سیدجواد میری، جامعه شناس و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به مناسبت چهل و سومین سالگرد شهادت دکتر علی شریعتی در یادداشتی با عنوان حسینیه ارشاد ما و مکتب فرانکفورت آنها به مقایسه حسینیه ارشاد و مکتب فرانکفورت پرداخته است:
تا جایی که من مطالعه کرده ام کسی به حسینیه ارشاد به مثابه یک مکتب نظریه پردازی در ایران و جهان اسلام نپرداخته است و محققینی که به حسینیه ارشاد پرداخته اند تاریخ آن را محدود به دوران پیشا-انقلاب دانسته اند و اغلب نگاه تاریخی و به مثابه یک "مؤسسه" آن را مورد مطالعه قرار داده اند، اما حسینیه ارشاد قرابت‌های بنیادینی به مکتب فرانکفورت در آلمان دارد که بمانند حسینیه ارشاد به صورت فیزیکی عمر زیادی نداشت و نظریه پردازانش در چهار سوی دنیا پرتاب شدند ولی پارادایمی که اندیشمندان مکتب فرانکفورت همچون هورکهایمر، آدرنو، فروم و مارکوزه بنا نهادند فراسوی فرانکفورت آلمان رفت و امروزه به یک مکتب تمام عیار در سوشیال تئوری و فلسفه انتقادی تبدیل شده است که یک دغدغه بنیادین زیربنای نظری آنرا تشکیل می‌دهد و آن پیوند بینش مارکس و منظر فروید می‌باشد.
اما نکته قابل تأمل در حسینیه ارشاد این است که دو شخصیت ممتاز در این مکتب وجود داشت که راویان حسینیه ارشاد که فهمی از آن به مثابه "مکتب نظری" نداشتند هر کدام به صورت ناقص این مکتب را روایت کرده اند که این روایت‌های گسسته تاکنون با ما همراه بوده است و انقلابی را که این مکتب تئوریزه کرده بود از منظر نظری بی پشتوانه رها کردند تا آنچه هرگاه از اقتدار سخن گفته می‌شود اقتدار نظامی و امنیتی مد نظر باشد و نه قدرت فکری و اندیشه.
به عبارت دیگر، در مکتب حسینیه ارشاد دو شخصیت جهانی وجود داشتند که هر کدام یک بعد از نظریه اصالت فطرت را تئوریزه کرده بود: علی شریعتی و مرتضی مطهری. اما تا به امروز اندیشه این دو متفکر در سنتز با هم مورد مداقه قرار نگرفته است بل برخی شریعتیست شدند و مطهری را کوبیدند و بعضی مطهریست شدند و شریعتی را تکفیر کردند و هنگامی که هر دو در جامعه به حاشیه رفتند سر آخر هر دوی آنها مطرود گشتند، اما احیای مکتب حسینیه ارشاد زمانی ممکن است که شریعتی و مطهری در سنتز با یکدیگر تئوریزه شوند همانگونه که در مکتب فرانکفورت مارکس و فروید در یک پارادایم مفصل بندی شدند تا از آن طریق بتوانند نقد نظام سرمایه داری را هم از منظر اجتماعی و هم از چشم انداز روانکاوانه سامان دهند.
در روایت شریعتی امکان نقد نظام سرمایه داری از منظر مکتب اصالت فطرت وجود دارد ولی نقد الهیات قدرت با اتکاء به خوانش مطهری ممکن است و این زمانی شدنی است که مطهری را شریعتی-گونه بخوانیم و شریعتی را مطهری-گونه و این همان افقی است که "مکتب حسینیه ارشاد" پیش روی ما گشوده است ولی تاکنون رخ نداده است. البته امکان‌های نظری با رفت و آمد حکومت‌ها و دگرگونی‌های دولت‌ها به پایان نمی رسند بل دارای "منطق درونی" هستند که اگر مورد التفات قرار گیرند قابل احیا می‌باشند.
به سخن دیگر، مکتب نو-حسینیه ارشاد که مبتنی بر خوانش انتقادی مطهری-شریعتی است نه یک بحث تاریخی مربوط به "گذشته ایران" بل امکانی تئوریک در "آینده ایران" خواهد بود. الهیات اجتماعی رهایی بخش پروژه کلانی است که در سنتز نظریات مطهری و شریعتی با نگاهی انتقادی قابل بازسازی است و این دو دقیقاً نماینده دو جریان مهم در ایران معاصر هستند که متأسفانه در تقابل با یکدیگر مفهومینه شده اند و این در حالی است که "حسینیه ارشاد" بر اساس ایده همگرایی این دو منظر بنیان نهاده شده بود و امروز کماکان این دغدغه در بین ما وجود دارد و برای ایجاد امکانی نظری باید ریشه‌ها را باز-جست و مورد بازخوانی انتقادی قرار داد.
