میا توکومیتسو ـ ژاکوبن: «کاری بکن که دوستش داری. کاری که میکنی، دوست بدار.» این فرمانها قاب شده و بر دیوار اتاقی نصب شده است. در توصیف این اتاق فقط میتوان گفت «بهخوبی طراحی شده است». تصویر این اتاق اولین بار در یکی از وبلاگهای طراحی عامهپسند منتشر شد و از آن زمان، هزاران بار پین شده، در تامبلر به اشتراک گذاشته شده و لایک خورده است.
چیدمان این اتاق با نورپردازی و عکاسی زیبای خود، بهگونهای است که حس زینزاخت۱ [حس نوستالژیک] را القا کند. این لفظ آلمانی بهمعنای اشتیاقی لذتبخش برای مکان یا چیزی آرمانی است. علیرغم اینکه اتاقِ «کاری بکن که دوستش داری» میل به کار را به فضای فراغت وارد میکند، دقیقاً همانجایی است که پینکنندهها و لایکزنندهها آرزو دارند آنجا باشند. این اتاق پر از تزئینات هنری است و کار در آن، عشق است؛ نه زحمت. نحوۀ قرارگرفتنِ دولوحه، نسخهای سکولار از محراب خانهای قرونوسطایی را تداعی میکند.
شکی وجود ندارد که «کاری بکن که دوستش داری»، شعار غیررسمی کار در روزگار ما است. مشکل اینجا است که این شعار موجب رستگاری نمیشود؛ بلکه باعث میشود تا ارزش کار واقعی، ازجمله همان کاری که میخواهد آن را تجلیل کند، تنزل یافته و مهمتر از آن اینکه انسانیتِ اکثرِ کارگران از آنها سلب میشود.
«کاری بکن که دوستش داری» در ظاهر، نصیحتی روحیهبخش است که ما را ترغیب میکند تصمیم بگیریم از انجام چه کاری بیشترین لذت را میبریم و سپس آن فعالیت را به طرحی درآمدزا تبدیل کنیم. اما چرا باید لذتمان برای سود باشد؟ مخاطب این حکم کیست؟ چه کسی مخاطب آن نیست؟
«کاری بکن که دوستش داری» باعث میشود تا تمرکز ما بر خودمان و بر شادی فردیمان بماند. بدینصورت ما را از اوضاع کاریِ دیگران غافل میکند، تصمیماتمان را تصدیق کرده و از تعهد در قبال افراد دیگر معافمان میکند؛ افرادی که چه دوست داشته باشند و چه نداشته نباشند، کار میکنند. این شعار، دست پنهانِ افرادِ برخوردار از امتیاز و نمایندۀ نوعی جهانبینی است که نخبهسالاری خود را در لفافۀ خودبهسازی۲ مخفی میکند. بنا بر این طرز تفکر، کار چیزی نیست که بهخاطر حقالزحمه انجام میشود؛ بلکه عملی ناشی از خودشیفتگی است. اگر از کار سودی حاصل نشود، بهخاطر این است که عشق و همتِ کارگر کافی نبوده است. دستاورد واقعی این شعار، این است که به کارگران قبولانده شود که کارشان به نفع خودشان است؛ نه به نفع بازار.
کلمات قصار خاستگاهها و مصادیق متعددی دارند؛ اما ماهیت کلی و کلیشهایِ «کاری بکن که دوستش داری» باعث
میشود نتوان چیزی دقیق به آن نسبت داد. مآخذ آکسفورد این عبارت و انواع آن را به مارتینا ناوراتیلووا، فرانسوا رابله و کسانی دیگر نسبت میدهد. اینترنت معمولاً آن را سخنی از کنفوسیوس معرفی میکند تا آن را در گذشتهای غبارآلود در شرق قرار دهد. اپرا وینفری و دیگر حامیان مثبتنگری دههها است که این شعار را در کَرنا کردهاند؛ اما مهمترین مُبلّغ اخیرِ عقیدۀ «کاری بکن که دوستش داری» مدیر فقید اپل، استیو جابز است.
