به گزارش ثریا - این روزها هوش مصنوعی در تمام حوزه‌ها وارد شده است و همه جا بحث از هوش مصنوعی است. یکی از بخش‌هایی که در سازمان‌ها باید به هوش مصنوعی توجه ویژه کنند، روابط عمومی‌ها هستند و روابط عمومی دستگاه تعلیم‌وتربیت در این مسیر جایگاه ویژه‌ای دارد.با سمیه تاجیک اسماعیلی استاد دانشگاه در خصوص هوش مصنوعی و لزوم توجه نیروی انسانی به نظر شما چرا باید به هوش مصنوعی توجه کرد؟بازار کار و حوزه مشاغل در قرن بیست و یکم، تحت تأثیر گسترش فناوری‌های نوین به طرز چشم‌گیری تغییر کرده و این امر، کار را برای همه نیروهای انسانی از جمله کارمندان حوزه روابط عمومی، پیچیده‌تر می‌کند. هوش مصنوعی مفهومی گسترده و همه جانبه است که مدیریت، توسعه و ارتقای کیفیت منابع انسانی را نیز تحت تأثیر قرار داده است.صحبت از نقش هوش مصنوعی در توسعه منابع انسانی، یک مفهوم واضح، مشخص و کاربردی است که برای مسلط شدن بر این حوزه باید در یک زاویه دید 360 درجه از این مفهوم قرار بگیریم که بتوانیم احاطه کامل بر تمامی حوزه‌های کاربردی آن داشته باشیم. * فارس: آیا باید تمام نیروی انسانی در تمام رده‌ها به آموزش‌های هوش مصنوعی مجهز شوند؟منابع انسانی در یک سازمان، بدون شک خود مدیران در رده‌های بالا و مدیران میانی و مدیران رده‌های پایین سازمان را نیز در بر می‌گیرد. لذا برای طرح یک بحث کاربردی مفید، باید نقش هوش مصنوعی را هم در حوزه توسعه توانمندی‌های مدیران و هم در حوزه توسعه شایستگی‌ها، مهارت‌ها و عملکردهای منابع انسانی در رده‌های مختلف سازمان بررسی کنیم.

فضای کار برای نیروهای انسانی امروز، بسیار رقابتی است

به کارگیری و پیاده‌سازی ابزارهای هوش مصنوعی ممکن است برای روابط عمومی‌ها کمی زمان‌بر باشد اما سرمایه‌گذاری در این زمینه بسیار سودمند بوده و استفاده از هوش مصنوعی در روابط عمومی هم برای مدیران و هم برای کارکنان، یک بازی برد- برد است. آشنایی با عملکردهای هوش مصنوعی و استفاده بهینه از آن برای تمامی نیروهای انسانی در سازمان، به ویژه حوزه روابط عمومی ضرورت است. افرادی که مجهز به دانش و مهارت کار با هوش مصنوعی هستند، در مقایسه با کسانی که با هوش مصنوعی بیگانه‌اند، در عرصه‌های مختلف شغلی و مدیریت سازمانی، توانایی بیشتری برای دست‌یابی به موفقیت‌های حرفه‌ای دارند.* اگر کارمندی نخواهد آموزش‌های هوش مصنوعی را یاد بگیرد، چه می‌شود؟هر کارمندی در سازمان آرزو دارد که در زمینه انتخابی شغل خود، کارآمد باشد. فضای کار برای نیروهای انسانی امروز، بسیار رقابتی است. اگر فردی بخواهد در این دوره زنده بماند، باید درک کافی از رویه‌ها و توانایی‌های مرتبط با رشته، کار و زمینه فعالیت خود و نقش هوش مصنوعی در توسعه این رویه‌ها داشته باشد.هوش مصنوعی در دنیای ارتباط، اطلاع، اشتغال، کسب و کار و به ویژه حوزه روابط عمومی بسیار مهم است. تا آنجا که حتی مقامات حرفه‌ای در شرکت‌های چند ملیتی از کارکنان خود می‌خواهند که مهارت‌های استفاده از هوش مصنوعی را نیز داشته باشند. گویا با همین مهارت‌های کاربرد هوش مصنوعی، کارکنان دانش‌مدار و ماهر را جذب و استخدام می‌کنند. مهارت‌های کاربرد هوش مصنوعی منجر به موفقیت در تسهیل تعاملات با مشتریان، همکاران، رؤسا و ... شده و باعث می‌شود که فرد کارآمدتر و موفق‌تر عمل کند.

