کد خبر: 124604
ف
ترویج حجاب با زور ممکن نیست، اما دخالت حاکمیت لازم است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: در بحث حجاب در اجتماع، معتقد به دخالت حاکمیت هستم اما اصالتاً زور را نمی‌پذیرم.

به گزارش ثریا - جلسه دیگر سلسله نشست‌های گپ و گفت درباره حجاب با عنوان «کشف واقعیت‌های حجاب» در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد. در این جلسه، مهدی جمشیدی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و محسن بدره عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا به بحث و بررسی درباره ابعاد فرهنگی و اجتماعی مقوله حجاب پرداختند.

جمشیدی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: وقتی به پزشک مراجعه می‌کنید، اگر اهل گفت‌وگو باشد، از تاریخ بیماری شما می‌پرسد، تحولات آن را جویا شده و سپس تجویز می‌کند، حال اگر بگوییم بدحجابی یا کشف حجاب آسیب است، برای درمان این مرض فرهنگی باید به تاریخ تولدش برگردیم و ببینیم ریشه‌های آن از چه زمانی بوده است. وقتی به تاریخ برمی‌گردم می‌بینم که تا زمان مشروطیت، معضلی به نام کشف حجاب و بدحجابی نداشتیم، اما تاریخ ۲۰۰ سال آخر دارای نقاط عطف زیادی است و به نظر می‌رسد که همه چیز از همان جا آغاز شده است. بنابراین سرچشمه‌های وضع فرهنگی امروزمان را باید در همین گذشته جست‌وجو کنیم.

وی افزود: معتقدم که اصل ماجرا به پهلوی اول و تلاش او برای کشف حجاب برمی‌گردد. این کار او باعث ایجاد یک طبقه غرب‌گرا شد که در پهلوی دوم نیز بسط پیدا کردند. همین موضوع، ساختار اجتماعی جامعه ما را در ابعاد مختلف دچار تغییرات جدی کرد و به نوعی باعث بریده شدن ما از گذشته‌مان شد. به عبارت دیگر، جامعه ما از نظر فرهنگی توسط غربی‌ها دستکاری شد. اینکه می‌گویند انقلاب اسلامی ماهیت فرهنگی دارد، به همین دلیل است. جالب است بدانید که بر اساس گزارش ساواک، در سال ۱۳۵۶، تعداد محجبه‌ها افزایش پیدا می‌کند. این موضوع بدین معناست که جریان مبارز اسلامی دریافت که باید اتفاقی در عمق سبک زندگی‌اش روی بدهد. بعد از انقلاب اسلامی نیز امام خمینی حجاب را اجباری کرد، چرا که چنین چیزی از دل خود انقلاب برآمده بود.

وی ادامه داد: از دهه ۱۳۷۰ به بعد، شاهدیم که آرام آرام بیماری بدحجابی در جامعه ما رشد پیدا کرد؛ باید این سوال را بپرسیم که ریشه‌های این موضوع چیست؟ رشد سبک زندگی غربی، کم‌کاری دستگاه‌ها و حاکمیت، موضوعات اقتصادی و …؟ بنابراین می‌توان گفت که جامعه ما اصالتاً جامعه عفیفی بوده، رضاشاه یه خانه تکانی فرهنگی راه انداخت، سپس انقلاب اسلامی موج گرایش به حجاب را تقویت کرد اما پس از گذشت یک دهه، در بخشی از بدنه جامعه ورق برمی‌گردد.

در ادامه بدره عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا ضمن اشاره به پیشینه حجاب در بین ایرانیان گفت: به نظرم بهتر است کمی فراتر از آن تاریخی برویم که آقای دکتر جمشیدی بدان اشاره کردند؛ در تاریخ چندهزار سال اخیر تمدن، بشر متمدن همیشه لباس داشته و لباس‌های زنان و مردان شباهت‌های زیادی به همدیگر داشته است. دو تا از مؤلفه‌های جدی در این شباهت این بوده که هم سر و هم میانه بدن را می‌پوشاندند. در حقیقت، در طول تاریخ، بی‌حجابی سر هم برای زنان و هم برای مردان عار بوده است. در مورد میانه بدن نیز همین است که نمونه آن را می‌توان در لباس‌های سنتی چینی‌ها، هندی‌ها، ایرانی‌ها و … دیدیم. اما با گذر زمان، به دلیل تغییرات فرهنگی، «نوع لباس پوشیدن» دچار تغییرات جدی شد. در ایران، لباس مردان خیلی سریع تغییر کرد و لباس زنان با کمی فاصله، دچار تغییراتی شد.

