گیمیفیکیشن[1] (بازیوارسازی) اصطلاحی است که در طول چند سال گذشته نظر بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است. گیمیفیکیشن، به استفاده از ویژگیهای بازیها در زمینههای غیر بازی اشاره دارد. این مفهوم اولین بار در سال 2008 توسط برت تریل[2] مورد توجه قرار گرفت و او این کلمه را به عنوان مکانیزم بازی و استفاده از آن برای افزایش تعامل تعریف کرد.
بازیوارسازی یک مفهوم جدید است که رایجترین هدف نهایی آن اثرگذاری بر رفتار افراد و راه حلی برای درگیر شدن افراد در رفتارهای فردی و اجتماعی پایدار است. بازیوارسازی، با استفاده از بازخوردهای مثبت، انگیزه را شکل می دهد و توانایی افراد را از طریق آسان و سهل کردن کارها بالا می برد. وقتی افراد با انگیزه احساس کنند که بالاترین میزان توانایی را دارند، این سازوکار محرک های انگیزشی را بر سر راه آنان قرار داده و باعث همگرایی همزمان این عوامل می شود.
بازیوارسازی، عناصر سرگرمکننده را در موضوعات کاملاً جدی و اغلب کسالتآور تزریق می کند و افراد را تشویق میکند در شرایط مخصوصا بحرانی و حاد، ضمن حفظ تعادل روحی و آرامش روانی خود، به جستجوی راه حلها بپردازند، یاد بگیرند و در نتیجه به هدف نهایی خود نزدیک شوند. این روند در تمامی جوامع آماری میتواند کاربرد داشته باشد مخصوصا در بین کارمندان و در شرایط سخت و دشوار کاری و یا زمانی که سازمان یا جامعه با بحران یا شرایط خاص و محدودیتهایی مواجه شده باشد.
بر این اساس مدیران سازمانها می توانند با تبدیل وظایف شغلی به بازیهای جذاب و هیجان انگیز، ضمن افزایش انگیزه کارمندان، بر میزان بهرهوری سازمان اثرگذار باشند.
با توجه به شیوع گسترده کرونا در جهان و هراس از تجمع، مخصوصا در ادارات و در بین کارمندان و نیز طولانی شدن این اپیدمی و تغییر شکل های مکرّر این ویروس و شمار زیاد تلفاتی که در اثر ابتلا به این ویروس در جهان اعلام می شود، نوعی هراس و اضطراب در جوامع شکل گرفته است.
مطالعات گذشته نشان میدهد اختلالات روانی، از جمله استرس، هراس، اضطراب، افسردگی، بیاعتمادی، افکار خودکشی و تحریکپذیری در بین جوامع در زمانی که بیماری سارس شیوع پیدا کرده بود، بسیار رایج شده بود. دلایل احتمالی برای اضطراب، عمدتاً ممکن است به دلیل نگرانی در مورد آلوده شدن، مشکل کنترل اپیدمی و کمبود تجهیزات پزشکی در سراسر کشور باشد.
مرگ و میر ناشی از آلوده شدن به کرونا می تواند یک عامل افزایش استرس و اضطراب برای کارمندان باشد؛ لذا لازم است به سلامت روان همه افراد جامعه از جمله کارمندان توجه بیشتری شود؛ چرا که اضطراب و اختلالات روانی همانند یک چرخه، سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و منجر به گسترش بیشتر کرونا میشوند به خصوص در مواردی که کارمندان با سابقه اختلالات روانی، بیشتر از دیگران نگران و مضطرب هستند.
اهمیت این موضوع زمانی بیشتر مشخص می شود که بر اثر اختلالات ناشی از کرونا در سال های آینده شاهد بیرغبتی و بیانگیزگی و در نهایت کاهش محسوس راندمان سازمان ها و در نهایت رکود فعالیت های اقتصادی کشور در کنار افزایش اختلالات روانی در کشور خواهیم بود؛ لذا ضروری به نظر میرسد هر چه زودتر درصدد جبران و پیشگیری از نفوذ بیشتر اضطراب ناشی از کرونا در بین کارمندان باشیم؛ چرا که اضطراب کارمندان به صورت مستقیم بر خانواده آنها اثر گذاشته و در نهایت کل جامعه درگیر خواهد شد.