نطق فارغالتحصیلی او برای همدورههای خودش در سال ۲۰۰۵ در دانشگاه استنفورد، بهتماممعنا نوعی اسطورۀ پیدایش است؛ بهخصوص اینکه جابز را حتی مدتها قبل از مرگ زودهنگامش، قدیس حامی «کار بهمنزلۀ لذت» میدانستند. جابز در این نطق، داستان تأسیس اپل را بازگو کرده و این اندیشه را عرضه میکند:
باید چیزی را که دوست دارید، پیدا کنید. این مسئله همانطور که دربارۀ شریک زندگیتان صدق میکند، دربارۀ کارتان هم صادق است. کارتان بخش اعظم زندگیتان را تشکیل میدهد. تنها راه خشنودی واقعی، انجام کاری است که از نظرتان فوقالعاده است. تنها راه انجام کار فوقالعاده، این است که کاری را که میکنید، دوست داشته باشید.
در این چند جمله، ضمایر دوم شخص جمع بیش از هشت بار تکرار شده است. چنین تأکیدی بر فرد از سوی جابز، جای تعجب ندارد. او کسی است که از خودش بهعنوان یک کارگر تصویری خیلی خاص به وجود آورده است: خلاق، خودمانی، پر از شور و حرارت؛ تمام این حالات با عشق رمانتیک آرمانی همخوانی دارد. جابز، خویشتنِ کارگر خود را با چنان مهارتی با شرکتش ترکیب کرد که لباس یقهاسکیِ سیاه و جین آبیاش استعارهای شده است از کل شرکت اپل و کاری که آن را حفظ میکند.
اما وقتی جابز، اپل را حاصل عشق فردی خود معرفی میکند، زحمات هزاران کارگرِ شرکتهای اپل را نادیده میگیرد. منظور ما شرکتهایی است که خیلی راحت در سوی دیگرِ این سیاره از دیدگان پنهان شدهاند؛ درحالیکه زحمت آنهاست که موجب تحقق عشق جابز میشود.
باید تعارضی که در این غفلت عمدی وجود دارد، برملا شود. گرچه «کاری بکن که دوستش داری» بیضرر و ارزشمند به نظر میرسد؛ نهایتاً خودمحور و مبتنی بر خودشیفتگی است. اعلام «کاری بکن که دوستش داری» از سوی جابز، مخالفتی ناراحتکننده با بینش آرمانی هنری دیوید تورو۳ مبنی بر کار برای همه است. تورو در «زندگی بدون اصول» مینویسد:
وضع اقتصادی یک شهر، زمانی مناسب است که بهقدری خوب به کارگرانش پول بپردازند که آنها احساس کنند نه برای اهداف کمارزش همچون امرار معاشِ صِرف، بلکه برای اهداف علمی یا حتی اخلاقی کار میکنند. کسی را استخدام نکنید که کارتان را برای پول انجام میدهد؛ بلکه کسی را استخدام کنید که کار را بهخاطر عشق به آن انجام میدهد.
باید پذیرفت که تورو چندان به طبقۀ کارگر توجه نمیکند. سخت میتوان تصور کرد که شستن کهنهها «برای اهداف علمی یا حتی اخلاقی» باشد؛ حال هر قدر هم که دستمزد خوبی داشته باشد. اما بههرحال او معتقد است که جامعه وظیفه دارد کار را بهخوبی پاداش داده و آن را معنادار سازد. اما نگرش جابزی قرن بیستویکم از ما میخواهد که به درون بنگریم. این نگرش، ما را از هرگونه تعهد یا حتی پذیرش دنیایی
فراتر از خودمان معاف میکند و این موضوع، خود گویای خیانت آن به تمام کارگران است؛ خواه آگاهانه آن را بپذیرند یا نه.
یکی از پیامدهای این انزوا، تفکیکی است که شعار «کاری بکن که دوستش داری»، عمدتاً از نظر طبقاتی میان کارگران به وجود میآورد. کار به دو طبقۀ مخالف تقسیم میشود: آنچه دوستداشتنی است: خلاقانه، فکری و دارای شأن اجتماعی؛ آنچه دوستداشتنی نیست: تکراری، غیرفکری و نامتمایز. افرادی که در گروه نخست جای میگیرند، دارای موقعیت بسیار بهتری از نظر مزایا، ثروت، موقعیت اجتماعی، تحصیلات، تعصبات قومی جامعه و نفوذ سیاسی هستند و این در حالی است که آنها فقط اقلیتی کوچک از نیروی کار را تشکیل میدهند.