در ادامه جمشیدی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره استفاده از ابزار قدرت برای ترویج حجاب در جامعه گفت: دقت داشته باشید دولت اسلامی، حاکمیتی است که در پی تحقق ارزش‌های دینی در جامعه است. باید این سوال را بپرسیم که مگر تحقق دین در جامعه محتاج دولت و قدرت سیاسی است؟ در پاسخ باید گفت پاره‌ای از ارزش‌های دینی مستلزم در دست داشتن قدرت سیاسی است. یعنی اگر قدرت سیاسی در دست ما نباشد، بخش عظیمی از ارزش‌های دینی محقق نمی‌شود. به عبارت دیگر، انقلاب اسلامی رخ داد تا یکسری ارزش‌ها را در جامعه ترویج دهد. اگر قرار بود ارزش‌های دینی خود به خود در جامعه رواج پیدا کند، دیگر نیازی به حاکمیت و قدرت و انقلاب نبود.

وی ادامه داد: حال باید این سوال را بپرسیم که آیا حکومت دینی، باید دیانت را از طریق زور و اکراه باید در جامعه حاکم کند؟ رهبر انقلاب می‌فرمایند که حکومت دینی، زمینه‌سازی کرده و بستر را فراهم می‌کند. در اینجا خبری از زور نیست. در حقیقت، جامعه اسلامی باید به‌گونه‌ای باشد که اگر فرد در آن رها شود، خود به خود متدین بشود. بنده معتقد به دخالت حاکمیت هستم اما اصالتاً زور را نمی‌پذیرم. یعنی حکومت دینی باید ارزش‌ها را محقق کند، اما این کار فقط باید با سازوکارهای اخلاقی رخ دهد.

در ادامه بدره عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا، در پاسخ به سخنان جمشیدی درباره گشت ارشاد گفت: مسئله حجاب در جامعه فراتر از یک حکم است و نباید آن را ظاهری دید. مثلاً می‌گوئیم که نوجوانان ما بدحجاب‌اند؛ سوال این است که آیا با آنان گفت‌وگو کرده‌ایم و جهان‌بینی‌شان را می‌شناسیم؟ آیا سراغ زنان رفته‌ایم تا تجربه زیستی آنان درباره این موضوع را بدانیم؟ من اصلاً موافق دوگانه الزام و اختیار نیستم و به نظرم این دوگانه، جعلی است. من حجاب را از نظر مردم‌شناسی تاریخی می‌بینیم و می‌گویم که قبل از اسلام نیز وجود داشته است. حجاب مسئله هویتی و تاریخی ماست و نسبتی با زیست جنسی دارد. به نظرم باید تأمل دیگری درباره آن صورت‌بندی که آقای جمشیدی اشاره کردند، داشت.

وی کارنامه دستگاه‌های فرهنگی در این مقوله را نقد کرد و افزود: مسئله مهم نهادهای رسمی و دستگاه‌های فرهنگی است. منظورم همه نهادهایی است که قرار است متولی امر فرهنگ در جامعه باشند. حوزه‌های علمیه، شورای هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشگاه‌ها و … همگی دستگاه‌های فرهنگی هستند که باید در این زمینه کار می‌کردند. باید این سوال را پرسید که این دستگاه‌ها چه قدر از حوزه فرهنگ شناخت دارند؟ به اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی نگاه کنید؟ تخصص و کارکرد آنها چیست؟ بنده معتقدم که باید از دستگاه‌های فرهنگی مطالبه جدی بکنیم، چرا که کارنامه قابل قبولی ندارند و ضعیف عمل کردند.

جمشیدی در پاسخ به نقد محسن بدره نسبت به دستگاه‌های فرهنگی گفت: بنده هم به دستگاه‌های فرهنگی انتقادات بسیار جدی دارم، اما نمی‌توان در مورد همه حکم کلی داد. حتماً اختلال‌هایی وجود دارد و به همین دلیل است که رهبر انقلاب از عبارت «آتش به اختیار» استفاده کردند. این موضوع نشان می‌دهد که دستگاه‌های فرهنگی دچار اختلال و تعطیلی‌اند. از سویی دیگر، رهبر انقلاب بر «بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی» تاکید دارند که نشان می‌دهد خود ایشان هم از عملکرد دستگاه‌های فرهنگی رضایت ندارند. بنابراین این موضوع انکارناپذیر است اما اما من آن را به اقتصاد سیاسی گره نمی‌زنم. شهید آوینی تعبیری دارد و از عبارت «ندانم کاری فرهنگی» صحبت می‌کنند.

منبع : پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی


مرتبط ها
ارسال نظر
chapta
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

مراقب افکار خود باشید...