گیمیفیکیشن به عنوان یک رویکرد جدید، چگونه میتواند اضطراب کرونا را مدیریت کند؟
معصوم و وطنخواه (1398) در پژوهشی، با انتخاب یک یا چند فعالیت شغلی به طراحی بازی های مناسب برای کارمندان یک شرکت اقدام نمودند. به صورتی که اهدافِ آن وظیفه شغلی در قالب آن بازی تحقق یابد. بدین معنی که کارمندان ضمن انجام بازی، وظایف محول شده را نیز انجام دهند. یافته های پژوهش آنها نشان داد میانگین متغیرهای رضایت شغلی و انگیزش قبل از اجرای بازی کمتر از مقدار متوسط 3 است. این مطلب نشان دهنده این است که متغیر گیمیفیکیشن بر کنترل و مدیریت منابع انسانی شرکت اثرگذار است.
این مطلب در چندین پژوهش اخیر نیز تایید شده است؛ امیری و امین (1399)، هنری و همکاران (1398)، شایانی و همکاران (1399) و میرانی و همکاران (1399)، برخی از پژوهشهایی است که به وضوح تاثیر گیمیفیکیشن را بر بهبود وضعیت نیروی انسانی (بهبود یادگیری و فرآیند آموزش و مدیریت منابع انسانی) و فعالیت های سازمان نشان داده اند.
نتیجهگیری:
از برآیند مطالب اشاره شده میتوان نتیجه گرفت که می بایست هر چه سریعتر نسبت به التیام آلام روحی و روانی ناشی از کرونا، اقدامات اجرایی و موثری انجام داد. با توجه به تاثیرگذاری رفتار و روحیات کارمندان بر بخش وسیعی از جامعه از جمله خانواده، ارباب رجوع و ... لذا شروع این فرآیند از جامعه کارمندان مناسب تر به نظر می رسد. مدیریت مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ناشی از کرونا مسئله مهمی است؛ اما مسائل روحی و اختلالات روانی مانند یک بیماری پنهان و خاموش هستند که در درازمدت جامعه را دچار چالش های متعددی خواهند کرد که پرداختن به آن از هم اکنون ضروری به نظر می رسد.
گیمیفیکیشن، رویکردی نوین است که شرایط را آرام تر و فضای کاری را آسان تر و بانشاط تر خواهد کرد. در واقع می توان گفت یکی از رویکردهایی که از چشم جامعه شناسان و اندیشمندان مغفول مانده و شاید بتوان گفت کمتر بدان پرداخته شده، استفاده از بازیوارسازی در تسهیل امور است.
با در نظر گرفتن شرایط اضطراری جامعه که در تب و تاب شیوع کرونا به سر می برد، باید به سمت راهکارهایی قدم برداشت که تنش و بحران را به حد زیادی در فاصله زمانی کوتاهی کاهش دهد. لذا استفاده از گیمیفیکیشن توسط مدیران سازمانی می تواند تا حد بسیار زیادی به مدیریت اضطراب کرونا در بین کارمندان کمک کند که البته در این راستا لازم است آموزش های ضروری به مدیران در زمینه به کارگیری گیمیفیکیشن ارائه شود.
یادداشت: فائزه فرهودی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی
منابع:
- امیری، علی اصغر و همکاران (1399). "گیمیفیکیشن؛ رویکردی نوین به مدیریت منابع انسانی". مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه 5 (4).
- شایانی، فریده و همکاران (1399). "شناسایی راهکارهای اجرا و بهبود آموزش کارکنان با استفاده از رویکرد گیمیفیکیشن. آموزش و توسعه منابع انسانی 7 (25).
- عینی، ساناز و همکاران (1399). "اضطراب کرونا در پرستاران: نقش پیش بین حمایت اجتماعی ادراک شده و حس انسجام". روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران 26 (3).
- معصوم، محمد و سحر وطن خواه (1398). "تبیین نقش گیمیفیکیشن بر رضایت شغلی و انگیزش کارکنان". آموزش وتوسعه منابع انسانی 6 (22).
- میرانی، نرگس و همکاران (1399). "ارزیابی و رتبه بندی عوامل موثر بر موفقیت پیاده سازی گیمیفیکیشن از دیدگاه معلمان با استفاده از مدل فعالیت مستدل". فناوری اطلاعات و ارتباطات 10 (4).
- هنری، حبیب و همکاران (1398). "تاثیر آموزش از طریق گیمیفیکیشن بر تفکر استراتژیک مدیران ورزشی کشور". مدیریت ورزشی 11 (1).
