به گزارش ثریا غلامعلی حدادعادل؛ رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی صبح امروز یکشنبه (۲۲ مهرماه) در همایش همکاری‌های علمی و فرهنگی ایران و روسیه که با حضور سفیر روسیه در ایران در دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد گفت: دانشگاه مذاهب اسلامی توانسته است ارتباطی را در بین دانشگاه‌های کشور و سایر دانشگاه‌های جهان برقرار کند که از جمله آنها دانشگاه‌های کشور روسیه است و امیدواریم این برقراری ارتباط آثار و ثمرات بیشتری را در آینده داشته باشد. ما باید اختلاف بین ادیان و  حتی مذاهب در جهان اسلام را بپذیریم و بدانیم که این اختلافات یک واقعیت و امری طبیعی است و با پذیرش این اختلافات به عنوان یک واقعیت می‌توانیم راه‌های بیشتری را در کسب معرفت دینی و مذهبی داشته باشیم.

وی ادامه داد:ما معتقدیم که هر کسی باید باور و اعتقاد دینی خود را داشته باشد و داشتن عقاید یک فرد به معنی این نیست که اختلافات را نمی‌پذیرد. پذیرش اختلاف یک واقعیت است و در میان تمام مکاتب فکری این اختلافات وجود داشته است.حتی در مکتب فکری مارکسیسم و کمونیسم نیز که شاخه‌های مختلفی در آن وجود داشته و بیش از ۳۰ سال پیش در روسیه حاکم بود، اختلافاتی در آن وجود داشت و برداشت‌هایی به نام کشورها و اشخاص مختلف در آن رخ داد. در فلسفه نیز همین طور است؛ وقتی فلسفه کانت را که تدریس می‌کنیم در فهم آن نهله‌ها و گرایش‌های مختلفی وجود دارد و یک عده برداشت‌هایی می‌کنند و برخی دیگر به شکل دیگری از آن برداشت می‌کنند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تشکر از دانشگاه مذاهب اسلامی بخاطر ورود و فعالیت در این  عرصه، بیان داشت: تعدد مذاهب به معنی این نیست که انسان‌ها نسبت به یکدیگر احساس منفی پیدا کنند بلکه باید این احساس را کنترل کرده و اجازه ندهیم این احساس منفی باعث دشمنی و شکل‌گیری جنگ مذهبی در جوامع شوند. خیلی‌ها در دنیا با همین احساس منفی از پیروان مذاهب برای مقاصد سیاسی خود استفاده می‌کنند؛ یعنی بدون این‌ که اعتقادی به خدا و دین داشته باشند پیروان مذاهب را به جان هم می‌اندازند و بهره خودشان را می‌برند. این یکی از شگردهای استعمار در دنیای امروز است و ما هم شاهد این بهره‌گیری سیاسی از اختلافات مذهبی هستیم.

حداد عادل آنچه در سال‌های اخیر در سوریه، عراق و... به وجود آمد تحت عنوان حرکت تکفیری را دست‌مایه‌ همین اختلافات عنوان کرد و افزود: آنها با بهره‌گیری از احساسات منفی جنگ و کشتار را علیه مسلمانان به راه انداختند و آن که بهره می‌برد کسی است که هیچ اعتقادی به این گونه مذاهب نداشت. استعمار انگلیسی بهره گرفته از همین گونه تفکرات است.

وی اظهار داشت: نوع دیگری که ما می‌توانیم به تعدد مذاهب نگاه کنیم این است که در کنار اختلافات ببینیم چه اشتراکاتی داریم. وقتی حرف از مذهب پیش می‌آید کمتر کسی به سراغ مشترکات می‌رود. ما عادت‌ کرده‌ایم تا در اسلام از شیعه و سنی سخن می‌گوییم، سریع به سمت اختلافات می‌رویم. باید با نگاه به مشترکات درصدد تقویت جامعه دینی باشیم. حتی نسبت به سایر ادیان نیز باید بدانیم که مشترکات مطمئنا وجود دارد. وقتی چیزی اشتراک داشته باشد در آن اختلاف معنا پیدا می‌کند این یک اصل منطقی و فلسفی مهم است. پس باید بپذیریم که تمام ادیان با یکدیگر مشترکاتی دارند.

 عضو مجمع تشخصی مصلحت نظام ادامه داد: اختلافات در وحدت معنا پیدا می‌کند. در ادیان باید نگاه وحدت جو و وحدت یاب داشته باشیم. در بین تمام ادیان مشترکات مهمی وجود دارد و آن اعتقاد به امر متعالی و مقدس است. اعتقاد مشترک باعث می‌شود که  اختلافات از بین برود. تمام ادیان به ارزش‌های اخلاقی همچون اعتقاد به خدا، راستگویی، صداقت، وفاداری و امانتداری و... معتقد هستند.

حداد عادل تصریح کرد: اخلاق دینی بیشترین پشتوانه را از نظر هستی‌شناسی دارد. در یک فضای استدلالی و دوستانه باید افراد نسبت به عقاید خود صحبت کرده و اختلافات را مطرح کنند. در فضای گفت‌وگو است که می‌توانیم به دیدگاه‌های مشترک برسیم. با نگاه مشترک به ادیان می‌توانیم تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که در انقلاب اسلامی در داخل و خارج از کشور همواره سعی کرده‌ایم که به این واقعیت توجه کنیم، تکید کرد: وجود دانشگاه مذاهب اسلامی و حضور دانشجویان شیعه و سنی در کنار هم خودش یک معنا و پیامی از این تفکر دارد.  لازم نیست به نام شیعه و سنی به جان هم بیفتیم. بلکه باید بدانیم که همه یک مبنا داریم و هرگز نباید در این دام گرفتار شویم. ما همواره درصدد بودیم که این مشترکات را بیشتر کنیم.

وی بیان داشت: ما باید  بدانیم که با شکل ‌گیری این اتفاقات  می‌توانیم در دگرگونی فعالیت‌های فرهنگی ایران و روسیه فعالیت داشته باشیم. در تمام ابعاد سیاسی، امنیتی و حتی در عرصه‌ اقتصاد نیز می‌توانیم در حال رشد و شکوفایی با کشور روسیه باشیم.

حداد عادل یادآور شد: همکاری‌ در مباحث فکری، فلسفی و علمی از جمله بحث‌های دینی است که جزء سرمایه‌های بزرگ ایران و روسیه محسوب می‌شود. ما باید از فضای دوستی و تفاهم آمیز به وجود آمده استفاده کنیم و امکانات را از حالت بالقوه به حالت بالفعل تبدیل کنیم.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی  در بخش پایانی سخنان خود، گفت: مذهب درمان دردهای بشر است و باید تلاش کنیم که مشکل دنیا که در بی‌دینی و بی خدایی به وجود آمده است از بین برود. این اصل را نباید فراموش کنیم که در برخی از کشورها هر جا پای سیاست و منافع آنها به وجود می‌آید و اقتضا می‌کند که آنها میلیون‌ها نفر را بکشند این کار را انجام می‌دهند و برای اهداف خود ادیان و مذاهب را زیر پا می‌گذارند. دین انسان را از این گونه مشکلات نجات می‌دهد.