اما کسانی که مجبور به انجام کار غیردوستداشتنی میشوند، وضعیت متفاوتی دارند. بنا بر عقیدۀ «کاری بکن که دوستش داری»، کاری که با اهداف یا نیازی غیر از عشق انجام شود، یعنی اکثر کارها، نهفقط از ارزش میافتد، بلکه کلاً حذف میشود. همانطور که در نطق جابز در استنفورد هم گفته میشود، کار غیردوستداشتنی هرچند مورد نیاز جامعه باشد، کلاً از گسترۀ توجه بیرون رانده میشود.
به طیف وسیعی از کارها بیندیشید که جابز را قادر میساخت که حتی یک روز را بهعنوان مدیر اپل بگذارند: غذای او از مزارع کشت میشد، سپس در مسافتهای طولانی حمل میشد. کالاهای شرکت او گردآوری، بستهبندی و ارسال میشد. تبلیغات اپل نویسنده، بازیگر و فیلمبردار داشت. دادخواهیها در دادگاه پیش برده میشد. سطل آشغالهای اداره خالی و کارتریجها پر میشد. تولید کار از هر دو سو ادامه دارد. اکثر کارگران کارشان را بهدرستی انجام میدهند؛ اما در چشمِ نخبگانی که مشغول کارهای دوستداشتنی خود هستند، نامرئیاند. پس بااینوجود، چه تعجبی دارد که مشکلاتِ پیشِ روی کارگران امروزی، مانند دستمزدهای فاجعهبار و هزینههای سنگینِ نگهداری کودک حتی در میان حزب لیبرال طبقۀ حاکم، بهندرت مشکلات سیاسی بهشمارمیآیند؟
شعارِ «کاری بکن که دوستش داری»، بخش اعظم کار را ازقلم انداخته است و مابقی را عشق بهشمارمیآورد. به همین جهت میتوان گفت که ضدکارگریترین ایدئولوژی کنونی است. اگر چیزی به نام کار وجود ندارد، چه لزومی دارد که کارگران منافع طبقاتیشان را گردآوری و اعلام کنند؟
«کاری بکن که دوستش داری» این حقیقت را کتمان میکند که امکان انتخاب شغل بهخاطر پاداش درونی، امتیازی مبتنی بر طبقۀ اجتماعیاقتصادی است که فرد با زحمت خود، آن را به دست نیاورده است. حتی اگر یک طراح گرافیک خوداشتغال، والدینی داشت که میتوانستند پول مدرسۀ هنر را بدهند و یک آپارتمان مناسب در بروکلین اجاره کنند، آنگاه او میتوانست حقبهجانب، توصیۀ «کاری بکن که دوستش داری» را به کسانی بدهد که آرزوی موفقیت او را دارند.
اگر باور داشته باشیم که برای روراستبودن با خودمان و در واقع دوستداشتن خودمان، حتماً باید کاری همچون بازاریاب سیلیکون ولی۴ یا مسئول روابطعمومی یک موزه یا یک دستیار کارشناس داشته باشیم، پس درمورد زندگی درونی و امید کسانی که اتاقهای
یک هتل را تمیز میکنند یا قفسههای فروشگاههای بزرگ را میچینند، چه باوری داریم؟ پاسخ این است: هیچ چیز.
امریکاییها بهطور فزایندهای به کار سخت با درآمد کم تنمیدهند و خواهند داد. مطابق با آمار ادارۀ کار امریکا، دو شغل که بیشترین گسترش را تا سال ۲۰۲۰ خواهند داشت، «خدمتکار شخصی» و «خدمتکار خانگی» با معیارهای سال ۲۰۱۰، بهترتیب درآمدهایی برابر با ۱۹.۶۴۰ و ۲۰.۵۶۰ دلار در سال خواهند داشت. بزرگداشتن برخی حرفهها و دوستداشتنیدانستن آنها ضرورتاً موجب بیارزشپنداشتن زحمت کسانی میشود که کارهای نادلچسبی انجام میدهند که چرخ جامعه را میچرخاند؛ بهخصوص کار ضروری پرستاران خانگی.
«کاری بکن که دوستش داری» هم باعث تحقیر و نادیدهگرفتهشدن مشاغل بیشماری میشود که به ما اجازه میدهند تا راحت زندگی کنیم و آنچه دوست داریم، انجام دهیم؛ هم به حرفههایی که قصد تجلیل آنها را دارد، آسیب زیادی زده است؛ بهخصوص مشاغل موجود در ساختارهای سازمانی. شعار «کاری بکن که دوستش داری» هیچجا مانند دانشگاه برای رهروان خود مخرب نبوده است. در اواسط دهۀ 2000، یک دانشجوی معمولی دکتری از پول تقریباً کمِ امور مالی و حقوقی میگذشت تا با حقوقی جزئی بهدنبال اشتیاق خود درمورد اساطیر اسکاندیناوی یا تاریخ موسیقی افریقاییکوبایی برود.