منبع: خبرگزاری مهر
تصویر دیدنی از رنگین کمان امروز تهران
آیفون تاشو به زودی با ظاهری شیک تولید می‌شود+عکس
تصویب سند ملی معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی
تأیید انتخاب رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر
نسل جدید بمب‌افکن‌ها برای رقابت با آمریکا در راه است
فضاپیمای پرسروصدای بوئینگ هنگام پرتاب مشکل پیدا کرد+عکس
آیپد ایر ۲۰۲۴ با ظاهری چشم‌نواز و رنگ‌هایی جذاب+عکس
رولزرویس کولینان ۲۰۲۵ با ظاهری خشن می‌آید+عکس
ضرورت توجه به هنرِ حکمی در دانشگاه‌ها
آغاز بررسی جزئیات پیش‌نویس سند ملی توسعه علوم و فناوری‌های کوانتومی
قسمت‌های داخلی همه خودروها در این فصل سرطان‌زا می‌شوند
سیاهچاله‌های فضایی را چطور ببینیم؟
۳۸هزار میلیارد عملیات در ثانیه کاری که تراشه اپل انجام می‌دهد
راه حل عالی و جدید برای گرمایش زمین پیدا شد
نقشه متروی فضایی برای سفرهای فضایی منتشر شد+عکس
جواهری در گونی در نمایشگاه کتاب رونمایی شد
کتاب جدید بهناز ضرابی زاده با نام پری خانه ما رونمایی می‌شود
نوزدهمین مجمع‌عمومی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور برگزار می‌شود
جامعه اسلامی دانشجویان اشغال گذرگاه رفح را محکوم کرد
معدن بعد از نفت دومین زمینه ثروت آفرینی برای کشور است
امروز؛ آخرین مهلت ثبت‌نام آزمون زبان MSRT اردیبهشت ۱۴۰۳
کیفی‌سازی خدمات دانشجویی در دستور کار قرار دارد
پاسخ به۲۰سوال کلیدی داوطلبان کنکور درباره ایجاد سابقه‌تحصیلی و ترمیم نمره
حمایت سازمان ثبت از استعدادهای درخشان
هر رشته‌ای تأسیس شود پیوست اشتغال خواهد داشت
اولین پارتی شبیه سازی شده با هوش مصنوعی برگزار شد
هفته خوابگاه‌های دانشجویی مقارن با دهه کرامت در اردیبهشت ماه برگزار می‌شود
ربان انسان‌نمای زن چری به ایران می‌آید+عکس
مرسدس بنز ترکیبی از دو خودروی خود را ساخت+عکس
زمان واریز وام تحصیلی نیمسال دوم ۱۴۰۴-۱۴۰۳ دانشجویان علوم پزشکی
اگر انسان درون سیاهچاله سقوط کند چه اتفاقی می‌افتد؟
۲۰۰ نفر در دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی جذب می شوند
خفاش سرچکشی موجودی بازمانده دوران باستانی+عکس
ضرورت توجه به هنر حکمی در دانشگاه‌ها
دانشجویان بین الملل دانشگاه های علوم پزشکی تجمع می کنند
باغ گیاه شناسی ملی ایران
شاداب‌سازی و مرمت ۱۱۰ هزار کلاس درس تا مهرماه
آغاز ثبت‌نام الکترونیکی کلاس اولی‌ها / فعلا اتباع خارجی ثبت‌نام نمی‌شوند
جزییات سومین دوره آموزشی حلقه‌های میانی حامیم در دانشگاه علامه اعلام شد
کتاب آقاسید محمودبه نمایشگاه کتاب می آید
مسابقه کتابخوانی هشت‌بهشت با ۳۵ جایزه ویژه به مناسبت سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
دانشگاه لوزان به دنبال پایان دادن به اعتراضات ضد اسرائیلی
قوانین جدید استفاده دانشجویان از شبکه‌های مجازی اعلام شد
تصویب قانون مالکیت فکری جهاد دانشگاهی در آینده‌ای نزدیک/ متخصصان جهاد دانشگاهی پای کار آمدند
شهدا و کودکان غزه دانشگاه‌های اروپا و آمریکا را فتح کردند
مساله فلسطین محور بازسازی جنبش دانشجویی در جهان شده است
بورسیه دستیاران تخصصی پزشکی برای ارائه خدمت در رشته‌های مورد نیاز
رونمایی از شب آبستن در نمایشگاه کتاب تهران
کتاب حضرت فاطمه (س) رونمایی می‌شود
سیر تکامل آموزش و پرورش در ایران/ از کجا به کجا می‌رویم؟
بازنگری و اصلاح قانون تاسیس و اداره مدارس غیردولتی
ثبت رکورد تاریخی دانشگاه تبریز با صعود ۲۸ پله‌ای در نظام رتبه‌بندی تایمز
۷۰ دانشگاه علوم پزشکی در کشور داریم
لزوم اصلاح نظام تعرفه گذاری ترجیحی برای جذب دانشجو در رشته‌های کم اقبال‌تر علوم پزشکی
دستورالعمل اجرای اعطای پایه‌های استحقاقی اعضای هیئت علمی ابلاغ شد