 کاربرد هوش مصنوعی در سازمان‌ها چیست؟کاربرد ابزارهای هوش مصنوعی با تطبیق آن ابزار بر کارکردهای مدیریت منابع انسانی، حوزه‌های استخدام، عضویت در سازمان، ارزشیابی، آموزش و توسعه مهارت‌ها، مدیریت استعدادها، سیستم حقوق و دستمزد، مدیریت و رهبری، حوزه تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی، مدیریت فرهنگ و تعاملات درون سازمانی و برون سازمانی، مدیریت هزینه ها و ... را تحت تأثیر قرار می‌دهد.روابط عمومی‌ها یا در کل سازمان‌هایی بیشترین بهره را از کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت منابع انسانی می‌برند که بخش‌های تحقیقاتی و بازاریابی آنها جهت‌های تحقیقاتی آینده نگر دارند.در حوزه مدیریت منابع انسانی، مدیران با مجموعه بزرگی از داده‌های وسیع مواجه هستند که هوش مصنوعی، امکان تجزیه و تحلیل، ارزشیابی، طبقه‌بندی، پیش‌بینی، و دستیابی به بهترین، سریع ترین و کارآمدترین تصمیمات را برای مدیران روابط عمومی فراهم می کند. در حقیقت کاربرد ابزارهای هوش مصنوعی فرصت‌های زیادی را برای مدیریت منابع انسانی فراهم می‌کند.

فرصت‌هایی مانند انتخاب کارکنان زمان استخدام، تشکیل ذخیره پرسنل، شناسایی، جذب و نگه‌داشت کارکنان با پتانسیل بالا، استعدادیابی و استعداد شناسی، آموزش مناسب در زمان مناسب، ارزیابی اثربخشی برنامه های توسعه منابع انسانی، توسعه منابع انسانی در بعد رفتاری(بعد اخلاق محوری، کمک به شکل‌گیری رفتارهای مطلوب و ایجاد محیط کاری کارآمد)، خلق محتوای آموزشی پویا و تعاملی برای توسعه توانمندی های نیروی انسانی، افزایش سرعت پردازش اطلاعات، عینیت بخشی و سرعت بخشی به تصمیمات، کاهش زمان انجام وظایف و در نتیجه کاهش بار، انجام عملیات مختلف مانند پاسخگویی به پرس‌وجوهای معمول کارکنان، خلق فرصت هماهنگی با نیازهای جدید جامعه و ارباب رجوع‌ها، هماهنگی با تغییرات و پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی در جهان و متعاقب آن تحقق پویایی سازمان از جمله آنهاست.همچنین از دیگر فرصت‌ها می‌توان به توسعه رهبری در کنار مدیریت در سازمان، مدیریت تعاملات درون و برون سازمانی، ارزیابی عملکرد کارکنان، کاهش و یا حذف بدرفتاری‌ها، کژکارکردی‌ها و مدیریت تابعیت و اطاعت در سازمان، مدیریت انضباط فردی، نظارت مداوم و ارزیابی صلاحیت های فردی، غربالگری کارکنان روابط عمومی با سیستم‌های تخصصی، انتخاب، آموزش و توسعه عملکرد، جابه‌جایی داخلی، جبران خسارت و مدیریت پاداش، بهبود فرآیند و اتوماسیون کارهای اداری اشاره کرد.

