به گزارش ثریا ظاهر برخی از این آیات قرآن به قدری گویاست که شاید نیاز به شرح و توضیحی نباشد و به تعبیر قرآن وجهی از آیات، «هُدیً لِلناس» یا مایۀ هدایت عامۀ مردم است؛ یعنی مردم عادی هم میتوانند از ظاهر آیات، هدایت الهی را دریابند؛ از جمله این آیات، مربوط به عدم دوستی و اعتماد به دشمن است. این دست آیات یکی از پر موضوعترین آیات قرآن است؛ چه اینکه در صدر اسلام بودند منافقان و خودباختگانی که حماقت آنها سبب میشد به مناسبتهای مختلف به سوی دشمن روی بیاورند و پشت پیامبر صلی الله علیه و آله و دیگر مؤمنان را خالی کنند؛ مضاف بر اینکه عدهای از مسلمانان با یهودیان، به سبب قرابت، یا همسایگی، یا حقّ رضاع، و یا پیمانی که پیش از اسلام بسته بودند، دوستی داشتند و به قدری با آنها صمیمی بودند که اسرار مسلمانان را به آنان میگفتند.
همچنین عدهای بزدلان امت به لحاظ ترس از آسیب احتمالیِ دشمن، به سوی آنها دست دوستی دراز میکردند که مورد توبیخ خداوند در قرآن قرار گرفتند، آنجا که فرمود «فَتَرَى الَّذینَ فی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ یُسارِعُونَ فیهِمْ یَقُولُونَ نَخْشى أَنْ تُصیبَنا دائِرَة ... ؛ کسانى که در دلهایشان مرض [ترس و دورویى] است، مىبینى که در دوستى با یهود و نصارى شتاب میورزند و مىگویند مىترسیم آسیب ناگوارى به ما برسد»؛ سپس در آیۀ بعد توضیح میدهد که این عده مدام مورد توبیخ مؤمنان واقعی و پایبند به آرمانهای اصیل اسلام قرا دارند: وَ یَقُولُ الَّذینَ آمَنُوا أَهؤُلاءِ الَّذینَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَیْمانِهِمْ إِنَّهُمْ لَمَعَکُمْ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فَأَصْبَحُوا خاسِرین؛ و کسانى که ایمان آوردهاند [ به مؤمنان دیگر ] میگویند: آیا این بیماردلان آناناند که به سختترین سوگندهایشان به خدا سوگند مىخوردند که با شما مؤمناناند؟! [ ولى روشن شد که دروغ مىگفتند. آنان یهود و نصارى را به سرپرستى و دوستى گرفتند و به این سبب ] اعمالشان تباه و بىاثر شد، در نتیجه زیانکار شدند.» (52 و 53 مائده) غافل از اینکه خداوند اینگونه فشار دشمنان را آزمایشی برای مؤمنان حقیقی قرار داده بود و در انتهای همان آیات فرموده بود (نترسید و گرفتار فتنه نشوید) «فَعَسَى اللَّهُ أَنْ یَأْتِیَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِهِ فَیُصْبِحُوا عَلى ما أَسَرُّوا فی أَنْفُسِهِمْ نادِمینَ؛ یعنی امید است خدا از سوى خود پیروزى یا واقعیت دیگرى [ به نفع مسلمانان ] پیش آرد تا این بیماردلان بر آنچه در دلهایشان پنهان مىداشتند، پشیمان شوند.
اما خداوند در مقام توضیح دربارۀ علت عدم دوستی با دشمنان برمیآید و به تبیین این اصل میپردازد؛ به عنوان مثال در آیات 118 تا 120 آلعمران به وضوح پرده از نهان دشمن برمیدارد و به اهل ایمان هشدارهایی میدهد؛ در آیۀ 118 میفرماید «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِکُمْ لا یَأْلُونَکُمْ خَبالاً وَدُّوا ما عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ أَفْواهِهِمْ وَ ما تُخْفی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیاتِ إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ» یعنی ای کسانی که ایمان آوردهاید، از غیر خودتان، [دوست و] (بطانه) همراز نگیرید. [آنان] از هیچ نابکاری در حق شما کوتاهی نمیورزند. آرزو دارند که در رنج بیفتید. دشمنی از لحن و سخنشان آشکار است؛ و آنچه سینههایشان نهان میدارد، بزرگتر است. در حقیقت، ما نشانهها[ی دشمنی آنان] را برای شما بیان کردیم، اگر تعقل کنید.
