحی، به سبک هدایت از بالا به پایین اجرا نمیشود، بلکه این خود معلمان هستند که نوآوریها را پذیرفته و مسئولیت اجرای آن را بر عهده میگیرند و بدینوسیله مجهز به خزانه وسیعی از راهبردهای یاددهی-یادگیری میشوند که میتوانند در کلاس درس خود مورداستفاده قرار دهند.
یک پژوهش مجزا در این زمینه نشان میدهد که در میان ۴ بعد ساختاری، فردی، فناوری و اقتصادی، بعد ساختاری مؤثرترین بعد موانع رشد حرفهای معلمان است. همچنین در بعد ساختاری، پایین بودن کیفیت آموزشهای حین خدمت معلمان، ضعف برنامههای مدون جهت افزایش روحیه همکاری و مشارکت بین آنها دارای بالاترین رتبه است.
در بعد فردی، ضعف بنیه علمی معلمان در بهرهگیری از مطالب علمی روز دنیا و تمایل نداشتن به کار گروهی دارای بالاترین رتبه است.
در بعد فناورانه کمبود تجهیزات و امکانات آموزشی و کمبود نیروی متخصص کافی در آموزش و پرورش دارای بالاترین رتبه است.
در بعد اقتصادی نامناسب بودن نظام پرداختها و عدم کفایت بودجههای تخصیص یافته به بخش رشد حرفهای معلمان، دارای بالاترین رتبه است.
دستاندرکاران تعلیم و تربیت باید به رفع موانع عملکرد حرفهای معلمان از جمله بازنگری در سیستم ارزشیابی و نحوه تشویق و تنبیه معلمان و نیز اصلاح ساختار آموزش ضمن خدمت فرهنگیان توجهی ویژه معطوف دارند
برای ارتقای عملکرد حرفهای کارکنان فراهم ساختن شرایط حرفهای مناسب و از میان برداشتن موانع سازمانی از اهمیت زیادی برخوردار است.
به طور کلی بر مبنای تحقیقات و پژوهشها میتوان گفت عوامل سازمانی و فردی مهمترین عامل تأثیرگذار بر عملکرد حرفهای معلم و عوامل ساختاری و اقتصادی مهمترین مانع عملکرد حرفهای معلمان است.
چه باید کرد؟
بر اساس مطالعات انجام شده و نتایج پژوهش حاضر، پیشنهادانی به شرح زیر ارائه میشود:
- توجه به شأن و جایگاه معلم از سوی دستاندرکاران تعلیم و تربیت در اولویت و رأس امور قرار گیرد.
- دستاندرکاران تعلیم و تربیت به رفع موانع عملکرد حرفهای معلمان از جمله بازنگری در سیستم ارزشیابی و نحوه تشویق و تنبیه معلمان، اصلاح ساختار آموزش ضمن خدمت فرهنگیان توجه ویژه کنند.
- سازمان برنامه و کتب درسی نظر به حجم زیاد کتابهای آموزشی با مصاحبه عمیق با معلمان درصدد رفع این مشکل برآیند.
- وزارت آموزش و پرورش تعداد دانشآموزان در هر کلاس را مورد مداقه قرار دهد و مصلحت امروز مانع دستیابی به اهداف والای آموزشی نشود.
- از لحاظ سازمانی در جذب مدیران کارآمد و ضابطه مدار دقت کافی به عمل آید.
- حل مشکلات اقتصادی معلمان در اولویت آموزش وپرورش قرار گیرد.
پینوشت:
ناهید ثامتی و فاطمه امامقلیوند، «تجربه زیسته معلمان از عوامل مؤثر و موانع عملکرد حرفهای آنان»، پژوهشهای کیفی در برنامه درسی، سال چهارم، شماره ۱۳ ، زمستان ۱۴۰۲
منبع : رتبه بندی معلمان
عکس روز ناسا از سحابی مورچه
رنگهای مدل پایه آیفون ۱۷ لو رفت
فرودگاهها، چراغ راهنمای موجودات فضایی | غیرزمینی ها ما را رصد میکنند؟
مینای دندان راز انسان باستانی را فاش کرد
برای اولینبار در جهان: جراحی یک ربات بدون کمک انسان
جدیدترین تلفن همراه نوکیا ترکیب نوستالژی و فناوری: Nokia Keypad Phone ۵G
گربهای در فلوریدا یک ویروس جدید کشف کرد!