بازار اشتغال دانشگاهی سزایِ پاسخگویی به این رسالتِ بالاتر است. در این بازار حدود 41درصد از استادان امریکایی استادیار هستند؛ مدرسانی قراردادی که معمولا حقوق کمی دریافت میکنند و مزایا، سمت، امنیت شغلی و آیندهای در دانشگاه محل کارشان ندارند.
عوامل متعددی وجود دارد که موجب میشود دانشجویان دکتری این کار فوقتخصصی را با چنین دستمزد کمی انجام دهند. از میان این عوامل میتوان به وابستگی به مسیر۵ و مخارج گزاف دریافت مدرک دکتری اشاره کرد. اما یکی از مهمترین عوامل این است که دکترین «کاری بکن که دوستش داری»، بهطورفراگیری در دانشگاه ریشه دوانده است. کمتر شغل دیگری وجود دارد که اینچنین صمیمانه هویت شخصی کارگران خود را با فرآوردۀ کار درهمآمیزد. این تشخیصِ ژرف تاحدی توضیح میدهد که چرا بسیاری از استادانی که به چپگرابودن خود افتخار میکنند، درمورد وضعیت کاری همکاران خود بهطور عجیبی سکوت اختیار میکنند. ازآنجاکه پژوهش دانشگاهی باید بهدور از عشق ناب انجام شود، شرایط واقعی و پاداش این کار، اگر اصلاً مدنظر قراربگیرند، به مسائلی ثانوی تبدیل میشوند.
سارا بروئیت در مقالۀ «کار دانشگاهی، زیباییشناسیِ مدیریت و نوید کار مستقل»، در مورد استادان دانشگاه مینویسد:
... باور ما مبنی بر اینکه کارمان پاداشی غیرمادی دارد و نسبت به شغلی «معمولی»، برای هویتمان بنیادینتر است، باعث میشود که ما کارمندانی آرمانی باشیم؛ چون هدف مدیریت این است که بیشترین فایده را با کمترین هزینه از کار ما بیرون بکشد.
بسیاری از دانشگاهیها مایلاند فکر کنند که از یک شغل سازمانی و ارزشهای همراه آن گریختهاند؛ اما مارک بوسکت در مقالۀ «ما کار میکنیم» یادآور میشود که دانشگاه حتی میتواند الگویی برای مدیریت سازمانی باشد:
چطور میتوانیم محیط کار دانشگاه را شبیهسازی کنیم و مردم را وادار کنیم تا با نهایتِ قوت فکری و احساسی، هفتهای پنجاه یا شصت ساعت را با دستمزد یک قهوهچی یا کمتر کار کنند؟ آیا
راهی هست تا کارمندانمان را وادار کنیم در پاسخ به کار بیشتر و دستمزد کمتر، روی میز خود از حال بروند و به آهستگی زمزمه کنند «من عاشق کارم هستم»؟ چطور میتوانیم کاری کنیم تا کارگرانمان مانند اعضای هیئتعلمی باشند و انکار کنند که اصلاً کار میکنند؟ چطور میتوانیم فرهنگ سازمانی خود را شبیه به فرهنگ محیط دانشگاه سازیم تا نیروی کار ما هم عاشق کار خود شود؟
کسی انکار نمیکند که کارِ لذتبخش، کمتر خستهکننده است؛ اما کار غیررضایتبخش نیز بههرحال کار است و پذیرفتن این مسئله بههیچوجه باعث کاهش ارزش آن کار نمیشود. اما نپذیرفتن این امر، راه را برروی نابکارانهترین استثمار گشوده و به تمام کارگران ضربه میزند.