1- gamification
2- bret terrill
گوشی هوشمندی که مخصوص پدربزرگها و مادربزرگهاست+عکس
سلاحی نامرئی جاسوسی آمریکا که در ارتفاع بالا حرکت میکند+عکس
قابلیت جدید گلکسی A55 سامسونگ که در گلکسی S24 نیست+عکس
اطلاعات تازه درباره سلاح جدید ترکیه+عکس
اصلاح فرم امتیازدهی علمی داوطلبان جذب هیأت علمی دانشگاهها
جزئیات طرح پژوهانه ورتبه بندی اساتید دانشگاهها اعلام شد
ثبتنام بیش از ۱۹۵ هزار نفر در نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳
هرگونه کمک به رشد تولید دانش بنیان ها گامی در راستای تحقق شعار سال خواهد بود
اعتبار دانشگاههای ۱۴۷ کشور جهان بهروزرسانی شد
تصویب برنامه جامع پژوهانه پس از ابلاغ برنامه توسعه هفتم
فراخوان جشنواره شعر توحیدی منتشر شد
فرم امتیازدهی علمی داوطلبان جذب هیأت علمی دانشگاه ها اصلاح شد
ChatGPT دانش آموزان را بیچاره کرد +نتیجه تحقیقات اعلام شد
تأثیر آلایندههای هوا بر فشارخون کودکان و نوجوانان
تأثیرات منفی شبکههای اجتماعی خارجی بر دانشآموزان
دیدار با خانواده شهید دانشآموز پهلوان طوقانی؛ آغاز آموزش ورزش زورخانهای به دانشآموزان
دوندگیهای وزارت علوم برای تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید
اقدامات جهاددانشگاهی امیرکبیر در سال ۱۴۰۲ چگونه بوده است؟
زیرساختهای دانشگاه فنیوحرفهای در سال جدید تقویت میشود
انعقاد تفاهمنامه میان دانشگاه حضرت معصومه(س) و اتحادیه طلا و جواهر استان قم
ادامه پیگیری اولویتهای پنج گانه وزارت علوم در سال ۱۴۰۳
راهاندازی فرنما /بازگشت نشاط سیاسی به دانشگاهها و درخشش دانشجویان در یونیورسیاد
دکمه جدیدی که به کیبورد لپتاپها اضافه شد
ابلاغ آیین نامه استقرار مدارس و مراکز غیر دولتی در مناطق، نواحی و محلات مختلف کشور
برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید
اعلام نتایج پویش مهر از اردیبهشت ۱۴۰۳
پذیرش فرهنگیان در مراکز اقامتی نوروزی از مرز یک میلیون نفر روز گذشت
شعارسال با توصیه محقق نمی شود/ مجلس در حوزه اقتصاد سوداگرانه ورود کند
تازهترین آمار داوطلبان نوبت دوم کنکور اعلام شد
غولهای فناوری کمر به نابودی یک شرکت بستند
کاوازاکی نینجا H2R جذابترین ابر موتورسیکلت دنیا+عکس
اولین جت پهن پیکر چینی در راه است+عکس
منتظر یک تغییر بزرگ در صفحه هوم آیفون باشید
فولکس واگن خودرویی برای ۱۸ سالهها تولید کرد+عکس
بزرگترین ناوگان نیروی هوایی دنیا برای این کشور است+عکس
تصویر لو رفته از گوشی جدید گوگل+عکس
دردسر حضور در فضا برای فضانوردان که رهایشان نمیکند
تصویر جدیدی از دماوند در بهار امسال+عکس
تصویر زیبایی از شکوفه های گیلاس و کوه فوجی ژاپن+عکس
تصویر تازه هومن برق نورد که شبیه بهنام تشکر شد+عکس
تصویر تازه از النازشاکردوست و سروش صحت که پربازدید شد+عکس
تصویری از سفره شش کیلومتری افطار در مشهد +عکس
رونمایی از خودروی مستربین مدل ۲۰۲۵+عکس
جنگنده جدید آلمان با توان حمل سلاح ۸ تنی+عکس
دورترین چیزی که با چشم غیرمسلح میتوانیم در آسمان ببینیم
رباتهای انسان نما جایگزین جمعیت کم دنیا میشوند+عکس
آمریکا یک بمب افکن جدید تست و کنسل کرد+عکس
دیزنی رنگ سبز جدیدی ابداع کرد که جای دیگری نیست+عکس
دانشمندان به دنبال ذرات شبح در تونلهای منظومه شمسی
ترفندهایی برای افزایش سرعت اینترنت موبایل
خورشید ذرهای کوچک از این ابرخوشه است+عکس
ارسال ۱۵۰۰ اثر به دبیر خانه جشنواره شعر رضوی
اجرای پویش ملی در پناه خدا ویژه دانش آموزان در ایام نوروز و ماه رمضان
برخورد قویترین طوفان خورشیدی طی سالها اخیر به زمین