حذف سوگیری‌ها در هوش مصنوعی

برنامه‌ریزی برای آموزش و حوزه برنامه‌های توسعه منابع انسانی مورد دیگر است که این مورد در دو حیطه قابل بررسی است: اول، افزایش تعداد و کیفیت آموزش‌های شغلی و حرفه‌ای برای منابع انسانی که یک رویکرد توسعه توانمندی‌ها و شایستگی‌های شغلی منابع انسانی است و دوم حذف و قطع فرآیند انتقال تعصبات و سوگیری های شخصی مدیران به کارکنان که متضمن یک رویکرد اخلاقی است.یک نکته مهم که در این میان مطرح است این است که : وقتی مدیران به در حوزه روابط عمومی کارکنان را آموزش می‌دهند، خواه ناخواه بخش بزرگی از تعصبات، سوگیری‌ها و گمانه‌زنی‌های خود را به آنان آموزش داده و منتقل می کنند، اما زمانی که آموزش‌ها با سیستم و ابزار هوش مصنوعی صورت می‌گیرد، این سوگیری‌ها از روند آموزش‌ها حذف می‌شوند.ادامه بحث را در دو حوزه شامل کاربرد هوش مصنوعی در توسعه عملکرد مدیران و کاربرد هوش مصنوعی در توسعه عملکرد کارکنان روابط عمومی در سازمان‌ها قابل تفکیک است.* هر کدام از این بخش‌ها را توضیح می‌دهید؟در حوزه توسعه توانمندی‌ها و افزایش کارآیی مدیران روابط عمومی، کارکردهای هوش مصنوعی می‌تواند شامل این موارد باشد:مدیران منابع انسانی با استفاده از ابزار مجهز به هوش مصنوعی می‌توانند به عنوان بخشی از استراتژی جذب، استخدام و نگه‌داشت منابع انسانی در سازمان استفاده کنند و از این طریق فرآیند استخدام را در سازمان خودکار کنند. به نوعی هوش مصنوعی می تواند در شناسایی، رتبه‌بندی و امتیاز دهی به تجربه‌ها و عملکردهای نیروهای متقاضی کار در سازمان، وارد شود و بخش مهمی از وظایف مدیران را انجام داده و به این شکل زمان و منابعی را که پیش از این توسط مدیران صرف مصاحبه و بررسی رزومه افراد می‌شد، آزاد کند.

ضمن اینکه فرآیند بررسی برای استخدام یا ارتقاء با خستگی نیروی انسانی و افزایش خطای انسانی همراه است اما هوش مصنوعی بدون خستگی و خطا این کار را برای مدیران انجام می‌دهد. این فرآیند در مدیریت میزان تصمیمات برنامه ریزی شده را افزایش می دهد که زمان را برای تصمیمات برنامه‌ریزی‌ نشده آزاد می‌سازد و مدیران در حوزه روابط عمومی زمان بیشتری برای پرداختن به موضوعات مهم دیگر پیدا می کنند. هوش مصنوعی به نوعی رزومه‌ها را دقیقا تجزیه و تحلیل می کند و محتوای رزومه‌ها را با مشاغل مختلف در سازمان انطباق می‌دهد و با پیداکردن استعداد‌های مناسب و تطبیق آن با جاهای خالی در مناصب شغلی در سازمان ، کمک می کند که افراد در موقعیت های مناسب جذب و جایگذاری شوند. مثل Workable که یک ابزار هوش مصنوعی جالب در این زمینه است.هوش مصنوعی می تواند بسیاری از پرسش‌های کارمندان از مدیران را در کوتاه ترین زمان و به مؤثرترین و کامل ترین شکل پاسخ دهد و همین مسأله سرعت و دقت کار را بالا می برد. مدیران در حوزه روابط عمومی می توانند با استفاده از چت بات های مجهز به هوش مصنوعی، به سرعت به سوالات کارمندان پاسخ دهند، مشکلات، چالش‌ها و پیشنهادهای آنان را دریافت و رفع کنند و بدین شکل هوش مصنوعی هم به مدیران و هم کارکنان در برنامه ریزی های شغلی کمک می کند.

مدیرانی که از هوش مصنوعی در مدیریت استفاده می‌کنند، کارآیی بیشتری دارند

مدیرانی که از هوش مصنوعی در مدیریت منابع انسانی استفاده می کنند، کارآیی و بهره‌وری بیشتری دارند. ابزارهای هوش مصنوعی کاغذبازی های تکراری را حذف می کند. نیازی به مدیریت حضور و غیاب، بررسی مرخصی‌ها، تصمیم گیری برای حقوق و دستمزدها و فعالیت های مشابه، با فرآیندهای دست و پاگیر سنتی نیست و هوش مصنوعی این کار را به بهترین شکل و با کمترین خطا انجام داده و خطای انسانی را در این زمینه حذف می کند. لذا افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها از دیگر فواید کاربرد هوش مصنوعی برای مدیران در سازمان است. از طرف دیگر، چون هوش مصنوعی بر مبنای داده ها تصمیم می‌گیرد، در فرآیند استخدام و حتی ارتقاء و پیشرفت‌های شغلی، قضاوت‌ها و سوگیری‌های مدیران در انتخاب کارمندان شایسته، در تشخیص کارمندان کارآمد و ناکارآمد و حتی طی کردن فرآیندهای ارتقاء و ترفیعات شغلی بر مبنای تشخیص هوش مصنوعی از عملکرد کارمندان است و این امر علاوه بر اینکه قضاوت ها و پیش داوری‌ها و تصمیمات نادرست را حذف می‌کند، زمان زیادی را از مدیران آزاد می کند که منجر به صرفه جویی در زمان مدیر برای پرداختن به امور مهم دیگر می شود. هوش مصنوعی باعث می‌شود که برخوردها با کارکنان در همه سطوح یکسان سازی شود چون هوش مصنوعی بر مبنای داده ها تصمیم می گیرد، تصمیمات منصفانه تر شده و معیار و ضوابط در تشخیص، به جای مخلوط شدن با احساسات و پیش داوری های مدیران، صرفا بر مبنای داده ها صورت می گیرد. این امر موضوعات اینچنینی را برای کارمندان شفاف کرده و با کاهش سوء تفاهم‌ها منجر به افزایش رضایت آنان می‌شود.