شگفتزدگی ۳۰ ریاضیدان برتر جهان از توانایی هوش مصنوعی
همگرایی اسلامیت و ایرانیت پشتوانه هویتی و فرهنگی ایران عزیز
روایت خواندنی سردبیر تهران تایمز از روزنامهنگاری در جنگ
شرکت در دوره ارتقای معرفت دینی الزامی شد
دکتر عباس انواری رئیس اسبق دانشگاه صنعتی شریف درگذشت
رابطه گروه خونی والدین و فرزند چیست؟
بیش از ۴۵۰ هزار نفر کارت نوبت دوم کنکور را دریافت کردند
آزمایشگاه بلعیدنی محقق ایرانی سلامت دستگاه گوارش را رصد می کند
اعلام زمانبندی فرآیند برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴
دقت ۹۵ درصدی در پلاکخوانی خودرو با فناوری بومی
شیوه پذیرش دانشجوی پزشکی عمومی از مقطع کارشناسی تغییر کرد
کشف یک راه جدید برای کاهش وزن بدون کم خوردن
دریافت بیش از ۴۵۰ هزار کارت کنکور/آغاز رفع نواقص کارت از چهارشنبه
ارسال نتایج ارزیابی داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان به سازمان سنجش تا ۱۵ مرداد/ انتخاب ۲۶ هزار و ۸۰۰ دانشجو معلم
اعلام زمان فرآیند برگزاری و نحوه حضور داوطلبان در نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴
اسپیسایکس یک ماهواره مرموز را به مدار زمین فرستاد
متا شرکت صداساز هوش مصنوعی PlayAI را خرید
تلاش برای ارائه سازوکار جدید مطالعه کیهان با کمک امواج گرانشی
خشکسالی فرهنگی؛ بحران ناپیدای کمآبی در ایران/ضعفهای مدیریتی را پشت واژه تغییر اقلیم پنهان میکنیم
خوارزمی؛ الگوریتمی از افتخار برای دنیای دیجیتال و عصر هوش مصنوعی
کدام سیاره ۱۵ دقیقه از تابستان امسال ما دزدید؟!
کشف روش ساده برای نزدیک کردن کردن مغز به حالت بندباز
تصفیه هوای آلوده با نانولولههای تیتانیومی
اثبات خواص افزایش طول عمر و ضد پیری جوانه گندم
دقیقترین زبان مصنوعی جهان با گرافن ساخته شد
۵۰۰ هزار داوطلب کنکور متقاضی شرکت در دانشگاه فرهنگیان/ پذیرش داوطلبان صرفاً به کانون ارزیابی وابسته نیست
گزینش بیش از۷۰درصد داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان/ بیش از ۷۵ درصد ثبت نام پایه اول انجام شده است
تاکید رئیس کمیته ایمنی شورای شهر بر توجه به پدافند غیرعامل در پایتخت/ ایمنی مدارس در اولویت قرار گیرد
تکمیل ثبتنام دانشآموزان تا اول شهریور/ آغاز ثبتنام دهمیها پس از هدایت تحصیلی
اجرای ۷۲۰۰ پروژه مدرسهسازی با ۴۶ هزار کلاس درس در کشور
مدیر مدرسه باید از تعداد دانشآموزان پرخطر و برنامه مداخلهای برای آنها مطلع باشد
اعلام نتایج آزمون ورودی مدارس استعدادهای درخشان طی هفته اول شهریور
تعیین دو اولویت برای نهمیها جهت انتخاب رشته
این پروتز زانو، توانایی حرکت طبیعی را به افراد قطع عضو شده بازمیگرداند
کشف آنچه درد را به رنج پایدار عاطفی تبدیل میکند
دود روغن آشپزی، عامل پنهان سرطان ریه در زنان
دانشمند ایرانی با ابداع تراشه مویی به سرعت انتقال ۱۰۰۰ گیگابیت در ثانیه رسید
بازسازی اعتماد به چیزی فراتر از تبلیغات و رسانه نیاز دارد
کنکوریها مواظب عضویت در این گروهها باشند
اگر دلتان یک مجموعه شعر میخواهد «باران کبوتر» منتشر شد
سهمیه دانشگاهی برای خانواده شهدای حمله رژیم صهیونیستی اعمال میشود
تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی
سید امیرحسین فقهی دانشمند شهیدی که با خون، علم را امضا کرد
منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره میکنند
نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت
شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئههای دشمن
«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی میشود
تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود
نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی
دانشگاه صنعتی امیرکبیر میزبان اولین المپیاد ورزشهای فناورانه کشور