دولتهای اسلامی به شریان اقتصادی دولت صهیونیستی آسیب وارد کنند
۱۱ مرحله ثبت نام نوبت دوم کنکور
نحوه برگزاری کلاسهای دانشجویان پس از تعطیلات نوروز اعلام شد
حمایت از پایاننامههای حوزه صنایع غذایی در قالب برنامه فنتز
این بخش ویندوز ۳۰ سال بدون تغییر مانده است+عکس
ماه از ایستگاه فضایی این طور دیده میشود+عکس
کمک هزینه ۱۰۰میلیون یورویی به دانشگاهها تعلق گرفت
کتاب ماجرای احمد و سارا برای کودکان و والدین
چاپ سهکتاب روانشناسی رسانه اجتماعی، هنر و شطرنج توسط دو ناشر
آغاز ثبتنام آزمونهای ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی از ۱۸ فروردین
وزیر آموزش و پرورش: حتی یک مورد لو رفتن سؤالات امتحان نهایی صحت نداشت
معرفی سامانه ثبتنام دانشجویان اتباع
اینفوگرافیک مراحل ثبت نام آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ ( نوبت دوم )
هدفگذاری افزایش اعضای هیات علمی تا هزار نفر/ تشکیل ۲ مرکز ملی تحقیقاتی
پذیرش بیش از۹۱۸ هزار نفر در مراکز اقامتی آموزش و پرورش/استان فارس بیشترین اسکان نوروزی فرهنگیان
نیروی دریایی کرهجنوبی یک پهپاد جدید با قابلیت حمل محموله ساخت+عکس
افزایش ۲۲۰ درصدی رتبههای برتر کنکور توسط دانشآموزان مناطق محروم
برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید/امسال کتابهای پایه اول تغییر میکند
استاد اخراجی در علوم پزشکی تهران نداشتیم/ بازنشستگی اساتید طبق روال قانونی بوده است
جهاددانشگاهی کمکیار نظام آموزشی است
اعلام جزئیات برگزاری آزمون فرهنگیان
هند بالگرد تهاجمی آمریکا را مونتاژ میکند+عکس
مراکش ساخت بزرگترین و پیشرفته ترین ورزشگاه دنیا را آغاز کرد+عکس
بنسلمان با الهام از یک بازی معروف شهربازی پیشرفته میسازد+عکس
مقایسه جتهای جنگنده F-35 و F-22 آمریکا+عکس
این جنگنده قدرتمند گزینه اصلی ارتش روسیه است+عکس
به زمین دوم سلام کنید+عکس
مار چهار متری به فضا فرستاده شد=عکس
اولین جت پهن پیکر چینی در راه است+عکس
چرا خورشیدگرفتگی پیش رو از همه خورشیدگرفتیها مهمتر است؟
اولین تانک ارتش آمریکا با طراحی رنو+عکس
ماه از ایستگاه فضایی این طور دیده میشود+عکس
استخر و هتل بزرگ بنسلمان که دو ساحل را به هم وصل میکند+عکس
اینترنت میلیونها نفر به صورت همزمان قطع میشود
کشف سنگ قیمتی که از الماس سختتر است+عکس
خورشید ذرهای کوچک از این ابرخوشه است+عکس
یک خانواده با تماس ماهوارهای آیفون نجات پیدا کردند
دکمه جدیدی که به کیبورد لپتاپها اضافه شد
بحرین تانکهای آبرامز آمریکایی را خرید+عکس
بنسلمان با الهام از یک بازی معروف شهربازی پیشرفته میسازد+عکس
ساعت مچی با شکلی عجیب و غریب از جنس شهاب سنگ+عکس
دورترین چیزی که با چشم غیرمسلح میتوانیم در آسمان ببینیم
هند بالگرد تهاجمی آمریکا را مونتاژ میکند+عکس
سایه سیاهی که از فضا روی زمین افتاده بود چیست؟
آنچه که درباره اینترنت ماهوارهای نمیدانید
این بخش ویندوز ۳۰ سال بدون تغییر مانده است+عکس
یک فیلترینگ تازه بلای جان تلگرام شد
ChatGPT دانش آموزان را بیچاره کرد +نتیجه تحقیقات اعلام شد
سه ابزار پیشرفته هوش مصنوعی به واتساپ اضافه شد+عکس
هوش مصنوعی به هالیوود قدم گذاشت و زنگ خطر به صدا درآمد
تصویر گلکسی M۵۵ سامسونگ لو رفت+عکس
دردسر حضور در فضا برای فضانوردان که رهایشان نمیکند
تصویر لو رفته از گوشی جدید گوگل+عکس
رقابت تنگاتنگ آیفون ۱۵ با این مدل از گوشی شیائومی+عکس
غولهای فناوری کمر به نابودی یک شرکت بستند
گوشی جدید آنر به زودی رونمایی میشود+عکس
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.