عجیب آنکه، شعار «کاری بکن که دوستش داری» حتی در حرفههای اصطلاحاً دوستداشتنی هم استثمار را تقویت میکند. حرفههایی که کار خارج از وقت، کمدرآمد یا بیدرآمد در آنها هنجار جدید است مثل: گزارشگرانی که از آنها خواسته میشود تا کار عکاس اخراجشده را انجام دهند، تبلیغاتچیانی که از آنها انتظار میرود تا در تعطیلیهای آخر هفته هم مطلب پین و توئیت کنند، 46درصد نیروی کاری که از آنها انتظار میرود تا ایمیل کاریشان را در روزهای مرخصی استعلاجی هم ببینند. هیچچیز باعث وخیمترشدن استثمار نمیشود؛ مگر متقاعدکردن کارگران به اینکه دارند کاری را میکنند که دوست دارند.
روزگار «کاری بکن که دوستش داریِ» ما بهجای ساختن ملتی از کارگران شاد و خشنود، باعث افزایش شمار استادان کمکی و کارآموزهای بدوندستمزد شده است؛ افرادی که متقاعد شدهاند که با دستمزد کم یا بدون دستمزد یا حتی با ضرر کار کنند. این مسئله بهخصوص دربارۀ کارآموزانی صدق میکند که برای اعتبار دانشکده کار میکنند یا کسانی که دورههای کارآموزی در خانههای دلپذیرِ مد را در مزایده میخرند. والنتینو و بالنسیاگا۶ در میان خانههای متعددی هستند که دورههای کارآموزی یکماهه را به مزایده گذاشتند؛ البته برای اهداف خیریه. این مسئله، حد غایی استثمار است. مطابق با بررسی ادامهدار پرو پابلیکا، شمار کارآموزانِ بدوندستمزد در نیروی کار امریکا دائماً در حال افزایش است.
تعجبی ندارد که کارآموزانِ بدون دستمزد در حوزههایی زیادند که مطلوبیت اجتماعی زیادی دارند؛ مثل مد، رسانه و هنر. این صنایع مدتهاست که به بیشماریِ کارگرانی عادت کردهاند که حاضرند برای جایگاه اجتماعی کار کنند؛ نه برای دستمزد واقعی. تمام این کار تحتعنوان عشق انجام میشود. البته کسانی که از این موقعیتها محروم میشوند، قسمت اعظم جمعیت هستند: کسانی که برای دستمزد به کار نیاز دارند. این محرومیت نهتنها رکود اقتصادی و شغلی را وخیمتر میکند؛ بلکه این صنایع را هم از نظرات متنوعی که جامعه میتواند عرضه دارد، محروم میسازد.
همانطور که مدلین شوارتس۷ در رأی مخالف مینویسد، اتفاقی نیست که صنعتهایی مانند مد، رسانه و هنر که تاحدزیادی مبتنی بر کارآموزان هستند، حالتی زنانه دارند. اما یکی دیگر از پیامدهای مخرب «کاری بکن که دوستش داری»
این است که درقبال کمترین پاداش یا بدونِ هیچ پرداختی، از زنان بهطور بیرحمانهای کار میکشد. زنان بخش اعظمِ نیروی کار بیدرآمد یا کمدرآمد را تشکیل میدهند: کارگران خدمتکار، اساتید کمکی و کارآموزان بدوندستمزد. تعداد این زنان از مردان بیشتر است. چیزی که میان تمام این کارها مشترک است، خواه فردی با مدرک دکتری یا دیپلم آن را انجام دهد، این باور است که دستمزد نباید هدف اصلی انجام کار باشد. زنان بنا بر این فرض کار میکنند که ذاتاً مهربان بوده و مشتاق به خشنودی دیگران هستند. آنها از بدو زمان بچهداری، نگهداری از بزرگسالان و کارهای خانه را انجام دادهاند؛ بدون اینکه پاداش زحماتشان داده شود. هرچه باشد حرف پول درشأن یک زن نیست.
رؤیای «کاری بکن که دوستش داری» همچون هر اسطورۀ امریکایی دیگر، در ظاهر دمکراتیک است. دانشجویان دکتری میتوانند هر کاری دوست دارند، بکنند؛ مثلاً مشاغلی ایجاد کنند که عشقشان را به رمان دورۀ ویکتوریا و نوشتن مقالات تأملبرانگیز در نیویورک ریویو آو بوکز برآورده میکند. فارغالتحصیلان دبیرستان هم میتوانند این کار را انجام دهند و از دستور ساخت مربای عمه پرل، یک امپراتوری غذای آماده بسازند. در امریکا هر کس این فرصت را دارد که کاری را که دوست دارد، انجام دهد و ثروتمند شود.