شرط تأثیرگذاری بر دیگران از دیدگاه امام علی (ع)

انتشار روایتی تازه از لبنان پس از سیدحسن نصرالله

هویت شهید ابراهیم احمدی پس از ٣٧ سال شناسایی شد

طنزپردازان در شب شعر عاشورایی «رندان تشنه‌لب» جمع می‌شوند

حکم شرعی تغییر تاریخ سال خمسی چیست؟

خرید و استفاده از نرم‌افزارهای قفل‌شکسته چه حکمی دارد؟

تحمل ضرر شخصی برای مصلحت بالاتر از کلام حاج آقا مجتبی تهرانی

شاه کلید برون روی از خودپرستی چیست؟

۲ نشانه مهم رفاقت از نظر امام صادق (ع)

دانشجویان مقطع کارشناسی از گذراندن دروس کارآموزی معاف شدند

انتشار دفترچه سوالات «علوم تجربی» نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴

جای خالی یک دانش‌آموز شهید کلاس سومی که به دست رژیم صهیونیستی به شهادت رسید

قابی منتشر نشده از شهید باقری به همراه همسر و دختر شهیدش

تصویر/ جای خالی شهید مجتبی شریفی در کلاس سوم

تصویر/ کارمند شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و خانواده‌اش که اسرائیل آنها را به شهادت رساند

تصویر/ دانش‌آموز پایه ششم ایرانی که آقای گل بود و هدف موشک‌های اسرائیل قرار گرفت

تحقق امنیت روانی داوطلبان آزمون سراسری با شخصی سازی دفترچه‌های کنکور

زمان اعلام نتایج اولیه نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴ اعلام شد

کنکور دو نوبته ۱۴۰۴ به آخرین ایستگاه خود رسید

بررسی جغرافیای فرهنگ مهدوی در یک نشست

کنگره شعر «حدیث حُسن» تا پایان ماه محرم آثار شما را می‌پذیرد

روضه موتور محرک امید، انگیزه و مقاومت مردم است

تصویر/ مادر و دختر ایرانی که با موشک‌های اسرائیل به شهادت رسیدند

بازخوانی اسطوره‌ها و اسطوره‌زدایی در پژوهش‌های قرآنی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

واجبات یا مستحبات؛ اولویت با کدام است؟

محدودیت پذیرش دانشجوی دکتری در پردیس‌های دانشگاه تهران

سامانه دریافت گزارشات مردمی در مورد شیوه برگزاری و تخلفات کنکوری فعال شد

میزان پذیرش توانخواهان کنکوری مشخص شد

انتشار دفترچه سوالات علوم ریاضی و علوم انسانی نوبت دوم کنکور امسال

کلید اولیه نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ منتشر شد

آغاز ماراتن کنکور در سراسر کشور

برقراری امنیت کامل کنکور ۱۴۰۴

ایرانیان چگونه غذا را در گرمای کویر تازه نگه می‌داشتند؟

کشف درخت عجیبی در آفریقا که میوه آن سنگ آهک است!

هوش مصنوعی، نیروگاه هسته‌ای می‌سازد

راز ۴۰۰ ساله خورشید بالاخره حل شد

تهدیدات امنیتی واتس اپ و ابعاد جاسوسی پنهان

تاریخ عرضه گلکسی F۳۶ ۵G ساموسنگ؛ ۲۸ تیر و با قیمت زیر ۲۳۶ دلار!

تهدیدات امنیتی واتس‌اپ و ابعاد جاسوسی پنهان در بستر پیام‌رسان

جلب توجه پنگوئن‌های رباتیک در مترو چین

آغاز فرآیند هدایت تحصیلی نهمی‌ها از فردا

آغاز پنجاه و هشتمین کنکور کشور با رقابت حدود نیم‌میلیون داوطلب

مدارس تازه‌نفس برای مهر ۱۴۰۴ در راه است

زعفران، ناجی سلول‌های مغزی در بیماران دیابتی

باتری‌های لیتیومی به آتش‌نشان داخلی مجهز شدند

کشف فسیلی که از منظومه شمسی اولیه باقی مانده است

ماژول خانه هوشمند ایرانی با قابلیت کنترل تجهیزات، نمایش دما و امنیت در یک سیستم یکپارچه

حراج تنها اسکلت دایناسور نوزاد 150 میلیون ساله

آیین‌نامه کمیته تسهیل فعالیت کسب‌وکارهای دیجیتال برای جامعۀ علمی دردسرساز می‌شود؟