دو دانشجوی اردبیلی برگزیده جایزه البرز سال ۱۴۰۳ شدند
آغاز ثبت‌نام کلاس اولی‌ها از فردا/ داشتن برگه سنجش سلامت شرط ثبت‌نام
نشریات دانشجویی توان نشر دستاوردهای علمی دانشگاه‌ها را در سطح ملی دارند
اخذ مجوز دانش‌بنیان توسط یکی از شرکت‌های شکل‌گرفته از سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف
امیدواریم بتوانیم به رزیدنت‌ها بالای ۲۰ میلیون تومان پول پرداخت کنیم
معدل سنی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی؛ ۵۱ سال
دومین نشست مدیران امور دانشجویی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در اردیبهشت‌ماه برگزار می‌شود
انتصاب رییس مرکز برنامه‌ریزی راهبردی و توسعه منابع دانشگاه شریف
انتصاب رییس مرکز برنامه‌ریزی راهبردی و توسعه منابع دانشگاه شریف
دانشجویان آزادی‌خواه حامی غزه را با شرایط ویژه پذیرش می‌کنیم
نتایج فراخوان جذب مدرس حق‌التدریس دانشگاه علمی کاربردی اعلام شد
معرفی برندگان پولیتزر ۲۰۲۴ در بخش روزنامه‌نگاری و کتاب
دانش بنیان‌های کرمانشاه؛ چشم به راهِ احداث شهرک فناوری
مهلت تغییر محل آزمون دانشجویان پیام نور تمدید شد
راه‌اندازی دوره ارشد زیست فناوری در دانشگاه تربیت مدرس
ابلاغ یک مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی از سوی رئیسی
آخرین مهلت ثبت نام در اولین المپیاد ورزشی فناورانه دانشجویی اعلام شد
شکستن حرمت معلم از هیچ شخصی پذیرفته نیست
ارائه یک ساعت مشاوره در مدارس به ازای هر ۱۲ دانش‌آموز
دستورالعمل اجرای اعطای پایه‌های استحقاقی اعضای هیات علمی
مشق خبرنگاری در کسوت دانشجویی/تیتر ۱۳؛ جشنواره‌ای برای ۳۷۰۰ عنوان نشریه دانشگاهی
نوجوانی که بعد از دعوا با نامادری، اقیانوس‌گَرد شد
نمایشگاه مجازی کتاب آغاز به کار کرد
انتصاب دبیرکل جدید اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان
کارگروه تحقق فرامین رهبری در وزارت آموزش‌و‌پرورش تشکیل شد
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سونی برای آدم‌ها کولر همراه ساخت+عکس
تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هسته‌ای
کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
ربان انسان‌نمای زن چری به ایران می‌آید+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپ‌های آماتوری هم دیده می‌شود+عکس
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
رولزرویس کولینان ۲۰۲۵ با ظاهری خشن می‌آید+عکس
راه حل عالی و جدید برای گرمایش زمین پیدا شد
پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات
اولین پارتی شبیه سازی شده با هوش مصنوعی برگزار شد
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است
آیفون تاشو به زودی با ظاهری شیک تولید می‌شود+عکس
نقشه متروی فضایی برای سفرهای فضایی منتشر شد+عکس
چینی‌ها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
فضاپیمای پرسروصدای بوئینگ هنگام پرتاب مشکل پیدا کرد+عکس
اسپاتیفای یکی از قابلیت‌های خود را بی‌خبر پولی کرد
۳۸هزار میلیارد عملیات در ثانیه کاری که تراشه اپل انجام می‌دهد
ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد
۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسان‌های اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند
ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس
دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد
شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)
آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکده‌های پزشکی کشور
مقایسه صحنه اعتراضات دانشجویی در ایران و آمریکا
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.