آنچه دوست داری انجام بده و هرگز یک روز هم در عمرت کار نکن. قبل از مسحورشدن با گرمای فریبدهندۀ این نوید، باید پرسید: «وقتی موقع کارکردن، حس نکنیم که داریم کار میکنیم، دقیقاً چه کسی این میان سود میبرد؟» «اصلاً چرا کارگران نباید احساس کنند که کار میکنند؛ درحالیکه واقعاً دارند کار میکنند؟» ماریو لیورانیِ مورخ به ما یادآور میشود که «کارکرد ایدئولوژی این است که استثمار را بهصورتی دلپذیر به افراد مورد استثمار و بهصورت امتیاز برای افراد ضعیف نشان دهد».
«کاری بکن که دوستش داری» با مخفیکردن سازوکارهای استثماریِ آن کاری که ترویج میدهد، درواقع بینقصترین ابزار ایدئولوژیک کاپیتالیسم است. این شعار، کار دیگران را کنار میگذارد و کار ما را برای خودمان مخفی میکند. این حقیقت را مخفی میکند که اگر تمام کارمان را بهعنوان کار بپذیریم، حدود متناسبی برای آن درنظرخواهیمگرفت و تقاضای پاداشی درخور و برنامۀ کاری متناسبی خواهیم داشت که برای خانواده و فراغت هم وقتی باقی میگذارد.
اگر این کار را کنیم، افراد بیشتری از میان ما میتوانند کاری را که واقعاً دوست دارند، انجام دهند.
پینوشتها:
* این مطلب در تاریخ ۱۲ ژانویه ۲۰۱۴ با عنوان «In the Name of Love» در وبسایت ژاکوبن منتشر شده است و وبسایت ترجمان در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۹۵ این مطلب را با عنوان «استثمار بهشیوۀ استیو جابز» ترجمه و منتشر کرده است.
** میا توکومیتسو (Miya Tokumitsu) از ویراستاران ژاکوبن و نویسندۀ کاری بکن که دوستش داری: و دروغهای دیگر در مورد موفقیت و شادی است.
[۱] Sehnsucht
[۲] self-betterment
[۳] Henry David Thoreau
از نویسندگان مشهور رمانتیسم امریکایی که کتاب او تحت عنوان والدن دربارۀ زندگی آرام در طبیعت است.
[۴] Silicon Valley
[۵] path dependency
عقیدهای مبنی بر اینکه تصمیمات کنونی ما تا حد زیادی تحت تأثیر انتخابها، تصمیمات و مسیر گذشتهمان است.
[۶] Balenciaga
[۷] Madeleine Schwartz
کشف خیره کننده دانشمندان درباره یونها همه را شگفت زده کرد
ارزانترین باتری مادامالعمر دنیا کشف شد+عکس
بزرگترین فروچاله زیرآبی دنیا که باعث انقراض دایناسورها شد+عکس
پشمک کیهانی که از غول منظومه شمسی هم بزرگتر است+عکس
چطور با گوشی خود بفهمیم که ما را ردیابی میکنند؟
مشوقهایی برای اضافه تدریس معلمان در نظر گرفتهایم/تعیین تکلیف داوطلبان آموزگاری تا تیر
آغاز آزمون استخدامی دبیری و هنر آموزی از فردا
معرفی نامزدهای جایزه شعر بهاران
کتاب تازه امین فقیری در نمایشگاه کتاب
اختتامیه رویداد ستفاتک در جهاددانشگاهی اصفهان
روایت کتابها از موسیقی؛ لطف مفخّم تا مضراب
اتمام سنجشسلامت نوآموزان تاپایان اردیبهشت/هنوز۳۰ درصد نوآموزان برای سنجش مراجعه نکردهاند
جزییات برگزاری امتحانات پایان نیم سال دوم پیام نور اعلام شد
آزمون صلاحیت بالینی پزشکی در دانشگاه های علوم پزشکی برگزار شد
ضوابط جدید ارزشیابی مدارک مقاطع داروسازی خارج از کشور اعلام شد
قیمت غذای دانشجویی تا مهرماه افزایشی ندارد
قبل از بحرانی شدن اعتراضات دانشجویی اطلاع رسانی کنید
ایجاد و بازسازی ۱۰۰۰ هنرستان تا پایان برنامه هفتم توسعه
توصیههایی به دانشآموزان برای حضور در آزمونهای نهایی؛ از موارد ممنوعه تا نحوه درج پاسخها
۲۰ درصد سوالات امتحانی دشوار است/ اخذ آزمون مجدد از افراد مشکوک
دانشگاهها برای افزایش بهرهوری به میدان بیایند
جزییات ثبت نام پذیرفته شدگان بدون آزمون رشتههای ارشد اعلام شد
فهرست ۶۷۳ دانشگاه برتر جوان در رتبهبندی تایمز منتشر شد
