به گزارش ثریا محسن اسماعیلی در یکصد و سی و هفتمین جلسه شرح و تفسیر نهجالبلاغه در محل مجموعه فرهنگی سرچشمه، با یادآوری حدیث معروفی از پیامبر خدا(ص) که فرمودهاند «اخْتِلافُ اُمّتی رَحمَةٌ» (اختلاف امّت من، رحمت است.)، به واکاوی نسبت این گفته رسول اکرم(ص) با آنچه که پیرامون مذمت اختلاف و در مدح و ضرورت اتحاد و اجتماع گفته شده است پرداخت و گفت: تفسیرهای متفاوتی پیرامون کاربرد «اختلاف» در این حدیث نبوی میتوان داشت.
تفسیر نخست: اختلاف؛ به معنای «رفت و آمد»
وی افزود: تفسیر نخست از حدیث نبوی این است که «اختلاف» را در این حدیث به معنای رفت و آمد بگیریم؛ نه به معنای پاره پاره شدن. در این صورت، حدیث نبوی درست بر خلاف برداشت سطحی از آن، و در راستای همان آیات و روایاتی است که بر تقویت ارتباط و الفت مومنان تاکید میکنند. چنین کاربردی از «اختلاف» در زبان عربی شایع است و هم در قرآن و هم در روایات نمونههای فراوانی از آن میتوان یافت.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ذکر نمونهای از کاربرد اختلاف به معنای رفت و آمد در قرآن کریم، به آیه شریفه «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِّأُولِی الْأَلْبَابِ» (مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانههای روشنی برای خردمندان است) اشاره کرد و گفت: مؤید این نوع تفسیر از «اخْتِلافُ اُمّتی رَحمَةٌ»، حدیث عبدالمؤمن انصاری است که شیخ صدوق از امام صادق (ع) نقل کرده است.
تفسیر دوم: اختلاف؛ بر مبنای تقیه و سیاستورزی
عضو مجلس خبرگان رهبری در تفسیر دیگری، اختلاف را بر مبنای تقیه و سیاستورزی در نظر گرفت و گفت: توجیه دوم نیز به تاکتیک مدیریتی و سیاستورزی پیامبر و ائمه صلوات الله علیهم برمیگردد. در این توجیه، اختلاف به همان معنای رایج فارسی، یعنی تشتت و تفرقه گرفته شده است، اما نه به عنوان یک مطلوب ذاتی، بلکه به عنوان یک ضرورت مقطعی. این گروه میگویند: اگر مسلمانان و خصوصاً شیعیان در همه افکار و رفتار خویش یکسان و واحد میشدند، به سرعت و به راحتی شناخته و قلع و قمع میشدند. به همین جهت گاهی دستورهای متفاوتی راجع به یک موضوع در احادیث دیده میشود؛ یکی موافق نظر اهل سنت و دیگری مخالف آن. هر دو حدیث هم درست و معتبر است، اما یکی برای بیان حکم واقعی است و دیگری به عنوان تقیه.
وی افزود: به عنوان نمونه، زُرَارَة میگوید: «از امام باقر علیهالسلام مطلبی پرسیدم و جوابم را فرمود. سپس مردی آمد و همان مطلب را از او پرسید و او بر خلاف جوابی که به من داده بود، جوابی داد. سپس مرد دیگری آمد و به او جوابی بر خلاف هر دو جواب قبلی داد. چون آن دو مرد رفتند، عرض کردم: ای پسر پیامبر! دو مرد از اهل عراق و از شیعیان شما آمدند و سؤالی کردند و شما هر یک را بر خلاف دیگری جواب دادید! فرمود: ای زراره اینگونه رفتار برای ما بهتر است، و ما و شما را بیشتر باقی میدارد، و اگر اتفاق کلمه داشته باشید، دیگران (اتحاد شما را علیه خود میدانند و با شناسایی شما)، همه شما را مورد هدف قرار میدهند و موجب از بین رفتن ما و شما میشود.»
تفسیر سوم: اختلاف؛ به معنای تنوع و تکثر
دکتر محسن اسماعیلی ادامه داد: احتمال دیگری که میتوان در مورد حدیث «اخْتِلافُ اُمّتی رَحمَةٌ» مطرح کرد، آن است که اختلاف در این روایت به معنای تفاوت، تنوع و تکثر باشد. تفاوت افکار و سلیقهها میان انسانها طبیعی است و نه تنها ایرادی ندارد، که موجب تنوع و زیبایی زندگی و مایه رشد و بالندگی است.
عضو حقوقدان شورای نگهبان خاطرنشان کرد: اگر همه یک جور فکر میکردند، نه زندگی جذابیتی داشت و نه بحث و گفتوگویی پیش میآمد تا درست از نادرست و سره از ناسره شناخته شود؛ همانگونه که اگر بیماری و ناخوشی نبود، لذت سلامت و خوشی درک نمیشد، و اگر همیشه روز بود، به قول شیخ محمود شبستری ارزش خورشید و نور آن معلوم نمیشد.
وی در مثالی برای استعمال اختلاف به معنی تنوع و تکثر در برخی آیات قرآن به استفاده از کلمه «اختلاف» در آیه بیست و دوم از سوره روم (وَمِنْ آیَاتِهِ خَلْقُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلاَفُ أَلْسِنَتِکُمْ وَ أَلْوَانِکُمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّلْعَالِمِینَ) اشاره کرد و گفت: اختلاف در این آیه قطعاً به معنای تنوع و تفاوت بکار رفته است.
منبع: مهر
اعلام نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی در نیمه دوم خرداد
شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکدههای پزشکی کشور
آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
اسپاتیفای یکی از قابلیتهای خود را بیخبر پولی کرد
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
چینیها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس
دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد
۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسانهای اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند
ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
به تشکلهای دانشجویی گرنت اعطا میشود
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترینهای آسیا در رتبهبندی تایمز
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار میشود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاهها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشمها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزشهای جهانی
آدرخش و رقص فانتومها در نمایشگاه کتاب طنین میاندازد
مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد
ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است
حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک
انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری
رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد
طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است
بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام
حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرحهای حوزه اینترنت کوانتومی
کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر
۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام میشوند
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
تمدید مهلت ثبتنام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهشسراهای دانشآموزی
خدمات رایگان دندانپزشکی برای دانشآموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
تصویب نقشه راه اجراییسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان
طحاننظیف: قانون اساسی به کلاسهای درس برده شود
احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان
تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین
اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد
حمله خشونتآمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا
آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
دانشگاهیان کشور باید با شبکهسازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند
برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاهها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی
آزمون مجدد برای کنکوریهای زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
مسئله جدی امروز، زیستجهان مدرن است که راه مقابله فرهنگی با آن، تعامل بیشتر با جوانان است
ناسا به صورت تصادفی مریخ را بمباران کرد
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
داوطلبان متقلب دستگاههای جاسوسی پیشرفته داشتند/احتمال محرومیت تا ۵ سال
فراخوان ثبت پرسشنامه در بانک اطلاعاتی ابزارهای سنجش سلامت و کیفیت زندگی
دستگیری ۲۵ نفر از داوطلبان متقلب کنکور/ حدود ۱۲ درصد داوطلبان غایب بودند
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.