تصمیم‌گیری در مدیریت بر مبنای تجزیه و تحلیل داده هاست- ابزارهای هوش مصنوعی، داده های مختلف را برای مدیران؛ بدون خطا و در کمترین زمان تحلیل می‌کند، و این امر منجر به اخذ تصمیمات آگاهانه و ارتقائ کیفیت تصمیمات استراتژیک در سازمان می‌شود.* فارس: درباره کاربرد هوش مصنوعی برای توسعه مهارت‌های منابع انسانی هم توضیح می‌دهید؟ کارکنان روابط عمومی با کاربرد ابزار هوش مصنوعی می‌توانند مهارت‌های ارتباطاتی و اطلاعاتی خود را افزایش دهند. می توانند حجم وسیع داده ها را با ابزارهای هوش مصنوعی تجزیه و تحلیل کنند و لذا سرعت کار خود را چندین برابر بالا ببرند. با ابزارهای مجهز به چت بات ها می توانند روندها، ترجیحات، ذائقه ها و احساسات مخاطبان را تشخیص دهند و پیام های روابط عمومی سازمان را متناسب با این معیارها تنظیم وارائه کنند.ابزارهای هوش مصنوعی به کارکنان روابط عمومی کمک می کنند تا با کمک چت بات ها با تمامی افرادی که از داخل و بیرون از سازمان به عنوان مخاطب، با آنان گفت و گو می کنند، تک به تک مکالمه کند و به تمامی پرسش های آنان پاسخ های دقیق بدهند.با استفاده از ابزارهای نظارت بر رسانه ها که مبتنی بر هوش مصنوعی هستند می توانند رسانه های اجتماعی، خبرگزاری ها، کانال های خبری و در کل اینترنت را بر اساس کلید واژه های داده شده ،اسکن کنند و کارکنان روابط عمومی بدین شکل می توانند بحران های احتمالی را شناسایی کرده و از بروز بحران پیشگیری کنند یا روند اطلاع رسانی را مدیریت کنند. بدین شکل کارکنان روابط عمومی می توانند تولید محتوا کنند و خبرنامه‌ها، اطلاعیه ها، پست ها، متون و خبرهای مختلف را به صورت دقیق تنظیم و ارائه کنند تا بدین شکل تولید محتوای بی کیفیت را کاهش دهند.

کارکرد هوش مصنوعی در زمینه آموزش نیروی انسانی که مهترین عامل در توسعه نیروی انسانی است- با استفاده از هوش مصنوعی کارکنان قادرند که آموزش ها را شخصی سازی کنند و بر اساس نیازها و سبک یادگیری خود، تجربه ای کاملا شخصی سازی شده از آموزش ها دریافت کنند که این امر منجر به افزایش تعاملات و اثربخشی آموزش ها در بخش روابط عمومی و در کل سازمان می شود.در دسترس بودن آموزش ها امکان هر زمانی و هر مکانی بودن آموزش ها را به کارکنان می دهد و می توانند از طریق پلفترم ها هر زمان به محتوای آموزشی مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.تعاملات با محتوای آموزشی از تبعات مثبت کارکرد هوش مصنوعی در این زمینه است و کاکنان می توانند با استفاده از عناصر بازی، شبیه سازی ها و واقعیت مجازی، یادگیری تعاملی و... کیفیت یادگیری خود را بالا ببرند. بازی وار سازی، که به نوعی استفاده هوش مصنوعی از عناصر بازی است، آموزش کارکنان را جذاب تر ، سرگرم کننده تر و در نتیجه مؤثرتر می‌کند.هوش مصنوعی وظایف تکراری و خسته کننده را برای کارکنان انجام می دهد و آنان زمان بیشتری برای تمرکز بر دریافت محتوای آموزشی به منظور توسعه مهارت‌های مهم تر خواهند داشت. هوش مصنوعی خاصیت انطباق پذیری دارد و می تواند با سرعت یادگیری هر کارمندی سازگار شود.استفاده از هوش مصنوعی به عنوان سیستم‌های توصیه‌گر، بسیار مفید است. زیرا این سیستم ها بر اساس سابقه یادگیری و علایق هر فرد محتوای آموزشی مورد نیازی وی را به او پیشنهاد می‌دهد. مربیان مجازی در ابزارهای هوش مصنوعی متولد شده‌اند و ماژول های آموزشی مبتنی بر آواتار از نسخه های پیشرفته سیستم‌های آموزشی هوشمند است که می تواند در روابط عمومی‌ها بسیار سودمند باشند.