زمان اعلام نتایج اولیه آزمون کارشناسیارشد دانشگاه معارف اسلامی
قدیمی ترین عینک فروشی تهران
جزئیات پوشش بیمه ای در عینک سازی ها
پاسخ وکیل به آیا قانون تجارت تغییر میکند؟
قنات در سرزمین قنوت و قناعت - استان یزد
تحقق اقتصاد مقاومتی دانش بنیان و مردم پایه توسط اساتید بسیجی
پرداخت حقوق معلمان خرید خدمات و حقالتدریس به روز شد
رونمایی ۱۵ کتاب با موضوع اهلبیت به زبانهای اروپایی و آفریقایی در نمایشگاه کتاب
نسل جوان آمریکایی به حاکمیت معترض است/اعتراضات دانشجویی ادامه خواهد داشت
دانشگاه تهران میزبان اجلاس رؤسای دانشگاهها شد
بدهی آموزش و پرورش به فرهنگیان بابت پاداش پایان خدمت ۱۴۰۲/ معوقاتی که تا اسفند پارسال تسویه شد
مسئولان از پیشرفتهای علمی پشتیبانی کنند
استفاده ۱۳۹هزار دانشجو از بن اعتباری خرید کتاب از نمایشگاه
۴۶ دانشگاه ایران در میان برترین دانشگاه های جوان
پشتپرده برگزاری آزمونهای کشوری ششمیها و نهمیها/ برگزاری آزمون شفاهیفارسی در مقطع ابتدایی
خبر خوش برای متقاضیان رشته پزشکی/ گام بلند دانشگاههای ایران در ارتقای جایگاه جهانی
تشکیل دبیرخانه دائمی صنایع و خانه صنعت در معاونت پژوهش و فنآوری دانشگاه تهران
سامانه him نمونه بهرهوری درون دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی است
کاهش نگران کننده دانشجویان دانشگاههای غیردولتی
نخستین بیانیه مد موقر شیراز منتشر شد
مسؤولیت امتحانات نهایی از سال آینده با سازمان ملی سنجش خواهد بود
غیرانتفاعیها بیشترین حذف کد رشته را در آمایش آموزش عالی داشتند
مشارکت ۳۰هزار استاد و کارمند دانشگاه در ارزیابی موسسات غیرانتفاعی
استخدام یک روزه اساتید در دانشگاههای غیرانتفاعی
نوجوانان با «هفتخوان» به استقبال بزرگداشت فردوسی میروند
تأکید وزیر علوم بر رعایت اخلاق دیپلماسی علمی در پذیرش دانشجویان بینالملل
ساخت و تحویل ۷۰۰۰ مدرسه در دولت سیزدهم
آیین بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در ایران ۸ خرداد برگزار میشود
۱۰ خرداد؛ برگزاری سومین کنگره شهدای دانشگاه آزاد
اعطای مالکیت ۱۴۰۰ واحد مسکونی به اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه علامه
کارت آزمون استخدامی رشته شغل دبیری و هنرآموز منتشر شد
المپیاد علمی دانشجویان فرصتی برای اصلاح نگاه و تفکر علمی است
کارت شرکت در آزمون انتخاب سردفتر اسناد رسمی سال ۱۴۰۳ منتشر شد
وزیر سابق علوم: شهریههای دانشگاههای غیرانتفاعی کفاف هزینههای دانشگاه را نمیدهد
لزوم مدیریت رشتههای یک بار پذیرش در دانشگاههای غیردولتی و غیرانتفاعی همانند دانشگاه آزاد
ایجاد دو آزمایشگاه تخصصی برای توسعه میادین نفتی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر
شناسایی ۸۷۴ هزار بازمانده از تحصیل با کد ملی/ بازگشت این افراد به تحصیل امکانپذیر است
نظارت وزارت کشور بر تامین «امنیت» حوزههای آزمونهای نهایی/ همکاری فراجا و آتشنشانی
نماد سنت آموزش عالی در ایران در دانشگاه تهران رونمایی شد
ارائه مهلت جدید ثبت نام آزمون دکتری تخصصی داروسازی
نتایج پذیرش بدون کنکور دانشگاه تهران اعلام شد
دانشجویان یونانی شب گذشته در حمایت از فلسطین تظاهرات برپا کردند
تحصیل ۸ درصد دانشجویان کل کشور در دانشگاههای غیردولتی/صدور مجوز دانشگاه علوم پزشکی غیرانتفاعی
ترجمه ماجرای زندگی و آثار الیور استون منتشر شد
حضور نمایندگان دانشگاه سن پترزبورگ روسیه در دانشگاه صنعتی شریف
حافظ» جلوتر از همه شاعران و نویسندگان ایرانی!
