به گزارش ثریا - موسـیقی‌های محلی در بسیاری از مناطق ایران‌زمین نقشی جدایی ناپذیر در بقای بافتــار فرهنگی، تداوم آیین‌هــا و مناسک محلی و مردم بومی دارند و هر یـک به‌طور کلی در زندگی روزمره می‌توانند دستمایه‌ای بــرای انــواع پژوهش‌های اجتماعی، فرهنگی شوند.
اثر معروف و شاهکار بی‌مانند نظامی، خمسه یا پنج گنج است که در قلمرو داستان‌های غنایی جایگاهی بسیار والا دارد و او را باید پیشوای این‌گونه شعر در ادب فارسی دانست. شاعر بر روی هم رفته سی سال از زندگی خود را بر سر نظم و تدوین آن‌ها گذاشته است. خمسه یا پنج گنج نظامی شامل پنج مثنوی است: مخزن‌الاسرار، لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، هفت‌پیکر و اسکندرنامه. همین غنای شعری آنچنان در دل مردمان این سرزمین جا کرده که «نظامی‌خوانی» و نوع خاص خوانش شاهکار شاعر، برای قرن‌ها و تا به امروز به اسلوبی متمایز تبدیل شده است.
مهمترین بحث در حفظ و اشاعه نغماتی چون نظامی‌خوانی، برگزاری نشست، سمینار، جشنواره و افزایش بنیه پژوهشی در این خصوص خواهد بود. در این خصوص، ستاد ملی برگزاری سومین دوره بزرگداشت حکیم نظامی، اولین جشنواره موسیقی جوان نظامی‌خوانی را به دو صورت «خوانش» و «منظومه‌خوانی موسیقایی» برگزار می‌کند
امروزه بیش از پیش ارزش این میراث فرهنگی دانسته می‌شود و سعی بر آن است تا بتوان هم آن را به صورت دقیق به نسل‌های بعد منتقل کرد هم به جهانیان شناساند. ثبت و تبدیل موسیقی به نتاسیون روی کاغذ عمل کاملی نیست زیرا نت نویس از میان تمام پدیده‌های آکوستیک، آن دسته را که به نظرش اساسی می‌رسد انتخاب می‌کند و بر اثر پیچیدگی صداها خود نت نویس هم جذب و درک آن را مشکل می‌بیند و سیستم آوانگاری قراردادی غرب قادر نیست کلیه ویژگی‌های ملودیک، ترکیبات و کیفیت‌های صوتی نظامی‌خوانی را مشخص نماید. این واقعیت صد البته در مورد دیگر نغمات موسیقی ایرانی خاصه نواحی یا کلاسیک ایرانی را شامل می‌شود. برای نمونه با وجودیکه موسیقی نظری غربی دستگاه شور را تامپره و معادل نزدیکِ گام فریژین قلمداد می‌کند اما این مساله و رجیست به هیچ عنوان در مورد دستگاه سه‌گاه صدق نمی‌کند و با هیچ الگو و پرده‌گذاری با موسیقی نظری غرب تامپره‌پذیر نخواهد بود.
از این رو مهمترین بحث در حفظ و اشاعه نغماتی چون نظامی‌خوانی، برگزاری نشست، سمینار، جشنواره و افزایش بنیه پژوهشی در این خصوص خواهد بود. در این خصوص، ستاد ملی برگزاری سومین دوره بزرگداشت حکیم نظامی، اولین جشنواره موسیقی جوان نظامی‌خوانی را به دو صورت «خوانش» و «منظومه‌خوانی موسیقایی» برگزار می‌کند.
لازم به ذکر است که تنوع و تکثر نظامی‌خوانی در گستره ایران فرهنگی از شاخصه‌های این قالب موسیقایی است که اینجا به نسبتی مساوی غنی از کلام و موسیقی توامان است. به همین دلیل نظامی‌خوانی هر زیست‌بومی متفاوت از دیگری‌ست، از بوشهر تا گنجه، از خراسان تا لرستان. در این میان به دلیل بهره متواتر موسیقی لرستان از دستگاه ماهور که نزدیک‌ترین فواصل تامپره را با تونالیته ماژور یا گام بزرگ کلاسیک غربی دارد در شرحی کوتاه بدان می‌پردازیم.