از سوی دیگر هوش مصنوعی با ارزیابی آموزش ها و بازخورد های مناسب می‌تواند فرآیند توسعه نیروی انسانی را بهبود بخشد.کارکنان روابط عمومی و در کل منابع انسانی سازمان باید، آمادگی کامل برای حمایت از تحولات دیجیتال و همراه شدن با آن را داشته باشند، در غیر اینصورت خود را در معرض جابه جایی با منابع انسانی دیگری می‌بینند که مهارت استفاده از فناوری های نوین مانند ابزارهای هوش مصنوعی را دارند. کارکنان کم مهارت که مستعد انجام کارهای کامپیوتری شده نیستند، کم کم با آنان که این مهارت ها را آموخته اند، جایگزین می شوند. یک حوزه ظریف در توسعه منابع انسانی که تحت تأثیر هوش مصنوعی قرار گرفته، این است که این فناوری حتی رویه و ماهیت کسب مهارت‌ها در سازمان را نیز تغییر داده و سرفصل‌های دوره‌های آموزشی و محتوای آن‌ها را نیز متحول ساخته است. بخش منابع انسانی باید به سرعت از مسیر کسب مهارت ها و اطلاعات اولیه کار با کامپیوتر عبور کنند و بر استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مسلط شده و به این دانش و مهارت تجهیز شوند.نکته مهم توانایی مدیران در ادغام، ترکیب، انطباق و سازگار کردن شیوه ‌های مدیریت فعلی با کاربرد هوش مصنوعی است . باید توجه داشت که در ساختار سلسله مراتبی کنونی سازمان ها و روابط عمومی ها، کاربرد ابزارهای هوش مصنوعی باید بتواند امور را بهبود ببخشد و این کار بدون داده های تجربی صحیح امکانپذیر نیست. در غیر اینصورت استفاده از هوش مصنوعی اگر وضعیت را بدتر نکند، بهتر نخواهد کرد.

علیرغم مزایا و ظرفیت های کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت و توسعه منابع انسانی، چالش هایی نیز برای بخش روابط عمومی و در کل، سازمانها به وجود می‌آید . سازمان ها مجبورند که با توجه به توسعه کاربرد هوش مصنوعی در سازمان‌ها، نیروهای خود را تجدید مهارت کنند. اگر سازمان‌ها از هوش مصنوعی استفاده نکنند، چه می‌شود؟آموزش کار با هوش مصنوعی باید به سرعت در دستور کار روابط عمومی‌ها قرار گیرد. از سوی دیگر در کنار آموزش مهارت کار با این ابزارها، بهره‌گیری از هوش مصنوعی مستلزم پرداختن به مسائل قانونی، اخلاقی و نظارتی است، در غیر اینصورت، سازمان مسیر معکوسی را طی می کند. دسترسی وسیع به انواع اطلاعات با استفاده از هوش مصنوعی، خطر سوء استفاده از اطلاعات را افزایش می دهد. ضمن اینکه در صورت خرابی سیستم، مشکلات بسیاری برای روابط عمومی ایجاد می شود. سازمان ها و روابط عمومی هایی که دارای مدیرانی فاقد دانش کافی در مورد هوش مصنوعی هستند، از رقبا عقب می مانند و سازمان‌هایی راکد را مدیریت می کنند.

منبع : اموزش و پرورش