بطانة یعنی همراز، محرم اسرار و به معنى نهان شدن نیز آمده و مراد از آن در اینجا همراز و محرم اسرار است که مقدمۀ آن دوستی و گرایش به سوی آنهاست. همچنان که گفته شد متأسفانه بودند از صحابی که با توجیهات مختلف دشمنان را همراز خود میگرفتند و در امور مختلف با آنها مشورت میکردند؛ این عمل طبق آیات قرآن با واکنش منفی سایر مؤمنان همراه بود.
خداوند در این آیه حداقل چهار علت را در عدم گرایش و همراز گرفتن کفار مطرح میکند:
1ـ آنها همواره به دنبال «خبال» یا نابکاری یا فساد علیه مؤمنان هستند. خبال به معنى فساد است خواه در بدن باشد یا در عقل و یا در کار
2ـ آرزو دارند مؤمنان در رنج بیفتند. (فشار)
3ـ دشمنی از لحن سخن آنها میریزد (برای عاقل همین موضوع کفایت میکند)
4ـ اهل نفاقاند «ما تُخْفی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ»
بر اساس این استدلال قرآنی باید دانست دشمنان با شگردهاى گوناگون با ما برخورد مىکنند: 1. فساد «لا یَأْلُونَکُمْ خَبالًا» 2. فشار «وَدُّوا ما عَنِتُّمْ» 3. نفاق«ما تُخْفِی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ» و خداوند روابط صمیمى با دشمنِ توطئهگر را نشانه بىعقلى میداند؛ یعنی برخورد صمیمانه، با افراد منافق، کم عقلى است، چه اینکه در انتهای آیه فرمود «إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ».
بنابراین با دشمنی که در ضربه زدن به فکر و اندیشه مسلمانان و ایجاد فساد در جامعۀ آنها کوتاهى نمىکند، نباید دست دوستی و صمیمیت فشرد که این نشانۀ کمعقلی است؛ افزون بر اینکه بخواهیم سایر مؤمنان را به خاطر این دوستی طرد کنیم. نکتۀ آخر اینکه مؤمن بودن مسئلهاى است و عاقل بودن مسئله دیگر، از این رو در این آیه خداوند به مؤمنان مىفرماید: کفّار را محرم اسرار خود قرار ندهید، اگر عقل دارید.
منابع:
تفسیر نمونه آیت الله مکارم
تفسیر نور حجت الاسلام قرائتی
یادداشت: سعید شیری
شرط اخذ مهر تردد دانشجویی اعلام شد
فرایند جذب خویشاوندان اعضای هیات علمی در دانشگاهها تغییر کرد
برنامه زمانی فرآیندهای آزمونهای سالهای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ اعلام شد
ارائه خدمات دانشجویی در ایام نوروز ۱۴۰۳ فراهم شد
فصل دوم جشنواره عروسکخونه آغاز شد/ رأیگیری انحصاری در شاد
اجرای بیش از یک هزار و ۶۰۰ برنامه فرهنگی در دانشگاه محقق اردبیلی در سال ۱۴۰۲
مهلت پرداخت اجاره بهای خوابگاه های دانشجویان تمدید شد
رشد ۱۸درصدی پذیرفته شدگان کارشناسی تکمیل ظرفیت ۱۴۰۲ پیام نور
بسته حمایتی برای بانوانی که در زمان تحصیل قصد مادر شدن دارند
تقویم آزمونهای کشوری سال ۱۴۰۴ اعلام شد
مهلت دانشجویان برای ثبت تقاضای وامهای دانشجویی اعلام شد
۱۸۵ کتابخانه عمومی در نوروز فعالیت میکنند
فراخوان نخستین جشنواره اتقان منتشر شد
مهلت ثبتنام آزمون انتخاب سردفتر اسناد رسمی تمدید شد
جزییات پذیرش دکتری با آزمون مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی اعلام شد
نرخ غذای دانشجویان علوم پزشکی گران شد
آشنایی استادان و دانشجویان دانشگاه دولتی آرابائف قرقیزستان با فرهنگ ایرانی
انتشار کلید سوالات آزمون جامع علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی
استفاده از ظرفیتهای دانشگاه شریف در توسعه صنعت داروسازی کشور
سرپرست مدیریت امور اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی منصوب شد
مقایسه دو برش ۴۵ ساله دانشگاه تهران تاثیر انقلاب را گواهی می دهد
آمادگی ایران برای افزایش اعطای بورس تحصیلی به دانشجویان ونزوئلا
سرپرست مرکز مطالعات راهبردی زنان و خانواده بسیج اساتید منصوب شد
مجموعهداستان تناردیه را من کشتم چاپ شد
جزییات خدماترسانی کتابخانه و موزه ملی ملک در نوروز ۱۴۰۳
فعالسازی بخش خصوصی در توسعه زیستبوم و کاربست داده و هوش مصنوعی با ابزار اعتبار مالیاتی
روزنامه آفتاب یزد تعطیل میشود روزنامه «آفتاب یزد تعطیل میشود
دو انتصاب جدید در سازمان امور دانشجویان
صدور ابلاغ برای ۸۵۰ نفر از پذیرفتهشدگان آزمون سردفتری
عرضه تاریخ فشرده چین در کتابفروشیها
نیمه دیگر زندگی و شریف جان شریف جان به بازار آمدند
وام ودیعه مسکن دانشجویی چیست؟
حمله به دانشجویان مسلمان هنگام اقامه نماز
ابلاغ آیین نامه های ارتقای اعضای هیات علمی و جهش علمی اوایل 1403
کلید نهایی آزمون های علوم پایه و پیش کارورزی منتشر شد
فراخوان ثبتنام مسابقات ملی ارائه سه دقیقهای سدید
فراخوان ثبتنام طرح ملی باشگاههای مطالعه دانشجویان سریر
کسب موفقیت دانشجویان انیمیشن دانشگاه تربیت مدرس در جشنواره بینالمللی پویانمایی تهران
قائماطلاعات ۴۰۰۰ دانشجوی شهید در فضای دیجیتال بارگزاری شد
چاپ کتابی برای واکاوی خاستگاه جشن پوریم صهیونیستها
برنامه بوی باران در فرهنگسرای اشراق برگزار میشود
جزئیات آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
ماموریت اصلی مدارس شاهد ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است
طرح تحول معاونت پرورشی در دستورکار شورای عالی انقلاب فرهنگی
تکالیف مهارت محور جایگزین پیک نوروزی ۱۴۰۳
خبر خوش درباره افزایش حقالزحمه دستیاران و کارورزان پزشکی
سیمای دانشگاه تهران در سال ۱۴۰۲ / اقدامات تاسیسی و جهشهای دانشگاه تهران در سالی که گذشت
راه فتح قله از دانشگاه میگذرد؛ راه را با جهاد علمی هموارتر سازیم
از حکم لغو تحریم دانشگاه شریف تا ورود غولهای رسانهای به دشمنیهای علمی
بابا برفی در کتابفروشیها
پرندهبازِ تهران روی قفسه کتابفروشی نشست
توسعه بورسهای دانشجویی و نمایه شدن ۶۳ نشریه ایرانی در پایگاههای بینالمللی
آییننامههای دانشگاه حکمتبنیان سال آینده نهایی و ابلاغ میشود
بازگشایی مجدد سامانه سنجش سلامت از فروردینماه
واریز ۵۳۶میلیارد ریال به حساب فرهنگیان بازنشسته بهمن ۱۴۰۲عضو صندوق ذخیره فرهنگیان
خیالتان راحت؛ دانشآموزان برای آزمونهای نهایی فقط کتابهای درسی را بخوانند
جزییات ثبتنام در نوبت دوم کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
وزارت علوم متولی برگزاری دومین اجلاس وزرای علوم کشورهای اسلامی شد
شیوهنامه شناسایی دانشجویان مستعد در مسیر نخبگی ابلاغ شد
شرایط حضور دانشجویان علوم پزشکی در طرح حافظ شواعلام شد
معیارهای جدید رتبه بندی ملی دانشگاه های کشور (ISC) تصویب شد
نحوه پذیرش کاردانی به کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی تغییر کرد
حضور ۴۶۵ گروه جهادی و دانشجویی در پویش ملی لبخند ایران