همانطور که گفته شد موسیقی لرستان بیشتر در مقامهایی در ماهور که آنهم در جزییات دارای تفاوت‌هایی در میکروتن‌هاست، اجرا می‌شود. غالب نغمات و مقام‌های موسیقی لرستان در محدوده یک دانگ یا یک تتراکورد اجرا می‌شود و بیشتر پرش‌ها از فاصله اول به سوم است. اما در نظامی‌خوانی قالب، اجرا و اشاره و تکیه نت‌ها از درجه اول به پنجم اتفاق می‌افتد و بعد اشاره به درجات ششم و محسوس بالارونده و سپس روند پایین‌رونده، فرود و ایست به درجه اول. ویژگی دیگر نظامی‌خوانی در لرستان این است که فاصله سوم از نظر کوک و ریزپرده‌های سِنت و کوما، به پرده ماهور کلاسیک ایرانی و به همان نسبت به تامپره ماژور غربی نزدیک‌تر است تا مقامهایی مانند ساریخوانی و علی‌دوستی که آن را در همین بحث طبقه‌بندی مقام‌ها متفاوت‌تر از دیگر مقام‌ها می‌کند.
از مختصر شرح فوق می‌توان دریافت که نظامی‌خوانی در ایران فرهنگی از آن جهت که ملودی تثبیت شده روی کلام نظامی، وجهه مشخصه‌ای دارد، عبارت است از هم‌پوشانی آکسان‌ها، و هجاها و وزن شعر که تا حدود زیادی بر اوزان عروضی شعر منطبق است و سراینده بعید به نظر می‌رسد کششی طولانی‌تر یا کوتاه‌تر از وزن عروضی کلام شاعر گنجه را برای اجرای نظامی‌خوانی برگزیند.
جمال‌الدین ابومحمّد الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤیَّد متولد ۵۳۵ هجری قمری متخلص به نظامی، شاعر و داستان‌سرای ایرانی پارسی‌گوی در سده ششم هجری (دوازدهم میلادی) است، که به‌عنوان صاحب سبک و پیشوای داستان‌سرایی در ادبیات فارسی شناخته شده است.
منبع : جشنواره موسیقی جوان نظامی‌خوانی
نمایشگاه کتاب تهران را روایت کنید، جایزه بگیرید
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
حمایت از ۱۰ دانشجوی پسادکتری با هدف توانمند سازی نیروی انسانی بخش کوانتوم
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنک‌تر می‌کند+عکس
سازمان ملل صدای حق‌طلبی دنیا را بشنود/نیروهای امنیتی در اعتراضات ۱۴۰۱ وارد دانشگاه نشدند
اطلاعات تازه درباره Xperia ۱ VI سونی لو رفت+عکس
امیر خلبان اکبر معنوی‌نژاد به یاران شهیدش پیوست
ترجمه درآمدی بر فلسفه سیاسی هوش مصنوعی چاپ شد
اسیر فلسطینی صهیونیست‌ها برنده بوکر عربی ۲۰۲۴ شد
نقش دانشگاه امیرکبیر در تحقق شعارهای سال و اقتصاد دانش‌بنیان
پیشرفت علمی بدون داشتن علوم پایه قوی امکان پذیر نیست
تقدیر از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکترای کاربردی در صنعت فولاد
معلمان تلاش کنند گره ذهنی دانش آموزان باز شود
دبیر کارگروه سلامت مدارس منصوب شد
پیگیری چهره به چهره و خانه به خانه دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در گیلان
طرح ملی درس عفاف و حجاب در طراحی پارچه و لباس دانشگاه های هنر
جزییات اولین آزمون دکتری حرفه‌ای فیزیوتراپی اعلام شد
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
سفر محرمانه ایلان ماسک به چین لو رفت
موتور جست و جو و هوش مصنوعی به خودروهای کره‌ای راه پیدا کرد
گلبرگ‌های اطراف سحابی حلقه در فضا باز شدند+عکس
وضعیت مدارس سیل زده سیستان‌وبلوچستان/ تداوم آموزش دانش‌آموزان در مساجد
سالی که تابستان نیامد و باران و برف آمد
نظریه عجیب اینشتین درباره عمر انسان که توسط پزشکان رد شد
اعضای هیئت انتخاب رویداد استارت‌آپی فیلمنامه نویسی منصوب شدند
واکنش جمشیدی به مقابله با دانشجویان آمریکایی
فردا آخرین فرصت رفع نقص مدارک داوطلبان آزمون دستیاری پزشکی
مرحله مصاحبه داوطلبان مجاز آزمون دکتری ۱۴۰۳ حضوری برگزار می شود
کتاب من سید علی‌اکبر صنعتی هستم بازنشر شد
کودکان و نوجوانانِ امروز غرق در گوشی هستند
آموزش و پرورش سال‌هاست از مشکل دخالت افراد غیر مسؤول رنج می‌برد
کاربران شاد در جشنواره عروسک‌خونه ۲۰ میلیون رأی دادند
جذب نیروی امریه در پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی
طرح پایش سلامت برای همه اعضای جهاد دانشگاهی اجرا می‌شود
برافراشته شدن پرچم فلسطین در برترین دانشگاه جهان