مناظره با گزاره «مداخله دولت در حوزه نشر از هر جهت زیانبار است» با حضور دو گروه از دانشگاههای الزهرا و تهران، در سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.
دستگاهها برای کمک به آموزش و پرورش فراتر از سخن گام بردارند
امروز؛ آخرین مهلت ثبتنام دانشجویان در المپیاد ورزشهای فناورانه
دانشکده رسانه فارس دانشجو میپذیرد
آغاز توزیع کارت آزمون استخدامی آموزش و پرورش از امروز
۱۰۷۳ مدرسه کانکسی بالای ۱۰ دانشآموز تا مهر امسال ساماندهی میشوند
نحوه انتخاب موضوعات پایان نامه برای پذیرش دانشجوی استاد محور
پرونده چهارمین مسابقه خودنویس در نمایشگاه کتاب تهران بسته میشود
بزرگداشت فردوسی در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار میشود
نیاز سالانه سازمان نوسازی مدارس به ۱۶۸ هزار میلیاردتومان اعتبار/ساخت ۲۰۰ مدرسه بزرگ در سال جاری
تقدیر وزیر علوم از شیمیدانها / درخواست کمک برای دانشجویان علوم پایه/ تحقیر کمدین یهودی
چطور شد که شفق قطبی در ایران دیده شد؟ +عکس
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه میرسد
اپل برای ساخت و پخش تبلیغات زشتاش عذرخواهی کرد
تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس
به روزرسانی طوفانی واتساپ تغییرات اساسی در ظاهرش ایجاد کرد+عکس
ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس
هوش مصنوعی قرار است انسانها را نابود کند؟
زاکربرگ میخواهد این شبکه معروف خبری را بخرد
اشتباه بیسابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد
نحوه انتخاب موضوعات پایان نامه برای پذیرش دانشجوی استاد محور
تمام اقدامات برای دستیاران پزشکی/ از افزایش حقوق تا بورسیه تحصیلی
شفق قطبی برای اولین بار در ایران هم دیده شد+عکس
نحوه برگزاری امتحانات نهایی و تصحیح اوراق دانشآموزان اعلام شد
پذیرش ۲۶ هزار دانشجوی دکتری در دانشگاهها/ نحوه محاسبه نمره دکتری
دو خبر خوش وزیر علوم برای جامعه دانشگاهی اعلام شد
تولیدات دانشگاهها نظم دنیا را تغییر داده است
سوپرآلیاژ انقلابی ناسا شروع به کار کرد
حضور نمایندگان دانشگاه سن پترزبورگ روسیه در دانشگاه صنعتی شریف
دانشجویان یونانی شب گذشته در حمایت از فلسطین تظاهرات برپا کردند
دانشجویان در شش محور در کرسیهای آزاد اندیشی با هم رقابت میکنند
آغاز توزیع کارت آزمون استخدامی آموزش و پرورش از امروز
آیین بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در ایران ۸ خرداد برگزار میشود
راهاندازی ۱۰۰ واحد مسکونی متاهلی برای دانشجویان و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران
راهنمای عملی آزمونهای نهایی دوره دوم متوسطه نظری منتشر شد
چرا هوش مصنوعی اینقدر برای دیگران پرهزینه است؟
استادان نمونه دانشگاه علامهطباطبائی معرفی شدند
۲۵۰ واحد دانشگاهی پیام نور آماده واگذاری شد
اعلام زمان دریافت کارت آزمون استخدامی آموزش و پرورش ویژه دبیری و هنرآموز
اجرای منتورشیپ روانشناختی برای دستیاران ۲۷ گروه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با حفظ محرمانگی
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.