ادای احترام وزیر علوم به مقام استادان شهید دانشگاه شهید بهشتی
مهلت انتخاب رشته در آزمون دستیاری پزشکی امروز به پایان میرسد
پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی
تشریح جزئیات برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری
دانشگاه علم و صنعت امسال ترم تابستانی برگزار نمی کند
تصمیم جدید وزارت بهداشت برای تسهیل شرایط آموزشی دستیاران تخصصی
رفع نقص کارت شرکت در نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ در این مراکز
رونمایی از گلکسی واچ ۸ با قابلیتهای سلامتی جدید
استفاده از نانوحباب برای مهار گازهای گلخانهای
بازگشایی آزمایشی فاز نخست موزه ملی علوم و فناوری ایران
در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید
درمان سادهای که میتواند از ۷۵ درصد سرطانهای معده جلوگیری کند
ابتکار دانشمند ایرانی در استفاده از چوب برای افزایش طول عمر باتری
دستیابی فناوران کشور به یکی از اختصاصیترین رادیو داروهای سرطان
چگونه ماه باعث شکلگیری حیات در زمین شد؟
تصویب سه استاندارد جدید برای تولید انبوه محصولات نانوساخت
تشخیص علائم اولیه پوکی استخوان با هوش مصنوعی
اولین مرورگر وب مبتنی بر هوش مصنوعی، گوگل را به چالش میکشد
یکپنجم سال زیر تیغ فرابنفش؛ ازون از ما محافظت میکند ولی نه همیشه
استخراج لیتیوم از آب امکانپذیر شد
تدارک تمهیدات کامل برای برگزاری نوبت دوم کنکور
نوآوری در ترویج نماز؛ از منبرهای ۳ دقیقهای تا اپلیکیشن نور چشم
فناوری جدید الهام گرفته از لکه قهوه، جان انسانها را نجات میدهد
شعری زیبا/میشود من هم برایت شعر «ای ایران» بخوانم؟
پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی
تصویر/ شهید کوچک ما که اسرائیل او را کشت
سازمان ملل از نامزدی کربلا به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی حمایت کرد
خداوند خود توبه را به گناهکاران پیشنهاد میکند؛ گناهانی که حسنه می شوند
«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی میشود
تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود
آماده کردهاند چرا خیزران، پدر؟ / یا دختر یتیم خودت را بیا ببر
کودک اهل کتاب ایرانی، آیندهساز گفتوگو و دانایی است
تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی
چگونه امام سجاد (ع) با دعا جامعه را متحول کرد؟
منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره میکنند
سیره امام علی (ع) و امام صادق (ع) تلاش برای آبادانی دنیا همراه با دینداری بود
نگاهی نو به زندگی امام سجاد(ع) در شاهکار سیدجعفر شهیدی
ویژه برنامه های دهه دوم ماه محرم در شبکه قرآن سیما
برگزاری ۱۱۴ محفل انس با قرآن کریم ویژه بزرگداشت شهدای قرآن
شرکت ۳۵۰۰ نفر در پویش قرآنی «به نام پیروزی»
ترویج فرهنگ دعا و نیایش به مثابه ابزار تربیتی و معرفتی توسط امام سجاد (ع)
تحلیل ابعاد معنوی و عملی «طهارت» انسانی در پرتو قرآن و اهل بیت (ع)
تصویر/ هیئات با پیوند «ایده، شعر و اجرا» از مکتب حسین به ایران حسین پل زدند
استقبال دانشگاه تهران از دهه دوم محرم با مراسم «از دانشگاه تا کربلا»
نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی
شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئههای دشمن
اگر دلتان یک مجموعه شعر میخواهد «باران کبوتر» منتشر شد
نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت
منوی عجیب یک پیتزافروشی در نیاوران تهران که پربازدید شد
درمان سادهای که میتواند از ۷۵ درصد سرطانهای معده جلوگیری کند
بازسازی اعتماد به چیزی فراتر از تبلیغات و رسانه نیاز دارد
مغز انسان در پیری هم عصب میسازد
در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.