نقش جهاددانشگاهی برای تشویق مردم به مشارکت در انتخابات تبیین شد
مناظره رییس دانشگاه تهران با اساتید مدعی اخراج فردا برگزار میشود
فردا آخرین مهلت انتخاب محل در آزمون دستیاری فوق تخصصی پزشکی
این گوشیهای سامسونگ به روزرسانی بزرگی دریافت میکنند+عکس
کشف اقیانوسی ۳ برابر تمام اقیانوسهای جهان در اعماق زمین
پذیرش در کاردانی به کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی بدون آزمون شد
ثبت نام آزمون زبان MSRT آغاز شد
آخرین آمار ثبت شده ازدواج دانشجویی در سامانه همرسان
واریز 536 میلیارد به حساب فرهنگیان بازنشسته بهمن 1402 عضو صندوق ذخیره فرهنگیان
صحرایی: مرجعیت به برنامه درسی بازگشته است/ خانوادهها پشت آموزشوپرورش بایستند/ تهیه نگاشت نهادی، رسانهای و مدرسهای سند تحول
شیوه ردیابی گوشیهای خاموش در گوشیهای اندروید
پذیرش مسافران نوروزی در ۲۵۴ کلاس درس دامغان
چاپ داستانهای یکپزشک در آواز در دامنه تنهایی
چاپ فکرکردن بهواسطه داستانها/گفتگوی فلسفی وتقویت معنادرکودکان
آغاز ثبت نام کارشناسی بدون آزمون پیام نور از امروز
آغاز مهارتآموزی دانشآموزان در ایام نوروز از ۲۴ اسفند تا ۲۴ فروردین/تجهیز هنرستانها تا مهر۱۴۰۳
۲ هزار معلم در فعالیتهای جهادی مشارکت داشتهاند
گوشی جدید هواوی سامسونگ را زمین میزند+عکس
اسکرینشات گرفتن از عکس پروفایل واتساپ را فراموش کنید
ساخت ساز در ابر شهر بن سلمان به سرعت پیش میرود+عکس
کشف اقیانوسی ۳ برابر تمام اقیانوسهای جهان در اعماق زمین
شیوه ردیابی گوشیهای خاموش در گوشیهای اندروید
آمریکا معادلات درباره سرعت اینترنت را تغییر داد
گلکسی A۵۵ سامسونگ در این کشور عرضه نمیشود
استخراج لیتیوم بیخ گوش ایران شروع شد
این گوشیهای سامسونگ به روزرسانی بزرگی دریافت میکنند+عکس
تانک ۳۰۰ به زودی وارد ایران میشود+عکس
پیشبینی تحلیلگران درباره افت ارزش این مدل آیفون+عکس
گلکسی رینگ سامسونگ چه زمانی وارد بازار میشود؟ +عکس
کاری که مریخ با آب و هوای زمین میکند برای دانشمندان آشکار شد
بالگردهای کرهای به کشور همسایه ایران میروند+عکس
قدرتمندترین بنز S کلاس جهان با تغییرات هیجان انگیز+عکس
الماسهای مصنوعی جدید دنیا را متعجب کردند+عکس
کراس اوور هوندا CR-V ژاپنی در راه ایران+عکس
محبوبترین شبکه اجتماعی در دنیا در ایران محبوب نیست
لوکسترین زیردریایی دنیا که ۷ روز در عمق اقیانوس باقی میماند+عکس
نیمه گمشده مجسمه غول پیکر پادشاه مصری پس از ۱۰۰ سال کشف شد+عکس
خانواده ایرانی به بیماری تک فرزندی مبتلا شده است
خط تولید این جنگنده فرانسوی با سرعت مشغول کار است+عکس
جنگنده ساخت هند به شکل بدی سقوط کرد +عکس
ثبت نام وام تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی از ۱۵ فروردین آغاز میشود
پرتقاضاترین بنزی که در سامانه جانبازان ثبت شده است+عکس
علمالهدی: قهر جریان فرهنگی و علمی باعث لطمه زدن به نهاد علم است
خودروی جدید مرسدس بنز برای جنگ با بی ام و به میدان آمد+عکس
تصویری از اگزوز مارپیچی موشک سفینه فضایی روی آسمان+عکس
امروز آخرین مهلت ثبت نام آزمون دستیاری تخصصی دندانپزشکی سال ۱۴۰۳
رشد ۴۰ درصدی مراکز هدایت شغلی و کاریابی در دانشگاهها در یک سال گذشته
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.