جنبش دانشجویان آمریکایی و اروپایی برای توقف حمایت آمریکا از جنایت‌های رژیم صهیونیست است
دانشجویان پیام نور برای تغییر محل آزمون تا ۱۶ اردیبهشت فرصت دارند
راه‌اندازی مدارس جدید مطابق اقلیم در منطقه خلیج فارس
علل پیشتازی دختران در آزمون سراسری از نگاه وزیر علوم
شروع غائله هایدگر در بازار نشر
قصه تصویری کرمی که عقاب را نجات داد چاپ شد
عرضه روایت انحراف در کتابفروشی‌ها
معلمان مهمان دانش‌آموزان می‌شوند/ تور نیم روزه معلمان به مناسبت هفته معلم
آغاز فرآیند مشاهده و تأیید سوابق تحصیلی داوطلبان ورود به دانشگاه
جزئیات جدید نحوه ارزش‌یابی امتحانات کشوری ریاضی و علوم پایه ششم
یهودستیزی؛ برچسبی که اعتراضات دانشجویی را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد
کاهش تعداد واحدهای دانشگاهی جدی شد
باید ارتباط میان بنیادهای معرفتی و محیط‌های علمی را مشخص کنیم
مهلت دانشجویان دانشگاههای تهران برای شرکت در مسابقه سدید تمدید شد
فلسطین و توطئه صهیونیستی انگلیسی به کتابفروشی‌ها آمد
مگره و مردان محترم در کتابفروشی‌ها دیده شدند
انتخاب رشته ۸۶ هزار نفر در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳
بیانیه شورای عالی انقلاب فرهنگی درحمایت از دانشجویان آمریکایی
ثبت‌نام کلاس اولی‌ها از ۱۹ اردیبهشت آغاز می‌شود/اعلام چگونگی محدوده‌بندی مدارس
المپیاد ورزش‌های فناورانه دانشجویی در چه رشته‌ها و سطحی برگزار می‌شود؟
تقدیر از یک عمر تلاش علمی و اجرایی استاد بلورچیان
اختصاص ۳۰۰ سهمیه استخدام معلم به شهرستان بشاگرد و جزایر هرمزگان
آغاز احداث ۵۰ تا ۸۰ هزار مسکن برای فرهنگیان به‌زودی/ بررسی سلامت روان معلمان جدیدالاستخدام
رویداد جایزه ملی جمعیت به صورت تخصصی با همکاری جهاددانشگاهی هرمزگان برگزار می‌شود
ایجاد کارگروه مشترک معاونت علمی ریاست‌جمهوری و وزارت علوم برای مدیریت مالکیت فکری
نخستین سمپوزیوم تکنولوژی درطراحی و بازطراحی برگزار شد
همایش سلامت، حکمت و حکمرانی اواخر اردیبهشت می‌شود
اعلام همبستگی با دانشجویان آزادی‌خواه جهان در دانشگاه علم و صنعت
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستاده‌اند
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی هوشمند منصوب شد
کلاسهای دانشگاهها امروز به مدت ۲ ساعت تعطیل شد
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
موج بیداری دانشگاههای آمریکا ارمغان خیزش افکار عمومی ضد جنایت‌های صهیونیسم است
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سی‌سی ساخته محققان ایرانی+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
جزئیات تازه درباره هوش مصنوعی آیفون جدید
توپ گوستاو بزرگترین توپ جنگی دنیا که فرانسه را ویران کرد+عکس
ژاپنی‌ها یک رنوی جدید ساختند+عکس
نقشه گنجی که از فضا دیده شد+عکس
شیک‌ترین خودروی برقی‌ای که تاکنون دیده‌اید+عکس
پیش‌فروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سی‌سی ساخته محققان ایرانی+عکس
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنک‌تر می‌کند+عکس
آخرین محور رویداد من یک دانش‌آموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
آیین‌نامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار می‌شود
فهرست دانشگاههای خارج از کشور مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شد
نسل‌کُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
لوگوی نود سالگی دانشگاه تهران منتشر شد
60 درصد پروژهای مدرسه‌سازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
جمعه ۷ اردیبهشت نمایش «یاخته» باحضور خبرنگاران و عکاسان روی صحنه می‌رود
فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
اینترنت در زمان برگزاری نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ قطع نمی‌شود
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
دانشگاه علامه‌طباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.