دقت حیرت‌انگیز بینی سگ‌ها در تشخیص پارکینسون

خودروی هیبریدی چینی رقبا را ضربه‌فنی کرد

شروع هدایت تحصیلی پایه نهم از فردا

اعلام اسامی ۷۵ دانش‌آموز برگزیده پویش ملی اثرگذاری به وقت میهن

این شبح مسیر هند را تغییر داد

اثر انگشت دیجیتال

راز پوست هوشمند کوسه‌ها

پایان نگرانی از تداخل امواج؛ چسب‌های گرافنی به کمک صنایع می‌آید

ورزش همیشه سلامت روان را تقویت نمی‌کند

کشف یک سیاره بیگانه که ۳۵ برابر بزرگتر از زمین است

ارجاع ۲۰ کانال متخلف کنکور به مقام‌های قضایی/شناسایی ۱۷ داوطلب متقلب در نوبت اول آزمون

افتتاح پایگاه‌های تابستانی اوقات فراغت دانش‌آموزان شهر تهران/ پوشش کمتر از یک چهارم دانش‌آموزان

امروز، آخرین مهلت دریافت کارت کنکور/آغاز برگزاری آزمون از فردا

عکس روز ناسا از سحابی گل سرخ

کتاب «رفیق خدا» منتشر شد

راز حجاب در عاشورا: فراتر از یک پوشش ساده

اعلام جزئیات برگزاری امتحانات جایگزین طلاب

امکان جابجایی تاریخ آزمون ارتقا دستیاران پزشکی وجود ندارد

امروز آخرین مهلت ثبت‌نام در ترم تابستان دانشگاه آزاد

رتبه دانشگاه‌های ایران در بین کشورهای اسلامی

جزئیات آماری نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴ اعلام شد

وقتی فناوری در برابر آلودگی هوا قد علم می‌کند

راز محبوبیت عدد ۲۷ در چت‌بات‌ها لو رفت/ چرا هوش مصنوعی همیشه همین عدد را “تصادفی” حدس می‌زند؟

فناوری چگونه قدرت نظامی خلق می‌کند؟

بایدو جای GPS را می‌گیرد؟

سنجش از دور پهپادی در خدمت حفظ بناهای تاریخی

هلیکوپتر بدون سرنشین MQ-8 Fire؛ سرعت و برد پهپاد گشت‌زنی نیروی دریایی آمریکایی

این رادار قاتل بی ۲ و اف ۳۵» است

با یک آزمایش خون بفهمید چقدر تا مرگ فاصله دارید

افتتاح حدود ۳ هزار فضای ورزشی در استان‌ها

تصویر/ دختر بچه‌ اهل غزه که به دلیل وحشت و ترس موهای سرش ریخته است

تصویر/ مادر و دختر ایرانی که با موشک‌های اسرائیل به شهادت رسیدند

غم اگر تصویر بود: نفس دختر ۲ ساله شهید حمید آزکات

تصویر/ در این خانواده ژن خوب فقط شهادت است

تصویر/ کارمند شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و خانواده‌اش که اسرائیل آنها را به شهادت رساند

چاپ بیست و یکم روایت تشکیل یگان موشکی ایران منتشر شد

تصویر/ جای خالی شهید مجتبی شریفی در کلاس سوم

تصویر/ دانش‌آموز پایه ششم ایرانی که آقای گل بود و هدف موشک‌های اسرائیل قرار گرفت

«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی می‌شود

تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود

انتشار روایتی تازه از لبنان پس از سیدحسن نصرالله

تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی

هویت شهید ابراهیم احمدی پس از ٣٧ سال شناسایی شد

منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره می‌کنند

واجبات یا مستحبات؛ اولویت با کدام است؟

۲ نشانه مهم رفاقت از نظر امام صادق (ع)

اگر دلتان یک مجموعه شعر می‌خواهد «باران کبوتر» منتشر شد

یک ایرانی تنها برگزیده طراحی جلد جشنواره کتاب مسکو شد

نصرت خدا تنها به شکل معجزه‌ و ماورایی محقق می‌شود؟

نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی

مراقب افکار خود باشید...

تحمل ضرر شخصی برای مصلحت بالاتر از کلام حاج آقا مجتبی تهرانی

جنگ ۱۲ روزه پرداخت و دروس نهفته در آن

شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئه‌های دشمن

شرط تأثیرگذاری بر دیگران از دیدگاه امام علی (ع)

بررسی جغرافیای فرهنگ مهدوی در یک نشست

راز حجاب در عاشورا: فراتر از یک پوشش ساده

روایت خواندنی سردبیر تهران تایمز از روزنامه‌نگاری در جنگ

نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت

همگرایی اسلامیت و ایرانیت پشتوانه هویتی و فرهنگی ایران عزیز